Yetişkin İleri Yaşam Desteği • Temel YaĢam Desteği • Ġleri YaĢam Desteği • Resüsitasyon sonrası bakım 1 Temel Yaşam Desteği ; • Havayolu obstrüksiyonu, yabancı cisim aspirasyonu, inme, miyokard enfarktüsü, boğulma, duman inhalasyonu, elektrik çarpması vb gibi durumların sonucunda solunum arresti olan hastalar • Ventrikül fibrilasyonu, ventrikül taĢikardisi, asistol, nabızsız elektriksel aktivite gibi kardiyak arrest vakaları. 2 Temel Yaşam Desteği Erken tanı Yardım isteme Yaşam Zinciri Erken KPR Resusitasyon sonrası bakım Erkendefibrilasyon Kardiyak arresti önlemek için Yaşam kalitesini korumak için Zaman kazanmakiçin Kalbi tekrar çalıştırmak için 3 Temel Yaşam Desteği • Güvenlik • Bilinç kontrolü • ATS aktivasyonu • A:Hava yolu açıklığı sağla • B:Solunumu değerlendir:max 10 sn. • C:DolaĢım (karotis):5 sn • OED kullanımı 4 TYD Uygulaması • ÖNCE ÇEVRE GÜVENLĠĞĠNĠN SAĞLANMASI ! • Kazazedeyi kontrol et ve yanıtı değerlendir • Hafifçe omuzlarından sars • “Ġyi misin?” diye sor 5 TYD Uygulaması Sözel olarak veya hareketle yanıt var • Bulduğun pozisyonda bırak(Derlenme pozisyonu) • Durumunu kontrol et • Yardım iste • Düzenli olarak tekrar değerlendir 6 Derlenme Pozisyonu 7 • Yabancı cisimlerle solunum yolu tıkanmıĢ olan hastalara, yabancı cismi çıkarmak için gerekli iĢlemleri uygulamak – Sırta vurma – Karına bastırma (Heimlich Manevrası) 8 Yabancı cisim obstrüksiyonu Ciddiyeti değerlendir Ciddi tıkanma ÖKSÜREMEZ Orta tıkanma ÖKSÜREBİLİR Öksürmeye teşvik et Şuur yok KPR Şuur var 5 sırta vuru 5 abdominal bası Cisim çıkana ya da öksüremeyene dek devam 9 Yabancı cisim obstrüksiyonu 10 TYD Uygulaması Sözel olarak veya hareketle yanıt yok Birden fazla kurtarıcı EriĢkinde, kardiak sorun “Call first” Önce yardım Travma Boğulma, yabancı cisim Ġlaç, alkol intoksikasyonu Ġnfant veya çocukta “Call fast” 2 dk KPR Yardım 11 A-Havayolu Açıklığının Sağlanması Head Tilt-Chin Lift Boyun ekstansiyonu Çene kaldırılması Jaw Thrust Çene asılması Sadece sağlık personeli 12 Airway No 2: Beyaz No 3: Yeşil No 4: Sarı No 5: Kırmızı 13 B.Solunum • Solunum yok • 2 etkili solunum • Her nefes 1 saniyede ve gözle görülür şekilde göğüs kafesi kalkmalı 14 B.Solunum • • • • Ağızdan ağıza Ağızdan burna Ağız maske Maske balon 15 C.Dolaşım • Sağlık personelince yapılır ve nabız kontrolü<10 sn olmalı • EriĢkinde karotis nabzı • Class IIa 16 C.Dolaşım • Sternum ortasına dominant elin üzerine diğer elin ayası yerleĢtirilir. • Dirsekler bükülmeden dakikada 100 bası • Kompresyon/ventilasyon oranı 30/2 • Entübasyon sonrası asenkronize dakikada 8-10 soluk 17 D.Defibrilasyon • Tanıklı VF arresti kurbanlarında, erken kaliteli bir KPR ve erken defibrilasyon sağ kalım ve hastaneden taburculuk oranlarını anlamlı olarak arttırır. • Arrest Ģahitliyse ve OED varsa defibrilasyon • Arrest Ģahitli değilse veya alana ulaĢmak >4-5 dakika ise defibrilasyon öncesi KPR • Bir Ģok sonrası 5 siklus KPR (2 dakika), sonra ritmin değerlendirilmesi 18 D.Defibrilasyon • EriĢkin defibrilasyonu – Monofazik manual defibrilatörler ile 