Bosna-Hersek Gezi Rehberi http://www.sarajevo360.ba Saraybosna Tarihi & Saraybosna Hakkında Bilgiler Bosna Hersek’in başkenti olan Saraybosna aynı zamanda ülkenin en büyük şehri. Saraybosna’nın İngilizce başta olmak üzere birçok dilde karşılığı Sarajevo’dur. Osmanlı zamanında Saraybosna yıllar boyunca Bosna Saray ve Saray Ovası olarak adlandırılırmış, bu nedenle bu tarihten sonra birçok dilde şehir Sarajevo olarak bilinmiş. 2011 sayımlarına göre Saraybosna merkez nüfusu yaklaşık 411 bin. Milijacka Nehri’nin çevresine kurulu Saraybosna’da yüzyıllar boyunca Müslümanlar, Katolikler, Ortodoklar ve Musevîler bir arada sorunsuz bir şekilde yaşamışlardır. Bu yönü ile şehir Avrupa’nın Kudüs’ü olarak da biliniyor. Saraybosna’da başta Boşnakça olmak üzere Sırpça ve Hırvatça da konuşulmakta. Türkçe ise başta Türk Çarşısı olan Baş Çarşı olmak üzere bazı kesimlerde anlaşılmakta ve konuşulmaktadır. Saraybosna ve Bosna Hersek ile ilgili son yıllardaki en önemli olay ise tabi ki 1992 yılında çıkan Bosna Savaşı (katliamı) ve Bosnalı Müslümanların yaşadıklarıdır. Avrupa’nın göbeğinde yıllar boyunca büyük zulmüne uğrayan Bosnalılar zor geçen yılların ardından toparlanmaya başlamış durumdalar. Saraybosna’nın Osmanlı tarafından fethi ise 1463 yılına dayanıyor. Saraybosna II. Mehmed tarafından 1463 yılında fethedilmistir. Kısa sürede önemli bir merkez halini alan Saraybosna Bosna Sancağı olarak Rumeli Eyâleti’ne bağlanmış, 1585 yılında 1483′te fethedilen Hersek bölgesiyle birlikte Bosna Eyâleti’ne bağlanmıştır. 1878 tarihine kadar Osmanlı hakimiyetinde kalan Saraybosna imzalanan Berlin Anlaşması’yla Avusturya-Macaristan yönetimine bırakıldı. 1914 yılında 1. Dünya Savaşının başlamasına neden olan Arşidik Franz Ferdinandın Govrila Princip tarafından suikasti Saraybosna’da bulunan Latin Köprüsü’nde gerçekleşir. 1918 yılında Sırbistan’a bağlanan şehir daha sonra II. Dünya Savaşı’nda 1941-1945 arasında Alman uydusu Bağımsız Hırvatistan Devleti’nin işgalinde kaldı. Saraybosna tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri ise 1992 yılında Bosna Hersek’in bağımsızlığını ilan etmesi ile yaşandı. Bosna’nın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından aynı yıl Bosna Savaşı başlamış oldu. Aslında yaşananlara savaş demek yanlış olur çünkü yaşananlar savaştan daha çok katliam olarak nitelendirildi yıllarca. 3 yıl boyunca büyük üzüntülerin yaşanmasına neden olan Bosna Savaşı her ne kadar Avrupa’nın göbeğinde yaşansa da, binlerce masum insan katledilse de kimsenin sesi çıkmamış ve Bosnalılar kaderleri ile baş başa bırakılmış. Tüm dünyanın gözleri önünde 3 sene boyunca çok büyük acılar yaşanmış Bosna’da. Katliam sonrasında 14 aralık 1995 te Paris’te imzalanan Dayton Anlaşması ile Bosna Hersek devleti kurulmuş oldu. Saraybosna’da Gezilecek Yerler Saraybosna sahip olduğu Osmanlı mirası ile birçok gezilecek yere ev sahipliği yapar. Şehirde bulunan önemli tüm gezi noktaları ise birbirine hemen yürüme mesafesindedir bu yüzden şehri gezerken çok fazla zorlanmadan kısa sürede tüm önemli yerleri gezip görebilirsiniz. Eski Şehir (Old Town) eski Osmanlı yerleşiminin ve Saraybosna’daki gezilecek