7. SINIF 2. ÜNİTE ÜLKEMİZDE NÜFUS DERS NOTU ÜNİTE -2: ÜLKEMİZ DE NÜFUS Nüfus: Sınırları belli bir alanda, belli bir zamanda yaĢayan insan sayısıdır. Nüfus Yoğunluğu: Bir Kilometre kareye düĢen insan sayısına denir. ġu formülle hesaplanır. Nüfus Yoğun.=YaĢayan Ġnsan Sayısı x100 Yüzölçümü Örnek:Nüfüsu 10.000 olan bir ilçenin yüzölçümü 1000km karedir. Bu ilçede kilometre kareye düĢen insan sayısı bir baĢka deyiĢle bu ilçenin nüfus yoğunluğu nedir.? Çözüm: Nüfus Yoğ:=10.000 x100 1000 Nüfus Yoğ =1000 dir **Bir yerin nüfusunun fazla(yoğun) olmasının Nedenleri *Uygun iklim Ģartları *Verimli tarım alanlarına sahip olması *Endüstri kuruluĢlarının fazla oluĢu *Yer altı kaynakları açısından zengin olması *Turizmin geliĢmiĢ olması *Eğitim imkanlarının fazla oluĢu *Sahip olduğu sosyal ,kültürel ve tarihi özellikler. Not:Günümüzde bir yerin nüfus artıĢında o yerin sahip olduğu iĢ imkanları birinci derecede etkilidir. **Bir yerin nüfus yoğunluğunun fazla oluĢu o yeri Ģu Ģekilde etkiler. *ĠĢ gücü ucuzlar *Tüketim artar *Konut sıkıntısı yaĢanır *Eğitim, sağlık vb. sorunlar artar *Trafik sorunları yaĢanır. Yoğun Nüfuslu Yerler • Doğu Karadeniz kıyıları • Marmara Deniz kıyıları • Ege Bölgesi'nin kıyıları ile iç kesimlere uzanan ovalar • Antalya körfezi • Çukurova Seyrek Nüfuslu Yerler • Yıldız Dağları(Marmara Bölg) • Karadeniz Bölgesi'nin dağlık alanları(Doğu Karadeniz) • MenteĢe Yöresi(Akdeniz) • TaĢeli Platosu( Akdeniz) • Teke Yarımadası(Akdeniz) • Tuz Gölü çevresi(Ġç And) Hakkari-Mardin Uyarı: Genel olarak yağışlı yörelerimiz yoğun nüfusludur. Ancak Menteşe, Yıldız, Teke ve Taşeli yöreleri dağlık olduğu için seyrek nüfusludur Türkiye‟de Nüfusun DağılıĢı:- Ülkemizde en çok nüfus deniz kenarlarına ve iç kesimlerde ise verimli ovalara yerleĢmiĢtir. - Nüfusun yoğunluğu en fazla olan bölgelerimiz sırasıyla; 1-Marmara Bölgesi(236) 2-Güneydoğu Anadolu Bölgesi(96) 3-Ege Bölgesi(89)4-Akdeniz Bölgesi(66)5-ĠçAnadolu Bölgesi(64) 6-Karadeniz Bölgesi (58) 7-Doğu Anadolu Bölgesi (36) ** Türkiye'de kilometrekareye 96 kiĢi düĢer ** En Yoğun Nüfuslu Ġller: Ġstanbul(2.551) Kocaeli(432), Ġzmir(329),Hatay(254),Bursa(250) Ankara, Gaziantep, Trabzon, Ordu, Samsun, Sakarya ** En Seyrek Nüfuslu Ġller: Tunceli(10) Hakkari, Sivas, Erzincan, Kars, ġırnak, Kastamonu, Yozgat. **Sanayi ve Ticaret’in gelişmemiş olduğu illerdir. YERLEġME Kırsal YerleĢme: Nüfusu 10 binden az olan yerlerdir. Kasaba, köy, köyaltı yerleĢmeler (mezra, mahalle, bağ, yayla, divan) Kırsal YerleĢme özellikleri 1.Nüfusları azdır ve kapladıkları alanlar küçüktür. 2.Ġdari bakımdan muhtarlıktır. 