17 şubat 2016 - Erdoğan Toprak

17 ŞUBAT 2016
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU
ANA BAŞLIKLAR
ÜLKEYİ YÖNETENLER, SURİYE POLİTİKASI KONUSUNDA “DAĞILMIŞ”
VAZİYETTELER. CUMHURBAŞKANLIĞI, BAŞBAKANLIK, DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI VE
GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, HER BİRİSİNİN AYRI BAKIŞI, AYRI STRATEJİSİ,
AYRI SURİYE ANALİZİ VAR. BU DURUM TAM BİR FELÂKET TABLOSUNU İŞARET
EDİYOR.
İSMİ AÇIKLANMAYAN, ÜSTÜ DÜZEY GENELKURMAY YETKİLİSİ HÜKÜMETE,
CUMHURBAŞKANLIĞINA VE ULUSLARARASI KAMUOYUNA DİYOR Kİ: “TSK
MİLLETİN ORDUSUDUR. VATAN VE MİLLET TEHDİT ALTINDAYSA, GÖZÜMÜZÜ
KIRPMAYIZ. BUNUN DIŞINDA MEHMETÇİK SURİYE TOPRAĞINA AYAK
BASMAYACAK, BUNU HERKES BİLSİN”
SON DÖNEMDE 3. DÜNYA SAVAŞI YORUMLARI SIKÇA YAPILMAYA BAŞLANDI.
MÜNİH GÜVENLİK KONFERANSI’NDA BU OLASILIK, DEVLET VE HÜKÜMET
BAŞKANLARINCA DA DİLE GETİRİLDİ. DEĞERLENDİRMELERİN ORTAK
NOKTASI: 3. DÜNYA SAVAŞI OLASILIĞININ CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN
POLİTİKALARI VE TÜRKİYE’NİN OLASI MÜDAHALESİ İLE GÜNDEME GELECEĞİ
YÖNÜNDE.
ERDOĞAN-DAVUTOĞLU İKİLİSİ SÜREÇLERİ ANALİZ EDEMEDİKLERİ, DIŞ
POLİTİKAYI HAMASET VE İÇ SİYASET MALZEMESİ OLARAK GÖRMEKTEN
ÖTEYE BİR ÖNGÖRÜ VİZYONU ORTAYA KOYAMADIKLARI İÇİN, “SUÇU
BİRBİRLERİNİN ÜZERİNE ATARCASINA” FARKLI KONUMLARDA, ÇELİŞKİLER
İÇİNDE BİR SURİYE ÇATLAĞININ TARAFLARI HALİNE GELMİŞLERDİR.
TÜRKİYE, ÜÇLÜ-DÖRTLÜ KOALİSYON HÜKÜMETLERİ, EN DERİN SİYASİ
KRİZLER DÖNEMİNDE BİLE, BÖYLESİNE GAYRI CİDDİ, LAUBALİ, DEVLET
GELENEKLERİNİ VE TEAMÜLLERİNİ YOK SAYAN, SABAHTAN AKŞAMA GÜN
İÇİNDE İKİ-ÜÇ KEZ SÖYLEM VE POLİTİKA DEĞİŞTİREN YÖNETİCİLERE TANIK
OLMADI, EMANET EDİLMEDİ!
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
1
GİDEREK “KONTROLSÜZ GÜCE” DÖNÜŞEN, 24 SAAT ÖNCE SÖYLEDİĞİNİN
FARKINDA BİLE OLMAYAN, KENDİSİNİ HER KONUDA BİLGE VE BİLGİLİ SANAN,
DÜNYANIN MERKEZİNE KENDİSİNİ OTURTAN BİR CUMHURBAŞKANI, ŞİMDİ
TÜM DÜNYA KAMUOYUNA “ OLASI 3. DÜNYA SAVAŞI’NIN MÜSTAKBEL
MÜSEBBİBİ” OLARAK TAKDİM EDİLMEKTE, İTHAM EDİLMEKTEDİR.
AKP HÜKÜMETİ TBMM UZLAŞMA KOMİSYONUNUN 3. TOPLANTISINDA,
DİĞER ÜÇ PARTİ İLE ÖNCEDEN UZLAŞILAN 60’I AŞKIN MADDEYE, YENİ UZLAŞI
MADDELERİ İLAVE ETMEK YERİNE, BAŞKANLIK SİSTEMİ DAYATMASINI
KOMİSYON GÜNDEMİNE GETİREREK MUHALEFET PARTİLERİNİ “UZLAŞMAZ”
KONUMA SÜRÜKLEME SENARYOSUNU DEVREYE SOKTULAR.
TÜRKİYE’NİN PYD-YPG İLE İLGİLİ TEZLERİNE, EN YAKIN MÜTTEFİK, İNCİRLİK
ÜSSÜNÜ AÇTIĞIMIZ ABD, TAM TERSİNİ SÖYLÜYOR. CUMHURBAŞKANI
ERDOĞAN’IN “TARAFINI BELLİ ET EY ABD, BİZ Mİ PYD Mİ” ÇAĞRISINA, “PYD
MÜTTEFİKİMİZ” DİYE KARŞILIK VERİYOR. ERDOĞAN, SÖZLERİNİN ABD VE
DÜNYA DÜZEYİNDE BİR HÜKMÜNÜN OLMADIĞINI, KALMADIĞINI GÖRÜYOR.
KATOLİK
VE
ORTODOKS
AYRIŞMASININ,
SONLANDIRILMASI
DOĞRULTUSUNDA KRİTİK ÖNEMDE BİR ADIM ATILDI. KATOLİK VE
ORTODOKSLARIN DİNİ LİDERLERİNİN 962 YIL SONRA BULUŞMASI İLE
KAMUOYUNA AÇIKLANAN 30 MADDELİK DEKLARASYON, YAKIN DÖNEMDE
YENİ SÜREÇLERİN GELİŞECEĞİNİ HABER VERİYOR.
TÜRKİYE İLE AB ARASINDAKİ MÜLTECİ ANLAŞMASININ HAYATA GEÇİRİLMESİ
ÇALIŞMALARINA HIZ VERİLİRKEN, MERKEL’İN ANKARA ZİYARETİNDEN SONRA
AB İÇİNDE ANLAŞMAYA TEPKİLER ARTIYOR. DOĞU AVRUPA ÜLKELERİ, BİR
ARAYA GELEREK, MERKEL’İN POLİTİKALARINA KARŞI ÇIKILMASI, AB’NİN
DOĞU SINIRLARININ KAPATILMASI KONUSUNDA MUTABAKATA VARDILAR.
CUMHURBAŞKANININ 31 MART’TA NÜKLEER GÜVENLİK ZİRVESİ’NDE OBAMA
İLE BİR ARAYA GELMESİ PLANLARI YAPILIRKEN, İKİ ÜLKE ARASINDA ORTAYA
ÇIKAN PYD-YPG GERİLİMİNDE TÜRKİYE YALNIZ KALMIŞ DURUMDA.
ERDOĞAN-DAVUTOĞLU İKİLİSİ İZLEDİKLERİ POLİTİKANIN KÜRT DEVLETİ’NİN
KURULUŞ YOLUNU AÇTIĞININ, PANİĞİNİ VE VEBALİNİ YAŞAMAKTADIR.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
2
KIBRIS MÜZAKERELERİNDE HIZLA İLERLEME KAYDEDİLİRKEN, TÜRKİYE SAVAŞ
GÜNDEMİYLE MEŞGUL OLDUĞUNDAN, GARANTÖRLÜĞÜNÜ ÜSTLENDİĞİ BİR
SORUNDAKİ GELİŞMELERE YETERİ KADAR YOĞUNLAŞAMIYOR. SON OLARAK,
MÜZAKERELERDE KIBRIS FEDERASYONU’NUN PARASININ “EURO” OLMASI
KONUSUNDA MUTABAKATA VARILDIĞI AÇIKLANDI.
YANLIŞ VE ÖNGÖRÜSÜZ DIŞ POLİTİKANIN, ÜLKEMİZİ DÜNYADA VE BÖLGEDE
YALNIZLAŞTIRIRKEN, EKONOMİK KAYIPLARIN BOYUTLARINI DA EN ÜST
DÜZEYE ÇIKARTTI. SON AÇIKLANAN 2015 DIŞ TİCARET VERİLERİ, 10 YIL
SONRA YÜRÜRLÜĞE GÜREN TÜRKİYE-İRAN TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMASIYLA
(TTA) 35 MİLYAR DOLAR OLARAK HEDEFLENEN TİCARET HACMİNİN HÜSRAN
OLDUĞUNU GÖZLER ÖNÜNE SERDİ.
TÜRKİYE EKONOMİSİNİN KANAYAN YARASI İŞSİZLİK, ÇİFT HANEDE KALMAYA
DEVAM EDİYOR. SON AÇIKLANAN KASIM AYI İŞSİZLİK VERİLERİ DE RESMİ
İŞSİZLİK ORANININ YÜZDE 10,5 OLDUĞUNU GÖSTERİRKEN, ASIL ÇARPICI
OLAN GELİŞME KAMU İSTİHDAMINDAKİ ARTIŞ. 1 KASIM SEÇİMLERİNE
GİDİLİRKEN, HÜKÜMETİN KAMUDA YAKLAŞIK 100 BİN DOLAYINDA YENİ İŞE
ALIM YAPTIĞI ORTAYA ÇIKIYOR.
ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARINA (ÖİB) YÖNELİK DÜZENLEME İLE BAKAN
ŞİMŞEK’İN İFADE ETTİĞİ ESNEK İŞGÜCÜ PİYASASININ VE İŞSİZLİĞİ AZALTMA
FORMÜLÜNÜN NE OLDUĞU NET BİÇİMDE ANLAŞILIYOR. KISA SÜRELİ İŞ
GÖREMEZ HALE GELEN ÇALIŞANLARIN YERİNE ÖİB’DAN “İŞÇİ KİRALAMA”
OLANAĞI GETİRİLİYOR.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
3
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU
DETAYLAR
ÜLKEYİ YÖNETENLER, SURİYE POLİTİKASI KONUSUNDA “DAĞILMIŞ”
VAZİYETTELER. CUMHURBAŞKANLIĞI, BAŞBAKANLIK, DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI VE
GENELKURMAY BAŞKANLIĞI, HER BİRİSİNİN AYRI BAKIŞI, AYRI STRATEJİSİ,
AYRI SURİYE ANALİZİ VAR. BU DURUM TAM BİR FELÂKET TABLOSUNU İŞARET
EDİYOR.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Güney Amerika ziyareti dönüşünde, uçak sohbeti
sırasında yaptığı açıklamalarda, Irak’ta 2003’teki 1 Mart tezkeresini gündeme
getirerek, “tezkere kabul edilseydi, bugün Irak’ta durum çok farklı olurdu,
Suriye’de aynı hatayı yapmamamız lâzım” diyerek, Suriye’ye müdahale ve
Suriye için TBMM’den tezkere çıkartılmasını işaret ediyor.
