global strateji enstitüsü

ORTADOĞU BÜLTENİ
5 Mart 2009
Haber Özetleri
Irak
• Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Kerkük kentine yeni askeri birliklerin gönderilmesini
kararlaştırdı. Kerkük'e gönderilmesi kararlaştırılan askerlerin 4 ayrı birlikten oluştuğu
ve kentin hassas bölgelerinde görev yapacağı belirtilirken, birliklerde özel eğitilmiş
asker ve subayların yer alacağı iddia ediliyor. Kerkük güvenlik kaynakları, Maliki'nin
Kerkük'e gönderme talimatını verdiği birliklerin Beyci'den 47'nci tugay, 4 bölük,
Bağdat'tan 46'ncı tugay, 4. ve 5. bölükler ve Ramadi'den 43'ncü tugay, 5. bölüklerin
olduğunu kaydetti. Musullu Araplar, peşmerge birlikleri ve özel Kürt güvenlik
güçlerinin Musul’dan çıkarılmasını istiyor. Irak Adalet ve Islah Hareketi lideri Abdullah
Yaver, Musul'daki peşmerge ve Kürt güvenlik güçlerinin varlığının yasadışı olduğunu
iddia ederek, Irak hükümetinden bu güçlerin bölgeden çıkarılmasını istedi.
"Nineva'daki (Musul) Kürt güvenlik güçlerinin, Baas rejimi dönemindeki güvenlik
güçlerinden hiç bir farkı yoktur", diyen Yaver, yasal statüsü olmayan peşmergelerin
milis, Kürt güvenlik güçleri de Baas rejiminin güvenlik güçlerini çağrıştığını öne sürdü.
(VOA TÜRKÇE)
• İran Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanı Ali Ekber Haşimi Rafsancani’nin,
Salı günü gittiği Necef kentinde, Iraklı Şii lider Ayetullah Ali El Sistani ile görüşmede
bulunacağı belirtildi. Rafsancani’nin, Vali Esad Sultan Ebu Halil ve diğer yetkililer
tarafından karşılandığı, beş gün sürecek olan Irak ziyaretinin hedefinin ise İran ve
Irak arasındaki işbirliği seviyesini yükseltmek olduğu ifade ediliyor. Aynı zamanda
İran’ın eski Cumhurbaşkanı olan Rafsancani’ye eşlik eden heyet, Rafsancani’nin Irak
ziyareti ile ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un eşzamanlı ziyaretlerinin tesadüf
eseri olduğu yönünde bir açıklama yaptı. Öte yandan, Ramadi’de Rafsancani’ye
yönelik protesto gösterileri gerçekleştirildi. Güvenlik güçlerinin sıkı önlemler aldığı
gösterilerde aşiret liderleri ve din adamları da yer aldı. (www.aswataliraq.info –
www.alsumaria.tv)
• Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Hasan Iğsız, dün Irak’a kritik bir ziyaret
gerçekleştirdi. Irak sınırına yapılan zırhlı birlik sevkiyatının yoğunlaştığı günlerde
Orgeneral Iğsız başkanlığındaki heyet, Irak Savunma Bakanı Muhammed Abdulkadir
Kasım’ın daveti üzerine dün Bağdat’ta bir dizi temaslarda bulundu. Irak Savunma
Bakanı ile iki ülkeyi ilgilendiren askeri konuların görüşüldüğü ziyarette mevcut
işbirliğinin önemi vurgulandı. Görüşmeyle ilgili yapılan açıklamada, "Mevcut
işbirliğinin daha da geliştirilmesi amacıyla, müşterek bir çalışma yapılarak en kısa
zamanda bir mutabakat muhtırası hazırlanmasına karar verilmiştir", denildi.