3.Sınırları ve ortak malları vardır. 4.Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanır. 5.ĠĢbirliği ve soysa dayanıĢma kuvvetlidir. Kentsel YerleĢme: Küçük ġehir: 10.000-25.000-Sivrihisar,Alpu,Günyüzü Orta ġehir : 25.000-100.000-Polatlı,Bozuyuk, Büyük ġehir :100.000-500.000 Çorum , Niğde, Muğla Metropol : 500.000 „den çok- Ġst,Ġzmir, Bursa, Ankara ***ġehirler Ekonomik özelliklerine göre de bölümlere ayrılır. Tarım Ģehri, turizm Ģehri, kültür Ģehri, vs. Tarım kentleri: Rize, Düzce, Sanayi kentleri: İstanbul, Bafra, Akhisar, Turgutlu, İzmit, Adapazarı, Bursa, Ceyhan, Kilis, Karaman, Söke. İzmir, Adana, Batman, Ticaret kentleri: İstanbul, Karabük. İzmir, Denizli, Manisa, Aydın, İdarî, Askerî ve Kültürel Kayseri, Gaziantep. kentler: Ankara, Sarıkamış, Liman kentleri: İstanbul, Erzurum, Erzincan, Konya. İzmir, Mersin, Trabzon, Kuşadası, Marmaris. Samsun, Ereğli, İskenderun. Maden ve Enerji kentleri: Turizm kentleri: İstanbul, Zonguldak, Soma, Tavşanlı, İzmir, Antalya, Alanya, Elbistan, Batman, Seydişehir, Kentsel YerleĢmelerin Özellikleri 1- Nüfusları fazladır. Yayıldıkları alanlar geniĢtir. 2-Geçiminde tarım dıĢı sektörler ağırlıktadır. 3-Meskenler yanında çarĢı, Pazar, fabrika, spor ve sanat merkezleri vb. bulunur. 4-Ekonomisi; ticaret,sanayi,turizm,hayvancılık,hizmet. NOT: Ülkelerin veya bölgelerin nüfus sayısı az, yüz ölçümü geniş olursa nüfus yoğunluğu azalır. Mesela yüzölçümü en büyük olan bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesi^de nüfus yoğunluğu azdır. Eğer yüz ölçümü küçük, yaşayan insan sayısı fazla olursa nüfus yoğunluğu fazla olur. Örneğin Marmara Bölgesi gibi. 1 NÜFUSUN DAĞILIġINI ETKĠLEYEN FAKTÖRLER Türkiye'de nüfusun farklı dağılıĢında etkili olan faktörler Ģunlardır: 1. Fiziki Faktörler a. Ġklim özellikleri: Ülkemizde nüfusun yoğun olduğu yerlerin, genelde kıyı bölgeler olmasında ılıman iklimin büyük etkisi vardır. Kurak ve kıĢları aĢırı soğuk geçen yerlerde nüfus fazla yoğun değildir. b. Yer Ģekilleri: Ülkemizde yüksek ve engebeli yerlerde nüfus azdır. Doğu Anadolu Bölgesi, TaĢe-li platosu, MenteĢe yöresi gibi yerler bunlara örnek verilebilir. c. Toprak özellikleri: Verimli toprakların bulunduğu alanlar (Çukurova, Gediz, B. Menderes) nüfusça kalabalık iken, Tuz Gölü çevresi gibi yerlerde verimsiz topraklar bulunduğundan nüfus çok azdır. 