Ardından da Cumhurbaşkanı ile Genelkurmay Başkanının “haftalık olağan
görüşme” sırasında çekilmiş fotoğrafı, Cumhurbaşkanına yakın medyaya servis
edilerek “Suriye’ye kara harekâtı masada” haberleri ve yorumları yapılıyor.
Almanya’nın Münih kentinde düzenlenen Uluslararası Güvenlik Konferansı’nda
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Suudi Arabistan ile birlikte Suriye’ye
karadan müdahale olasılığının gündemde olduğunu, bunun düşünülebileceğini
ve hazırlıkların bu yönde olduğunu dile getirerek, Suudi Hava Kuvvetlerine ait
savaş uçaklarının İncirlik’te konuşlanacağını bildiriyor.
Münih’te Cumhurbaşkanı ile “paralel” açıklamalar yapan Çavuşoğlu’nun, üyesi
olduğu hükümetin Başbakanı konumundaki Ahmet Davutoğlu ise hemen karşı
açıklamaya yöneliyor. Başbakan, Ukrayna ziyareti sırasında yaptığı
açıklamalarda, Suriye’ye bir kara müdahalesinin söz konusu olmadığını, bunu
dile getirmenin bile Türkiye’nin savaşa sokulması anlamına geleceğini
belirterek “bu tür söylemlerin kullanılmasında dikkatli olunması gerektiğini”
ifade ediyor. Kuzey Suriye’de, YPG güçlerinin ağırlıkta olduğu Demokratik
Suriye Güçleri (DSG) mevzilerine yapılan topçu atışlarının “Angajman kuralları”
çerçevesinde gerçekleştirildiğini yani “Türkiye’ye saldırı ve ihlal olduğu için,
cevaben meşru müdafaada bulunulduğunu” dile getiriyor.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
4
Bunun hemen akabinde AKP sözcüsü Ömer Çelik, Suriye’ye kara müdahalesinin
“savaş” anlamına geldiğini, böyle bir şeyin, hükümet için ve Türkiye’nin Suriye
politikası için söz konusu olmadığını ivedi olarak ilan ediyor.
Bu arada asıl dikkat çekici olan TSK’nın, Genelkurmay’ın suskunluğunun
sürüyor olması.
Genelkurmay Başkanının, Başbakanın Suudi Arabistan ziyareti sırasında resmi
heyette yer alması ve “Savaş Üniforması ve postallarıyla” Kral Salman’ın
Sarayındaki protokolde fotoğraf vermesinin önemli bir mesaj olduğu
değerlendirmemi iki hafta önce gündeme getirmiştim.
 Suudi Arabistan önderliğindeki İslam İttifakı’nın en hevesli en istekli üyesi
görünümündeki Türkiye, Genelkurmay Başkanı’nın savaş üniformalarıyla
Suudi Sarayı’nda fotoğraf vermesi, TSK’nın Suudi Kralı Salman’ın
“EMRİNE AMADE” olduğu sinyaliydi.
Birinci Dünya Savaşı’nda, Türk Ordusunu Yemen’de, Trablus’ta, Arabistan
çöllerinde, Şam’da, Bağdat’ta “sırtından hançerleyen” Suudların ve diğer Arap
ülkelerinin emrine, şimdi TSK’yı hangi bilinmez sözler, menfaatler karşılığı
teslim eden AKP iktidarının, Suudların liderliğinde, Suudlarla ortak kara
harekâtını diline dolaması, en hafifinden TSK’nın muzaffer geçmişine yönelik
büyük bir ayıptır.
Genelkurmay’ın suskunluğuna karşın, geçen hafta, “İsmi açıklanmayan TSK üst
düzey yetkililerine” atfen medyada yer alan şu sözler, askerin
Cumhurbaşkanının ve Hükümetin muhtemel Suriye’ye müdahalesine karşı
medya aracılığıyla “direncini ve konumunu” kamuoyu ile paylaşma ihtiyacı
hissettiğini göstermektedir:
“Uluslararası
toplumun
Suriye’ye
Genelkurmay’ın iki önemli kararı var:
asker
göndermesi
konusunda,
Bir: ABD, Rusya’nın tavrı nedeniyle BM’den Suriye’ye karadan uluslararası bir
askeri müdahale ve operasyon karar çıkarılamayacağının farkında ve dolayısıyla
böyle bir müdahale hazırlığı yapmıyor.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
5
İki: TSK, BM Güvenlik Konseyi’nden bir karar alınmadıkça, Suriye topraklarına
ayak basmayacak.”
Yani ismi açıklanmayan, üstü düzey Genelkurmay yetkilisi hükümete,
Cumhurbaşkanlığına ve uluslararası kamuoyuna diyor ki,
“Biz kimsenin işgal ordusu, macera heveslerinin gerçekleştiricisi, siyasi hayal ve
hamasetlerinin destekçisi olmayız. Mevcut durumda, Mehmetçiği Suriye
çöllerine sürme, anaların-babaların yüreklerini, çöllerden gelecek şehit
cenazeleri ile dağlama niyetimiz yok. Yeni ‘Yemen Türküleri’, yeni ‘Hey Onbeşli’
ağıtları yazma heveslisi değiliz. Dahil olduğumuz uluslararası ittifaklar,
kurumlar, kurallar var. Kıbrıs’a uluslararası hukuk ve çok taraflı anlaşmaların,
garantörlüğümüzün, bize tanıdığı hakkaniyet çerçevesinde gittik.
TSK kimsenin şahsi ordusu, silahlı gücü değildir. Milletin ordusudur. Vatan ve
Millet tehdit altındaysa, gözümüzü kırpmayız. Meşru zeminde, Uluslararası
kurallar ve hukuk temelinde, müşterek bir harekât kararı çıkarsa, buna dahil
olabiliriz. Bunun dışında Mehmetçik Suriye toprağına ayak basmayacak, bunu
herkes bilsin”
Şimdi “isimsiz” Genelkurmay ve TSK “üst düzey” yetkilisinin, öncelikle “TSK
adına konuşma mertebesinde” bir asker olduğu, bu açıklamanın TSK “komuta
kademesinin birebir görüşünü yansıttığı”, yapılan açıklamadan, bu açıklamanın
medyanın manşetlerinde yer almasından ve Genelkurmay tarafından, bu
manşetlere yönelik herhangi bir tekzip yapılmamasından anlaşılıyor.
TSK’nın konumunu ve tutumunu bu şekilde saptayınca Cumhurbaşkanına yakın
medyada “yaptırılan” haftalık olağan görüşmeye ilişkin “resimli haber ve
yorumlarda” dile getirilen “Suriye operasyonu masada” haberlerinin, “perde
arkası kulislerin” bir hükmü kalmıyor.
Masadaki Plan’ın, “Halep’te bozguna uğrayan, desteklediği Cihatçılarla ve
Türkmen Tugaylarıyla” bağlantı yolları, son saldırılar sonrası kesilen,
Türkiye’yi, bugünkü konuma sürükleyen Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın,
“Siyaseten kuyudan çıkmak için ip arayışları” olduğu anlaşılıyor.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
6
Kaldı ki, mevcut reel politik görüntü;
Türkiye’yi yöneten kadroların, Cumhurbaşkanlığı - Başbakanlık-Dışişleri
Bakanlığı - Genelkurmay kanatlarının, Suriye politikası, müdahale, operasyon,
ittifaklar, müttefiklerle diyalog, bölgesel ittifak arayışları vb. tüm konularda,
“kafalarının karışık olduğunu, her birisinin ayrı telden çaldığını” açıkça ortaya
koyuyor.
Böylesine hayati ve kritik bir konuda, devleti yönetenlerin bir ortak politika
üretememeleri, çelişkiler içinde olmaları, birbirleriyle çatışma halinde
bulunmaları, olası bir savaş halinde ülkenin yönetsel anlamda bir kaosun içine
gömüleceğini işaret ediyor.
SON DÖNEMDE 3. DÜNYA SAVAŞI YORUMLARI SIKÇA YAPILMAYA BAŞLANDI.
MÜNİH GÜVENLİK KONFERANSI’NDA BU OLASILIK, DEVLET VE HÜKÜMET
BAŞKANLARINCA DA DİLE GETİRİLDİ. DEĞERLENDİRMELERİN ORTAK
NOKTASI: 3. DÜNYA SAVAŞI OLASILIĞININ CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN
POLİTİKALARI VE TÜRKİYE’NİN OLASI MÜDAHALESİ İLE GÜNDEME GELECEĞİ
YÖNÜNDE.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TBMM’yi ve “uyumlu çalışacağını” öne sürerek,
Başkanlık Sistemi tezinin temeline oturttuğu “aynı siyasi görüşten gelen” AKP
hükümetini de devre dışına iterek, Beşar Esad’la “kişisel kavgaya”
dönüştürdüğü, Suriye politikası, tüm dünyada 3. Dünya Savaşı’nın “fitilini
ateşleyecek” bir RİSKLER YIĞINI olarak değerlendirilmeye başlandı.
Münih’te düzenlenen Uluslararası Güvenlik Konferansı’nın temel konu başlığı
Suriye ve Türkiye’nin Suriye politikasının bölge ve dünya için taşıdığı “RİSKLER”
idi.
Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev, Avrupa ve ABD’nin Rusya’ya yönelik
politikaları, yaptırım ve ambargolarıyla dünyayı yeniden bir “Soğuk savaş”
sürecine sürüklediklerini ifade ederek, ekonomik yaptırımların kendilerini
zorlamadığını, ancak teröre karşı işbirliği konusundaki zeminin güçlenmesini
engellediğini öne sürdü.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
7
Medvedev’in açıklamaları, bir yanıyla Münih Konferansı’nın da gündemini
oluşturdu.
Suriye konusunda varılan ateşkes mutabakatı, Rusya’nın, bölgede artan ağırlığı
ve etkinliği, ABD ve Rusya Dışişleri Bakanları’nın ortaklaşa hareket etme
yaklaşımları, Suriye sürecini olumlu yöne taşıyacak gelişmelerdi.
Uluslararası siyaset ve diplomasi ile gündemdeki çözüm önerileri için ortaya
atılan önemli handikapların başında ise sürekli Cumhurbaşkanı Erdoğan ve
Türkiye’nin durumu dillendirildi.
