OSMANLI GERİLEME DEVRİ-1 1. Karlofça ve

OSMANLI GERİLEME DEVRİ-1
durum Osmanlı Devleti'nde; I. Avrupa tarzı
ıslahatların yapılması,
1. Karlofça ve İstanbul Antlaşmaları'nm imzalanmasından
sonra
padişah II.
devlet
işlerini
Mustafa
Edirne'ye
Şeyhülislam
II. fetih politikasının hız kazanması,
yerleşmiş ve
Feyzullah
III. dışa kapalı dünya görüşünün terkedilmesi,
Efendi'ye
yargılarından hangilerine neden olmuştur?
bırakmıştır. Feyzullah Efendi'nin kötü yönetimi üzerine
Yeniçeriler
Feyzullah
ve
Ulema
Efendi'yi
Sınıfı
A) Yalnız I
ayaklanarak Şeyhülislam
öldürmüşler
ve
II.
Mustafa'nın
6.
Avrupa'da XV. yüzyılın ikinci yansından itibaren kullanılmaya başlanan matbaa, Osmanlı Devleti'nde
mışlardır.
XVIII. yüzyıldan itibaren kullanılmıştır. Bu durumun
Bu açıklama dikkate alındığında aşağıdakilerden
oluşmasında; I. dini taassubun toplumda etkili olması,
hangisi doğrudur?
II. hattatların işini kaybederek ayaklanacaklarından
A) Padişahların etkisizliği, Yeniçeri ve ulemanın güç
çekinilmesi,
III. Avrupa'dan üstün olunduğunun sanılması
B) Yeniçeri Ocağı 'nın esas amacı saltanat sistemine
IV. Osmanlı'nın Türklük özelliklerinin azalmasına
son vermektir.
neden olacağının sanılması,
C) Yapılan antlaşmalar devletin güçlenmesine katkı
yargılarından hangileri etkili olmamıştır?
sağlamıştır.
A) Yalnız II
D) Osmanlı Devleti'nde Yeniçeriler'in etkisizliği,
yönetimin teokratikleşmesine neden olmuştur.
B) Yalnız IV
D) II ve III
7.
E) II. Mustafa yenilik yanlısı olduğu için tahttan indi
C) I ve IV
E) I, II ve III
Duraklama ve Gerileme Dönemleri 'nde yapılan ıslahatlar
genellikle askeri alanda yoğunlaşmıştır.
rilmiştir.
Bu durumun nedeni aşağidakilerden hangisi değil-
Gerileme Dönemi'nde Rusya'yla sürekli olarak savaşan
dir?
Osmanlı Devleti, Dağılma Dönemi'nde kimi olaylar
A) Esas bozulmanın orduda başlaması
sırasında Rusya'dan yardım almıştır. Bu durum;
B) Yeniçeri isyanlarının merkezi otoriteyi tehdit etmesi
I. Osmanlı Rus ilişkilerinin sürekli iyiye doğru gittiği
C) Gümrük gelirlerinde önemli düşüşler yaşanması
II. Osmanlı Devleti'nin zamana göre değişen politika
D) Savaşlarda uğranılan yenilgilerin artmaya başlaması
lar uyguladığı
E) Ülke topraklarının gittikçe küçülmeye başlaması
III. Osmanlı Devleti'nin ıslahat çalışmalarında Rusya'
8. İlk kez 1535 yılında Kanuni Sultan Süleyman devrinde
dan destek gördüğü
Fransa'ya verilen kapitülasyonlar, iki ülke hükümdarının
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
ömrü ile sınırlı tutulmuştur. Fakat, Kanuni'den sonra
A) Yalnız I
başa geçen her padişah döneminde antlaşmanın süresi
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
uzatılmıştır ve bu antlaşma 1740 yılında sürekli hale
3. Osmanlı Devleti'nde, Duraklama Dönemi'nde yapılan
getirilmiştir.
ıslahatlarda Yükselme Dönemi'ndeki ihtişam ve güç
Bu açıklamaya göre aşağıdakilerden hangisinin
hedeflenmiş, Gerileme Dönemi'nde yapılan ıslahatlarda
doğru olduğu savunulamaz?
ise Avrupa'daki askeri ve teknik güç hedeflenmiştir.
A) Kapitülasyonların başlangıçta şartlı olarak verildiği
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir gösterge-
B) Antlaşmanın zaman içerisinde değişikliğe uğradığı
sidir?