2. BeĢeri Faktörler a. SanayileĢme: Bütün Dünya'da olduğu gibi Türkiye'de de, sanayileĢmenin arttığı yerlerde nüfus yoğunluğu artmıĢtır, Ġstanbul, Ġzmit, Adapazarı, Bursa, Adana ve Ġzmir buna örnektir. b. Tarım: Tarımın geliĢtiği yerler yoğun nüfusludur. Çukurova, Gediz, Bafra ve ÇarĢamba ovaları çevresi gibi. c. Yeraltı kaynakları: Madenlerin veya enerji kaynaklarının iĢletilmesinde yoğun nüfusa ihtiyaç olduğundan, bu alanlarda da nüfus fazladır. Zonguldak, Soma, Elbistan buna örnektir. d. Turizm: Ülkemizde, Ege ve Akdeniz kıyılarındaki merkezlerde turizmden dolayı nüfus yoğunlaĢmıĢtır. e. UlaĢım: UlaĢım yolları kavĢağında bulunan illerimizin nüfusu artmıĢtır. EskiĢehir, Ankara, Kayseri, Ġstanbul gibi illerin geliĢmesinde, ulaĢım yolları üzerinde bulunmaları da etkili olmuĢtur. **Nüfus dağılıĢında; su kaynakları, toprağın verimi, yeraltı zenginlikleri, göçler vb. birçok doğal ve toplumsal faktörlerde etkilidir. NÜFUS ARTIġI NÜFUS ARTIġI: Sınırları belli bir alanda belli bir zamanda insan sayısında meydana gelen artıĢtır. Nedenleri: 1-Doğumlar 2-Sağlık hizmetlerinin geliĢtirilmesi 3-Beslenme koĢullarının iyileĢtirilmesi 4-DıĢtan göçler 5-Erken evlilikler 6-SavaĢların azalması a. Nüfus artışının olumlu b. Nüfus artışının olumsuz sonuçları sonuçları 1. İşsizlik artar. Kalkınma hızı düşer. 1. Üretim artar. 2. Kişi başına düşen milli gelir azalır. 2. Vergi gelirleri artar. 3. Tüketim artar. 3. Mal ve hizmetlere talep 4. iç ve dış göçler artar. artar. 5. İnsanların temel ihtiyaçlarının karşılaması 4. Yeni endüstri dalları doğar. zorlaşır. 5. İşçi ücretleri ucuzlar. 6. ihracat azalır. 6. ihracatta rekabet kolaylaşır. 7. Demografik (nüfusa bağlı) yatırımlar artar 8. Çevre kirlenmesi artar. 7. SINIF 2. ÜNİTE ÜLKEMİZDE NÜFUS DERS NOTU NÜFUS KAYBI : ÇeĢitli nedenlerle insan sayısındaki azalma,ölümlerdir TÜRKĠYE DE 1927-2007 NÜFUS ARTIġI NEDENLERĠ SavaĢların sona ermesi ile ortaya çıkan huzur ortamı. Tıp‟ın geliĢmesi ile; bebek ölümlerinde azalıĢ, insan ömrünün uzaması. UlaĢım, Sanayi ve Sağlık hizmetlerinin GeliĢmesi. Ülkemizde Nüfus ArtıĢ Hızının DüĢme Nedenleri: ġehirleĢme ve SanayileĢmenin ilerlemesi ve doğum oranlarının düĢmesi. YaĢam Ģartların zorlaĢması ile kadınların çalıĢması. 1968 sonrası baĢlayan “Aile Planlamasının” sonuçları. * En düĢük nüfus artıĢı 1940- 1945 arası olmuĢtur. (II. Dünya SavaĢı tehlikesi nedeniyle erkek nüfusun askere alınması, Ölümler, Açlık, gıda sıkıntısı.).1945 yılından sonra savaĢın bitmesi üzerine nüfus artıĢ hızı artmıĢtır. ** Hatay‟ın anavatana katılması ile 1939‟dan sonra nüfusumuz artmıĢtır.