Birinci Dünya Savaşının bir Sırp Suikastçının Avusturya Macaristan Arşidük’ü ve
eşine düzenlediği silahlı saldırı bahane edilerek çıktığı ve Osmanlı’nın da,
Almanya’nın emrivakisi sonucu, Osmanlı bayrağı çekerek, “Yavuz” ismini
yazdığı bir Alman savaş gemisi ile Rusya Limanlarında Rus donanmasına
saldırması ardından savaşa dahil olduğu hatırlandığında, bir savaşa dahil olmak
için çok büyük nedenler aramaya gerek olmadığı ortaya çıkıyor.
 Osmanlı İmparatorluğu’nu, tarih sahnesinden silen bir dünya savaşının
benzeri için, şimdi gerekçe olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Türkiye’nin
Suriye politikası öne sürülüyor.
2011’den bu yana hep vurguladığımız gibi, Erdoğan-Davutoğlu ikilisinin Mısır,
İsrail, Libya, Irak politikaları gibi Suriye politikaları da yanlış ve baştan sona
Türkiye’nin çıkarları aleyhine gelişen bir süreçler birikimi, fiyaskolar yığınıdır.
 Şimdi ise gelinen aşamada, tüm dünyanın gözünde, Suriye’deki iç
savaşın bugüne kadarki nedenleri, gerekçeleri, bir kenara bırakılmış,
sözü edilen olası bir yeni dünya savaşının “sorumluluğu” etiketinin
Türkiye’ye yapıştırılması çabalarının yoğunlaştığı bir aşamaya
gelinmiştir.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
8
ERDOĞAN-DAVUTOĞLU İKİLİSİ SÜREÇLERİ ANALİZ EDEMEDİKLERİ, DIŞ
POLİTİKAYI HAMASET VE İÇ SİYASET MALZEMESİ OLARAK GÖRMEKTEN
ÖTEYE BİR ÖNGÖRÜ VİZYONU ORTAYA KOYAMADIKLARI İÇİN, “SUÇU
BİRBİRLERİNİN ÜZERİNE ATARCASINA” FARKLI KONUMLARDA, ÇELİŞKİLER
İÇİNDE BİR SURİYE ÇATLAĞININ TARAFLARI HALİNE GELMİŞLERDİR.
Rusya Savunma Bakanlığı sözcüsü İgor Konaşenkov, Türkiye’nin Suriye’yi işgal
için hazırlık yaptığını, bu konuda somut tespitleri olduğunu, Türk Ordusu’nun
Suriye’ye doğrudan müdahale için gizli hazırlıklar içinde bulunduğunu iddia
etti.
 Cumhurbaşkanı Erdoğan Rusya’nın bu iddialarını “gülerek
karşıladığını” söyledikten bir hafta sonra, kendi kendisiyle çelişip,
“Suriye’de durum böyle gitmez, 1 Mart tezkeresindeki hatayı
yapmamamız lazım” diyerek, Suudi Arabistan ile kara harekâtını
gündeme taşıdı.
Bu da Türkiye’yi yönetenlerin, altyapısı hazırlanmış, olasılıkları ve seçenekleri
hesap edilmiş bir Suriye politikası olmadığını, kalıcı bir stratejiyi dizayn
edemediklerini, Cumhurbaşkanının günlük mesaisi içinde, aklına estikçe
kendisine göre politika belirleyip, ilan ettiğini göstermektedir.
 Genelkurmay, Başbakanlık ve Dışişleri’nin, bu bilmedikleri “sürpriz”
çıkışları,
Cumhurbaşkanının
ya
dış
seyahatlerindeki
açıklamalarından, ya da Başbakan, Genelkurmay Başkanı, MİT
Müsteşarı ile bugüne kadar bilinen resmi-geleneksel “Haftalık
Olağan Görüşme” Programına ilave olan, “Muhtarlarla Salı
Buluşması” konuşmalarından öğrenerek, yetişmeye çalıştıklarını
görmekteyiz.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
9
TÜRKİYE, ÜÇLÜ-DÖRTLÜ KOALİSYON HÜKÜMETLERİ, EN DERİN SİYASİ
KRİZLER DÖNEMİNDE BİLE, BÖYLESİNE GAYRI CİDDİ, LAUBALİ, DEVLET
GELENEKLERİNİ VE TEAMÜLLERİNİ YOK SAYAN, SABAHTAN AKŞAMA GÜN
İÇİNDE İKİ-ÜÇ KEZ SÖYLEM VE POLİTİKA DEĞİŞTİREN YÖNETİCİLERE TANIK
OLMADI, EMANET EDİLMEDİ!
Cumhurbaşkanının “güçler ayrılığı, idarenin yargısal-anayasal denetimi, söylem
ve eylemlerin anayasaya uygunluğu, hukuk devleti” gibi demokrasi
prensiplerinden sıkıntısı, rahatsızlığının nedeni de bu demokratik-anayasal
sınırlama ve denetimlerden kaynaklanıyor.
Giderek “kontrolsüz güce” dönüşen, 24 saat önce söylediğinin tam zıddını 24
saat sonra söylediğinin farkında bile olmayan, kendisini her konuda bilge ve
bilgili sanan, dünyanın merkezine kendisini oturtan bir Cumhurbaşkanı, şimdi
tüm dünya kamuoyuna “ olası 3. Dünya Savaşı’nın müstakbel müsebbibi”
olarak takdim edilmekte, itham edilmektedir.
Türkiye bunu hak etmemektedir, böyle bir ithamı reddetmelidir. Dış politika,
kişilerin menfaatlerinin, ikballerinin aracı olamaz, buna alet edilemez. Ülkenin
çıkarlarını gözetmeyen, ülkenin geleceğini feda etmekte sakınca görmeyen,
ülkeyi acınası konumlara düşüren bir dış politikayı oluşturanların,
uygulayanların ve bundan menfaat sağlayanların varacağı menzil Yüce
Divan’dır.
Artık Suriye’de hiçbir şekilde “ciddiye alınmadığını”, desteklediklerinin iplerinin
de elinden kaçtığını gören, Cumhurbaşkanı Erdoğan son Halep fiyaskosu ile
Esad rejiminin kalıcılığının tescil edilmesi ardından, savaşı gündemine aldı.
Erdoğan, hiç değilse Suriye’nin geleceğinde, masanın kenarına bir “tabure” ile
de olsa ilişebilmek için Suriye’ye kara operasyonu ve TSK müdahalesine yandaş
bulmaya çalışıyor. Bu şekilde yanlışlarını örtbas etmeyi, Türkiye’yi feda edip,
kendisini kurtarmayı amaçlıyor.
TSK’nın olası bir müdahalesinde karşısında bulacağı güçler, söyledikleri gibi
sadece YPG ağırlıklı DSG olmayacaktır. Rusya, olası müdahalede TSK ile
çatışabileceğini açıkladı. ABD en üst düzeyden iki kez Türkiye’yi YPG
mevzilerine bombardımanı kesme konusunda uyardı.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
10
Fransa benzer açıklamayı daha sert bir dile Türkiye’ye yaptı. Esad yönetimi,
Türkiye-Suudi Arabistan müdahalesinin gerçekleşmesi halinde anında “yanıt
verileceğini” açıkladı.
PYD Eş Başkanı Salih Müslim, ABD ve Rusya’nın, dolaylı olarak da Esad’ın
desteğinden aldığı güçle, Erdoğan ve Davutoğlu’na meydan okuyarak, TSK’nın
müdahalesine sonuna kadar direneceklerini, böyle bir durumda TSK’nın
karşısında “Topraklarını savunan Suriye Halkını bulacağını” ilan etti.
Son olarak, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD Başkanı Barack Obama
arasında yapılan telefon diplomasisi ile iki lider, “Suriye’de stratejik işbirliğini
genişletme, geliştirme ve derinleştirme” kararı aldıklarını ilan ettiler.
Tüm bu sıralanan tablodaki aktörlere, olası bir TSK müdahalesinde, bölgedeki
bazı radikal İslamcı grupları, IŞİD’i de ilave etmek gerekir.
Türkiye’yi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şahsında “3. Dünya Savaşı’nın olağan
sorumlusu” kimliğiyle tanımlamaya başlayan uluslararası kamuoyu, kurumlar,
medyada dahil olmak üzere, oluşan tabloda; neredeyse 2011’de Suriye’de
başlayan sürecin tüm suçlusu ve faili olarak Türkiye işaret edilmektedir.
Dolayısıyla Cumhurbaşkanının yeni “Çılgın Projesi” olduğu anlaşılan, Suriye’ye
karadan girme ve kısmi işgalle, Halep-Azez-Cerablus Sünni Kuşağını oluşturup,
güvenceye alma yönündeki senaryo hazırlığı İngiliz Times gazetesinin
manşetinde “Türkiye, Cehennem’in kapısından girmeye hazırlanıyor”
cümlesiyle yer aldı.
Böyle bir girişimin en iyimser değerlendirmeyle, muhtemel sonucu; Türkiye’nin
karadan Suriye topraklarına girmesi halinde TSK;
a) Öncelikle, PYD-YPG-YPJ güçlerinin ağırlıkla yer aldığı, Arap, Hristiyan,
Süryani güçleri de bünyesinde barındıran, ABD destekli DSG güçleriyle
çatışmak zorunda kalacaktır.
b) TSK böyle bir operasyonda, aynı zamanda, Rusya destekli Suriye Ordusu
ve Esad güçleri yanında, Suriye Ordusu’na destek veren İran Devrim
Muhafızları, Şii Lübnan Hizbullah militanları ile de çatışmak durumunda
kalacaktır.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
11
c) ABD’nin PYD-YPG’yi “terör örgütü olarak değil, Suriye’deki
müttefiklerimiz
olarak
görüyoruz”
açıklamaları
bağlamında,
Cumhurbaşkanının muhtarlar toplantısındaki; “Ey Amerika, sen
teröristlerle mi ittifak yapıyorsun..” çıkışına, anında “PYD-YPG ile ilgili
tavrımız net ve bir değişiklik yok!” yanıtı vererek, aynı görüşü yineleyen
ABD ile de bir aşamada TSK’nın karşı karşıya gelmesi kaçınılmaz olacaktır.
d) Dışişleri Bakanı ve Cumhurbaşkanının Suudlarla ortak kara harekatı
açıklamaları sonrasında, ABD’den gelen tepkiler ve uyarılar üzerine,
Suudi Arabistan askeri sözcüsü Tuğgeneral Ahmet Assari, Suudi
Arabistan’ın ancak ABD öncülüğündeki bir uluslar arası koalisyon olması
durumunda, burada yer alarak Suriye’de kara operasyonuna katılacağını
açıklayıp, Cumhurbaşkanını ve Türkiye’yi “açığa” düşürdü.