360 J – Bifazik defibrilatörler ile 150-200 J – OED kullanımı 19 Prekordial Thump • Tanık olunmuĢ kardiyak arrest • Monitörize edilmiĢ • 20-30- cm yükseklik • Sternum ortası • 30 sn içinde • Öneri düzeyi class belirsiz 20 Algoritmalar • Kardiyak Arrest Algoritmi Tüm nabızsız kardiyak arrest kurbanlarında ritim (Şoklanabilir ve Şoklanamaz): – Ventriküler fibrilasyon/Nabızsız Ventriküler TaĢikardi (ġoklanabilir) – Nabızsız Elektriksel Aktivite (ġoklanamaz) – Asistoli (ġoklanamaz) • Bradikardi Algoritmi • TaĢikardi Algoritmi 21 Nabızsız Arrest • TYD Algoritması: Yardım çağır KPR baĢla • O2 ver • Monitöre veya defibrilatöre bağla • Ritim kontrolü 22 Kardiyak Arrest Ritim kontrolü ŞOKLANIR VF/ nVT 1 şok 150-200J bifazik 360 J monofazik KPR 30:2 2 dk KPR sırasında • Elektrotların kontrolü • Hava/iv yolu aç, O2 ver • Havayolu açıklığı sağlanırken masaja ara verme • 3-5 dk da bir adrenalin •NEA(hız<60/dak) ve Asistolide 3 mg atropin ŞOKLANMAZ NEA, ASİSTOL KPR 30:2 2 dk Ritim kontrolü • KPR sırasında hızlı ve güçlü bas (100/dak) • Göğüs kafesinin tamamen geri dönmesine izin ver • 30 kompresyon: 2 soluk, 5 tur = 2 dakika • Hasta entübe edildikten sonra solunum sayısı 8-10/dak • Her 2 dakikada masaj yapan değişsin 23 Ventriküler Fibrilasyon 24 Ventriküler Taşikardi 25 VTVF 26 VF- NVT devam ediyorsa 2. ġok 2 Dak KPR Ritim kontrolü Adrenalin 1mg iv Her 3-5 dak da bir Amiodaron 300 mg iv Lidokain 1mg/kg Magnezyum 1-2 gr (Torsades için) Ritim kontrolü VF-NVT 2 Dak KPR 3.Ģok VF-NVT Ġlk basamağa dön 27 Nabızsız Elektriksel Aktivite(NEA)-Asistoli (Şok uygulanmaz) • Palpe edilen bir nabız olmamasına rağmen monitörde idiyoventriküler,bradiasistolik ritimler görülmesi NEA olarak tanımlanır. • Asistoli algoritmasına benzer Ģekilde tedavi edilir ancak farklı olarak monitördeki kalp hızının 60/dak altında olması durumunda Atropin verilir. 28 Nabızsız Elektriksel Aktivite(NEA)-Asistoli (Şok uygulanmaz) • 2.- 3. derece bloklarda atropin yerine pacemaker kullanımı önerilmektedir. • Genellikle geri döndürülebilir sebepleri vardır. 29 Geri döndürülebilir nedenler 6H-6T Hipovolemi Hipoksi Hipo-hiperkalemi Hipotermi Hidrojen iyonu(asidoz) Hipoglisemi Tans.pnömotoraks Tamponad Toksinler Tromboz koroner Tromboz pulmoner Travma 30 ASİSTOLİ NEA 31 Nabızsız Elektriksel Aktivite(NEA)Asistoli (Şok uygulanmaz) Ritim Asistoli-NEA Asistoli NEA KPR’ye devam KPR ye baĢla Ritim kontrolü Adrenalin 1mg Her 3-5 dak da bir 2 dak KPR VF-VT VF-NVT Algoritması 32 Bradikardi algoritması • Bradikardi, kalp hızının <60 atım/dk olması olarak tanımlanır. • Ancak “rölatif ya da kesin” bradikardi <40 atım/dk olarak sınıflama yapılması hastanın hemodinamik durumunun uygun olmayan Ģekilde yavaĢ olduğunda yararlıdır. • Bradikardinin belirlenmesinde ilk basamak hastanın stabil olup olmadığıdır. 