Hacı Günakın Kahta Ebu Sadık Anadolu İmam Hatip İÇ KUVVETLER ÇALIŞMA YAPRAĞI A. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız. 1) Aşağıda orojenik faaliyetlerle ilgili bir parça verilmiştir. Okyanus ve deniz diplerindeki jeosenklinallerde oluşan tortul tabakalar, yer kabuğunu oluşturan levhaların birbirine yaklaşması sonucu yan basınçlara uğrar. Tortul tabakaların sertlik derecesi birbirinden farklı olabilir. Esnek yapılı tabakalar yan basınçlara uğradığında kıvrılırken sert yapılı tabakalar kırılırlar. Kıvrımlı yapıda tabakaların çanak şeklini aldığı yere senklinal denir. Kubbemsi şekilde kıvrıldığı bölüme ise antiklinal denir. Antiklinal ve senklinal birer şekil değil, yapı tipidir. Kırılan bloklardan yüksekte kalana Horst, alçalan bloğa ise Graben denir. Yalnız bu parça dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A. Tortul tabakaların nerelerde biriktiğine B. Tortul tabakaların sertlik derecesinin dağ oluşum türünü belirlediğine C. Levha Hareketlerine D. Jeosenklinalin tanımına E. Antiklinalin ve horstun oluşumuna 2) Sert kütleler kıvrılamadığı için kırılmaya uğrar. Ayrılan parçalar yatay ve düşey yönde birbirinden uzaklaşır. Bu parçalar arasında oluşan kırığa …… denir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A. Horst Jeosenklinal B. Antiklinal D. Fay E. Levha C. 3) Dünya’mız oluşumundan beri üç büyük dağ oluşumuna sahne olmuştur. Paleozoik’te Kaledoniyen dağ oluşumu sırasında İskoçya ve Norveç'teki dağlar, Paleozoik sonlarına doğru gerçekleşen dağ oluşum sürecinde Appalaşlar, Urallar ve Orta Ren Dağları, Tersiyer’deki son dağ oluşumunda ise Alpler, Himalayalar, Andlar ve Kayalık Dağları ortaya çıkmıştır. Yukarıdaki parçadan aşağıdakilerden hangisi kesin olarak çıkarılabilir? A.Jeolojik Devirlerin özelliklerine B. Levha hareketlerinin özelliklerine C. Tortul tabaların sıkışmasına D. Orojenik kuşaklara E. Epirojenez oluşumlarına 4) Yer kabuğunda meydana gelen geniş alanlı alçalma ve yükselmeler epirojenez olarak ifade edilir. Yer kabuğunu oluşturan levhalar manto üzerinde dengeli bir biçimde dururlar. Buna ………… denir. Ancak bu denge, yer kabuğu üzerinde meydana gelen çeşitli olaylar sonucunda bozulabilir. Bu parça dikkate alındığında boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A. Levha B. Kıta Oluşumu C. İzostatik Denge D. Mohorovicic Süreksizliği E. Fay Hattı 5) Epirojenik hareketlere örnek olarak İskandinav Yarımadası ve Kanada verilebilir. Buzul Çağında buralarda 1 - 2 km kalınlığında bir buzul örtüsü vardı. Sonradan buzullar eriyince karaların üzerindeki yük azaldı ve tekrar yükselmeye başladı. Yükselme, günümüzde de yavaş yavaş devam etmektedir. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi kesin olarak çıkarılır? Kahta Ebu Sadık Anadolu İmam Hatip A. İklim değişikliğinin Epironejeze etkisi B. Kanada ve İskandinavya’nın her zaman yükseldiğine C. Buzulların yer değiştirdiğine D. Orojenik olaylara E. Volkanizma olayına 6) Etna Yanardağı’nın ani püskürmesi harika bir manzara olabilir, ancak çevreye büyük zarar vermektedir. Bununla birlikte insanlar, tarih boyu sadece İtalya'da değil, Hawaii’de, İzlanda’da, ABD'de, Meksika'da yani Dünya’nın birçok yerinde volkanlarla iç içe yaşamışlardır. Hacı Günakın Bu bölge hakkında Ali’nin aşağıdakilerden sözlerinden hangisini doğrudur? A. Arazi sert bir kütleden oluşmuştur. B. Dış kuvvetlerin etkisi çok yüksektir. C. Bölgede volkanizma belirtileri vardır. D. İklimi sıcaktır. E. Peribacalarının oluşumunda dış kuvvetler etkilidir. 