13.02.2017 Ateş ENFEKSİYON HASTALIKLARI • Ateş: Hipotalamusta termoregülatör merkezde vücut için belirlenmiş ısı düzeyinin (set point) daha yükseğe çekilmiş olması durumudur. •Hipertermi : Termoregülatör merkez ayarı değişmeden vücut ısısının artmasıdır. 1 Vücut Isısı= Aort Isısı Ateş ≠ Enfeksiyon Hastalıkları Enfeksiyon hastalıklarının en sık bulgularından birisi 2 3 Sirkadiyan Ritm (Diürnal Değişimler) Timpanik (35.4-37.8 0C) Rektal (37.2 0C) Aort (37 0C) Oral (36,6-36,8 0C) • En düşük değer: Sabah 06.00 • En yüksek değer: Akşam 16.00 – 18.00 • İkisi arasında 0.5 – 1.3 °C fark mevcut • Enfeksiyon hastalıklarında yükselen ateşe rağmen bu ritim korunur Ateş Patogenezi Aksiller (36 0C) 4 5 6 1 13.02.2017 •Artan referans ısıya uygun olarak 1-2 saat içerisinde periferde ısı oluşumunu artıran mekanizmalar devreye girerek ısı kaybı deri, derialtı damarların vazokonstriksiyonu ile önlenerek sağlanmış olur. •Ateş organizmanın direncinin bir göstergesidir. 7 Ateş Tipleri •Devamlı ateş (febris continue): •Yüksek derecelerde seyreder (39.5 0C- 40.0 0C). Günlük ateş farklılıkları 1 0C’yi geçmez. •Tifo (2-3. haftası) •Bruselloz, •Psittakoz, •Tularemi, •Enfektif endokardit, •Riketsiya enfeksiyonları, •Pnömokoksik pnömo 10 Ateşin Fizyolojik Etkileri •Nöroendokrin değişiklikler •Bazal metabolizmada artış •Karaciğer metabolizmasında artış •Günlük sıvı ihtiyacında artış •Kalp atım hızında artış •Solunum hızında artış •Oksijen tüketiminde artış 8 9 Febrİs İntermİttent (Septİk Ateş) Febrİs Remİttent (Bacaklı Ateş) • Sabah akşam ısı farkı 1 C’den fazladır. Vücut sıcaklığı gün içinde normal değerlere iner ve tekrar 38.3 °C’nin üzerine çıkar. • Vücut sıcaklığı sürekli olarak 38.3 °C’nin üzerindedir. • Ancak günlük sıcaklık farkı 1 °C’den fazladır. • Sıtma, JRA, Kala-azar, miliyer TBC 11 • Mikoplazma enfeksiyonları, lejyoner hastalığı • Akut viral ÜSYE • Plasmodium falciparum 12 2 13.02.2017 Febrİs Ondulens Febrİs Rekurrens • Ateş birdenbire 38.3 °C’nin üzerine çıkar, 3-5 gün böyle seyreder ve yine birdenbire düşer ve 3-5 gün süren ateşsiz dönemler olur. • Bu durum nöbetler halinde sürer • Ör: Borrelia recurrentis ateşi, fare ısırığı hastalığı • • • • • Subfebril Ateş Ateş yavaş yavaş yükselir 5-6 günde en yüksek düzeye ulaşır Sonra yavaş yavaş düşer Bir süre normal seyrettikten sonra yine yavaş yavaş yükselir Bu biçimde aylarca dalgalar çizerek sürer gider. • Tipik olarak brusellozda görülür • Hodgkin, Pel-Ebstein ateşi 13 14 Ateşİn Normale Dönüşü 38,9 ºC (102 ºF) Kuralı •Yüksek giderken 12-24 saat içinde bol terleme ile 37 °C’nin altına düşer B.“Lizis” Şeklinde Düşüş: Cunha BA. Infectious Diseases in Critical Care Medicine 2nd ed. New York: Informa; 2007. p.41-73 •Ateşin 5-10 gün içinde normale dönmesi •İlk günlerde remitan, sonrasında intermitan dönem •Ör: Tifo 16 15 Habituel Ateş A.“Kriz” Şeklinde Düşüş: İnfeksiyon dışı patolojiler nadiren >38.9 °C ateşe neden olur • 37-37.7°C arasındaki ısı •Tüberküloz, •Fokal infeksiyonlar, •Maligniteler 17 • Genç kadınlarda görülür •Menstrüel siklusun ikinci yarısında vücut ısısının 37.2-38 °C’ye yükselmesidir • Başağrısı • Barsak sorunları • Uykusuzluk 18 3