2016.06.27_Brexit`in Anlamı ve Sonuçları
advertisement
Brexit’inAnlamıveSonuçları Dr.MehmetHişyarKorkusuz İngiltere’yi anlamak Modern Dünya’yı anlamakla eşdeğerdir denilse yeridir. Önceki makalelerimizdesiyasitarih,insanivekültürelyapı-devrimlerveevrimlerperspektifiyle-ve ekonomik gelişmeler bağlamında İngiltere üzerinde projeksiyon tutmuştuk. Bu son referandum konusunda kıl payı farkla Brexit eğiliminin kazanacağını öngörme ayrıcalığını yaşamak doğrusu bize keyif de verdi ve doğru tahminden dolayı da mutlu olduk. Avrupa Birliği’nihemteorikhemdepratikyönlerdendikkatliceizleyenbirisininbusonucukestirmesi zaten doğal gibi görünse de farkındalığın üzerindeki sis perdesini daha çok kamuoyu ve mahallebaskısıoluşturuyor. Öncelikle İngiltere denilince kapitalizmin siyasal demokrasiyle paralel bir şekilde yükselişinin muhafazakar gelenekle harmanlanmasını anlamak gerekir. Bilimsel devrimler, sanayidevrimivesiyasidevrimleriniçiçe,üstüsteveyanyanagelmesikimizamandataban tabana zıt oluşumlara yol açması bu sıra dışı Ada Ülkesi’nde birlikte gerçekleşmiştir. İngiliz egosantrizm’inin tarihsel arka planı çok güçlüdür. Her şey üzerinde Güneş Batmayan İmparatorluk içinde kurgulanır ve biçimlendirilir. Sömürgecilik ve Emperyalizm dahi insanlığın gelişimi ve ilerleyişi takdimiyle meşrulaştırılır. İngiltere’nin lokomotif olmadığı düzen ve yapılar geçicidir ve ad hoc diplomasinin konusu olabilir. Ancak Modern Çağın 2 Dünya Savaşı’na kadarki süreci (son iki Yüzyıl’ı ağırlıklı olmak üzere) neredeyse tamamen İngiltere’nin tam saha alan egemenliği ile büyük ölçüde şekillenmiştir denilebilir. 1. ve 2. DünyaSavaşıarasındakidönemeABDdedahilolsabilebaşatgüçİngiltereolmuştur.Büyük Savaş ve mücadeleleri karşılayabilecek finansal ve bürokratik yapı, politik vizyon ve Majestelerininyarıdiniyarısekülerpatronajvehimayesinesiyasaldemokrasiveözgürlükler hareketi ile gelen sosyal güvenlik arayışı Dünya Cenneti Düş’üne denk düşen bir iklim ve atmosferibelirleyecekti.Dünya’nınenbüyükinsani,sosyalvemaddikaybıylaneticeleneniki büyük savaş İngiltere’nin öz güvenine şok etkisi yaptıracak post -travmatik stres bozukluğu sosyo-politik psikolojik zeminde fay hattı oluşturacaktı. 20 Yüzyıl’ın Amerikan Yüzyıl’ı olmasında özellikle 2 Dünya savaşı ve sonrasındaki gelişmeler etkili olacaktı. İngiltere için artıkhiçbirşeyeskigünlerdekigibiolmayacaktıancakbaştaOrtadoğuolmaküzereetkisini (elbette petrol ve enerji maliyetlerini düşürmek için) azalan bir performansla da olsa sürdürecekti. Almanya ve Fransa ile hiç bitmeyen siyasal ve ekonomik rekabete rağmen, 2. Dünya Savaşı sonrasındaki tansiyonun düşürülmesi çabası ile yeni bir Avrupa Mimarisinin temellerinin atılması İngiltere’yi önce ortak pazar sonra da AB sürecinden uzak duramama seçeneğineitecekti.AncakİngiltereÇiftVitesliAvrupaveABşüpheciliğinin(Euroskeptikler) başını çektiği bir konumda olacaktı. AB para birimi Euro’ya geçmemesi zaten bu kendine dönüklüğün kuvvetli bir işaretiydi. Kuvvetle muhtemel İngiltere ABD ile beraber güvenlik şemsiyesini daha ön plana alan bir yaklaşımla AB’deki yükselen Almanya etkisini ekonomik olarak dengelemek isterken Fransa’nın da siyasi öncülüğünü kısıtlamayı hedeflemişti. İngiltere Kıta Avrupa’sına karşı mesafeli skeptik (şüphe ile