Açıklamada, "Irak’taki Çok Uluslu Güçlerin Komutanı ile de Türkiye ve ABD
1
arasındaki askeri işbirliği konularına yönelik bir görüşme yapılmıştır", ifadesine yer
verildi. (DHA)
• Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani, bugün yaptığı açıklamada Irak’ta, özellikle de
Irak’ın kuzeyindeki bölgede Iraklı Kürtler arasındaki birliğin tesis edilmesi ve
hizmetlerin arttırılması gerektiğini söyledi. Açıklamada, “Kürtler arasındaki birlik,
siyasi sloganlar tekrarlanarak gerçekleşmeyecektir; bunu ancak demokrasiyi
yaygınlaştırmak suretiyle ve bunun yanında su, elektrik, ulaşım ile sağlık, eğitim,
yolsuzlukla mücadele ve bürokratik sistemi de geliştirerek başarabiliriz”, diyen
Talabani, sivil toplum örgütlerinin de hükümet ve parlamento üzerinde oynadığı rolün
genişletilmesi gerektiğini savundu. (www.aswataliraq.info)
• Bağdat ile Atina arasında karşılıklı uçak seferleri yapılacağına ilişkin sözleşme
imzalandığı bildirildi. Irak Ulaştırma Bakanlığı ile Yunanistan Sivil Havacılık İdaresi
yetkilileri tarafından verilen bilgiye göre, Bağdat-Atina arasındaki seferler, Bağdat ile
AB ülkeleri arasındaki seferlerin ilk adımını oluşturacak. Açıklamada, söz konusu
seferlerin ne zaman başlayacağı belirtilmedi. (AA)
• UNICEF Irak Temsilcisi İskender Han, UNICEF’in Bağdat’taki merkez binasını
yeniden faaliyete geçireceklerini duyurdu. Temsilci, üç yıldır kapalı tutulan UNICEF
ofisinin, Irak’ta yerel seçimlerin barış ve istikrar sürecini tetikleyerek, güvenlik
ölçütlerinin gözle görülür bir biçimde iyileştirilmesinin ardından, Birleşmiş Milletler’in
ülkede daha fazla rol oynama kararı almasının neticesinde açılmasına karar
verildiğini belirtti. (www.alsumaria.tv)
• Almanya Başbakanı Angela Merkel, Türkiye ve Irak arasındaki ilişkilerin
düzeltilmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Angela Merkel, bugün başkent
Berlin'de, Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetimin lideri Mesud Barzani ile görüştü.
Almanya hükümet sözcüsü Ulrich Wilhelm, görüşmeden sonra yaptığı yazılı
açıklamada, Mesud Barzani'nin, Almanya Ekonomi Bakanı Karl-Theodor
Guttenberg'in daveti üzerine Berlin'e gittiğini, Başbakan Merkel ile yaptığı
görüşmede, Irak ve özellikle bu ülkenin kuzeyindeki bölgede siyasal ve hukuksal
durumu ayrıntılı bir biçimde ele aldıklarını bildirdi. (CNN TÜRK)
• Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'nın verilerine göre, 2003 yılında
başlayan işgalden bu yana Irak'ta 4 bin 255 Amerikan askeri öldü. Afganistan'da
hayatını kaybeden Amerikan askerlerinin sayısı da giderek artıyor. Bu ülkedeki
operasyonlarda, şimdiye kadar 588 Amerikan askeri öldü. Amerika Birleşik
Devletleri'nin 11 Eylül saldırılarından sonra başlattığı operasyonlarda iki ülkede
yaralanan Amerikan askerlerinin sayısı ise 34 bin civarında. ABD, Irak'ta 2003
yılındaki işgalden bu yana yaklaşık 700 milyar dolar, Afganistan'da ise 200 milyar
dolar harcadı. Buna yaralanan askerlerin uzun süreli tedavi giderleri dâhil değil.
