Dünya`da ve Türkiye`de Geriatri Hemşireliği Eğitimi

Dünya’da ve Türkiye’de Geriatri
Hemşireliği Eğitimi
Yeter KİTİŞ
Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
yeterkitis@gazi.edu.tr
Dünya yaşlanıyor !!!
 Dünya’da 60 yaş üzeri nüfus 2050 yılında 2 milyara
ulaşacak (%22)
 Japonya %27 oranı ile en yaşlı ülke olacak
 İsviçre %26 oranı ile Japonya’yı izleyecek
Yaşlılık sorunlarına ilgi artıyor
1982 Viyana Yaşlılık Asamblesi
1990 WHO Yaşlanma ve Sağlık programları
1999 Dünya Yaşlılar Yılı
2002 Madrid Yaşlanma Asamblesi
“Uluslar arası Yaşlanma Eylem Planı”
Geriatri/Gerontoloji Hemşireliği
Yaşlıların özgün gereksinimlerini anlamayı, değerlendirmeyi,
bakım ve rehabilitasyonu planlamayı,uygulamayı bilgi ve beceri ile
yürüten bakım etkinliklerini kapsar. Ayrıca geriatri hemşiresinin
bakımı herhangi bir patolojik sürecin çözümlenmesine yönelik
uygulamaları ve yaşlının bakımından sorumlu profesyonel olmayan
bakım vericileri de kapsar.
Geriatri Hemşiresinin Çalışma Alanları
GYA desteğine gereksinimi olanların bakıldığı subakut ya da uzun
dönem bakım veren özelleşmiş kurumlarda
Gereksinime göre apartman dairesi, destekli yaşam evi ya da
huzurevi hizmeti sunan emekli birliklerinde
Yaşlıya yönelik aşılama kan şekeri ölçümü, kan basıncı ölçümü
yapılan ve planlı aktiviteler düzenleyen gündüz bakım kurumlarında
Geriatri Hemşiresinin Çalışma Alanlarıdevam
İGYA ‘lerinde desteğe ihtiyaç duyanlara hizmet verilen dinlenme
evlerinde
Akut bakım sonrası destekleyici tedavi, rehabilitasyon, palyatif
tedavi ve bakım hizmeti veren geçici bakım ünitelerinde
Yaşam bulgularının izlenmesi, yara bakımı, eğitim, danışmanlık,
ilaç uygulamaları gibi hizmetler için ev ziyareti yapılan toplum
bakım hizmetlerinde
Gerontoloji Hemşireliği Standartları
1.Fizyolojik sağlık
2. Fonksiyonel sağlığın ideal hale getirilmesi
3. Sorumlu bakım
4. İlgili bakım
5. Sağlık sistemi
6. Emniyet ve güvenlik
Canadian Gerontological Nursing Association 2010
Gerontoloji Hemşiresinin Rolleri
Klinisyen
Bilim adamı
İletişimci
Profesyonel
İşbrlikçi
Eğitici
Savunucu
Sağlık sistemi üyesi
Lider
Canadian Gerontological Nursing Association 2010
WHO Gerontoloji Hemşireliği Tanımı
WHO Gerontoloji Hemşiresini, “ağırlıklı olarak yaşlılarla çalışan,
hemşirelik bakımı sağlayan, multidisipliner sağlık ve sosyal bakım
ekibini bir üyesi” olarak tanımlamaktadır.
Gerontoloji hemşiresi temel eğitimi üzerine gerontoloji eğitimini
tamamlayarak yetki belgesi alan hemşiredir.
ABD de Geriatri Hemşireliği
 ABD’de geriatri hemşireliği uzun yıllardan bu yana değişik
fonlarla desteklenen bir alan olmasına rağmen yapılan
değerlendirmeler
henüz
geriatri
hemşireliğinin
gereksinimlerin çok gerisinde olduğu anlatmaktadır.
Mezey ve Fulmer 2002
 ANA gerontoloji üzerine ilk toplantısını 1962 yılında yapmıştır
 1966 yılında Geriatri Hemşireliği
çalışma grubunu oluşturarak
Gerontoloji Hemşireliği Sertifika programını başlatmıştır
 2002
yılında
ABD’de
4200
sertifikalı
geriatri
hemşiresi
bulunmaktadır. Bu sayı tüm sertifika programlarından mezun
olanların %1’ini oluşturmaktadır. İleri hemşirelik uygulayıcılarının
ise %3’ü gerontoloji hemşireliği sertifikasına sahiptir.