(dıĢ göç) -1960 yıllardan sonra Avrupa‟ya(Almanya) olan iĢçi göçleri nüfus artıĢ hızımızı azaltmıĢtır. --Balkanlarda yaĢayan Türk vatandaĢlarımızın Türkiye‟ye göçleri Nüfusumuzu arttırmıĢtır. Uyarı: Nüfus artış hızının düşmesiyle nüfus miktarımız azalmaz. NÜFUSUMUZUN ÖZELLĠKLERĠ Nüfus Sayımı: Sınırları belli bir alanda belli bir zamanda yaĢayan insan sayısını tespit edilmesidir. NÜFUS SAYIMI GEÇMĠġĠ Osmanlı Devleti’nde ilk nüfus sayımı padişah II.Mahmut döneminde 1831 yılında yapıldı dönemdeki nüfus sayımının yapılma nedeni; askerlik çağındaki Müslüman asker sayısının ve vergi verecek insan sayısının tespit edilmesiydi. **Cumhuriyet sonrası 1927 yılında yurdumuzda ilk nüfus sayımı yapıldı ve toplam nüfusumuzun yaklaĢık 13,5 milyon olduğu tespit edilmiĢtir. *1935'te Ġkinci nüfus sayımı yapılmıĢ olup, bu tarihten itibaren her 5 yılda bir tekrarlanmıĢtır. *1990 yılından itibaren ise nüfus sayımlarının 10 yılda bir yapılmasına karar verilmiĢtir. *1997 yılında seçmen sayısını tespit edebilme ihtiyacından dolayı bir nüfus sayımı yapılmıĢtır *2000 yılında daki nüfus sayımında 67.803.927 dir. ***Ġlk kez sokağa çıkma yasağı olmaksızın adrese dayalı nüfus sayımının 2007 yılında yapılması planlanmıĢ ve çalıĢmalar baĢlatılmıĢtır. "Adrese dayalı nüfus sayımı" Haziran 2007 tarihinde tamamlanmıĢ, kalite kontrol çalıĢmalarının ardından Ocak 2008'de açıklanmıĢtır. : 71.517.100 **2010 sayımına göre Ülke Nüfusu : 73.722.988 NOT: Ülkemizde nüfus sayımını Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK) yapar. --Türkiye Ġstatistik Kurumu (TÜĠK) 1926 yılında Atatürk‟ün isteğiyle Devlet Ġstatistik Enstitüsü(DĠE) adıyla kurulmuĢ 2005 yılında adı TÜĠK olarak değiĢtirilmiĢtir. NÜFUS SAYIMININ AMACLARI 1- En Önemli amacı: Ġnsanların beslenme sağlık eğitim vb ihtiyaçları ile yapılması gereken yatırım ve planlamalar için Toplam Nüfusu belirlemek. 1-Erkek-kadın nüfusu belirlemek 2- Kırsal-kentsel nüfusu belirlemek, 3-Nüfus yerleĢim yerlerine göre dağılımını belirlemek, 4-Okuma-yazma(eğitim durumu) oranını belirlemek, 5-Ġç-DıĢ Göçleri belirlemek, 6-Nüfusun yaĢlara göre dağılımını belirlemek 7- Üretici Tüketici nüfusu belirlemek. TÜRKĠYE‟DE NÜFUSUN ÖZELLĠKLERĠ: 1- Nüfusun YaĢ Gruplarına Dağılımı: YaĢ grupları nüfusun genel yapısı ve doğurganlık oranı hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Ayrıca iĢ, eğitim, sağlık vb. ihtiyaçların belirlenmesinde ve geleceğe yönelik planlamanın yapılmasında önemli rol oynar. *0–14 yaĢ -çocuk nüfus, %15 *15–64 arası- çalıĢabilir nüfus ( faal,)%77 *65 yaĢ ve üzeri- yaĢlı nüfus %8 –(2010) olarak kabul edilir. **15 – 64 yaĢ arası nüfus üretime katkı sağladığından, üretken nüfus(genç-faal) olarak tanımlanır. **0–14 yaĢ arasındaki çocuk nüfus ve 65 üzeri nüfus yaĢlı nüfus genel olarak ekonomik anlamda bağımlı nüfus (tüketici nüfus) olarak kabul edilmektedir. 