(TRT)
• Diyala polis yetkililerinin açıklamalarına göre, Bakuba’nın merkezindeki El Mafrak
ve El Katun mahallelerinde gerçekleştirilen ani baskınlar neticesinde, Perşembe günü
itibarıyla El Kaide’ye bağlı faaliyet gösteren toplamda 9 kişilik bir saldırgan grubun
yakalanarak tutuklandığı bildirildi. Diyala’nın merkezi konumunda yer alan Bakuba,
Bağdat’ın 57 kilometre kuzeydoğusunda bulunuyor. (www.aswataliraq.info)
2
• Polis kaynaklarına göre, Bağdat’ın merkezinde bulunan El Nedal sokağında, kimliği
belirsiz bir saldırgan tarafından vurulan polis memuru hayatını kaybetti. Bugün sabah
saatlerinde gerçekleşen saldırının ardından, saldırganın kaçtığı ve aramaların
başlatıldığı bildirildi. (www.aswataliraq.info)
• Irak'ta bir canlı hayvan pazarında bomba yüklü araçla düzenlenen saldırıda 10 kişi
öldü, 40 kişi yaralandı. Saldırının, aylardır sakin olan güneydeki Babil vilayetinde
düzenlendiği bildirildi. Şiilerin yaşadığı Hamza şehrindeki saldırıyı kimin düzenlediği
henüz bilinmiyor. (AA – NTV MSNBC)
İran
• Kongre'deki bir panelde konuşan ABD Savunma Bakan Yardımcısı David Sedney,
ABD Başkanı Barack Obama yönetiminin, İran'a silah satışına son vermesi
konusunda Çin'i uyardığını söyledi. Sedney, "Çin'in, terörizmi destekleyen ve nükleer
silah geliştirmeyi amaçlayan bir ülkeye silah satışını yakından izliyoruz", diye
konuştu. Çin'in, son 4 yıl içinde İran ile 400 milyon dolar değerinde silah anlaşması
yaptığını ifade eden Sedney, bu konuda Pekin yönetimini belirli aralıklarla
uyardıklarını kaydetti. (CNN TÜRK)
• İran Devrim Muhafızları Komutanı General Muhammed Ali Caferi, İran’ın savunma
açısından en iyi durumda olduğunu belirterek, İsrail’in tüm nükleer tesislerinin İran’ın
füze menzili içerisinde yer aldığını söyledi. (YDH)
• Lübnan Meclis Başkanı Nebih Beri dün İslam Devrimi Lideri Ayetullah Hameney ile
bir araya gelerek, görüş alışverişinde bulundu. (MEHR NEWS)
• ABD Dışişleri Bakanı Clinton, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’i Filistinliler’in
içişlerine karışmakla suçladı. Ramallah’ta Clinton’la görüşen Filistin Devlet Başkanı
Abbas da hükümeti ile Hamas arasındaki uyuşmazlıkta İran’a hiçbir rol düşmediğini
ve bu ülkenin Filistinliler arasındaki uçurumu genişletmekten vazgeçmesi gerektiğini
söyledi. Hillary Clinton daha sonra Brüksel’de yaptığı açıklamada, Şarm el Şeyh’teki
Gazze’ye yardım konferansı sırasında Körfez ülkelerinin liderleriyle görüştüğünü ve
İran hakkında çok fazla şikâyet dinlediğini kaydetti. Amerika Dışişleri Bakanı, İran’ın,
Hamas ve Hizbullah gibi unsurları kullanarak teröre mali destek sağladığını savundu.
Clinton ayrıca Rusya’nın, doğu Avrupa’ya yerleştirilmesi planlanan füze savunma
sisteminin hedefinin İran olduğunu anlamaya başladığını söyledi. NATO Dışişleri
Bakanları toplantısına katılmak için Brüksel’e giden Clinton, İran’ın Avrupa ve Rusya
için tehdit oluşturduğunu belirtti ve Moskova ile bu konuda işbirliği yapmanın çeşitli
yolları olduğunu söyledi. Clinton Rusya ile birçok konuda daha anlamlı bir diyalog
kurmak istediğine de işaret etti. (VOA TÜRKÇE – www.ynetnews.com)
İsrail-Filistin
• İsrail işgali altındaki Kudüs kentinin belediyesi, “Res Hamis” bölgesindeki 55 Filistinli
aileye evlerinin yıkılacağını belirterek evleri boşaltmaları için 72 saat süre verdi.