e) Bu açıklamanın hemen ardından bu kez Erdoğan’ın 18 ayda 7 kez
buluştuğu müttefiki Katar Emiri’nin Dışişleri Bakanı, Şeyh Muhammed bin
Abdurrahman el Sani Münih Konferansı’nda yaptığı açıklamada,
‘Suriye’ye kara operasyonunun ABD’nin Planı olduğunu, böyle bir
durumda, Katar’ın da askeri destek vereceğini” açıkladı. SONUÇ; Erdoğan
ve Türkiye, ABD’nin bir kaş-göz işaretiyle, orta yerde en güvendiği
müttefikleri, Suudi Kralı ve Katar Şeyhi tarafından yapayalnız bırakıldı!
f) Türkiye’nin Suriye’ye müdahalesi durumunda, TSK en az 3-4 cephede
birden, farklı silahlı milis gruplarla, Kürtler, Araplar, Şiiler, Esad ordusu,
Rusya, ABD, IŞİD, El Kaide, El Nusra ve daha başka gruplarla karşı karşıya
gelecektir.
g) Bu müdahalede, Türkiye talep etse ve çağrıda bulunsa da NATO
Anlaşması’nın işlemesi söz konusu olmayacaktır. Çünkü söz konusu
anlaşmanın Müttefik bir ülke toprağına saldırı durumunda ortak
savunmanın devreye girmesini öngören 4 ve 5’inci maddeleri, saldırıya
uğrayan “Türkiye toprağı değil, Türkiye’nin saldırdığı Suriye toprağı”
olması nedeniyle geçerli değildir.
Türkiye, NATO’dan Patriot Savunma Sistemlerini isterken, gerekçesi Suriye’den
gelebilecek olası bir hava ya da füze saldırısıydı. Bu çağrı öncesinde, Suriye bir
savaş uçağımızı düşürmüş, iki pilotumuzu şehit etmişti.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
12
NATO bu talebi haklı buldu ve Almanya, Hollanda, ispanya, ABD, TürkiyeSınırına yakın bölgelere patriotları yerleştirdi.
 Şimdi ise aksine patriotları çekiyorlar.
Çünkü Suriye’den Türkiye’ye bir saldırı olasılığı mevcut durumda zayıf ihtimal…
Kaldı ki, Doğu Akdeniz’e ABD ve Rusya başta olmak üzere, Almanya, Fransa,
İngiltere donanmaları, Güney Kıbrıs ve İncirlik’e savaş uçakları konuşlandı.
Esad’ın saldırı ihtimali yok.
Türkiye Suriye’ye saldırırsa, bunun için de NATO’nun TSK’ya destek vermesinin
hukuki gerekçesi yok. Böyle bir durumda, birkaç cephede birden savaşmak
zorunda kalacak olan TSK, yalnız başına başının çaresine bakmak durumunda
kalacaktır.
AKP HÜKÜMETİ TBMM UZLAŞMA KOMİSYONUNUN 3. TOPLANTISINDA,
DİĞER ÜÇ PARTİ İLE ÖNCEDEN UZLAŞILAN 60’I AŞKIN MADDEYE, YENİ UZLAŞI
MADDELERİ İLAVE ETMEK YERİNE, BAŞKANLIK SİSTEMİ DAYATMASINI
KOMİSYON GÜNDEMİNE GETİREREK MUHALEFET PARTİLERİNİ “UZLAŞMAZ”
KONUMA SÜRÜKLEME SENARYOSUNU DEVREYE SOKTULAR.
AKP’nin TBMM Anayasa uzlaşma komisyonu girişimlerinde, yeni özgürlükçü
demokratik anayasa söyleminde samimiyetsiz olduğunu hep vurguladık. Asıl
hedefin, Güneydoğu’da terörü tırmandırıp, savaş tamtamları çalarak, bu yıl
sonbaharda yeni bir seçime gitmek için bahane aramak olduğunu söyledik.
Bunun için de üç muhalefet partisinin de karşı olduğunu beyan ettiği Başkanlık
sistemini müzakerelerin, uzlaşma komisyonunun önüne getirmelerinin sürpriz
olmayacağını belirttim.
 İçerde ve dışarıda, Suriye’de, Dünyada köşeye sıkışan Cumhurbaşkanı
Erdoğan, ülkeyi ve insanları tehdit ederek seçime götürüp zoraki
başkanlığını kabul ettirmek istiyor. AKP bu nedenle şimdi 330 milletvekili
bulmak için “ahlaksız arayışlara” yönelecektir ve Erdoğan’ın talimatı
doğrultusunda, ülkeyi ya ara seçime, ya referanduma, ya da erken
seçime götürmeyi zorlayarak, anayasa değiştirecek çoğunluğu yakalama
peşine düşecektir.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
13
TÜRKİYE’NİN PYD-YPG İLE İLGİLİ TEZLERİNE, EN YAKIN MÜTTEFİK, İNCİRLİK
ÜSSÜNÜ AÇTIĞIMIZ ABD, TAM TERSİNİ SÖYLÜYOR. CUMHURBAŞKANI
ERDOĞAN’IN “TARAFINI BELLİ ET EY ABD, BİZ Mİ PYD Mİ” ÇAĞRISINA, “PYD
MÜTTEFİKİMİZ” DİYE KARŞILIK VERİYOR. ERDOĞAN, SÖZLERİNİN ABD VE
DÜNYA DÜZEYİNDE BİR HÜKMÜNÜN OLMADIĞINI, KALMADIĞINI GÖRÜYOR.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, iç kamuoyuna dönük bir siyaset oyunu oynuyor.
ABD’nin PYD’ye desteğine karşılık adım atamıyor. AKP hükümeti, Erdoğan’ın
Başbakanlığı döneminde de, şimdi de pek çok “kırmızı çizgi” ilan etti. Hepsi de
çiğnendi. Pek çok kez “güç testi” uyarısı yaptı, her seferinde güç test edildi,
onaylandı, olduğu yerde kaldı.
İsrail’in Mavi Marmara baskınında, Suriye’nin savaş uçağımızı düşürmesinde,
Rusya’nın hava sahası ihlallerinde (Sadece Suriye’de değil, Karadeniz’de de
defalarca ihlal yaşandı), Ukrayna krizinde, Kırım’ın ilhakında, Doğu Akdeniz’de
Güney Kıbrıs hükümetinin Münhasır Ekonomik Bölge ilan ederek, doğal gaz
rezervlerini işletmeye almasında vb…
Artık, Erdoğan-Davutoğlu ikilisinin bu çıkışları, test çağrıları, kırmızı çizgi ilanları
tüm dünyada tebessümle izleniyor. Herkes, bu söylemlerin sadece iç
kamuoyuna yönelik olduğunu biliyor. O nedenle de artık kimse ciddiye almıyor
ki bu acı bir durum ve Türkiye açısından onur kırıcı. Saygın ve güçlü bir devlet
olmanın gereğini yerine getiremeyen bir ülke yönetimi iş başında.
İki yıl öncesine kadar PYD ile içli dışlı olan, Salih Müslim’i İstanbul ve Ankara’da,
PYD’nin diğer Eşbaşkanı Asya Abdullah’ı Diyarbakır’da ağırlayan bu hükümetti.
Üstelik en sıkı yakın koruma tahsis edilen Asya Abdullah, 1 Eylül 2014’teki
Dünya Barış Günü kutlamaları konferansında konuştu ve bir de ödül aldı.
Şimdi Cumhurbaşkanı çıkıp “Ey ABD tercihini yap, teröristler mi, müttefik
Türkiye mi” dediğinde, gülmezler mi? “Sen zaten tercihini iki yıl önce
PYD’lilere üst düzey protokol uygulayarak yapmamış mıydın? Ödüller
vermemiş miydin? Ne oldu da şimdi çıkıp muhtarlara haykırıyorsun?” demezler
mi?
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
14
Öngörüsüzlükten, politikasızlıktan, gün bulup gün konuşmaktan, bu hale
geldiler.
 Dün “Kardeşim Esad” idi, şimdi “Halk düşmanı, diktatör, Nusayri Esed”
oldu!
 Dün “Alo dostum Putin” idi, bugün “Düşman Putin” oldu!
 Dün “Yüksek Yahudi Dostu ve Nişan sahibi” idi, bugün “One minute,
terörist devlet, Siyonistler” oldu!
 Dün “Alevi, Sünni kardeştir” idi, bugün “Ali’siz Aleviler” oldu!
 Dün “Kardeşim Kaddafi” idi, Barış Ödülü alırken el ele idi bugün “Kanlı
diktatör Kaddafiye linç” oldu!
 Dün “Dostum, Barack uzun süre oldu, sesini özlemişim” idi, bugün “Eyyy
Obama PYD’li teröristler mi, biz mi senin dostunuz?” oldu!
 “Dün Bülent Abi” idi, bugün “O zat!” oldu!
 Dün “Muhterem Hocaefendi, Dünya Alimi, Dinler arası diyalogun mimarı”
idi, bugün “Darbeci, terörist, Kırmızı bültenli İnterpollük kumpasçı” oldu!
 Dün “Bir şiir okudum, hapse attılar” idi, bugün “Kitaplar, köşe yazıları,
bombalardan da tehlikelidir” oldu!
 Dün “Şehitler, 3-5 kelle, analar ağlamasın, Sayın Öcalan,” idi, bugün
“Şehitlerin en büyük hamisi” oldu!
 Dün “Milliyetçiliğin her türlüsü ayaklar altında” idi, bugün “Milliyetçi,
mukaddesatçı, yerlici ve millici” oldu!
Bu örnekleri daha da çoğaltmak mümkün… Siyaset ilkedir, çizgidir, duruştur,
düşüncedir, bir felsefe ve özgün bir yaklaşım tarzıdır. Siyasetçi, doğru
konuştukça, dürüst oldukça, vefalı oldukça, şefkatli oldukça, kendisini o
makama getirenlere, güvenip, inananlara yanlış yapmayıp, yalan söylemedikçe
muteberdir.
Sadece çok küçük bir bölümünü sergilediğim, şu kısacık anekdotlardan nasıl bir
siyaset ve siyasetçi tablosu, kimliği ve karakteri çıkabilir?
İşte son dönemde alışkanlık haline getirdiği “Ey” çıkışlarının, artık sadece
tebessümle karşılanması, gülünüp geçilmesi, muhataplarınca ciddiye ve kale
alınmaması bu yüzdendir.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
15
Şimdi, PYD-YPG ile ilgili çıkışlarının dış dünyadan destek bulmaması, yalnız
başına kalması, tehditler savurması bu yüzdendir.