2-Nüfusun Cinsiyete Göre Dağıtımı: Nüfusun cinsiyet durumu bir ülkedeki kadın ve erkek nüfusu ifade eder. Bir Ģehirde kadın ve erkek nüfus arasındaki farkı; sanayi, askeri birlik, Ģehrin göç alıp vermesi gibi faktörler etkiler. **Sanayi, ulaĢım ve ticaretin geliĢtiği göç alan Ģehirlerde(İstanbul, Ankara, İzmir, Adana) genel olarak erkek nüfus fazladır. Göç veren(Trabzon, Tokat, Yozgat, Hakkâri) kırsal yörelerde ise genel olarak kadın nüfus fazladır. 3-Nüfusun Eğitim Durumu: Eğitim sosyal göstergeler içinde, ekonominin ihtiyaç duyduğu kaliteli nüfusu yetiĢtiren temel kaynaktır Türkiye'de okuma yazma oranı, 1927'de yüzde 11, 1935'te yüzde 20.4, 1950'de yüzde 33.6, ve 1960'ta yüzde 39,5 idi. Bu rakam 2008 yılında ise yüzde 85.71'e yükseldi. **Okuma yazma bilmeyenlerin oranı ise yüzde 7,68. Nüfusun yüzde 6.61'inin ise okuma yazma bilip bilmediği tespit edilememiĢtir. ***Okuma-yazma bilmeyenlerin yaklaĢık yüzde 80'ini ise kadınlar oluĢturuyor **Ġlköğretim, kız ve erkek bütün vatandaĢlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. 4.KIRSAL VE KENTSEL NÜFUS Bir ülkenin kırsal alanlarında ve kentlerinde bulunan nüfus miktarları, o ülkenin ekonomik ve sosyal yapısını yansıtan önemli göstergelerden biridir. GeliĢmiĢ ülkelerde kırsal nüfus oranı toplam nüfusun % 10'nunu geçmemektedir. *1927'de ülkemiz nüfusunun % 75,8'i kır, %24,2'si Ģehir yerleĢmelerinde yaĢıyordu. Kırsal nüfus oranı sürekli olarak azalmıĢtır. Bunun en önemli sebebi, köyden kente olan göçlerdir. ***Ġlk olarak 1980 yılında ülkemizde yapılan nüfus sayımında Ģehir nüfusu, kırsal nüfustan daha yüksek sayıya ulaĢmıĢtır. ***Göç alan bölgelerimizde kentsel nüfus oranı fazladır. Kentsel nüfus oranı en fazla olan bölgemiz Marmara Bölgesi iken en az olan bölgemiz Karadeniz Bölgesi‟dir. 2 7. SINIF 2. ÜNİTE ÜLKEMİZDE NÜFUS DERS NOTU 5-ÇALIġAN NÜFUSUN EKONOMĠK FAALĠYETLERE DAĞILIMI: 14-65 yaĢ grubu nüfus çalıĢma çağındaki nüfus olarak kabul edilir. Bu nüfus dilimi içinde bir iĢle uğraĢan nüfusa aktif (çalıĢan ) nüfus denir. Ekonomik faaliyetler üç büyük gruba ayrılır. Bunlar • Tarım (Tarım, hayvancılık, ormancılık, vs.) • Sanayi (Endüstri, madencilik, vs.) • Hizmet (ĠnĢaat, ticaret, turizm, vs.) sektörleridir. *Az geliĢmiĢ ülkelerde, toplam çalıĢan nüfusun % 90'a yakını tarımsal nüfus özelliği taĢır. **GeliĢmiĢ ülkelerde ise tarımsal nüfus % 10 civarındadır. Diğer nüfus, hizmet ve sanayi sektöründe çalıĢmaktadır. ***Cumhuriyetin ilk yıllarında tarımda çalıĢan nüfusun oranı (1927 yılında %89,6) çok fazla iken, günümüze doğru tarım dıĢı sektörlerin geliĢmesiyle bu oran azalmıĢtır. 