İsrail’in ırkçı duvar inşasına karşı faaliyetleriyle tanınan bir sivil toplum örgütünün
başkanlığını yapan Hıdır El Dabas, İsrail’in 55 Filistinli aileye evlerinin 72 saat
3
içerisinde yıkılacağına ilişkin tebligatta bulunduğunu doğrulayarak, “Bu politika,
işgalcilerin gerçek yüzünü ortaya koyuyor. İşgalciler her vesileyle Filistinlileri kendi
kentlerinden göç ettirmeye ve buralara Siyonistleri yerleştirmeye çalışıyorlar”, dedi.
Duvarla Mücadele için Halk Komitesi adlı sivil toplum kuruluşunun başkanı olan Hıdır
El Dabas, inşa edilen duvar gerekçe gösterilerek Filistinlilerin evlerinin yıkıldığını
belirterek uluslar arası toplumdan İsrail’i bu ırkçı girişimlerinden dolayı
cezalandırmalarını istedi. (YDH)
• İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad dün yaptığı açıklamada, "Siyonist
rejimde yer alan savaş suçlularının eninde sonunda yasal sonuçlarla
karşılaşacaklarını" savundu. Tahran'daki konferansta konuşan Ahmedinecad, İsrail'in
eylemlerine karşı küresel bir cephe oluşturulması ve Gazze ve Filistin'deki halkla
dayanışma gösterilmesi gerektiğini belirterek, suçluların nihayetinde savaşın bedelini
hayatları ile ödeyeceklerini ifade etti. Bir kaynağa göre, pek çok Filistinli örgütün
temsilcilerinin de bulunduğu konferansta, Lübnan heyetine Hizbullah Genel Sekreteri
Hasan Nasrallah başkanlık etti. (www.ynetnews.com)
• Likud lideri Benyamin Netanyahu, İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres tarafından
kendisine tanınan 28 günlük zaman çerçevesinde hükümeti kurma çabalarını
sürdürüyor. Likud ve İsrail Evimiz temsilcilerinin, bugün sabah saatlerinde buluşarak
koalisyon
anlaşmasının
ilk
taslağını
ortaya
çıkarmaları
bekleniyor.
(www.ynetnews.com)
• İsrail’de askeri bir savcının, iki Ürdünlü militanı Ürdün’ün Irbit şehrinde İsrailli bir
fabrika sahibine suikast düzenlemeyi ve Ürdün’deki Yahudileri öldürmeyi planlamakla
ve ruhsatsız iki adet otomatik silah bulundurmakla suçladığı bildirildi.
(www.ynetnews.com)
• Bu sabah Gazze’nin kuzeyinden atılan bir Kassam roketinin Sdot Negev Bölgesel
Konseyi yakınlarındaki açık alana isabet ettiği, herhangi bir yaralanma ya da hasar
olmadığı bildirildi. (www.ynetnews.com)
• İsrail'in, dün gece Gazze Şeridi'ne hava saldırısı düzenlediği ve saldırıda 2 İslami
Cihad militanını öldürüldüğü bildirildi. Filistin acil yardım kaynaklarına göre, İsrail
Hava Kuvvetleri'nin saldırısında, 5 Filistinli de yaralandı. İsrail televizyonları,
saldırıda, Gazze Şeridi'nin kuzeyinden İsrail'e roket saldırısı düzenleyen militanların
hedef alındığını duyurdu. İslami Cihad'a göre, hava saldırısında, Gazze'nin
doğusunda ilerleyen bir araç hedef alındı. Araçta, örgütün silahlı kanadı El Kudüs
Tugayları üyeleri bulunuyordu. (CNN TÜRK)
• Lancet tıp dergisinde çıkan bir raporda, Filistin topraklarında yaşayanlara sunulan
sağlık hizmetlerindeki standartlar, sert şekilde eleştirildi. Lancet’nin raporuna göre,
yaklaşık dört milyon Filistinliye verilen sağlık hizmetleri yetersiz ve tutarsız. Bu
hizmet, hastanelere erişimi engelleyen İsrail sınır geçiş noktaları nedeniyle, daha da
kötüleşiyor. Araştırmaya göre Filistinli çocukların yüzde 10'u, yetersiz beslenme
nedeniyle, yaşlarına göre küçük görünüyor. Tıp uzmanları, çocuklar arasında,
yaşlarının gerektirdiği kadar büyüyememe olgusunun arttığını, Gazze'nin kuzeyindeki
bazı yerlerde, büyüyemeyen çocuk oranının yüzde 30'u bulduğunu kaydediyorlar.