Cumhurbaşkanı ABD’ye her “tercihini yap” diye çağrıda bulunduğunda, ABD
sözcüleri aynı yanıtı vermektedir; “PYD-YPG müttefikimizdir. Bize göre terörist
değildir. Terörist olarak görmüyoruz. Sizin görüşünüz size ama bombalamayın!
Daha fazla ileri gitmeyin!”
Cumhurbaşkanına sözcü John Kirby yanıt veriyor. Joe Biden, aynı şeyleri
Türkiye ziyaretinde gözlerinin içine bakarak, hem Cumhurbaşkanına hem
Başbakana söylüyor. Gazetecilerin de önünde söylemesin diye Cumhurbaşkanı
ile Joe Biden’in ortak basın toplantısı iptal ediliyor.
 Aynı Joe Biden, YPG mevzileri bombalanınca, Başbakanı arayıp,
“Bombardımanı derhal durdurun” diyor.
Çünkü ABD artık, Türkiye’yi yönetenlerin, bölgede inisiyatifinin kalmadığını,
manevra alanlarının daraldığını, kara harekâtı çıkışlarının da laftan ibaret
olduğunu biliyor. PYD-YPG güçlerinin, hükümetin ilan ettiği “Kırmızı çizgileri”
aşmasına, Fırat’ın batısına geçmesine bizzat ve doğrudan destek veriyor.
Biliyorlar ki, Erdoğan bunların karşısında Salı günleri muhtarlara nutuk atıp “Ey”
diye bağırmaktan başka bir şey yapamaz. O gücü de, takati de, inandırıcılığı da
kalmadı. Her gücü test edilip, sınandığında sustu, susup kaldı.
Hele bir de şimdi sınırlarının dibinde bir Rusya tehdidi altındayken, ABD’yle
bağları hiçbir şekilde kopartamaz. Aksine ABD, Rusya ile birlikte PYD’ye destek
verip, Putin ve Obama işbirliğini güçlendirme kararı alırken, Cumhurbaşkanı
Erdoğan ve AKP hükümeti için “ABD’ye daha fazla yakınlaşmaktan başka
seçenek” kalmıyor. Bu çıkışların, sadece “sözde” kalacağını bildikleri için de
“Hem ağlarım hem giderim” misali, Erdoğan’ın bu çıkışlarını, artık iyice sıkıştığı
köşede, hiç değilse bir “içini dökme” olarak görüp, göz yumuyorlar. Onlar da
artık şunu biliyor ki; Şimdi en yakınındakilerle bile ters düşmeye, kavga etmeye
başladı. Hızla yalnızlaşıyor, yok oluşa gidiyor. Kendisini tüketiyor.
Kendisini tüketirken, ülkeyi de zavallı konuma sürüklüyor. Bu ise ABD’nin derdi
hiç değil. Onların işine geliyor ve işlerine bakıyorlar.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
16
KATOLİK
VE
ORTODOKS
AYRIŞMASININ,
SONLANDIRILMASI
DOĞRULTUSUNDA KRİTİK ÖNEMDE BİR ADIM ATILDI. KATOLİK VE
ORTODOKSLARIN DİNİ LİDERLERİNİN 962 YIL SONRA BULUŞMASI İLE
KAMUOYUNA AÇIKLANAN 30 MADDELİK DEKLARASYON, YAKIN DÖNEMDE
YENİ SÜREÇLERİN GELİŞECEĞİNİ HABER VERİYOR.
Geçen hafta, Fidel Castro’nun ülkesi, Kardeşi Raul Castro’nun Başkanlığı
devraldığı, Küba’nın başkenti Havana’da Hristiyan aleminin iki büyük mezhebi
ve kilisesinin dini liderleri 962 yıl sonra bir araya geldiler. İslam dünyasının,
mezhep ve etnik temelli çatışmalarla, birbirlerini katlettiği, kardeş kanı
akıttıkları bir dönemde, Hristiyan dünyasındaki bu buluşma, “tarihi” olarak
nitelendirildi.
Vatikan Devlet Başkanı ve Katolik Kilisesi Lideri Papa Francesco ile Rus
Ortodoks Kilisesi Lideri Kirill, Havana’da buluşarak, 2 saat süren bir görüşme
yaptı. Papa Francesco’nun Patrik Kirill ile kucaklaşırken “Kardeşim! Sonunda!”
diye haykırdığı, Patrik Kirill’in de, “Artık her şey daha kolay olacak” dediği
görüşmeler sonunda ortak bir deklarasyon açıklandı. Avrupa, Amerika,
Afrika’nın pek çok ülkesini, Avustralya’dan, Kutuplara kadar dünyanın dört bir
yanına yayılmış Hristiyan dünyasını ve iki kiliseye bağlı milyarlarca insanı
yakından ilgilendiren bu buluşmada, alındığı açıklanan kararlar ise sadece
“inanç” düzeyinde değil, dünya coğrafyasını da yeniden şekillendirip,
etkileyebilecek unsurlar içeriyor. Doğu ve Batı Bizans’ın ayrılmasından, Doğu
Bizans’ın Başkenti İstanbul’un Osmanlılar tarafından ele geçirilmesinden bu
yana, ayrık durumdaki iki büyük kilise arasındaki bu barışma süreci,
Ortodoksların dini merkezi olduğunu savunan ve Ekümenik olmayı talep eden
Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi vesilesiyle, Türkiye’yi de yakından
ilgilendiriyor.
Roma-Vatikan Katolik Kilisesi Lideri papa Francis ve Rus Ortodoks Kilisesi
Patrik’i Krill’in birlikte açıkladıkları 30 maddelik ortak bildiride Ortadoğu ve
Kuzey Afrika’daki Hristiyanların maruz kaldıkları baskılar, dinler arası diyalog ve
inanç özgürlüğü, göç krizi, aile ve evlilik gibi konularda mesajlar verilirken,
Hristiyanlığın doğduğu Ortadoğu’daki gelişmeler ve bu bölgede Hristiyanlığın
korunması yönünde de önemli ifadeler yer aldı.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
17
Ortak bildirideki en önemli ifadelerden birisinde, “Hristiyanlığın doğduğu
topraklarda, bugün Hristiyanların ve diğer bazı dini cemaatlerin yerlerinden
edildiği, kiliselerin barbarca tahrip edilip yağmalandığı” belirtilerek,
“Uluslararası toplumu, Hristiyanların Orta Doğu’dan atılmasını önlemek için
acilen harekete geçmeye çağırıyoruz” denildi.
Suriye başta olmak üzere, Ortadoğu’da terörü bitirmek için ortak hareket
edilmesi çağrısı yapılan bildiride, “Çatışmalara dâhil olan tüm taraflar,
müzakere masasında yer almalı” ifadesine yer verilerek, Suriye barış
müzakerelerine inanç toplulukları olarak, Hristiyanların, Süryanilerin,
Keldani’lerin Kıptilerin, Dürzi’lerin, Hrsitiyan, Müslüman ve Musevi Kürtlerin,
Yezidilerin, Zerdüştlerin çağrılması mesajı verildi.
İki büyük Kilise’nin dini liderleri, Dinler arası diyalogun zorunluluğuna dikkat
çekerek, “Dini liderlerin, inananlarını, diğer dini geleneklere saygı yönünde
eğitme sorumluluğu bulunuyor. Suç eylemlerini dini sloganlarla haklı
göstermeye çalışmak kabul edilemez” açıklamasını yaptılar.
Mülteci krizi nedeniyle, AB’nin eleştirildiği ortak bildiride, “Zengin ülkelerin
kapısını çalan milyonlarca göçmen ve sığınmacının kaderine karşı kayıtsız
kalamayız. Maddi varlıkların dağılımındaki gittikçe artan eşitsizlik, uluslararası
düzenin adaletsiz olduğu hissini güçlendiriyor” ifadesine yer verildi.
Avrupa başta olmak üzere, Müslüman ülkelerden batılı ülkelere yönelik göç
konusunda “Hristiyan köklere bağlı kalınması” vurgusu yapılan ortak bildiride,
“Diğer dinlerin bizim medeniyetimize katkı sağlamasına açık olmakla birlikte,
Avrupa’nın Hristiyan köklerine bağlı kalması gerektiğine inanıyoruz” denildi.
Son dönemde gelişmiş ülkelerde giderek artan eşcinsel evliliklerin
yasallaştırılması girişimlerine tepki gösteren iki dini lider, doğum kontrolü,
kürtaj, ötenazi gibi uygulamaların yasal hale getirilmesine de karşı çıkarak
“Evlilik, bir erkek ile bir kadın arasında gerçekleşen bir eylemdir. Başka türden
birlikte yaşama şekillerinin, bu birlikle aynı seviyeye getirilmesinden üzüntü
duyuyoruz” dediler. Kürtaj ve ötenazi içinse “yaşam hakkına saygı” çağrısı
yaptılar.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
18
Papa Francesco ile Patrik Kirill’in görüşmesi, 962 yıl sonra iki kilisenin ve
cemaatlerinin birbirlerine yakınlaşmasının da yolunu açacak. Bin yıllık
sorunların 2 saatlik bir görüşme ile çözümlenmesini kimse beklemiyor. Özellikle
Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki Hristiyanların yaşadığı baskılar karşısında
birlikte hareket edilmesini kararlaştıran iki dini lider, iki kilise arasındaki
sorunlar arasında başta gelen Ukrayna’daki Katolik Kilisesi’nin durumu ve
Vatikan’ın Rusya’da Katolikliği yayma çabalarıyla ilgili iddialar konusunda bir
uzlaşmaya varamadı.
Bundan 962 yıl önce, İncil’in yorumlanmasındaki farklılıklar ve Cemaatlerin
çatışmasıyla 1054 yılında Doğu ve Batı kiliseleri ayrıldı. Bizans’ın o dönemde
başkenti olan İstanbul’a karşı, Rus Ortodoks Kilisesi İstanbul’dan bağımsızlığını
ilan etmişti. İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi, Ortodoks dünyasında en
köklü ve en eski kilise olarak lider ve “eşitler içinde birinci” olarak kabul edilse
de, Rus Ortodoks Kilisesi en büyük cemaate sahip.
Sovyetler Birliği döneminde etkinliği engellenen ve çalışmaları kısıtlanan Rus
Ortodoks Kilisesi’nin, 150-200 milyon arasındaki Cemaatiyle, Katolik Kilisesi’yle
yakınlaşması, Hristiyan alemindeki keskin bölünmenin telafisi açısından özel
önemde görülüyor.