yerlerin merkezini oluşturuyor. Şehrin en turistik merkezi olan bölgede bir çok önemli yapı yer alıyor. Saraybosna’da yer alan en önemli gezilecek yerler ise şunlar: Başçarşı Aliya Izetbegoviç'in mezarininda bulundugu Sehitlik Sebil Kurşunlu medresesi (Gazi Hüsrev Bey Medresesi) Bursa Bezistan Saat Kulesi Gazi Hüsrev Bey Cami Katolik Katedrali Ortodoks Kilisesi Fatih Cami Sinagog Ferhadiye Cami Sarı Bezistan Morica Han Svrzo House Eski Kütüphane Latin Köprüsü Tünel Müzesi Saraybosna’da Yapılacak Şeyler Saraybosna’da diğer şehirde olduğu gibi şunu da mutlaka yapmalısınız diyebileceğimiz şey çok fazla yok açıkçası. Fakat şehirde bulunan bazı önemli gezi noktalarının farklı anlamları var. Bunların en önemlisi havaalanına yakın bir konumda bulunan Tünel Müzesi (Umut-Hayat Tüneli). Burası Bosna Savaşı zamanı kuşatma altında kalan Bosnalıların yıllar boyunca hayatta kalmasını sağlayan en önemli noktalardan. Umut (Hayat) Tüneli olarak da bilinen tünel Sırp ablukası altındaki şehrin yiyecek , içecek , silah ve insan transferinde yıllar boyunca büyük rol oynamış. Sırp ablukasının olmadığı tek nokta olan Nato pisti altına gizli gizli kazılan 800 metre uzunluk ve 1,5 metre yükseklikteki tünel Bosnalıların savaş boyunca en önemli geçiş noktasını oluşturmuş. Günümüzde yalnızca 25 metresi kalan tüneli dilerseniz şehir içinden düzenlen turlara katılarak dilerseniz de şehirdeki taksiciler ile anlaşarak gezebilirsiniz. Tünel her gün saat 15:00′e kadar ziyarete açık. Tünel Müzesi dışında şehirde bulunan en önemli noktalardan Latin Köprüsü Bosna ve Avrupa tarhinin en önemli yerlerinden. 1914 yılında 1. Dünya Savaşının başlarına neden olan Arşidik Franz suikastı bu noktada gerçekleşmiş. Buralar dışında Eski Şehir’de yer alan Sebil, Başçarşı, Morica Han ve Gazi Hüsrev Bey Cami en önemli noktalardan buraları gezmeden şehirden ayrılmayın. Bosna Hersek’in ünlü yiyeceklerinden Boşnak Börekleri ve köfteler şehirden ayrılmadan denemeniz gerekenler arasında. Eski çarşı içinde birçok börekçi ve köfteci yer alıyor. Saraybosna’da Alışveriş Saraybosna’da Bosna Hersek’in resmi para birimi olan Bosna Markı yada kısaca KM kullanılıyor. Ortalama olarak 1 Euro 2 Bosna Markına, 1 Dolar da 1,5 Bosna Markına eş değer diyebiliriz. Alışverişlerde Bosna Markı kullanılsa da bazı yerlerde Euro ve Dolar da kabul edilebiliyor. Eski Çarşı (Baş Çarşı) içinde bir kaç tane döviz bürosu bulunuyor. Dilerseniz buralarda döviz bozdurabilirsiniz. Gelelim şehirden kendinize ve sevdiklerinize alabileceğiniz eşyalara. Aslında bakılırsa Saraybosna’da da diğer Balkan şehirlerinde olduğu gibi alacağınız orjinal eşya sayısı kısıtlı , hatta neredeyse yok denebilir. Baş Çarşı içinde yer alan tüm hediyelikçilerde hemen hemen aynı tip eşyalar satılıyor. Türkiye’nin bir çok yerinde bulabileceğiniz Bakır ve Gümüş işlemeler , tepsiler , fincan ve cezveler şehirde en çok satılan eşyalar arasında yer alıyor. Bunlar dışında Bosna Kahvesi (Türk kahvesinden farksız) , lokum , şekerleme , metal işlemeler , tahta kaşıklar , kilimler (hepsi Türkiye’den ithal) şehirden alabileceğiniz hediyelik eşyalardan. Satılanların hemen hemen hepsinin daha güzelini