2007 verilerine göre Türkiye‟de çalıĢan nüfusun; %27,1 „i tarım, %19,4 „ü sanayi ve %53,5 „i hizmet sektöründedir. -Ülkemiz de 15 yaĢ üstü nüfusun %52 si çalıĢmaktadır. *** Ülkemizde Aktif(çalıĢan) nüfusun yarısı çalıĢmamaktadır.(kadın-çocuk-yaĢlı-iĢsiz) -Ülkemiz de iĢsiz nüfusun artması; hızlı nüfus artıĢı ve iĢ olanaklarının azlığındandır. Az GeliĢmiĢ Ülkelerin Özellikleri Doğum oranı ve nüfus artıĢ oranı yüksektir. Genç nüfus oranı fazla, yaĢlı nüfus oranı azdır. Nüfus grafiği; geniĢ tabanlı üçgene benzer. Ortalama yaĢam süresi azdır. ÇalıĢan nüfusun yaĢ ortalaması düĢük, bağımlı nüfus oranı çok. Tarım sektöründe çalıĢan nüfus fazla, hizmet ve sanayi sektöründe çalıĢan nüfus azdır. Nüfusun eğitim seviyesi düĢüktür. Nüfusun yarıdan çoğu kırsal kesimde yaĢar. GeliĢmiĢ Ülkelerin Özellikleri Doğum oranı ve nüfus artıĢ oranı düĢüktür. Ortalama yaĢam süresi fazladır. Genç nüfus oranı az, orta ve yaĢlı nüfus fazladır. Nüfus grafiği, tabanı dar, orta kesimi ĢiĢkin bir üçgene benzer. ÇalıĢan nüfusun yaĢ ortalaması yüksek ve bağımlı nüfus oranı azdır. Hizmet ve sanayi sektöründe çalıĢan nüfus, tarım sektöründe çalıĢan nüfustan fazladır. Nüfusun eğitim seviyesi yüksektir. Nüfusun yarıdan fazlası Kentte yaĢar. ÜLKEMĠZDE GÖÇ GÖÇ: Ġnsanların, toplumsal, ekonomik veya siyasi nedenlerle bir ülkeden bir ülkeye, bir yerleĢim yerinden baĢka bir yerleĢim yerine gitmesine GÖÇ denir. Göç ikiye ayrılır: Ġç göç 2. DıĢ göç 1-Ġç Göç: Ülke içerisinde nüfusun yer değiĢtirmesi olayıdır. Ġç göçler Mevsimlik ve Sürekli olmak üzere ikiye ayrılır. a.Mevsimlik Göç: Genellikle yaz mevsiminde tarım alanlarında çalıĢmak, yaylacılık ve turizm amaçlı olarak yapılan göçlere mevsimlik göç denir. ÖR: Akdeniz Bölgesi, Ege Böl. b.Sürekli Göç: YerleĢmek amacıyla yapılan göçlere sürekli göç denir. Ġç Göçlerin Nedenleri: 2- Kırsal alanda doğum oranının yüksek olması 3- Modern tarım yöntemlerinin kullanılması 4- ĠĢsizlik oranının artması, tayin ve atama 5- Tarım alanlarının miras yoluyla parçalanması 6- Sağlık, eğitim ve iĢ imkânlarının kentlerde toplanması 7- Ġklim ve yerĢekillerinin kırsal alanlardaki olumsuz etkileri Ġç Göçlerin Sonuçları: 51- Ülke içerisindeki nüfus dengesiz dağılır. 2- Ekonomik yatırımlar dengesiz dağılır. 3- Çarpık kentleĢme görülür. 4- Konut sıkıntısı ortaya çıkar. 65- Sanayi tesisleri kent içinde kalır. 6- Çevre sorunları ortaya çıkar. 7- Alt yapı hizmetleri aksar(Su, yol, elektrik vb. ) En Fazla Göç Veren iller: Kars, Tunceli, Bitlis, Giresun, Rize, Sivas, Yozgat, Afyon, KırĢehir, Ağrı, MuĢ, Bingöl ve ġırnak ençok göç veren illerdir.