İstanbul Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi ile Vatikan papalığı, iki kilise dini
liderlerinin 1964’teki Kudüs buluşmasından bu yana Rus Ortodoks kilisesine
kıyasla daha yakın ilişki içindeler.
Hatırlanacağı gibi, Patrik Bartholomeos, 2013’te Papa Francesco’nun göreve
başlama törenine katılan ilk Ortodoks lider oldu. Papa Francesco da Kasım
2014’te Patrik Bartholomeos’un daveti üzerine Türkiye’yi ziyaret etti.
Ankara’ya da gelerek Cumhurbaşkanı Erdoğan ile de görüştü.
Hristiyan dünyasının en büyük iki kilisesinin, dini liderlerinin bu buluşması ve
buluşmanın Sosyalist Devrimin simge ülkelerinden Küba’da gerçekleşmesi,
ilginç olduğu kadar, buluşma sonrasında yayınlanan 30 maddelik ortak
deklarasyondaki tespitler ve yapılan çağrılar, bölgemizdeki çatışmalar, Suriye
savaşı, Lübnan, Suriye, Irak ve Mısır’daki önemli sayıdaki Hristiyan nüfus
dikkate alındığında yeni sonuçlar doğurabilecektir.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
19
TÜRKİYE İLE AB ARASINDAKİ MÜLTECİ ANLAŞMASININ HAYATA GEÇİRİLMESİ
ÇALIŞMALARINA HIZ VERİLİRKEN, MERKEL’İN ANKARA ZİYARETİNDEN SONRA
AB İÇİNDE ANLAŞMAYA TEPKİLER ARTIYOR. DOĞU AVRUPA ÜLKELERİ, BİR
ARAYA GELEREK, MERKEL’İN POLİTİKALARINA KARŞI ÇIKILMASI, AB’NİN
DOĞU SINIRLARININ KAPATILMASI KONUSUNDA MUTABAKATA VARDILAR.
İtalya ve Yunanistan’ın, Türkiye ile yapılan Mülteci anlaşmasına ve sağlanacak 3
milyar euroluk fona karşı çıkmalar ardından, iki ülke Almanya tarafından ikna
edilerek, muhalefetlerini geri çekerken, daha ciddi bir muhalefet, Doğu
Avrupa’lı AB üyelerinden geldi.
AB içinde kendilerini “Visegrad” olarak adlandıran, eski Varşova Paktı ve
Comecon üyesi, sosyalist ülkeler, Berlin duvarının yıkılması sonrasında, hızla
batı ile bütünleşmişlerdi. Almanya’nın da desteğiyle, kısa sürede AB üyeliğine
alınan Macaristan, Polonya, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya, Almanya Başbakanı
Angela Merkel’in öncülüğünü yaptığı mülteci politikasına, Türkiye ile
anlaşmaya ve tüm AB üyelerinin belirlenecek kotalar dahilinde, Türkiye’den
mülteci kabul etmelerine karşı tepkililer.
Kendi aralarında toplanan dört ülkenin Başbakanları ve Dışişleri Bakanları, AB
sınırlarının korunması, mültecilerin Avrupa’ya sokulmaması, bunun için de
öncelikle Doğu Avrupa sınırlarının kapatılması konusunda anlaştıklarını
açıkladılar.
Visegrad Grubu’nun sözcülüğünü üstlenen Slovakya Dışişleri Bakanı Miroslav
Lajcak, Alman medyasının saygın yayın organlarından Der Spiegel'e yaptığı
açıklamada, aldıkları ortak kararı dile getirirken, Almanya’nın gündeme
getirdiği politika üzerinde üyeler arasında tam bir görüş birliği oluşmadığını öne
sürerek, Avrupa'da ortak bir strateji geliştirilmediği müddetçe, Balkan
güzergahı üzerinde bulunan ülkelerin sınırlarını korumaları, kapatmalarının
yasal hakları olduğunu dile getirdi.
Visegrad ülkeleri olarak bu çerçevede, Bulgaristan, Romanya, Makedonya ve
diğer Balkan ülkelerine yardımcı olmayı kararlaştırdıklarını ifade eden Slovakya
Dışişleri Bakanı, bu çerçevede, sınırların kapatılması konusunda, Balkan
ülkelerine sağlanabilecek destekleri ele alacaklarını kaydetti.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
20
Slovakyalı Bakan, Merkel'i karşılarına almak gibi bir düşünceleri olmadığını,
ancak “Avrupa'nın sorunlarını Türkiye'nin çözmesini beklemenin de yanlış
olacağını” savunuyor.
Başbakan Merkel'in koalisyon ortağı Sosyal Demokrat Parti'nin de, sınırların
kapatılması önerisini hükümet gündemine getirmeye hazırlandığı dile
getiriliyor.
Sosyal Demokrat Parti’nin bu konudaki tezi “AB içinde sınırların açık kalması
isteniyorsa, Avrupa dışındaki sınırların kapanması gerekir” şeklinde ifade
ediliyor.
Merkel’in, Türkiye’yi yanına alarak oluşturmaya çalıştığı Mülteci politikasına
hem AB içinden hem de kendi başında bulunduğu koalisyon hükümetinden
gelen muhalefetin giderek yükselmesi, anlaşmanın hayata geçmesi konusunda,
daha önce de değindiğimiz şekilde, sıkıntıların büyüyeceğini gösteriyor.
Doğu Avrupa sınırlarının kapanması, giderek Makedonya-Yunanistan sınırının
kapanması, NATO’nun Ege’de mülteci avına çıkması, yakalanacak mültecilerin
Türkiye’ye iade edilecek olması, sorunun asıl Türkiye açısından daha da
büyüyeceğini gösteriyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G-20 zirvesinde AB Komisyonu Başkanı ve
üyeleriyle yaptığı mülteci pazarlığının tutanaklarının Avrupa medyasına
sızmasından sonra, Cumhurbaşkanının, mültecileri otobüslere doldurup,
Avrupa’ya gönderecekleri tehdidini savurması da, pazarlıkta Türkiye’nin
taleplerinin tam olarak karşılanmasını ortaya koyuyor. Cumhurbaşkanının 3
milyar euronun hâlâ verilmediğinden yakınması ise, bu büyük insani soruna
bakış açısını yansıtıyor.
2011’de henüz mülteci akını bu boyutlara ulaşmamışken, Hollywood yıldızı
Angelina Jolie’yi davet edip, Hatay’da hazırlanan kampları gezdirerek, tüm
dünyaya şov yapan dönemin Başbakanı Erdoğan ve AKP hükümetinin
gerçekten, sorunun birkaç ay içinde biteceğine, Esad’ın üç ayda devrileceğine,
kendisinin de “Muzaffer” şekilde, Şam’da Emevi Camiinde Cuma namazı
kılacağına inandığı ya da “inandırıldığı” anlaşılıyor.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
21
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, şimdi sayılarının 3 milyona dayandığını, yapılan
harcamaların 10 milyar dolara ulaştığını söylediği mülteciler konusunda
gösterdiği tepkinin ve henüz 3 milyar euroyu ödemeyen AB’ye yönelik
“otobüslere doldurup göndeririz” tehdidinin, ardında bu büyük yanlışın ve
yanılgının yarattığı öfkenin yattığını söylemek yanlış olmaz.
 Bir kez daha öngörüsüzlük, politikasızlık, günü kurtarma temeline dayalı
diplomasiyle yürütülmeye çalışılan Suriye politikasında gelinen noktanın,
artık tüm bu hataların “baş mimarı” konumundaki Cumhurbaşkanının da
tahammül sınırlarını zorlamaya başladığı görülüyor.
CUMHURBAŞKANININ 31 MART’TA NÜKLEER GÜVENLİK ZİRVESİ’NDE OBAMA
İLE BİR ARAYA GELMESİ PLANLARI YAPILIRKEN, İKİ ÜLKE ARASINDA ORTAYA
ÇIKAN PYD-YPG GERİLİMİNDE TÜRKİYE YALNIZ KALMIŞ DURUMDA.
ERDOĞAN-DAVUTOĞLU İKİLİSİ İZLEDİKLERİ POLİTİKANIN KÜRT DEVLETİ’NİN
KURULUŞ YOLUNU AÇTIĞININ, PANİĞİNİ VE VEBALİNİ YAŞAMAKTADIR.
ABD ve ABD’den ayrı hareket etmesi söz konusu olmayan AB, Rusya ve Çin de
dahil olmak üzere, neredeyse dünya, Suriye’deki Kürt güçlerini destekliyor.
Türkiye’nin bu konudaki tavrı ve PKK’nın uzantısı olduğu gerekçesiyle, PYD’yi
terör örgütü olarak nitelendirmesi maalesef, Çözüm Süreci sırasında, PYD ile
geliştirilen ilişkiler nedeniyle fazla taraftar ve yankı bulamıyor.
Kürtlerin Kobani direnişi ve IŞİD’i buradan çıkartmalarıyla başlayan süreçte,
dünyada Kürtlere sempati artarken, Kobani’ye silah ve mühimmat desteğine
izin vermeyen, Peşmerge güçlerinin Kobani’ye geçişine olanak sağlamayan
Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, büyük uluslararası baskı altında kalmıştı.
Gaziantep’te Suriyeli mültecilere yaptığı Bayram Konuşmasında “Kobani düştü
düşecek” sözleri tüm dünyada büyük tepki gören Erdoğan, daha sonra sınırları
açmak, Kobani’den Kürtlerin geçişine ve Peşmerge güçlerinin de Türkiye
üzerinden Kobani’ye gidişlerine izin vermek zorunda kaldı. Şimdi de daha farklı
olmakla birlikte, Kürtlerin etkinliğini ve uluslararası desteğini daha da
güçlendiren, ön plana çıkartan bir reel politik süreçte, Cumhurbaşkanı Erdoğan
ve Başbakan’ın tutumları ne yazık ki, geçmişteki yanlışlar nedeniyle daha da
büyük tepki görüyor.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
22
İçeride PKK terörünü gerekçe göstererek, PYD-PKK özdeşliğini dünyaya
anlatmaya çalışan Türkiye’yi en yakın müttefiki ABD bile dinlemiyor. Aksine son
dönemde ABD medyasında sıklıkla PKK’nın “terör listesinden çıkartılması”
çağrıları gündeme geliyor.
Çünkü ABD’nin önceliği IŞİD, PKK ya da PYD değil. Türkiye’nin içeride yaşadığı
güvenlik ve terör sorunu da şu aşamada ABD’nin ilgisini çekmiyor.
Suriye’de gelinen bu noktada ve IŞİD terörünün dünyayı tehdit ettiği bir
ortamda, IŞİD’e karşı ABD’nin müttefiki konumuna gelen, Rusya’nın PKK-PYD
yakınlaşmasıyla ön plana çıkan Kürtlere karşı, dünyanın bakışını değiştirmek
artık, zamanı geçmiş bir politika olarak görülüyor.