ABD de oranı %13 olan yaşlı nüfusun 2030 da % %20 olacağı
beklendiği ve medicare’in yaşlılarda bakım hatalarının ve
önlenebilir sağlık sorunlarının maliyetinin karşılanmayacağını
beyan etmesinin bu alanda hizmet edecek sağlık
profesyonellerinin eğitimini zorunlu kıldığına değinilmektedir.
Master derecesine sahip geriatri hemşireleri tüm masterlilerin
%3’ünü oluşturmaktadır.
Geriatri hemşireliği alanında öğretim elemanı yetersizliği
mevcuttur.
ABD’de Geriatri alanında hemşire gereksiniminden dolayı
yetişkin sağlığı ve aile sağlığı alanında çalışan 2.2. milyon
hemşirenin eğitim programına ve tüm hemşirelerin lisans
eğitim programına geriatri ders içeriğinin eklenmesi üzerinde
fikir birliği oluşmuştur.
Mezey ve Fulmer 2002
Ulusal Geriatric Nursinbg Association
(NGNA)’a göre
Lisans programlarının üçte birinde gerontoloji ile ilgili teorik içerik
sunulmakta öğrencilerin üçte ikisi ise gerontoloji hakkında ders
alamamaktadır.
Mezey ve Fulmer 2002
Amerikan Hemşirelik Okulları Birliği (AACN) ye göre
Yeni mezun hemşirelerin;
 iş yükünün %65 ten fazlasını,
hastane yatış günlerinin %50’den fazlasını ve
ayaktan primer bakım hizmetlerinin %60’ını,
ev ziyaretlerinin %70’ini,
özel bakım hizmetlerinin%85’ini yaşlılar kullanmaktadır.
Bu nedenle yaşlılara iyi hizmet verebilmek için mezunların
gerontoloji hemşireliği bakış açısına sahip olmaları gerektiği
belirtilmektedir. En iyi uygulama mezuniyet öncesi öğrencilere teorik
ve uygulamalı gerontoloji hemşireliği dersleri konulması, mezuniyet
sonrasında hizmet içi eğitim programlarına gerontoloji hemşireliği
derslerinin entegre edilmesi olduğuna vurgu yapılmaktadır.
AVRUPA DA GERİATRİ HEMŞİRELİĞİ
Evde bakımda tam gün çalışan başına düşen kullanıcı sayısı kurum bakımında
tam gün çalışan başına düşen kullanıcı sayısından daha yüksektir.
Evde bakımda tam gün çalışan
başına kullanıcı sayısı
Kurum bakımında tam gün çalışan
başına kullanıcı sayısı
OECD ülkelerinin çoğunda yaklaşık yarısı hemşirelerden oluşan tam gün
çalışanları çoğunlukla kurum bakımında istihdam edilmektedir.
Macaristan
Slovak cum.
İsviçre
Amerika
Finlandiya
Kurum bakımı
Danimarka
Çek Cum.
Holanda
Fransa
Avusturalya
Birleşik Krallık
İtalya
Japonya
Yeni zelanda
Almanya
Evde bakım
Toplam
WHO
WHO Avrupa Bölgesi
 Münih Deklerasyonu ile ebe ve hemşirelerin güçlendirilmesi
 14. Sağlık Asamblesinde ebe ve hemşirelerin mortalitenin
azaltılması ve sağlıklı yaşam tarzı geliştirmede etkin rollerinin
güçlendirilmesi,
Uzmanlıklarının önünün açılması benimsenmesi sonrasında
Gerontoloji
hemşireliği
desteklenmesi
gereken
uzmanlık
alanlarından bir olarak benimsemiştir.
WHO 2003
ENACO Avrupa Bölgesi Toplantısı Belçika 2002
 Avrupa Yaşlı Bakımı
Hemşireliği Akademisi
(ENACO)
1) Öğretim kadrosunun eğitimini
güncellemek
değişik ülkelerden gelen
2) Avrupa da gerontoloji hemşireliği
gerontoloji hemşireleri ile
eğitiminde çekirdek müfredat
Belçika ‘da bir toplantı
programını oluşturmak
düzenledi.
3) Avrupa’da Gerontoloji hemşireleri
arasında bir iletişim ağı
 Yapılan toplantıda
oluşturmak.