Türkiye’de bulma şansınız var ama yine de gümüş ve bakır işlemelere bir göz atabilirsiniz. Şehirde pazarlık çok yapılmasa da bir kaç tane tepsi ve cezve türü biraz daha değerli eşya almaya niyetiniz varsa pazarlık yapabilirsiniz. Özellikle Arap ve Müslüman satıcılar Türk olduğunuzu görünce biraz daha indirim yapabiliyor. Saraybosna’da Yeme İçme Gelelim en güzel konulardan birine Saraybosna’da da Balkanlarda birçok yerde olduğu gibi Türk mutfağından birçok örnek bulmak mümkün. Ünlü Boşnak Böreği, köfte, dolma, sarma, şiş kebaplar, sac … kısacası Saraybosna’da kendinizi Türkiye’de hissedebileceğiniz birçok yemek bulmak mümkün. Özellikle merkezde bulunan Baş Çarşı’da birçok börekçi ve köfteci bulunuyor. Bunlar dışında yine çarşıda bulunan kafelerde Bosna Kahvesi içebilirsiniz. Kahvenin adının Bosna Kahvesi olduğuna bakmayın kahvenin Türk Kahvesi’nden farkı yok. Saraybosna’da Yeme İçme & Yöresel Yemekler Cevapi (Köfte) Saraybosna’da en çok bulabileceğiniz yemek köfte. Üsküp , Mostar ve diğer Balkan şehirlerinde olduğu gibi Saraybosna’nın da en çok tercih edilen yemeği “Cevapi” olarak geçen köfte. Cevapi bildiğimiz Tekirdağ Köfte’nn bir benzeri. Metal tabakta yağlanmış pide arasında bol kepçe gelen porsiyonlar size keyifli bir yemek yaşatacaktır. Tabakta pide ve köfte haricinde küp küp doğranmış soğanlar , domates ve közlenmiş biber bulunuyor. Şehrin hemen hemen her köşesinde bulunan köftecilere ise “Cevabdznica” (köfteci) adı veriliyor. Köfte fiyatları her yerde hemen hemen aynı. 100 gr lık köfte 3-4 Bosna Markı , 200 gr lık köfte 6-7 Bosna Markı. Burek (Börek) & Yogurt Saraybosna ve Bosna Hersek’in bir diğer ünlü yemeği Boşnak Böreği. Türkiye’deki böreklerin çok benzeri olan börekler kıymalı (Bureek ), peynirli (Sirnitsa) , patatesli (krompirusa ) ve ıspanaklı (zelyenitsa ). Özellikle Baş Çarşı içinde bir çok börekçi bulmak mümkün. Bu arada Boşnak Böreklerinin kıymalısına ayrı isim peynirlisine ayri isim vb. veriliyor ama çarşıdaki hemen hemem tüm satıcılar az biraz Türkçe biliyor , o yüzden sorun yaşamazsınız Eğer otelinizde kahvaltı yoksa kafaya takmayın , güne lezzetli Boşnak Börekleri ile başlayın Böreklerin fiyatına gelirsek 1 porsiyon börek + 1kola 6-7 Bosna Markı. Saraybosna’da hemen hemen çoğu restoranda ve börekçide ayran bulmak mümkün. Yalnız bizdeki gibi ayran yerine yoğurt olarak adlandırmışlar. Kıvam olarak ise biraz daha yoğun ve biraz tuzsuz. Dolma – Sarma Bosna Hersek’teki tanıdık diğer yemekler biber dolması ve yaprak sarması. Bunlar dışında biz de çok yapılmayan soğan dolması Bosna’nın bir diğer ünlü yemeği. Özellikle eğer daha önceden yeme fırsatınız olmadıysa soğan dolmasını deniyebilirsiniz. Saraybosna’daki restoranlarda tüm bu dolmaların bir arada olduğu menüler de olabiliyor. Dolma Sahan bu 3 dolmanın bir arada olduğu örnek bir tabak. Begova Corba (Bey Çorbası) Begova Çorba Saraybosna’da bulabileceğiniz bir diğer yöresel yemek. Çorba genel olarak tavuk , KMya, havuç, bezelye ve pirinçten oluşuyor. İsteğe bağlı olarak çorba içine krema da koydurabilirsiniz. Ayrıca Aşçinitsalar (Ašćinica), etli ev yemekleri lezzetini tadabileceğiniz yerlerdir. Buralarda