AB şu anda mülteci krizi nedeniyle, Türkiye ile yakınlaşıyor gibi görünse de,
nihai aşamada, mülteci akınını kaynağında durdurmanın yolu, IŞİD’i
bitirmekten geçiyor. Bu noktada da Kürtler bir kez daha Almanya ve Fransa,
İngiltere gibi AB’nin lokomotif ülkelerinin de desteğini arkasına alıyor. AB’nin,
PYD-YPG konusunda, ABD’den farklı bir tutum takınması, Türkiye’yi
desteklemesi ancak, “suskun kalmak, Türkiye’nin tepkisini çekmemek” şeklinde
olabilir.
Kaldı ki, Merkel’in Çözüm Süreci’nin yeniden başlatılması, Fransa’nın YPG
mevzilerinin bombalanmasına son verilmesi çağrıları, AB’nin de Kürtler
konusunda, ABD ve Rusya’dan farklı düşünmediğini gösteriyor.
Asıl görülmesi gereken kritik görüntü, tüm bu tablo ışığında Türkiye’nin “terörterörist” iddialarıyla dışlamaya çalıştığı olasılığın, giderek daha fazla
gerçekleşme yoluna girmiş olması; O da, Kürt devletinin tohumlarının ekilmeye
başlanması!
Kuzey Irak’ta Barzani’nin referanduma sunmaya hazırlandığı bağımsızlık
sürecine, her ne kadar Almanya Başbakanı Merkel “Henüz zamanı değil”
karşılığını verse de, PYD’nin Kuzey Suriye’de elde ettiği kazanımlar, etkinlik
alanını genişletmesi ve bunu ABD-Rusya destekli olarak yapıyor olması, nihai
aşamada Kuzey Irak-Kuzey Suriye birleşmesiyle bir Kürt Devleti kuruluşunu
gündeme taşıyacaktır.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
23
Güçten düşmüş Esad’ın, ülkesinin kuzeyinde, kendisine dikte edilecek böyle
bir oluşuma “Hayır” diyebilecek durumu yoktur.
İlginç olan, bugüne kadar gerek Irak’ta gerekse Suriye’de her iki komşu ülke
için; “toprak bütünlüğünden yanayız” diyerek, izledikleri dış politika ile her iki
ülkenin de bölünüp parçalanmasına hizmet eden, bu konuda ABD ve batının
izlediği politikaların yolunu açan Erdoğan ve Davutoğlu’nun, bunun yeni farkına
varmış olmaları ya da öyle görünmeye çalışmalarıdır!!!
 Ukrayna’ya giderken de yine “Ukrayna’nın toprak bütünlüğünden
yanayız” diyen Başbakan Davutoğlu, dünyayı kendisine tebessüm
ettirmiştir.
Şu anda, Tayyip Erdoğan-Ahmet Davutoğlu ikilisi, yanlış dış politikalarının, iflas
etmiş Suriye politikalarının bu sonucu hazırladığını görmenin paniğini
yaşamaktadırlar.
Sorumluluk, 14 yıl boyunca ülkenin dış politikasını yöneten, tüm bu zeminlerin
oluşmasına olanak sağlayan, göz yuman, Erdoğan-Davutoğlu dış politikasıdır.
 Tarih bunu böyle yazacaktır. Irak ve Suriye’de Kürt Devleti’nin kuruluş
yolunu açanlar, buna payanda olanlar, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve
Başbakan Davutoğlu olarak, tarihin sayfalarında tescil edilecektir.
Bütün bunların ışığında, Erdoğan’ın 31 Mart’ta ABD’ye gitmesi,
“teröristlerle, müttefik Türkiye arasında tercih yapmasını” istediği Obama
ile buluşup, aile fotoğrafına girmesi ise, tam anlamıyla bir zafiyet
görüntüsü oluşturacaktır.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
24
KIBRIS MÜZAKERELERİNDE HIZLA İLERLEME KAYDEDİLİRKEN, TÜRKİYE SAVAŞ
GÜNDEMİYLE MEŞGUL OLDUĞUNDAN, GARANTÖRLÜĞÜNÜ ÜSTLENDİĞİ BİR
SORUNDAKİ GELİŞMELERE YETERİ KADAR YOĞUNLAŞAMIYOR. SON OLARAK,
MÜZAKERELERDE KIBRIS FEDERASYONU’NUN PARASININ “EURO” OLMASI
KONUSUNDA MUTABAKATA VARILDIĞI AÇIKLANDI.
Bu da Kuzey Kıbrıs’ın, kısa sürede AB’ye entegre olacağı, Türkiye’nin KKTC’yi
uzaktan izlemekle yetineceği şeklinde yorumlanabilir.
Birleşmiş Milletler gözetiminde, yürütülen Kıbrıs’ta Çözüm müzakerelerinde
yeni bir aşamaya gelinmiş durumda. Son liderler buluşmasında önemli bir karar
konusunda Rum ve Türk taraflarının uzlaştığı, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi
(GKRY) lideri Nikos Anastasiyades tarafından açıklandı: Euro, Birleşik Kıbrıs
Federasyonu'nun para birimi olacak.
GKRY Başkanı Anastasiades, Rum Temsilciler Meclisi'nde yaptığı açıklamada,
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Kıbrıs'ın
federatif yapısının esasları üzerinde mutabakat sağladıklarını söyledi.
Buna göre, Türk ve Rum toplumlarının 20'şer üyeyle temsil edileceği bir üst
meclis kurulacak. Bu meclis halk grupları arasındaki siyasi dengenin
korunmasını sağlayacak. Birleşik Kıbrıs Federasyonunun, yönetim yapısında bir
merkezi federal hükümet ile iki kesimli devletlerin kendi hükümetleri olacak.
Birleşik Kıbrıs Federasyonu ulusal para olarak da AB üyesi ülkelerin büyük
bölümünce kullanılan ortak para birimi Euro'yu kullanacak.
Kıbrıs’ta oldukça önemli siyasi ve ekonomik gelişmelere olanak sağlayan
müzakerelerde atılan adımlar, 1974’ten bu yana Kıbrıs’taki sonuçsuz müzakere
süreçlerinden farklı bir şekilde gelişiyor. Mayıs ayına kadar, müzakerelerin
tamamlanması ve referanduma gidilmesi yönündeki takvim, bu çerçevede hızla
ilerliyor.
Bugüne kadar Kuzey’in en büyük destekçisi konumundaki Türkiye, bu
müzakere sürecinde KKTC yönetiminin tavrı üzerinde fazla inisiyatif sahibi
olamadı.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
25
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın seçimi kazanmasıyla, Cumhurbaşkanı
Erdoğan ile ilk anda yaşanan “Yavru vatan” krizi daha baştan ilişkileri mesafeli
olmaya zorladı.
1 Kasım seçimleri öncesinde açılışı yapılan Asrın Suyu Projesi’nde yaşanan
sıkıntıların çözülememesi, AKP hükümetinin kendi koşullarını KKTC yönetimine
dikte etmesine karşı direnen KKTC hükümetinin direnci karşısında su akışını
durduran, AKP yönetimi, Kuzey Kıbrıslıları cezalandırma yoluna giderek istediği
noktaya getirmeye çalıştı.
Hâlâ çözülemeyen su krizi, Türkiye ile KKTC arasında sürerken, Kıbrıslı
Türklerle, Rumların anlaşma görüşmeleri ise tam tersine hızla ilerliyor.
Euro’ya geçişle, Kuzey Kıbrıs’ta fiyatlarda olağanüstü artışlar, ücret ve
maaşlarda düşüşlerin meydana gelecek olması, muhtemelen ekonomik ve
sosyal huzursuzlukları artırabilir.
Buna karşılık su krizi sırasında, “mali Protokolü” uzatmayarak, “KKTC’yi parasız
bırakma, memur ve emeklileri 13’üncü maaştan yoksun kılma” yoluna giden
AKP hükümeti, ikide bir Kıbrıs Türklerinin başına kaktığı “Size yılda 1 milyar
veriyoruz” kozunu da kaybetmiş olacak.
Anastasiades’in Rum temsilciler Meclisindeki kritik açıklamalarının, Türkiye’de
gündeme gelmemesi, Türkiye’nin bu çözüm modeline yaklaşımının ne olduğu,
Kıbrıslı Türklerin yanında nasıl yer alınacağı konuları maalesef, Başkanlık
tartışmaları, Suriye’ye operasyon iddiaları arasında, öneminin hak etmediği
şekilde gündemde yer bulamıyor.
 CHP olarak, tüm gündem yoğunluğuna rağmen Kıbrıs’taki Çözüm
müzakerelerini varılan mutabakatları yakinen takip etmek, halkın ve
TBMM’nin gündemine taşımak, Kıbrıs politikamızın ve Kıbrıs
Türklerinin yanında olduğunun sergilenerek, KKTC’nin yalnız
bırakılmaması önemli sorumluluklarımızdan birisidir.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
26
YANLIŞ VE ÖNGÖRÜSÜZ DIŞ POLİTİKANIN, ÜLKEMİZİ DÜNYADA VE BÖLGEDE
YALNIZLAŞTIRIRKEN, EKONOMİK KAYIPLARIN BOYUTLARINI DA EN ÜST
DÜZEYE ÇIKARTTI. SON AÇIKLANAN 2015 DIŞ TİCARET VERİLERİ, 10 YIL
SONRA YÜRÜRLÜĞE GİREN TÜRKİYE-İRAN TERCİHLİ TİCARET ANLAŞMASIYLA
(TTA) 35 MİLYAR DOLAR OLARAK HEDEFLENEN TİCARET HACMİNİN HÜSRAN
OLDUĞUNU GÖZLER ÖNÜNE SERDİ.
İran’a yönelik yaptırım ve ambargoların kalkması sonrasında, ABD ve AB dahil
olmak üzere, neredeyse tüm dünyanın kapısında kuyruğa girdiği İran ile
Türkiye, İran’ın zor yıllarında ekonomide yakın işbirliği yaptılar.
Türkiye, kendisi de uyarı alma, yaptırıma uğrama ihtimallerine rağmen, İran’ın
bu zor günlerinde yanında oldu. Bu arada komşu İran ile ekonomik ilişkilerin,
ihracat, yatırım ve ticaretin daha da ileri boyuta taşınması için 10 yıldan bu
yana sürdürülen ikili tercihli Ticaret Anlaşması görüşmeleri 2014 yılında
sonuçlanmıştı.