ENACO’nun spesifik amaçları
Milisen ve ark. 2004
WHO Avrupa Gerontoloji Hemşireliği Kursunun
Amacı
Öğrencilere entelektüel ve hayal etme yeteneklerini geliştiren ileri
eğitimsel deneyimler sunmak, bu yolla bağımsız karar verme ve
problem çözme becerileri kazandırmak
Soruşturan ve yaratıcı bir eğitim çevresi sağlamak
Öğrencinin bireyin yaşla birlikte değişen gereksinimlerine yanıt
verme yeteneğini geliştirmek
Öğrencinin araştırma sonuçlarına ilişkin farkındalığını artırmak ve
bu sonuçları gerontoloji hemşireliği uygulama alanına aktarmasını
kolaylaştırmak
WHO 2003
WHO Avrupa Gerontoloji Hemşireliği Müfredatı
• Teorik ve uygulama ve her ikisinin kombine edildiği modüllerden
(toplam 8 modül; 1, 4, 5 ve 6. modüller çekirdek müfredattan,
diğerleri ise Uzman hemşirelik müfredatının modülleridir)
oluşmaktadır.
 Kursun tamamlanması ile mezunun yetkinlik kazanacağı alanlar
1. Yönetim ve öğretim
2. İşbirliği içinde çalışma
3. Değerlendirme, tedavi ve bakım yönetimi
WHO 2003
WHO Gerontoloji Eğitim Genel Özellikler
 Yetişkin eğitim ilkelerine uygun, öğretmen ve öğrencinin birlikte geliştiği
ve aktif olduğu eğitim ortamı
 Son teknolojinin kullanımı, didaktik eğitim mümkün olduğu kadar sınırlı
olmalı
 Klinik alanda iyi bir rehberlik
 Öğretmen/öğrenci optimum düzeyde (en fazla öğrenci 30;
öğrenci:öğretmen =1:10Yıllık toplam
 Eğiticilerin yeterliliği (akademik yeterlilik, alana özgü bilgi, beceri,
deneyim)
 Dersin teorik kısmı okullarda, uygulaması hastane, günlük bakım merkezi
ve bakım evlerinde olmalıdır
ECTS 60 1200 saat
WHO Avrupa Geriatri Hemşireliği Müfredatı
Modül 1.
Modül 2.
Giriş Modülü
Gerontoloji Hemşireliği I
Kavram, Teori ve Uygulama
Psikolojik ve Sosyal Durumlar
2 hafta 60 saat 3 ECTS
8 Hafta 240 saat 12 ECTS
Modül 3
Modül 4
Gerontoloji Hemşireliği II
Araştırma Bilgisi
Uygulama modülü
2 hafta 60 saat
Psikolojik ve Sosyal Durumlar
3 ECTS
8 HAFTA 240 SAAT 12 ECTS
Modül 5
Modül 6
Karar verme
Liderlik ve Yönetim Kaynakları
2 hafta 60 saat 3 ECTS
2 hafta 60 saat 3 ECTS
Modül 7
Modül 8
Gerontoloji Hemşireliği III
Gerontoloji Hemşireliği IV
Fiziksel ve spiritüel Yönler
Uygulama Modülü
8 Hafta 240 sat 12 ECTS
Fiziksel ve Spiritüel Yönler
8 Hafta 240 saat 12 ECTS
Avrupa ülkelerinde Gerontoloji-Geriatri
Hemşireliği
Temel eğitim sonrası nursing practice programları
Gerontoloji master programları
Master sonrası sertifika programları
Yetişkin-geriatrik hemşireliği master and doktora
programları bulunmaktadır.
İngiltere
Geriatrik Tıp eğitimini başladığı yıllarda hemşirelik müfredatlarında
yetişkin hemşireliği dersleri içerisine yaşlı bakımına ilişkin konular
eklenmiştir.
Geriatri özel eğitimi master ve doktora düzeyinde verilmektedir.
Almanya
 Geriatri alanında regüler hemşirelik programına direk
öğrenci alınmaktadır ve bu öğrenciler geriatri hemşiresi
olarak mezun olmaktadır. Regüler hemşirelik eğitimi 3
yıldır.
Hollanda
Hollanda’da temel hemşirelik eğitimi üzerine sertifika
programları yürütülmektedir.