Begova çorba, Klepe (Boşnak usulü mantı) veya Bosanski Sahan (içi et ve pirinçle doldurulmuş olarak; lahana sarma, soğan dolması, biber dolması veya domates dolması) ve Tuffahiye (elma tatlısı) tatmanızı öneririz. Türk kahvesine yakın bir tat, Bizim gibi soğuktan kaynatmayıp, sıcak suyun içine koyarak yapıyorlar, geleneksel sunumu da olması gerektiği gibi, nefis. MOSTAR Mostar, Bosna-Hersek'te Hersek bölgesinin en büyük şehri ve Bosna-Hersek Federasyonu'na bağlı Hersek-Neretva Kantonu'nun idarî merkezi olan şehir. Neretva Nehri'nin kıyısında yer alan Mostar, Hersek'in başkentidir. 105.000 nufuslu şehir, Bosna-Hersek'teki iç savaş sırasında büyük zarar gördü. Şehre ismini veren ünlü Mostar Köprüsü Hırvatlar tarafından yıkıldı. Savaş sırasında şehrin etnik yapısı değişti.Müslümanlar Mostar'ın doğusunda, Hırvatlar batısında yaşamaya başladı. Sırpların çoğu ise şehirden ayrıldı. Savaştan sonra şehirde zarar gören binalar tamir, tarihi eserler restore edildi. Avrupa Birliği restorasyon çalışmaları için 15 milyon dolar harcadı. Bu arada yıkılan Mostar Köprüsü ABD, Türkiye, Hollanda, İtalya ve Hırvatistan'ın katkılarıyla Yapı Merkezi tarafından temel ,beden duvarları ve zemini güçlendirilen köprü,ER-BU adlı diger bir Türk şirketi tarafından aslına uygun olarak yeniden inşa edildi. 2005 tarihinde eski Mostar şehri, UNESCO tarafından Dünya Miras Listesine alındı. Kayseri ile, Mimar Sinan'ın Kayseri doğumlu olduğu için, kardeş şehir ilan edilmiştir. Saraybosna Şehir İçi Ulaşım Saraybosna her ne kadar Bosna Hersek’in başkenti ve en büyük şehri olsa da turistik olarak düşünüldüğünde çok ufak bir şehir. şehir içinde yer alan tüm önemli turistik noktalar birbirine çok kısa bir yürüme mesafesinde. Tramvay: Saraybosna içindeki en rahat ulaşım araçlarından birisi Saraybosna tramvayı. 1885 yılında açılan Saraybosna tramvay hattı Avrupa’nın en eski tramvaylarından biri olma özelliğini taşıyor. 10.7 km uzunluğundaki tramvay Başçarşı ile Ilidža arasındaki ulaşımı sağlıyor. Tramvay biletini araç içinde alırsanız bilet fiyatı 2 KM , büfeden alırsanız 1,6 KM. Bindikten sonra bileti resimdeki gibi yazdirmayi ihmal etmeyin cezasi 3040 KM. Tramway duraklarinin haritasi Otobüsler: Saraybosna’daki otobüsler daha çok tramvayın gitmediği noktalarda kullanılıyor. Otobüsler genel olarak sabah 06:00′dan gece 23:00-24:00 saatlerine kadar çalışıyor. Taksi: Taksi Saraybosna’daki en lüks ulaşım aracı. Saraybosna Havaalanı – Başçarşı arası taksi ile 20-25 KM, Universite - Başçarşı arası ise yaklaşık yine 20-25 KM tutuyor. Universite-Havaalani ise 10-15 KM tutuyor. TAKSI ÇAGIRMA Saraybosna’da temel ulasım araçlarından bir diğeri taksilerdir. Taksimetre açılıs ücreti 1,5KM’dir ve kilometre basına 1KM olarak ücretlendirilmektedir. Taksilere ya taksi durağından binilir veya telefonla adres bildirilerek çağırılır. Telefonla taksi çağırırken, Saraybosna içerisinde bulunduğunuz semtin adını, sokağın ismini ve bina numarasını bildirmeniz yeterli olacaktır. Örnek bir taksi çağırma yöntemi: 1516’yı veya 061 760 600’ü herhangi bir telefondan arıyoruz. - “…. taksi” - Jedan taksi (bir taksi anlamında), Sokolovic kolonija, Burc