Paket Anahtarlamalı Radyo Hizmetleri Sevil Yıldırım Mehmet Fatih

Paket Anahtarlamalı Radyo Hizmetleri
Sevil Yıldırım
Mehmet Fatih Camcı
Emrah Gündüz
İlker Akarsu
General Packet Radio Service
Temel İlkleri
Bu sunumda GPRS’in temel ilkelerini,
sistem özelliklerini, uygulama
alanlarını ve Dünya’da ve Türkiye’de
GPRS’i çeşitli örneklemelerle
anlatmaya çalışacağız.
Özellikleri
Uygulamaları
Dünya’da ve Türkiye’de GPRS
GPRS Nedir?
 Kısaltma anlamı: General Packet Radio Service
 Türkçe anlamı: Paket Anahtarlamalı Radyo Hizmetleri
 GPRS fikri 1992'de ortaya çıktı.
 2000 yıllında uygulamalarına başlandı.
 ETSI tarafından hazırlanmış bir standarttır.
 TIA tarafından TDMA/136 sistemleri içinde paket veri standardı olarak kabul




edilmiştir.
PLMN'e göre GPRS IP tabanlı çalşmaktadır.
GPRS hava arayüzü hızı 115 kbps'ye çıkarabilir.
GSM de de kullanılan GMSK modülasyonu kullanılır.
Kısaca GPRS, GSM sistemine paket bağlaşmasını getirir diyebiliriz
ETSI: Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü
GMSK: Gaussian Minimum Shift Keying - Gaussian Minimum Kaydırmalı Anahtarlama
TIA: Telecommunications Industry Association-Telekomünikasyon Endüstrisi Birliği
PLMN: Public Land Mobile Network -Yerel Mobil Telefon Ağı
IP: Internet Protocol - İnternet Protokolü
GPRS ETSI Tanımı
GPRS, aşağıdaki karakteristiklere
sahip uygulamalar için şebeke
kaynaklarının verimli ve ekonomik
kullanımına olanak sağlar:
- Aralıklı, peryodik olmayan (örneğin patlamalı) veri iletimi
- Küçük veri miktarlarının sık iletimi
- Büyük veri miktarlarının sık olmayan iletimi
GPRS'te PTP destek servis tipi tanımlanmıştır. PTP servisi iki kullanıcı arasında bir
veya daha fazla paketin iletimini sağlar. İki çeşit PTP servisi vardır:
- PTP bağlantısız şebeke servisi (PTP-CLNS)
- PTP bağlantı yönelimli şebeke servisi (PTP-CONS)
PTP: Point-to-Point – Noktadan noktaya
PTP-CLNS: PTP Connectionless - PTP bağlantısız şebeke servisi
PTP-CONS: PTP Connection Oriented - PTP bağlantı yönelimli şebeke servisi
GPRS'e Neden İhtiyaç Vardır?
GPRS'in İlkesi
 İnternet ile mobil haberleşme arasında bir direkt link imkanı verir.
Kullanıcı istediği her an GPRS'e bağlı kalabilir.
GPRS ücretlendirilmesi bağlı kalınan süre değil aktarılan veri miktarına göre yapılır.
 GPRS uygulamasını sunmamak, operatörler açısından, yarışın dışında
kalmak ve pazar payının azalması demektir.
Çünkü 2001 itibariyle GSM şebekelerindeki trafiğin %30'unun veri uygulamaları tarafından
oluşturulacağı düşünülmektedir.
 GPRS, fazla olan ses kapasitesini veri için kullanır.
Örneğin; Bir TRX hücresi 15 Erlang'lık bir ses trafiğini taşıyabilir, ancak %2 blokaj ile sadece 9 Erlang'lık
ses trafiği taşınabilir.Böylece kapasitenin %40'ı kullanılmamış olur.GPRS bu fazla kapasitenin bir kısmını
kullanabilir.
 GPRS 3. nesil hücresel sistemlere bir geçiş yoludur.
UMTS'nin gelişi GSM şebekesini tamamlayacaktır.
Erlang: GSM'de kullanılan trafik hesabı birimi. En basit anlatımla bir abonenin bir saat şebekede
konuşması (ya da 6 abonenin 10'ar dakika konuşması)
UMTS: Universal Mobile Telecommunications System - Uluslararası Mobil Telekomünikasyon Sistemi
GPRS Sistem Özellikleri
 GPRS sistemi GSM sistemine ek bir servistir.
 Internet'e yada bir LAN ağına erişimde kullanılır.
 MS, MT ve TE olan bir cihazı kapsar.
 Internet protokolüne dayanır. Hava arayüzünü kullanır, uçtan uca
yöntemiyle çalışır.
 GSM, telefon için devre bağlaşmalı hava arayüzü kullanırken, GPRS, paket
bağlaşmalı hava arayüzünü kullanır.
 Paket veriler, GSM sistemindeki devre bağlaşmalı veriler ile karışmaz.
 Bir MS, bir veri paketi oluşturduğunda, şebeke paketi uygun olan ilk radyo
kanalından gönderir.
GSM: Global System for Mobile Communications – Mobil İletişim için Küresel Sistem
LAN: Local Area Network –Yerel Alan Şebekesi
MS: Mobile Station - Mobil İstasyon
MT: Mobile Terminal - Mobil Terminal
TE:Terminal Equipment – Terminal Teçhizatı
GPRS Sistem Özellikleri
 Büyük veriler transfer edileceğinde pek çok paketlere bölünür ve bu
paketler hedefe ulaştığında tekrar birleştirilir.