Danimarka
Danimarka
 Geriatri eğitimi Bachelor degree düzeyindekilere verilen
yedi uzmanlık alan eğitiminden biridir 18 aylık klinik
uygulamadan oluşmaktadır.
Huss ve ark 2008
 1988 den bu yana tüm bölgelerde 75 yaş ve üzerine
yılda iki kez ev ziyareti yapılan bir metaanaliz
çalışmasında yaşlılara yapılan önleyici ziyaretlerin
sakatlıkları azalttığı bulunmuştur.
Finlandiya
Finlandiya
 Hemşireler genel hemşirelik eğitiminin arkasından yedi
alandan birinde 6 ay uygulama yaparak özelleşmektedir.
Bunlardan ikisi geriatri ve palyatif bakımdır.
Belçika
Belçika
 Belçika Bachelor degree düzeyindekilere yönelik 0-60
ECTS ikinci bir bachelor degree ya da sürekli eğitim
programı olarak eğitim vermektedir.
 Bu alanda ileri uzmanlık için altı yılda bir yenileme
gerekmektedir.
Norveç
Norveç
 Hemşireler mezuniyet sonrası 1 yıl süreli eğitimle geriatri
hemşireliği alanında özelleşmektedirler
Japonya
Üç farklı düzeyde çalışma izni alan (registered nurse)
hemşirelere gerontoloji özel dal eğitimi verilmektedir.
Ulusal sınavdan geçmek ve çalışma izni almak
zorunludur.
Ayrıca register olduktan sonra Japonya Üniversite
Hemşirelik Programları Birliği (JANPU) tarafından
yönetilen sertifikalı hemşirelik uzmanlık eğitimi
alanlardan biri de gerontoloji hemşireleridir.
İsviçre
İsviçre
Hemşire sicili aldıktan sonra (post registration) verilen
umanlık eğitimlerinden biri gerontoloji hemşireliğidir.
Geriatri
hemşiresi
açığını
kapatmak
için,
Hemşirelik
okullarına geriatri hemşireliği profilini yükseltmek, bu alanda
yeni hemşireler yetiştirmek, bu amaç için toplum sağlık
kaynakları ve kurumları ile işbirliği yapma misyonu
biçilmektedir.
AACN’nin Okullara önerileri
1.Gerontoloji alanında yetkinleşin
2.Müfredata gerontolojiyi yerleştirin
3. Müfredat teknoloji ile zenginleştirin
4. Toplum ve klinik işbirliğini geliştirin
5. Öğrencilerde geriatri alanına ilgi uyandırın ve destekleyin
Thornlow ve ark 2006
Yaşlı
sayısındaki
hızlı
artış
akut
ve
kritik
bakım
gereksiniminde hızlı artışa yol açmıştır. Bu durumdan kendine
pay çıkaran kuruluşlardan biri de Amerika Akut Bakım
Hemşireleri birliğidir.
America Kritik Bakım Hemşireleri Birliği
Akut ve kritik bakım alanlarında yaşlı bireylerle karşılaşacakları için k
bakım hemşireliği uygulayıcılarının (CNS) geriatri konusunda yeterlilik
kazanmaları önerilmektedir
American association of critical care nurses 2012
Yetişkin ya da Gerontoloji Akut Bakım
Hemşireliği Yapabilme Şartları
Yetişkin ya da gerontolojik akut bakım hemşireliği eğitimi almış
olmak
Hemşirelik yetki belgesi almak
APRN lisansı almak
Hemşirelik mezuniyet programınının akredite olması
Yetişkin ya da gerontoloji akut bakım hemşiresi olarak çalışıyor
olmak
Nurse Practitioner Fakülteleri Ulusal
Organizasyonu (NONPF)
Yaşlılarla çalışan tüm advanced practice hemşireleri için ayrıca Akut
Bakım Hemşireliği Pratisyenleri ve Primer Bakım Hemşire
Pratisyenleri için mezuniyet öncesinde geliştirecekleri yeterlilikler
belirlemiştir.
American Association of Critical Care Nurses 2012
ABD
 Lisans, önlisans ya da hastane okullarında tamalanan eğitimin
arkasından hemşirelik sicili alanlara ANCC tarafından
sağlanan beş uzmanlık eğitim alanından biri gerontoloji
hemşireliğidir. Bu eğitimle hemşirelere nurse practitioner
ünvanı verilmektedir.