Univerzitet (Üniversitesi’nin adresi) - “Mominat” veya “mommento” (bir dakika). Arkasından telsiz konusmaları duyulmaya baslanır. Ve nihayet size; - “dva-tri minuta” (iki-üç dakika) veya “çetri-pet minuta” (dört-bes dakika) benzeri bir ifade kullanır. Arkasından taksinin değisik yerlerinde bulunan firma numarasını söyler. - Siz de “dobro” veya “okey” gibi ifadelerle onaylayıp telefonu kapatabilirsiniz. - Eğer size beklemenizi söyledikten sonra “izviiini neema taksi” (kusura bakmayın, taksi yok) derse baska bir taksi durağını aramanız gerekir. Saraybosna’daki bazı taksi firmaları ve numaralari; - Crveni (sirveni) Taxi : 061 760600 / 033 760 600 - Samir i Emir Taxi : 1516 - Sarajevo Taxi : 1515 - Zuti (juti) Taxi : 033 663 555 ÖNEMLi ADRES VE TELEFONLAR ULUSLARARASI BURC ÜNĠVERSiTESi: Francuske revolucije bb, Ilidža, +387 33 944 400, TÜRKiYE BÜYÜKELÇiLiĞi : +387 33 665 988 ACiL YARDIM-AMBULANS : 124 POLiS iMDAT : 122 SARAYBOSNA HAVAALANI : +387 33 289 100 iLETiSiM - Modern dönemde iletisim araçlarının çesitlenmis ve iletisim imkanları artmıstır. Bu anlamda yapacağınız ilk sey; BosnaHersek’e geldiğinizde büfelerde ve Postanelerde satılan kontörlü hatlardan satın almaktır. BH Telekom BIH (Bosna- Hersek), HT-Eronet (Hırvatistan), Mobitel (Sırbistan) yerel olarak hizmet veren telefon firmalarıdır. - Bosna’da hizmet veren yerel telefon hatlarına kontör almak için isteyeceğiniz kart ULTRA KART’tır. Büfelerde 5 KM, 10KM ve 20KM’lik kontör satısı yapılmaktadır. Hatlara yaklasık iki ay süre aralıklarla kontör yüklenmemesi halinde telefon hattı görüsmeye kapanmaktadır. - Telefon hatlarını alırken Türkiye’de olduğu gibi herhangi bir prosedür uygulanmamaktadır. Hat satın alındığında 5KM’lik (Türkiye’deki 5TL denktir) kontör yüklenmis olarak yurtiçi ve yurtdısı görüsmelere hazırdır. Bufelerden ‘Mobitel broy’ denek 5 ila 10 KM ye bir hat satin alabilirsiniz. - Türkiye ile görüsmelerde Türkiye’den getirdiğiniz hattı kullandığınız takdirde masrafınız, Bosna’dan alacağınız hatta göre 5 ile 10 kat arasında değisecektir. Aynı zamanda Türkiye’den arayan veya Türkiye’de aranan numaraya da ücretlendirme yapılacaktır. Bosna’dan alınacak hatlarla Türkiye arandığında ise karsı tarafa ücretlendirme söz konusu değildir. Androit telefonlar icin Turkce Bosnakca Sozluk https://play.google.com/store/apps/details?id=ibu.edu.dictionary Bosna da Gezilecek Yerler Listesi • Başçarşı (İng: Baščaršija): Saraybosna merkezinde bulunan tarihi ve kültür merkezi olan bir çarşıdır. 15. yüzyılda inşa edilen bu çarşı 19. yüzyılda geçirdiği yangın nedeniyle inşa edildiği boyutun yarısı kadar kalmıştır. Tarih içerisinde çeşitli saldırılara maruz kalsa da günümüze kadar gelmiştir. Gazi Hüsrev Bey Cami ve Saat Kulesi, Başçarşı’da görülebilecek önemli yapılardandır. • Sebil (İng: Sebilj): Saraybosna gezilecek yerler listemizdeki simge yapılardan biridir. Başçarşı’nın hemen girişinde yer alan ve şehrin en önemli simgelerinden olan çeşmedir. 