33 Bradikardi algoritması Stabil olmayan hastada; • DüĢük CO gösteren bulgular – terleme – soğuk – soluk – Ģuur bozukluğu – hipotansiyon • Kalp yetmezliği • Ciddi iskemik göğüs ağrısı 34 35 Bradikardi (Yetişkin)) Havayolu aç ve solunumu sağla O2 ver Monitör/Defibrilatör bağla Damaryolunu aç Hemodinamik stabilitenin sağlanamadığı düşük kalp hızları Bunlardan en az bir tanesi var mı ? Evet Atropin 0.5-mg IV • • • • • • • Sistolik KB < 90 mmHg Kalp atım hızı < 40 atım / dak KB bozan ventriküler aritmi Kalp yetersizliği Bilinç düzeyinin azalması Göğüs ağrısı Solunum sıkıntısı Hayır yeterli cevap? Hayır •Pacemaker hazırlığı •Atropin 0,5mg IV en fazla 3mg olacak şekilde tekrar •Adrenalin 2-10 mcg/dak •Dopamin 2-10 mcg/dak Evet Hayır Altta yatan sebepleri araştır Uzman konsültasyonu Asistoli riski var mı ? • Önceden asistoli hikayesi • Möbitz Tip II AV blok • Total kalp bloğu + geniş QRS • Ventriküler duraklama > 3 sn 36 Taşikardi algoritması • Advers belirti Bir çok disritminin uygun tedavisini, advers belirti ve semptomların var olup olmaması belirler. • DüĢük kardiyak debinin klinik bulguları: Solukluk, terleme, soğuk ve nemli ekstremiteler (artmıĢ sempatik aktivite) Bilinç bozukluğu (azalmıĢ serebral kan akımı) Hipotansiyon (sistolik kan basıncı < 90 mmHg) 37 Taşikardi algoritması • Koroner kan akımı baĢlıca diastol sırasında gerçekleĢir. • Çok yüksek kalp hızlarında diastol kısalacağından koroner kan akımı azalarak miyokard iskemisine neden olur. • GeniĢ kompleks taĢikardiler, dar kompleks taĢikardilere göre kalp tarafından daha az tolere edilirler. 38 39 40 41 42 Taşikardi (Yetişkin) Kardiyoversiyon (Senkronize) İv yol aç Sedasyon ve analjezi ile uygula ABC’nin desteklenmesi: Oksijen verilmesi; damar yolunun açılması Ritim monitörizasyonu, KB, SpO2 Yapılabiliyorsa 12 kanal EKG kaydı Geriye dönebilen sebeplerin tanısı ve tedavisi (ör. elektrolit bozulukları) Stabil değil Hasta stabil mi? Stabil olmayan hastanın bulguları: 1. Bilinç düzeyinin azalması 2. Göğüs ağrısı 3. Sistolik KB < 90 mmHg 4. Kalp yetersizliği (Semptomlar kalp hızı >150 vuru / dk iken ortaya çıkması) Stabil QRS Dar (< 0.12 sn) Geniş (> 0.12 sn) Ritim düzenli mi ? QRS düzenli mi? Düzensiz Torsades de pointes ise; Magnesium 2 g/5 dak Aberan iletili AF ise B bloker veya diltiazem WPW+AF ise Amiodaron 150 mg Düzenli Düzenli VT veya tanımlanamayan bir riitm):Amiodaron 150 mg IV/ >10 dak. Aberan iletili SVT düşünülüyor ise: Adenosine 6 mg Senkronize kardiyoversiyon hazırlığı Düzensiz Vagal manevraları uygula IV Adenozin 6 mg; başarısız ise 12 mg uygula→12 mg uygula. Ritim dönmez ise atrial flatter,atriyal taşikardi.hızı kır: Diltiazem veya B bloker ile hızın kırılması Ritim muhtemel Atriyal fibrilasyon, MAT,atriyal taşikardi Kalp hızı kontrolü: Diltiazem veya B bloker Hayır Normal sinus ritmi sağlandı mı? Evet Uzman konsültasyonu Sinüs ritmindeki 12 kanal EKG kaydı Taşikardi algoritması • Adenozin doz:6 mg iv bolus→ritim dönmez ise 2 kere 12 mg tekrar • B Bloker doz: Metaprolol 5mg iv 5 dak bir total doz 15mg Esmolol 0.05 mg/kg/dak • Kalsiyum kanal blokeri doz: Diltiazem 0.25mg/kg→0.35mg/kg Verapamil 5mg 15-30 dak bir total doz 20 mg 44 Taşikardi algoritması • Amiodaron 150 mg iv→total doz 2.2gr/gün • Mg 1-2 gr iv 20 dak 45