 ABD’de Gerontoloji alanında klinik hemşirelik uzman-lığı
alanında master ve doktora programları bulunmaktadır.
ANCC sınavını başarmak gerekmektedir.
Geriatri Primer Bakım Hemşireliği
Amerika Hemşire kredilendirme Merkezi (AACC) tarafından
sertifikalandırılan Yetişkin Primer Bakım Hemşireliği yükseklisans
programları bulunmaktadır. Ör: John Hopkins School of Nursing
Ayrıca Gerontoloji Hemşireliği kariyeri yapmak isteyenler için
National Hartford Center of Gerontoltogical
Nursing Excellence
tarfından yürütülen iki yıllık doktora programları bulunmaktadır.
On line geriatri hemşireliği yükseklisans programları, ve lisans
öğrencileri ve mezunlar için yaygın olarak sertifika
programları yürütülmektedir.
Diplomalı İleri Uygulama Hemşireliği (APRN) Müfredatı
Konsensus Modeli
Özel
Toplum
odaklı
Eğitim,
akreditasyon ve
lisaslama yoluyla
düzenleme
Profesyonel organizasyonlarca
tanınan özel yeterlilikler:
onkoloji, palyatif bakım,
nefroloji
Toplum yapısına göre
gerekli çekirdek yeterlilikler
Rol
APRN
Çekirdek
müfredat
American Association of College of Nursing 2010
Patofizyoloji
Farmakoloji
Sağlık değerlendirmesinde ilerleme
Master ya da hemşirelik
uygulama doktorası
Nurse Practitioner Fakülteleri Birliği ve Hemşirelik okulları birliğinin
oluşturduğu konsensusa göre yetişkin-yaşlı primer bakım hemşiresinin
yeterlilikleri
1. Sağlığı koruma, geliştirme, hastalıkları önleme ve tedavi
a) Sağlık durumunu değerlendirme
b) Sağlık durumunu tanılama
c) Bakımı planı ve tedaviyi uygulama
2. Hemşire ve hasta ilişkisi
3. Öğretme ve koçluk fonksiyonu
4. Profesyonel rol
5. Sağlık bakım hizmetlerini yönetmek ve tartışmak
6. Kaliteli sağlık bakımını temin etmek ve izlemek
7. Kültürel ve spiritüel yeterlilik
American Association ofCollege of Nursing 2010
NGNA (National Geriatric Nurse Association)
Amerika’daki tüm hemşirelik müfredatlarında ve diplomalı
hemşirelerin hizmet içi eğitim programlarına zorunlu gerontoloji
eğitimi konulması hakkındaki görüş raporu içeriği:
NGNA (National Geriatric Nurse Association)
1.
2013
yılına
kadar
tüm
mezuniyet
öncesi
hemşirelik
programlarına üç saatlik teorik gerontoloji dersi eklenmesi
2.
Kayıtlı hemşirelik programlarının 2013 yılına kadar mezuniyet
öncesi hemşirelik programlarına geriatri alanında üç saatlik
uygulama koyması
3.
Ülkede çalışan tüm pratisyen hemşirelere yeniden lisans vermek
için her yıl geriatri alanında en az iki saat hizmet içi eğitim
yapılması
Amerikan Hemşirelik Kredilendirme Merkezi (ANCC)
Sertifika programına katılmak için
Aktif kayıtlı hemşire lisansının olması, ABD sınırları içinde oturuyor
olma ya da yasal olarak tanınan bir ülkede profesyonel olmak
Uluslararası başvurular için ilave kriterler
Kayıtlı hemşire olarak iki yıl full time çalışmaya eşdeğer
deneyime sahip olmak
Son üç yılda gerontoloji hemşireliği özel alanında en az 2000 saat
uygulama yapmış olmak
Son üç yılda gerontoloji hemşireliği alanında 30 saatlik hizmet içi
eğitimi tamamlamış olmak
Türkiye yaşlanıyor !!!
 BM verilerine göre 2030 65 yaş üzeri nüfus %12.9 olacak
Yaşlıların Artan Bakım Gereksinimleri Hemşire Gereksinimini
artırıyor..
 Türkiye’de son yıllarda yaşlı bakımı alanında hizmet gereksiniminin
arttığı iyice hissedilmiş olmakla birlikte hemşirelik eğitiminin bu
alandaki gereksinimi karşılayacak içerik ve nitelikten uzak olduğunu
söylemek mümkündür.