1753 yılında Mehmet Paşa tarafından yaptırılan tahta kubbeli çeşme önünde bir fotoğraf çektirmeden şehirden ayrılmayın. • Gazi Hüsrev Bey Cami (İng: Gazi Husrev Bey’s Mosque): Saraybosna’da en önemli Osmanlı eserlerinden biri 1531 yılında Gazi Hüsrev Bey tarafından Mimar Sinan’a yaptırılan camidir. Başçarşı’da yer alan cami Bosna Sancak Beyi de olan Gazi Hüsrev Bey adı ile bilinir. Bosna Savaşı sırasında hasar alan cami daha sonra 1996 yılında aslına uygun olarak restore edilmiştir. 26 metre yüksekliğindeki kubbesi camiyi özellikle iç kısımdan daha görkemli hale getirmektedir. Cami minaresi ise 47 metre yüksekliğindedir. Kubbe ve diğer kısımlarda yer alan işleme, süsleme ve halı gibi detaylar görülmeye değerdir. • Saat Kulesi (İng: Clock Tower, Boş: Sahat Kula): Saat Kulesi Başçarşı’da yer alan bir diğer önemli yapıdır. Gazi Hüsrev Bey Vakfı tarafından 17.yy’da yaptırılan kule ilerleyen yıllarda çıkan yangın sonucu büyük hasar almış, daha sonra 1762 yılında restore edilmiştir. Saraybosna gezilecek yerler listemizdeki en yüksek ve en güzel yapılardan biridir. 17. yüzyılda inşa edilen saat kulesi aynı dönemde bir yangın sonucunda zarar görmüş ve 18. yüzyılda yenilenmiştir. Avusturya – Macaristan işgalinden sonra kulenin tepesi eklenmiştir ve sonrasında saat tamamen değiştirilmiştir. • Gazi Hüsrev Bey Bezisten (İng: Gazi Husrev-Bey’s Bezistan): Saraybosna’da en iyi korunmuş durumda olan bezistandır. Günümüzde de ticaret amacıyla hala kullanılmaktadır. 16. yüzyılda yapılmıştır. Bezistan içerisinde 109 metrelik bir sokak ve küçük dükkanlar bulunmaktadır. Yaklaşık 70 kadar dükkanda hala satış yapılmaktadır. • Gazi Hüsrev Bey Medresesi (Kurşunlu Medrese) (İng: Gazi Husrev-Bey (Kuršumli) Madrassa): 16. yüzyılda inşa edilmiş bir medresedir. Osmanlı döneminde okul olarak kullanılmıştır. İç kısmında bir avlusu, geçiş yolu ve küçük bir havuz bulunmaktadır. Girişten sonra ise öğrenciler için dershane kısmı mevcuttur. Gazi Hüsrev Bey Medresesi’nde en çok dikkat çeken iç kısmında yer alan işlemelerdir. Medresenin kurulduğu dönemde aynı ismi taşıyan ve 50.000 ciltlik bir kapasiteye sahip olan bir kütüphane de kurulmuştur. • Umut Tüneli (İng: War Tunnel (Tunnel of Hope) Museum, Boş: Sarajevski ratni tunel): Tarihi önemi açısındanSaraybosna gezilecek yerler listemizdeki en önemli yerlerden biridir. Burası Saraybosna’da çekilen acıların görülebileceği bir tüneldir. 1000 kadar kişinin yaklaşık 1000 gün boyunca yaşadığı hayat mücadelesinde kaçıp sığındığı bir yer olan Umut Tüneli 20. yüzyılda yaşanan dramlardan birini yansıtmaktadır. 1993 yılında oluşturulmaya başlanan tünel son olarak 800 metre uzunluğunda, 1,5 metre yüksekliğinde ve 1 metre genişliğinde olarak oluşturulmuştur. Mücadele döneminde bu tünelden gıda, mühimmat transferi yapılmıştır ve Umut Tüneli zamanla hayatta kalmanın sembolü haline gelmiştir. • Latin Köprüsü (İng: Latin Bridge, Boş: Latinska ćuprija ): Saraybosna’da Miljacka Nehri üzerinde bulunan tarihi bir köprüdür. Köprünün varlığından 16. yüzyıldan beri bahsedilmektedir. 18. yüzyılda meydana gelen bir sel felaketi ardından yenilenmiştir. Köprü üç sütunla desteklenmektedir. Köprü ağızları Saraybosna köprülerine özgü şekildedir. Köprü ayrıca 1.Dünya Savaşı’nın çıkmasına sebep olan Avusturya Macaristan prensi Arşidik Franz Ferdinandın milliyetçi Govrila Princip tarafından suikaste uğradığı yer olmasından dolayı da tarihsel öneme sahiptir. • Morica Han: Saraybosna’da ayakta kalan tek handır. 