1 Ocak 2015’te yürürlüğe giren anlaşma ile geçen yıl Türkiye-İran ticaret
hacminin 35 milyar dolara çıkartılması, bu yıldan itibaren de her yıl en az 10
milyar dolar daha artması ve 8-10 yıl içinde 100 milyar dolarlık ticaret hacmine
ulaşılması hedefi ortaya konuldu.
Geçen yıl anlaşma yürürlüğe girdiğinde dönemin Ekonomi Bakanı Nihat
Zeybekçi, anlaşmanın tarihi bir belge olduğunu, 2015’te 35, 2016’da 45 milyar
dolarlık ticaret hacminin hedeflendiğini, her yıl anlaşma kapsamının
genişletilerek hedef büyütüleceğini açıklamıştı. Bu açıklamalar yapıldığında,
İran henüz ambargo ve yaptırım altındaydı. Şimdi İran ekonomisi atılıma
kalkmaya hazırlanıyor.
Türkiye, bu anlaşma ile kapıda bekleyen pek çok ülkeye göre çok avantajlı
konumdaydı. Ancak izlenen dış politika, Suriye, Irak ve Yemen’de İran ile karşı
kaşıya gelinmesi, bölgemizdeki Sünni-Şii kamplaşmasında taraf olunması,
Suudi-İran rekabetinde, Suud’ların yanında yer alınması, Yemen’de Suudilere
destek çıkılması, Rusya-İran-Suriye-Irak ittifakına karşı, Suudi-Katar cephesinde
taraf olunması ve daha pek çok etken, iki ülke ekonomik ilişkilerinin TTA’na
rağmen gelişimini engelledi.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
27
Öyle ki anlaşmaya rağmen, ikili ticaret hacmi üç-dört yıl öncesinin düzeyine
gerilemiş durumda. Geçen yıl yürürlüğe giren anlaşmayla, Türkiye’den 140,
İran’dan 125 üründe gümrük vergileri aşağı çekildi, bazı kalemlerde tümüyle
sıfırlandı. Türkiye’nin otomotiv yan sanayi, elektronik, beyaz eşya, tekstil
konfeksiyon, inşaat malzemeleri satışında gümrükler düşerken, İran’dan gıda
maddeleri, hammaddeler için aynı indirimler söz konusu olacaktı.
Türkiye’nin makine teçhizat ihracatında patlama bekleniyordu. Ama açıklanan
rakamlar tam anlamıyla bir düş kırıklığından ibaret.
2014 yılında 13,7 milyar dolar olan Türkiye-İran dış ticaret hacmi, açıklanan
rakamlarla, 2015 yılı sonunda 35 milyar dolarlık hedefe karşılık, 9,7 milyar
dolara geriledi. 2014 yılının 4 milyar dolar altına inen ticaret hacmi, eski Bakan
Zeybek’in açıkladığı 35 milyar dolarlık hedefin de 25 milyar dolar altında.
2015 yılında Türkiye’nin İran’dan ithalatı, 2014 yılına göre yüzde 38 gerilemiş
ve 9 milyar 833 milyon dolardan 6 milyar 096 milyon dolara inmiş. İhracat ise 3
milyar 886 milyon dolardan 3 milyar 665 milyon dolara düşmüş.
İran ile yıllık 10 milyar metreküp doğal gaz alımı anlaşmasına rağmen, ithalatın
düşmüş olması, Türkiye’nin İran’dan doğal gaz dışında fazla bir alım
yapmadığını, gümrüğü düşürülen ya da sıfırlanan 125 kalemde herhangi bir
hareket görülmediğini gösteriyor.
İki ülke arasındaki ticaret hacmi, 2012 yılında ambargoya rağmen 21 milyar 886
milyon dolar düzeyindeydi. 2013 yılında 14,5 milyar dolara geriledi. 2014’te ve
1 Ocak 2015’te yürürlüğe giren TTA’ya rağmen düşüş artarak devam etmiş.
En büyük şok ise yürürlüğe giren TTA’ya rağmen, son dört yılın en düşük ticaret
hacminin 9,7 milyar dolarla 2015’te gerçekleşmiş olması.
Bu tablo, tüm dünyanın 140 milyar dolarlık nakit para blokajının çözüldüğü,
petrol üretim ve satışında kısıtlamaların kalktığı İran’ın yapacağı büyük
yatırımlar, gerçekleştireceği on milyarlarca dolarlık ithalatta dış politika
darbesiyle, Türkiye’nin şansının fazla olmadığını, İran’ın batılı ülkeler ve
Rusya’yı, Türkiye’ye tercih edeceğini işaret ediyor.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
28
TÜRKİYE EKONOMİSİNİN KANAYAN YARASI İŞSİZLİK, ÇİFT HANEDE KALMAYA
DEVAM EDİYOR. SON AÇIKLANAN KASIM AYI İŞSİZLİK VERİLERİ DE RESMİ
İŞSİZLİK ORANININ YÜZDE 10,5 OLDUĞUNU GÖSTERİRKEN, ASIL ÇARPICI
OLAN GELİŞME KAMU İSTİHDAMINDAKİ ARTIŞ!
İşsizlikte gerileme olmadığı gözlenirken, İran örneğinde görüldüğü gibi, ihracat
pazarlarını kaybeden Türkiye’nin bu konuda ciddi bir ekonomi politikası
oluşturması, dış politikasını köklü bir şekilde gözden geçirmesi gerekiyor.
TÜİK’in pazartesi günü açıkladığı verilerle, Kasım ayında işsizlik oranı yüzde
10,5, tarım dışı işsizlik oranı ise yüzde 12,4 oldu. İşsiz sayısında ise bir ayda 29
bin kişi artış görüldü ve işsizler 3 milyon 125 bin kişiye yükseldi. 15-24 yaş
grubunu içeren genç işsizlik oranı yüzde 19,1 oldu.
 Kasım 2015’te kayıt dışı istihdam oranı yüzde 32,6 olarak gerçekleşirken
en büyük artış kamu istihdamında gözleniyor.
7 Haziran sonrası kamu istihdamına hız veren hükümetin 1 Kasım seçimlerine
giderken de bu kozu ciddi biçimde kullandığı açıklanan verilerden anlaşılıyor.
Maliye Bakanlığı’nın TÜİK’e aktardığı veriler çerçevesinde Kasım 2015’te kamu
istihdamı 2014 yılının aynı dönemine göre yüzde 2,6 oranında artarak 3 milyon
528 bin kişiye yükselmiş. Bu da hükümetin 1 Kasım seçimlerine giderken,
yaklaşık 100 bin kişiyi kamuda işe başlattığını gösteriyor.
Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek bile işsizliğin
azalmasından umudunu kesmiş durumda ve işgücü piyasası esnekleşmeden
işsizliğin yüzde 10’un altına inmesinin zor olduğunu söylüyor. Bakan Şimşek’in
reform olarak gündeme getirdiği esnekleştirme, işgücünün daha fazla
sömürülmesine olanak sağlanması, insanların daha düşük ücretlere ve sosyal
güvencesiz olarak yarım gün ya da daha kısa sürelerle, mevsimlik ya da
dönemlik olarak çalıştırılmasını içeriyor. Zaten örgütsüzleştirilen,
sendikasızlaştırılan ve esnek çalışma adı altında, işçi kiralanmasına olanak
sağlayan düzenlemelerle kâğıt üzerinde işsizliği düşürmeye çalışan AKP
iktidarının istihdam politikalarının Türkiye’deki işgücü piyasasını getirdiği
nokta, böylece bizzat Bakan Şimşek tarafından itiraf edilmiş oluyor.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
29
ÖİB’YE YÖNELİK DÜZENLEME İLE BAKAN ŞİMŞEK’İN İFADE ETTİĞİ ESNEK
İŞGÜCÜ PİYASASININ VE İŞSİZLİĞİ AZALTMA FORMÜLÜNÜN NE OLDUĞU NET
BİÇİMDE ANLAŞILIYOR. KISA SÜRELİ İŞ GÖREMEZ HALE GELEN ÇALIŞANLARIN
YERİNE ÖİB’DAN “İŞÇİ KİRALAMA” OLANAĞI GETİRİLİYOR.
İş Kanunu ve Türkiye İş Kurumu Kanunu’nda (İş-Kur) yapılması teklif edilen
değişikliklerle, işverenlere, hamile olan, doğum iznine ayrılan, askere giden,
hastalanan ve daha pek çok nedenle kısa süreli iş göremez hale gelen
çalışanların yerine ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI’NDAN (ÖİB) “işçi kiralama”
olanağı getiriliyor.
Bu emeğin alınıp, satılabilen, gerektiğinde kiralanabilen bir meta haline
getirilmesinin, sendikaların karşı çıktığı gibi “kölelik düzenini” tesis etmenin ilk
adımıdır.
Arkası daha ağır ve farklı şekillerde gelecektir. Doğum yapan annelere yarım
altın, çeyrek altın vaat eden hükümet, onlara aynı zamanda ücretli doğum izni
süresini uzatma sözü verirken, bir yandan da yerlerine “kiralık işçi” istihdam
edilmesinin yolunu açıyor.
Kiralanan işçiler, mevcut taşeron işçilerden de daha kötü, sosyal ve ekonomik
koşullarda, kiralık olarak, kiralayan işverenler tarafından çalıştırılacak, ancak
sosyal güvenlik primleri ÖİB’ler tarafından ödenecek. ÖİB ile İşveren arasında
yapılacak “kiralama sözleşmesi” karşılığında ise, işçiyi işverene kiralayan ÖİB
komisyon alarak, kiralık işçinin sırtından para kazanacak.
 Bakan Şimşek’e göre de bunun adı “İstihdam Reformu, esnek çalışma”
olacak. Bu yolla işsizlik, yüzde 10’un altına düşürülecek.
Böylesine insan onurunu, emeğini aşağılayan, alın terini ayaklar altına alan,
insanları kiralık mal-araç konumuna getiren, bir anlayışı TBMM önüne koyan
iktidar partisinin adında, “Adalet” sözcüğünün yer alması bile, insanlarımıza,
sözcüğün kendisine, işçilerimize en ağır hakarettir. Bu yasa değişikliği teklifi,
AKP’nin adalet anlayışının, kul hakkı anlayışının, “çalışanın emeğinin karşılığını
alın teri kurumadan ödeyiniz” diyen bir inancı, savunur görünüp, acımasızca
ayaklar altına alışının en somut ifadesidir.
ERDOĞAN TOPRAK, CHP İSTANBUL MİLLETVEKİLİ
HAFTALIK DEĞERLENDİRMELER ve BİLGİ NOTU | 17 ŞUBAT 2016
30