 Ülkemizde
Geriatri
hemşireliği
özel
alan
olarak
ele
alınmamaktadır. Lisans programlarında dahiliye veya halk sağlığı
dersleri içerisinde bir konu olarak işlenmektedir.
 Lisansüstü programlarda dahiliye bölümü tarafından açılan
geriatri ya da gerontoloji hemşireliği dersleri haftada 2 saat teorik
ders şeklinde verildiği görülmektedir.
Ülkemizde yaşlıya yönelik hizmet veren hemşirelerin çoğu
huzurevleri ve yaşlı bakımevlerinde hizmet vermektedir.
Geriatri Hemşireliği Yükseklisans Programı
1. Ege Üniversitesi Hemşirelik fakültesi geriatri hemşireliği YL
programı 2009 yılında başlamıştır. Tezli program toplam 21 yerel
krediden az olmamak koşuluyla en az yedi adet ders, bir seminer
dersi ve tez çalışmasından oluşur. Programın toplam AKTS
kredisi 120'dir.
2. Adnan Menderes Üniversitesi 2013-2014 eğitim öğretim yılında
(Yaşlı Sağlığı ve Bakımı) tezli yükseklisans programı açma
teklifinde bulunmuştur.
Ege Üniversitesi Geriatri Hemşireliği Yükseklisans Programı
Zorunlu dersler
Ders adı
Ders türü
Yaşlılığa Sosyolojik Bakış
Teorik
Saat/
kredi
2/8
Yaşlılık Fizyolojisi ve Patofizyolojisi Teorik
2/7
Yaşlılıkta Palyatif Bakım ve Yaşam Teorik
Sonu Bakım
Seminer
Teorik
2/7
Tez çalışması
Uzmanlık alan dersi
Seçmeli dersler
Ders adı
Ders Türü
Saat/
Kredi
Huzurevi uygulaması
Uygulama
Yaşlılarda Akut ve Kronik Hastalık Uygulama
Yönetimi Uygulaması
10/8
10/8
Yaşlıda Farmakolojik Yaklaşımlar
2/8
2/6
27
3
Bilgisayar Uygulamalı Biyoistatistik
Teorik
3/8
Sağlık Bilimlerinde Araştırma
Teorik
2/8
Geriatri Yoğun Bakım Hemşireliği
Teorik
2/8
Arel Üniversitesi Geriatri Hemşireliği Yüksek lisans programı
Gerontoloji ve geriatri hemşireliği
Geriatrik epidemiyoloji
Biyopsikososyal yaklaşım
Geriatrik değerlendirme
Geriatri hemşireliği
Evde ve kurumda bakım derslerini içermektedir.
Yükseklisans programlarında geriatri/gerontoloji hemşireliği
dersi bulunan üniversiteler
 Dokuz Eylül Üniversitesi
 Marmara Üniversitesi
 Hacettepe Üniversitesi
 Acıbadem Üniversitesi
 Gazi Üniversitesi
 Celal Bayar Üniversitesi
 Koç Üniversitesi
 Süleyman Demirel Üniversitesi
 Arel Üniversitesi
Bu yükseklisans derslerinden sadece Koç üniversitesinin Geriatri
Hemşireliği dersi haftada üç saat, diğerleri haftada iki saat olmak üzere
hepsi teorik derstir.
Akdeniz Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi’nde Gerontoloji
Bölümü bulunmaktadır
Mezunlara ve Eğitimcilere Yönelik Kurslar
Ülkemizde son yılarda geriatrik bakım alanında kurslar
düzenlenmektedir. Henüz onaylanmış bir sertifika programı yoktur.
Hacettepe Üni. Geriatri Hemşireliği Yükseklisans dersi
Yaşlı bireyin bakım gereksinimleri ve hizmet modelleri
Türkiye’de ve Dünya’da geriatri gerontoloji hemşireliğinin gelişimi
Yaşlılıkla ilgili araştırma ve çalışmaların değerlendirilmesi
Yaşlı ile çalışmada disiplinler arası çalışmanın önemi
Yaşlı bakımevlerinde uygulama
Hastanelerde yaşlı bakımı konularını içermektedir.