 İletim esnasında farklı paketler farklı radyo kanallarını kullanabilirler.
 GPRS sisteminde MS, sadece paket bağlaşmalı haberleşme için
kullanılacağı gibi hem paket hem devre bağlaşmalı haberleşmeler içinde
kullanılabilir.
BSC: Baz İstasyonu Kontrolörü - Base Station Controller
MSC: Mobile Switching Center - Mobil Bağlaşma Merkezi
VLR:Visitor Location Register - Ziyaretçi Yerleşim Kütüğü
HLR: Home Location Register - Ev Yerleşim Kütüğü
GGSN: Gateway GPRS Support Node - Geçit GPRS Destek Düğümü
SGSN: GPRS Destek Düğüm Servisi
PLMN:Yerel Mobil Telefon Ağı - Public Land Mobile Network
ISS: İnternet Servis Sağlayıcı
Kullanıcı Özellikleri
GPRS verinin mobil telefon şebekesi aracılığıyla alımını ve gönderimini yapan
bir sistemdir. Günümüzde kullanılan bazı eksiklikleri giderir.
 Hız: Max. hız 171.2 kbps'dir. Bu hız, sabit şebekelerdeki veri aktarımından
(dial-up) 3 kat, GSM şebekelerindeki devre bağlaşmalı veri servislerinden
10 kat hızlıdır.
 Anında Erişim: İhtiyaç olduğunda hemen bağlanılabilir. IP tabanlı bir
uygulama olduğu için çevirmeli modem bağlantısına gerek yoktur. Kullanıcı
"daima bağlı" olarak adlandırılabilir.
 Yeni ve Daha İyi Uygulamalar: Mevcut GSM şebekeleri üzerinden devre
bağlaşmalı veri gönderimi hızının 9.6 kbps olması ve SMS mesaj
uzunluğunun 160 karakterle sınırlandırılması nedeniyle uygulanamayan
pek çok uygulamaya olanak sağlar. GPRS Uygulamaları bölümünde bunlara
kısaca değinilecektir.
Kullanıcı Özellikleri
 Servis Erişimi: GPRS'in kullanılabilmesi için;
1.
GPRS uyumlu bir mobil telefon (piyasadaki bütün GSM telefonlarından
bazıları GPRS uyumludur.)
2.
GPRS desteği sağlayan bir mobil telefon şebekesine abonelik.
3.
Telefondan GPRS verisinin alınması ve gönderilmesi hakkında bilgi sahibi
olmak .
4.
GPRS üzerinden verinin gönderildiği veya alındığı bir hedef. SMS'te bu
hedef genellikle bir mobil telefon olurken GPRS'te bu bir internet adresidir.
Sınıflar
Download
Upload
Aktif Slot
Class 1
1
1
2
Class 2
2
1
3
Class 3
2
2
3
Class 4
3
1
4
Class 5
2
2
4
Class 6
3
2
4
Class 7
3
3
4
Class 8
4
1
5
Class 9
3
2
5
Class 10
4
2
5
Class 11
4
3
5
Class 12
4
4
5
Class A: Aynı anda hem GPRS hem de GSM hizmetleri
Class B: Dönüşümlü olarak GPRS / GSM hizmetleri
Class C: Aynı anda GPRS yada GSM hizmetlerinden biri
GPRS Uygulamaları
 Diz üstü bilgisayarlardaki haberleşme imkanlarından düşük hızlı özel
uygulamaları kapsar.
 Mobil ofis için aracı olarak kullanılabilir.
 Ücretlendirme veri akışına paralel olduğu için mobil uygulamalarda bu
oranda geliştirilmiş ve küçük veri boyutlarında tasarlanmışlardır.
 GPRS özelliğini kullanan bir çok cihaz mevcuttur. GPRS kablosuz bir servis
olduğu için cihaz mobil yada sabit olabilir.
 Parasal işlemlerde, GPRS elektronik para için bir destek olabilir.
 Fotoğraf, resim, internet sayfaları vb. gibi işlemler sabit telefon
şebekelerinde olduğu gibi mobil telefon şebekeleri üzerinden alınıp
gönderilebilir.
GPRS Uygulamaları
 Chat (Sanal Muhabbet)
 Yazılı ve Görsel Bilgi Transferi
 Sabit Resim Transferi
 Hareketli Resim Transferi
 WEB Gösterimi
 Doküman Paylaşımı ve Ortak Çalışma
 Müzik yayını
 Araç Takip Sistemi, Sağlık Hizmetleri, Harita Kadastro (bir bölgenin
haritalandırılması) vb. hizmetler
GPRS Uygulamaları
GPRS Uygulamaları
Dünya'da ve Türkiye'de GPRS
 İlker Akarsu'nun konusu:
 KAYNAK BULUNAMAMIŞTIR
Paket Anahtarlamalı Radyo Hizmetleri
Konu Anlatımları:
GPRS'in Temel İlkeleri: Sevil Yıldırım
GPRS'in Özellikleri: Mehmet Fatih Camcı
GPRS Uygulamaları: Emrah Gündüz
Dünya'da ve Türkiye'de GPRS: İlker Akarsu
Hazırlayan: Mehmet Fatih Camcı