C) Kanuni'den sonra antlaşmanın geçerliliğini yitirdiği
A) Osmanlı Devleti'nde yenilik taraftarlarının güçlen
D) XVIII. yüzyılda antlaşmanın sürekli hale getirildiği
diğinin
E) Fransızlar'm, kapitülasyonları her padişah devrinde
B) Halk arasında eskiye dönüş özlemi yaşandığının
C) Zamanla Avrupa Devletleri'nin askeri ve teknik
üstünlüklerinin kabul edildiğinin
yenilediği
9.
Lâle Devri, 1718 yılında Pasarofça Antlaşması'nın
imzalanması ile başlamış ve 1730 yılında Patrona Halil
D) Avrupa Devletleri ile iyi ilişkiler geliştirildiğinin
İsyam'yla sona ermiştir.
E) Devletin bilim ve teknikte en ileri olduğu dönemin
Sadece bu bilgiler dikkate alındığında aşağıdakiler-
Yükselme Dönemi olduğunun
den hangisi doğru olur?
4. Karlofça ve İstanbul Antlaşmalarını imzalayan Osmanlı
Devleti, Gerileme Dönemi'nin ilk yansında kaybettiği
A) Lâle Devri'nin iç ve dış siyasette meydana gelen
olaylarla başlayıp bittiği
topraklan geri alma politikası uygulamıştır. Bu politika
B) Lâle Devri'nde askeri yenilikler yapıldığı
doğrultusunda
C) Osmanlı ekonomisinin zaman içerisinde bozulmaya
Rusya
ile
yapılan
savaş
kazanılmış,
Avusturya-Venedik ile yapılan savaş kaybedilmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Osmanlı Devleti eski gücünü kazanmıştır.
B) Toprakları geri alma politikası tam olarak başarılı
olamamıştır.
C) Savaşlar yüzünden ıslahat hareketleri başarısızlığa
uğramıştır.
D) Gerileme Dönemi savaşları daha başarılı geçmiştir.
E) Milliyetçilik düşüncesi Osmanlı Devleti'nde etkili
olmuştur.
5.
C) I ve II
E) I ve III
hükümdarlığına son vererek tahta III. Ahmet'i çıkar-
lenmesine neden olmuştur.
2.
B) Yalnız II
D) II ve III
Avrupa Devletleri ile yaptığı savaşları kaybeden Osmanlı Devleti'nde "Avrupa'yı yenmek için Avrupalı
olmak gerekir." fikri hakim olmaya başlamıştır. Bu
başladığı
D) Lâle Devri'nin Osmanlı donanmasını zayıflattığı
E) Kültürel yeniliklerin Lâle Devri'nde etkili olduğu
10. Osmanlı Gerileme Dönemi ortalarından itibaren, bozulan
ekonomiyi
düzeltmek
amacıyla
saray
harcamaları
kısılmış, yeni saray ve konak yapımına kısıtlama getirilmiştir.
Bu durum Osmanlı Devleti'nde aşağıdakilerden
hangisinin varlığını kanıtlar niteliktedir?
A) Saray harcamalarının ekonomi üzerinde etkili olduğunun
B) Yeniçeriler'in, saray harcamalarının artmasına ne
den olduğunun
C) Ekonominin bozulmasının tek nedeninin saray har
camalarının olduğunun
E) Devlet yönetiminde önemli bozulmalar meydana
D) Ticaret yollarının önem kaybetmesinin ekonomiyi
olumsuz etkilediğinin
geldiğinin
15. 1798 yılında Fransa, İngiltere'nin sömürgelerine giden
E) Gerileme Dönemi ekonomisinde tarımın payının
yollan denetim altına almak ve İngiltere'nin sömürgeleri ile
giderek arttığının
bağını kesmek amacıyla Osmanlı toprağı olan Mısır'ı
11. 1.1700 İstanbul Antlaşması'na göre;
işgal etmiştir. Bu durum;
- Azak Kalesi Rusya'ya verilecek
I. Osmanlı topraklarının jeopolitik öneme sahip oldu
- Rusya İstanbul'da elçi bulunduracak
ğu
- Rusya Kırım'a gönderdiği vergiyi ödemeyecektir.
II.Avrupa'da sömürge rekabeti olduğu
II. 1711 Prut Antlaşması'na göre;
III. milliyetçilik düşüncesinin imparatorlukları parçaladığı
- Rusya Kırım'a vergi vermeye devam edecek
yargılarından hangilerine kanıttır?
- Azak Kalesi Osmanlıya verilecek
A) Yalnız I
- Rusya İstanbul'da elçi bulunduramayacaktır.