(Karadeniz-Doğu And. Böl) En Fazla Göç Alan Ġller: Ġstanbul, Ankara, Ġzmir, Adana, 7Bursa, ġanlıurfa, Antalya, Mersin, Konya, Ġzmit, Manisa, Aydın, Gaziantep en çok göç alan illerdir. En Fazla Mevsimlik Göç Alan Ġller: Adana, Mersin, Aydın, Antalya, Muğla, Ġstanbul, Ġzmir, Bursa, NevĢehir, EskiĢehir, Gaziantep en fazla mevsimlik göç alan illerdir. Ġç Göçleri Önlemek Ġçin: 1- Sulamalı tarıma geçilmeli 2- Ahır ve besi hayvancılığı geliĢtirilmeli 3- GeliĢmemiĢ olan kırsal alanlardaki eğitim, öğretim ve sağlık hizmetlerinin kalitesi arttırılmalı 4- Küçük sanayi kolları geliĢtirilmeli. -Ülkemiz de göçler genelde; Doğudan-Batıya doğrudur. -Göç eden nüfusun büyük kısmı Üretici(aktif) nüfustur. 2-DıĢ Göç: Nüfusun bir ülkeden baĢka ülkelere yerleĢmesine dıĢ göç denir. Ülkenin nüfus miktarını azaltır yâda arttırır. ÖR: ĠĢçi göçü DıĢ Göçlerin Nedenleri: 1- Ekonomik nedenler 2- Doğal afetler 3- SavaĢlar 4- Etnik nedenler 5- Sınırların değiĢmesi ve antlaĢmalarla yapılan nüfus değiĢimleri. *Balkan ülkelerinden ülkemize 1995 yılında göç yaĢanmıĢtır.1950‟den sonra Almanya baĢta olmak üzere Avrupa ülkelerine ülkemizden iĢçi göçü yaĢanmıĢtır. Günümüzde yurt dıĢında 4 milyon civarında Türk yaĢamaktadır. DıĢ Göçlerin Sonuçları: 1- ĠĢsizlik azalmıĢtır. 2- DıĢ ticaret geliĢmiĢtir. 3- Turizm geliĢmiĢtir. 4- Ülkeye döviz girdisi sağlanmıĢtır. BEYİN GÖÇÜ(Yetişmiş insan gücü hareketi) :Doktor, mühendis, bilim adamı gibi yetişmiş kişilerin başka ülkelerde çalışmasına beyin göçü denir. Beyin Göçünün sebebi: *İlk ve Ortaçağlarda beyin göçü dini,siyasi,ilmi ve ideolojik sebeplere dayanırken, günümüzde daha çok ekonomik ve sosyal sebeplerle ayrıca siyasi baskılardan dolayı gerçekleşmektedir. **Beyin göçü ülkenin gelişmesini yavaşlatır. Beyin göçünün sebepleri ülkede imkanların sınırlı olması, devletin ilgisizliği, ülkedeki kanuni düzenlemelerin yetersiz yada karmaşık olmasıdır. **Ülkemizde beyin göçü daha çok Avrupa ülkeleri ile ABD’ye gerçekleşmektedir. Yerleşme Ve Seyahat Özgürlüğü: *Anayasamızın 23. maddesi gereğince istediği yere yerleşebilir veya seyahat edebilir. *Ancak bu hakları savaş, terör, salgın hastalık, tarihi eser bölgelerine zarar vermemek gibi nedenlerle bu hakları kanunlarla kısıtlanabilir. - İnsanlar salgın hastalık olan yerlere, tarihi eser kalıntıları olan yerlere (sit alanları), hazine ve ya özel arazilere yerleşemez. -***Seyahat hakkı ise kişinin suç işlenmesi, sağlın hastalık bölgelerine gitme veya ayrılma gibi durumlarda kısıtlanabilir 3