9. Güney Doğu Anadolu’da Karacadağ volkanından çıkan lavların çok akıcı olmasından dolayı lavlar geniş alanları yayılmıştır. Volkanizma ile ilgili verilen bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Bu bilgiye dayanarak Karacadağ hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A. Volkanizma’nın çevreye büyük zararlar verdiği B. Volkanik patlamalar dünyanın bir çok yerinde olmaktadır. C. Volkanik dağların çevreye verdiği zararlardan dolayı insanların bu dağların çevresine yerleşmedikleri D.Hawaii ve İzlanda’ da volkanik faaliyetlerin gerçekleştiği E. Volkanik patlamaların çok güzel manzaraya sahip olduğu A. Kalkan volkan türüne girer. B. Çok uzun süre püskürmeler gerçekleşmiştir. C. Tabakalı volkanlara örnek gösterilebilir. D. Yükseltisi çok fazladır. E. Sönmüş bir volkandır. 7)Bir arazi parçasında yeryüzünde batollit, lakolit ve dayk gibi tabakaların bulunması, aşağıdakilerden hangisini kesin olarak söylememize neden olur? A. Volkanizmanın durduğunu B. İklimsel değişikliğin yaşandığını C. Aşındırma faaliyetlerinin aktif olduğunu D. Volkanizmanın akıcı olduğunu E. İç kuvvetlerin çok şiddetli olduğunu 8)Ürgüp, Göreme gezisine çıkan Ali bölgede lapilli, tüf ve piroklastik maddelere rastlamıştır. 10) İnsanlığın varoluşundan bu yana depremler en önemli doğal olaylardan biri olmuştur. İnsanlar ilk önceleri depremlerin oluş nedenlerini değişik şekillerde açıklamaya çalışmışlardır. Örneğin, sık sık deprem olan Japonya'da, Dünya kurulurken toprağın içinde kalan bir balığın dışarı çıkmak için yaptığı çırpınmaların depremleri oluşturduğuna inanılmıştır. Yeni Zelanda'nın ilkel kavimlerinin inançlarına göre deprem, deprem yaratan bir tanrının arzusuna bağlı olarak oluşmaktaydı. Ancak 18. yüzyılın sonlarına doğru bu görüşler etkisini yitirmiş ve depremlerin nedenleri bilimsel yöntemlerle açıklanmaya başlanmıştır. Yalnızca yukarıda parça dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A. Depremlerin insanların varoluşundan beridir etkili bir doğal olay olduğuna Hacı Günakın Kahta Ebu Sadık Anadolu İmam Hatip B. Kültürün bilimi etkilediğine C. İlkel kavimler tarafından depremler dogmatik olarak yorumlanmasına D. Depremlerin her yerde görüldüğüne E. Depremin Japonya ve Yeni Zelanda’yı etkilediğine B. Aşağıdaki cümleleri verilen kelimelerle uygun bir şekilde tamamlayınız? Antiklinal Çöküntü Boyuna Richter Depremi dalgalar Troçelli Fay Regresyon Ağrı dağı Transgresyon Karacadağ Tektonik Depremler 6) Karalar üzerinde meydana gelen buzullaşma sonucunda kara kütlesinin ağırlığı artar ve kara kütlesi çöker. Deniz suları karaya doğru ilerler. Buna …………………denir. 7) Kıvrımlı yapıda tabakaların Kubbemsi şekilde kıvrıldığı bölümüne …………. denir. 8) Sert kütleler kıvrılamadığı için kırılmaya uğrar. Ayrılan parçalar yatay ve düşey yönde birbirinden uzaklaşır. Bu parçalar arasında oluşan kırığa…………………… denir. Tsunami 1) Magmadan değişik dönemlerde yükselen, fazla akıcı olmayan farklı karakterdeki malzemenin birikmesi ile oluşan volkanlara tabakalı volkan denir. Tabakalı volkanlara Türkiye’den örnek olarak ……………. Verilebilir? 2) Yüzeye ilk ulaşan ve saniyede 8 km yol alan,zemini sıkıştırma ve genişletme özelliğine sahip olan deprem dalgalarına ……………………. Denir. 3) Depremin şiddetini tespit etmek için bazı ölçekler geliştirilmiştir ve bunlardan en yaygın olarak kullanılanı…………………. Ölçeğidir. 4) Depremler yalnızca karalarda değil, okyanus ve deniz tabanlarında da meydana gelmekte, depremlerin deniz yüzeyinde dev dalgalar oluşturmasına ………………. Denir. C. Aşağıdaki şekillerde gösterilen kısımları isimlendiriniz? 1) …………………………… ,…………………………… 2) ……………………………………….. ……………………………………… 5) Levhaların hareketine bağlı olarak yer kabuğunun derinliklerinde meydana gelen basınçlar, gerilmeler ve kırılmalar sonucunda oluşan depremlere ………………………. Denir. ………………………………………….. 3. Aşağıdaki fay türlerini adlandırınız? Kahta Ebu Sadık Anadolu İmam Hatip …………………………………… ……………………………………… ………………………………………. BAŞARILAR DİLERİM. Coğrafya öğretmeni: Hacı GÜNAKIN Hacı Günakın