Marmara Üniversitesi Geriatri hemşireliği ders içeriği
1. Geriatride Temel Prensipler
2. Geriatrinin Tanımı, Dünya'da ve Ülkemizde Yaşlı nüfus
3. Yaşlanma Teorileri
4. Yaşlı Hastalara Yaklaşım
5. Yaşlıdaki Fizyolojik Değişikler
6. Geriatride Yaşam Kalitesi
7. Geriatrik Hastada Beslenme ve Sıvı Dengesi
8. Geriatrik Hastalarla İletişim
Marmara Üniversitesi Geriatri hemşireliği ders içeriğidevam
9. Geriatrik Hastalıklar
10. Ev Kazalarının ve Düşmelerin Önlenmesi
11. Geriatrik Hastalarda İlaç Kullanımı
12. Geriatrik Hastalıkların Psikososyal Gereksinimleri
13. Geriatrik Rehabilitasyon
14. Yaşlı İstismarı
15. Ders çalışma haftası
16. Yarıyıl sonu sınavı
Üniversite
Dersin düzeyi
Kredisi
Türü
Uludağ Ünv.
Lisans
3
Teorik
Balıkesir Ünv.
Lisans
2
Teorik
19 Mayıs Ünv.
Y.lisans
3
Teorik
Koç Ünv.
Y.lisans
3
Teorik
Selçuk Ünv.
Lisans
2
Teorik
Dokuz Eylül
Ünv.
Y.lisans
2
Teorik
Yaşlı Bakım Programları
91 Üniversitede Yaşlı Bakım Ön lisans Programı bulunmaktadır.
Kontenjanları 2-150 arasında değişmektedir.
YGS 2 puanı ile girmekteler
Taban puan 159-342 ararsında değişmekte.
29’u özel üniversitede
23’ü ikinci öğretim
Öneriler
Hemşirelere yaşlı ile çalışma yeterliliğinin kazandırılması için lisans
eğitimlerinin içeriğinin teorik ve uygulama açısından güçlendirilmesi,
Özellikle yaşlı bireylerle çalışmak durumunda olan halk sağlığı
hemşireliği, iç hastalıkları hemşireliği gibi uzmanlık alanlarında öğrencilere
geriatrik değerlendirme ve uygulama yeterliliğinin kazandırılması
Lisans ve yükseklisans mezunlarına yönelik geriatri hemşireliği sertifika
programlarının başlatılması
Yaşlı bireylerle çalışanlara kredili hizmet içi eğitim programlarının
uygulanması önerilebilir.
Kaynaklar
American Association of College of Nursing (2010)Adult-Gerontoltogy Primary Care Nurse
Practitioner Competencies http://www.aacn.nche.edu/geriatricnursing/adultgeroprimcareNPcomp.pdf
American Association of Critical Care Nurses (2012) AACN Scope And Standards For
Acute Care Nurse Practıtıoner Practice Washington S:27
Bardach SH. Rowles GD.(2012)Geriatric Education in the Health Professions: Are We
Making Progress? The Gerontologist; 0(0): 1–12 doi:10.1093/geront/gns006
Barton ve Mulley (2014) History of The Development of Geriatric Medicine in the UK
pmj.bmj.com:229-35.
Huss A. Stuck AE. Rubenstein LZ. Egger M. Clough-Gorr KM. Multidimensional
preventive home visit programs for community-dwelling older adults: a systematic review
and meta-analysis of randomized controlled trials. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2008
Mar;63(3):298-307.
Kaynaklar
John Hopkins School of Nursing http://nursing.jhu.edu/academics/programs/masters/np-adult-geriatric/
Mezey M. Fulmer T. (2002)The Future History of Gerontological Nursing. Journal of Gerontology:
57(7):438–41.
Milisen K, De Geest S, Schuurmans M, Steeman E, Habets H, Defloor T, Schwendimann R; Meeting
the challenges for gerontological nursing in Europe: The European Nursing Academy for Care of Older
persons (ENACO). J Nutr Health Aging. 2004;8(3):197-9.
Thornlow D. Latimer D. Kingsborough J. Arietti L. Caring for an Aging America a guide for nursing
faculty http://www.aacn.nche.edu/geriatric-nursing/monograph.pdf
Wallace M. Essentials ofGerontological Nursing. Springer Publishing 2008: 105-118.
World Health Organization 2003WHO EuropeGerontological Nursing Curriculum. WHO European
Strategy for Continuing Education for Nurses and Midwives