(BBC TÜRKÇE)
4
• ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, dün Batı Şeria'ya bir ziyaret gerçekleştirdi.
Clinton ziyarette, İsrail'in Kudüs'teki Filistinlilere ait olan evleri yıkmasının,
Ortadoğu'daki barış çabalarına yardımı etmediğini söyledi. ABD Dışişleri Bakanı, Batı
Şeria'da Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile ortak basın toplantısında, İsrail'in
Filistinlilerin evlerini yıkmasının, İsrail hükümetinin "yol haritası" barış planına ilişkin
verdiği sözlere de aykırı olduğunu vurguladı. (NTV MSNBC)
• İsrail'de yayımlanan Haaretz gazetesi, Türkiye ile İsrail'in, aralarındaki krizi sona
erdirmek için sessiz, ama yoğun görüşmeler yaptığını yazdı. Gazetede, Kudüs'ten bir
kaynağa atfen, iki taraftan yetkililerin, ilişkilerin yeniden normal düzeyine çıkarılması
gereğine işaret eden ve böyle olacağı ümidini dile getiren mesaj teatilerinde
bulunduğu belirtildi. (AA)
• İran’ın dini lideri Ayetullah Hameney, Filistin sorununun tek çözüm yolunun
müzakereden geçtiğini söylemenin bir mugalâta olduğunu belirterek, Filistin halkının
haklarını yalnızca direnişle elde edebileceğini söyledi. Tahran’da düzenlenen
Uluslararası Filistin’e Destek Konferansı’nda açılış konuşması yapan Hameney,
İsrail’i “bir kanser tümörü” olarak niteledi ve Filistin meselesinin yalnızca müzakereyle
çözümleneceğini söyleyenlerin sadece mugalâta yaptıklarını belirtti. (YDH)
Suriye
• Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın İsrail’le barış görüşmelerine yeniden
başlamaya hazır olduğu ve Amerika’nın da bu görüşmelere katılmasını istediği
bildirildi. Açıklama Senato Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı John Kerry’den geldi.
Washington’da Ortadoğu konulu bir konferansta konuşan Senatör Kerry, geçen ay
Şam’daki temasları hakkında bilgi verdi. Kerry, sürecin ilerlemesi için Amerika’nın,
İsrail ve Suriye arasındaki barış görüşmelerinde rol üstlenmesi gerektiğini söyledi.
Suriye’nin derhal İran’la ilişkilerini keseceği yönünde bir hayale kapılmadıklarını
söyleyen Kerry, bu ilişkilerin, Ortadoğu’nun istikrarını bozmadığı sürece
Washington’u kaygılandırmaması gerektiğini sözlerine ekledi. (VOA TÜRKÇE –
www.ynetnews.com)
Lübnan
• İngiliz hükümetinin geçen yıl Irak'taki direnişçileri eğittiği yolundaki iddiaları gerekçe
göstererek yasaklanmış örgütler listesine aldığı Hizbullah'ın siyasi kanadıyla ilgili
olarak, Avam Kamarası Dış İlişkiler Komisyonu'nda konuşan Dışişleri Bakan
Yardımcısı Bill Rammell'in, Hizbullah'ın siyasi kanadıyla diyalog kanallarını açmanın
yolları üzerinde çalıştığını doğruladığı bildirildi. İngiltere'nin Beyrut'taki Büyükelçisi'nin
geçen haziranda kurulan hükümette temsil edilen Hizbullah'ın en az bir üyesiyle
görüşmüş olabileceğine dikkat çeken BBC yayın kuruluşu da konuyla ilgili haberinde,
hükümet yetkililerinin Hizbullah ile ilişki kurulmasından kaçınmanın yarattığı zorluğa
işaret ettiğini bildirdi. Kabine üyelerinin, benzeri bir diyalog sürecinin Filistin'deki
Hamas için geçerli olmadığını vurguladıkları da kaydedildi. (CNN TÜRK)
5