16. yüzyıl sonu 17. yüzyıl başında inşa edildiği düşünülmektedir. Adını, 18. yüzyılda otoriteye karşı mücadele eden Moric kardeşlerden almaktadır. Günümüzde hanın giriş katında bir restoran bulunmaktadır ve 12. yüzyılın ünlü şairi Ömer Hayyam’ın şiir işlemeleri burada görülebilir. 1957’de yangın nedeniyle zarar gören han 1974’de yenilenmiş ve günümüzdeki görünümüne kavuşmuştur. Halen Gazi Hüsrev Bey Vakfı’nın malı olan Moriça Han’da, çeşitli kafelerin yanı sıra otantik kilim vb. eşyalar satan dükkânlar bulunmaktadır. • Bursa Bezisteni – Saraybosna Müzesi (İng: Bursa Bezistan-Sarajevo Museum, Boş: Brusa Bezistan): 16. yüzyılda Rüstem Paşa tarafından inşa edilmiştir. İnşa edildiği dönemde Bursa’dan getirilen ipek çeşitlerinin satışı için kullanılmıştır. Bezistanda 6 büyük kubbe ve 2 küçük kubbe bulunmaktadır. 20. yüzyılda Bursa Bezistan’ı büyük zarar görmüştür. Sonrasında Saraybosna Müzesi’nin düzeni şeklinde tekrar dizayn edilmiştir. Bu kısımda yer alan galeride Osmanlı ve Avusturya – Macaristan dönemine ait parçalar kronolojik sıra ile görülebilir. • Hünkar Cami (İng: Emperor’s Mosque, Boş: Careva Džamija): Saraybosna gezilecek yerler listemizdeki güzel camilerden bir diğeridir. 15. yüzyılda yapılmıştır. Tarihi boyunca çoğu kez zarar görse de özellikle kapı kısmı tamamen sağlam kalmıştır. Kubbesi yarı dairesel şekilde olan cami içerisinde bulunan kütüphane zaman içerisinde zarar görmüştür. İkinci Dünya Savaşı ve Saraybosna’nın zor günleri de Hünkar Camii’ni etkileyen olaylardır. • Ferhadiye Cami (İng: Ferhadija Mosque, Boş: Ferhad-beg Vuković-Desisalić): 1561 – 1562 yıllarında yapılmıştır. Ferhadiye Camii’ne sonrasında mektep, imarethane ve süs havuzu ile çeşme eklenmiştir. Osmanlı mimarisini yansıtan camide bulunan işleme ve resimler dikkat çekicidir. Mihrap ve köşe işlemelerinde Rumi süslemesi olarak bilinen değerler kullanılmıştır. • Bosna Ulusal Müzesi (İng: National Museum of Bosnia and Herzegovina, Boş: Zemaljski Muzej Bosne i Hercegovine): 1888 yılında kurulan, Saraybosna gezilecek yerler listemizdeki önemli müzelerden biridir. Bosna’daki ve civar bölgelerdeki en eski müzedir. Birçok entelektüelin böyle bir kuruma ihtiyaç duyulduğunu vurgulaması üzerine yapılan çalışmalar sonucunda kurulmuştur. Müze içerisinde Arkeoloji, Etnoloji, Doğal Bilimler ve Kütüphane kısımları bulunmaktadır. Müze içerisinde kalıcı kısımların yanı sıra dönem dönem düzenlenen sergileri takip etmekte de fayda vardır. • Saraybosna Katedrali (İng: Cathedral of Jesus Sacred Heart, Boş: Katedrala Srca Isusova): 1881 yılında kurulmuştur. Fakat 1889 yılında açılmıştır. Neo gotik mimari elementlerden faydalanılarak inşa edilen Katedralde 6 tane çan bulunmaktadır. Katedral içerisindeki cam işlemeler ve heykeller mutlaka görülmelidir. Katedralin ön tarafında din adamlarının mezarlarının olduğu bir kısım bulunmaktadır. • Sırp Ortodoks Kilisesi (İng: Orthodox Cathedral of the Holy Mother of God, Boş: Saborna crkva u Sarajevu): 19. yüzyılda üç bazilika kısmı ve 5 kubbe şeklinde Bizans tarzında inşa edilen bir katedraldir. Sırp Ortodoks Katedrali din ve eğitim gibi amaçlarla kullanılmıştır. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ise Mimarlık – Mühendislik Fakültesi olarak hizmet vermiştir. Günümüzde ise İktisat Fakültesi bu yapıda hizmet vermektedir. • Svrzo Evi (İng: Svrzo House, Boş: Svrzina kuća): Saraybosna gezilecek yerler listesindeki en orjinal yapılardan bir diğeridir. Svrzo Evi 17. yüzyılda tipik bir Müslüman ailenin yaşayışının tasvir edildiği bir anı evidir. Glodo ailesi tarafından inşa edilmiştir. Zamanla evi idare edecek erkek üyenin kalmaması nedeniyle Svrzo ailesine devredilmiştir. Bu ev içerisinde döneme ait eşyalar ve atmosfer iyi bir şekilde yansıtılmıştır. Haremlik – selamlık kısmı ile dikkat çekmektedir. • Bakırcılar Çarşısı (İng: Coppersmiths Street, Boş: Kazandžiluk): Saraybosna’da bulunan en eski sokaklardan biridir. Bir zamanlar bakır, alüminyum işleri ile tanınan bu sokak günümüzde de metal işlemeciliği için kullanılmaktadır. 15. yüzyılda yapılmıştır. Oldukça korunmuş bir şekilde günümüze kadar gelmiştir. Çarşıda gezinirken hem işleme yapan ustaları izleyebilir hem de ürünleri satın alabilirsiniz. • Bosna Hersek Kütüphanesi (İng: National and University Library of Bosnia and Herzegovina, Boş: Vijećnica Library): Öncelikle idari bir bina olarak inşa edilen sonrasında kütüphaneye dönüştürülen bir yapıdır. 19. yüzyılın sonlarında inşa edilen bina öncelikle belediye binası olarak kullanılmıştır. 1949 yılında ise Bosna Hersek Ulusal ve Üniversite Kütüphanesi haline dönüştürülmüştür. 1992 yılında meydana gelen bir saldırıdan hem bina hem de kitapların büyük bir çoğunluğu etkilenmiştir. Yenileme çalışmaları 1996 – 1999 ve 2000 – 2004 yılları arasında gerçekleştirilmiştir. BLAGAY TEKKESİ Blagay, (Blagaj) Bosna-Hersek'in Hersek-Neretva Kantonunda, Mostar havzasının güneydoğu bölgesinde yer alan bir kasabadır. Burası Bišće ovasının kenarında bulunan ve kent yapısı rahatlıkla Bosna-Hersek'in diğer yapılarından kolaylıkla ayırt edilebilen, Bosna-Hersek'in en değerli kentsel ve kırsal alanlarından biridir. Blagay'ın ılıman bir iklimi olduğu için, bu şehrin ismi büyük olasılıkla Boşnakça'da ılıman anlamına gelen Blaga kelimesinden gelmektedir. Ünlü Blagay Tekkesi ise Buna Nehri'nin kaynağında bulunmaktadır. Blagay Tekkesi, Osmanlı mimarisi ve Akdeniz tarzının etkileriyle 1520'li senelerde inşa edilmiştir ve Bosnalılar tarafından ulusal anıt kabul edilir. Buna Nehri'nin (Vrelo Bune) kaynağı güçlü bir karstik pınardan gelmektedir. Blagay kasabasının tepesinde bulunan eski Blagay Kalesi, Hersekli asilzazedelerden Stjepan Vukčić'in yaşadığı yerdir. Sarı Saltuk'un Türbesi de burada bulunmaktadır. Not: Boşnakçada “j”ler “y” okunur. Tavsiye edilen Restoranlar Turkuaz Cafe & Restaurant: Hrasnička cesta 1 | Ilidža Koprunun hemen yaninda Čevabdžinica "PETICA" FERHATOVIĆ: Mali Bravadžiluk (Baščaršija) Buregdžinica Bosna: Bravadžiluk | Old Town (Baščaršija) Buregdžinica Sač: Mali Bravadžiluk 2 (Baščaršija) Ćevabdžinica Željo: Kundurdžiluk (Baščaršija) Cream Shop: Trgovke 2 (Baščaršija) Hadžibajrić: Veliki Čurčiluk 59 (Baščaršija)