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
Yukarıdaki iki antlaşma karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
16
A) Osmanlı Devleti'nin her iki antlaşmadan da kazançlı
çıktığı
Osmanlı
Devleti
çalışmalarına
XVIII.
ağırlık
yüzyıldan
vermiştir.
Bu
itibaren
Batılılaşma
çalışmalar
büyük
oranda askeri alanda gerçekleşmiş olmasına rağmen,
B) İstanbul Antlaşması ile verilenlerin Prut Antlaşması
ile geri alındığı
yapılan ıslahatlarda Yeniçeri Ocağı'na dokunulama-mıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesi-
C) Osmanlı Devleti'nin en kazançlı antlaşmasının İs
tanbul Antlaşması olduğu
dir?
A) Yeniçeriler'in en büyük otorite haline geldiğinin
D) Rusya'yla ikili ilişkilerin iyiye doğru gittiği
B) Yeniçeri Ocağı 'nda bozukluklar görülmediğinin
E) Osmanlı ekonomisinin düzelmeye başladığı
C) Islahat çalışmasının başarıya ulaştığının
12. Osmanlı Devleti, Gerileme Dönemi'nden itibaren Ba-tı'mn
üstünlüğünü kabul etmiş, fakat Batı'nın üstün olmasını
sağlayan gelişmeleri değil
D) Yeniçeriler'in modern hale getirildiğinin
E) Yeniçeriler'in Batılılaşma çalışmasını desteklediği-
de askeri alandaki nitelikleri
üzerinde durmuştur. Osmanlı Devleti'nin batılılaşması da
17. Lâle Devri'nde;
büyük bir oranda askeri alanda gerçekleştirilmiştir.
- ilk Osmanlı matbaası açılmış
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
- ilk kez çiçek aş^sı uygulanmış
A) Osmanlı Devleti'ndeki bozulmaların tam olarak
- çini imalathaneleri açılmış
tespit edildiğinin
- Avrupa'ya elçi gönderilmiştir.
B) Batıyla olan ekonomik ilişkilerin geliştirildiğinin
Bu gelişmeler;I. kültürel canlanma yaşandığı II.
C) Fetih politikasına son verildiğinin
Avrupa'daki gelişmelerin merak edildiği III. üretim
D) Osmanlı Devleti'nin sanayileşme sürecine girdiğinin
faaliyetleri yapıldığıyargılarından hangilerine kanıt
E) Avrupa'daki gelişmelerin nedenlerine
olarak ileri sürülebilir?
değil de so
A) Yalnız I
nuçlarına önem verildiğinin
B) I ve II
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
13. Osmanlı Devleti'nde;
- Duraklama Devri'nde Sadrazam Tarhuncu Ahmet
18. Osmanlı Devleti'nde Kanuni devrinde Fransa'ya verilen
Paşa ve Padişah Genç Osman, ıslahatlardan dolayı
kapitülasyonlar I. Mahmud döneminde sürekli hale
öldürülmüş,
getirilmiştir. Bu durumun;
- Gerileme Devri'nde Lâle Devri ıslahatları, ayaklan
mayla sona ermiş; Padişah III. Selim de yeniliklerin
den dolayı öldürülmüştür.
I.
yeni fabrikaların açılması
II. ekonomik bağımsızlığın kaybedilmesi
III. Osmanlı pazarlarına Avrupa mallarının hakim
Bu gelişmeler;
olması
I. yeniliklere karşı olan bir grubun var olduğu,
gelişmelerinden hangisine neden olduğu ileri sürüle-
II. devlette ıslahat yapılmasını savunanlar olduğu,
mez?
III. yenilik faaliyetlerinin kesin olarak sona erdiği
A) Yalnız I
yargılarından hangilerinin göstergesidir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
D) I ve III
C) I ve II
E) I, II ve III
14. Avusturya ve Rusya XVIII. yüzyılın başlarında Osmanlı
Devleti'ne karşı ittifak oluşturmuşlardır. Ancak, 1736-39
Savaşı'nda Osmanlı Devleti'ne üstünlük sağlayamamışlardır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir sonucu olarak
değerlendirilebilir?
A) Osmanlı Devleti'nin fetih politikasına devam etti
ğinin
B) Osmanlı Devleti'nin kendi toprak bütünlüğünü ko
ruyamadığının
C) Osmanlıların Avusturya ile ilişkilerini geliştirmeye
çalıştığının
D) Osmanlı Devleti'nin askeri alanda hala güçlü oldu
ğunun
B) Yalnız II
D) I ve III
E) II ve III
C) I ve II