yaklaşan; septik) tutumunu özellikle ekonomik ve finansal maliyetler alanında hep sürdürecekti. Reel Politik zorunluluklar ve artan Globalleşme ile gelen karşılıklı bağımlılık süreci daha farklı bir yol izlemeye izin vermiyordu. AB sürecinin yürüyüp yürümediğini kendi kamu oyuna da gösterebilmeliydi.DemokrasioyununuçokiyikuranİngiltereHalk’ınarağmenkenditarihsel devlet misyonunda ısrarcı olamazdı. Diplomasi ve siyasi kurnazlıların ana vatanı bazı Brexit’inAnlamıveSonuçları–Dr.MehmetHişyarKorkusuz niyetlerini çok açık etmemeliydi ve beklemesini bilmeliydi. Özellikle ekonomik ve finansal açıdanAB’ninİngiltere’yegetirisivegötürüsütestedilmeliydi. Genişleyen AB sürecinin yarattığı hoşnutsuzluklar ve AB fonlarının cazibesini kaybetmesi ve AB’nin gerçek boyutlarıyla açığa çıkarılmayan ekonomik ve finansal krizi bir denizülkesiolanİngiltere’ninABGemisindenilkatlayanÜlkeolmasınayolaçtıdenilebilir. BirdeBüyükKuzenolarakABDveİngiltereortaklığıG.W.BushveT.Blairdöneminde olduğu gibi karar alma süreçlerinde daha etkili ve başarılı görünmektedir. AB’nin zor ve zaman alan karar süreçleri başta ekonomi ve güvenlik olmak üzere tek başına hareket edildiğindedahaanlamlıçıkarvegüçdevşirmeyeelverişliaraçlarveimkanlarsunabilir.ABD ileİngiltere’ninözelbirtürilişkiiçerisindeolduğuzatenbilinmektedir.Dahafarklıbirtarihsel döneme doğru gidildiği tesbiti Küresel Finans Metropolü İngiltere’yi tam ortada bir politik mimaritasarımınıteyidederhaldetutmaktadır. İngiltere’nin şen ve güler yüzlü Kolej’li Başbakan’ı D. Kamerun’un daha kendi burnunun ucunu bile görmediği halde Türkiye’yi kendince rencide etmek isteyen - bu hızla 3000’de AB’ye üye olabilirler - açıklamalarına da iyi bir cevap teşkil eden bir tablo ile karşı karşıyayız. Gerçekten öyle; başkalarının evine taş atanların kendileri sırça köşklerde oturmamalılar.Kamerunsiyasitariheiyimalzemesağlamışolduböylelikle. Asıl sıkıntıda olan elbetteki öngörü yeteneğini gurur ve kendini beğenmişlik sarmalındaiyiceyitirmeeğiliminegirenyaşlıKıtaAvrupa’sıülkeleridir.BaştaAlmanyaolmak üzere bu sonucu hazmedip kabullenmeleri çok zor olacaktır. Belki de yeni bir referandum talep edeceklerdir. Bir de bu süreçte görünmeyen başkaca unsurların ve aktörlerin de rol oynamışolmasıbüyükbirihtimaldir.Avrupaiçikarşılıklıpaslaşmaveyarestleşmeninkeskin virajlarındanbirisiböyleliklealınamamışoldu. Türkiye AB için bir şans ve imkan iken bunu abartılı müzakere süreçleri ile sürekli toputacaatanABbureferandumdansonrabaştaAlmanya’nınalmışolduğusonkararlardahil yenidenherkonuyuciddiyetleveözenleelealıpdeğerlendirmelidir.BatıCephesindeyenibir şeyyokherzamankigibiAByineİngilizDerinDiplomasi’sineyenikdüştü.İngilterezatenhep oyunukurallarınagöreoynarzirakurallarıhepkendisikoyar.DirivedinamikbirMüslüman ÜlkeolanTürkiye’ninAB’yealınmasısürecinibiranbileuzatmadanhareketegeçecekolanAB FaalAklıkaybettiğininyerineçokdahaiyisinikoyacaktır.BöylelikleKürtMeselesidahiltüm sorunlar ortak bir platformda konuşularak çözüme daha kolaylıkla kavuşturulabilecektir. İmtiyazlı Ortaklık gibi içi boş söylemlerden uzak durularak Türkiye’nin AB’ye üyeliği ile bu yeni denklem için çözüm ortaya konulmalıdır. Tabii Türkiye de bir referandumla AB üyelik sürecindentamamıylavazgeçmezse... 27Haziran2016,İstanbul -2-
