ANADOLU UYGARLIKLARI “HİTİTLER” DERS NOTLARI VE ŞİFRELER TANER ÖZDEMİR “DETAY TARİHÇİ” TÜRK TELEKOM NURETTİN TOPÇU SOSYAL BİLİMLER LİSESİ TARİH ÖĞRETMENİ ANADOLU MEDENİYETİ Anadolu da ilkçağ kurulmuş uygarlıklar şunlardır: Hititler, Frigyalılar, İyonyalılar, Urartular, Lidyalılar HİTİTLER (M.Ö 1700-700) DİKKAT: Anadolu’da Hititler hüküm sürmeden önce bulunan en önemli uygarlık Hattiler’dir. Hititlerin merkezi Çorum yakınlarında ki Hattuşaş’tır. ( Boğazköy) Kralları aynı zamanda başrahip, başkomutan ve baş yargıçlık görevlerini de üstlenen kişidir. UYARI: Teokratik bir yönetim anlayışının olduğunu gösterir. Hititlerde devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı meclislere pankuş adı verilir. UYARI: Hititlerde meşruti bir yönetim olduğunun kanıtıdır. Anadolu’ya Kafkas üzerinde geldikleri tahmin edilen Hititlerin Hint-Avrupa kökenli oldukları bilinmektedir. UYARI: Hititler, Anadolu da ilk merkezi yönetimi kuran uygarlıktır, UYARI: Kuzey Suriye’nin ele geçirilmesi için Mısırlılar ile Kadeş Savaşı yapılmış ve savaş sonunda ilk yazılı antlaşma olan Kadeş Antlaşması imzalanmıştır. Çok tanrılı bir din inancı vardır ve Hitit ülkesine Bin Tanrı ili adı verilir. Tavananna hükümdar eşlerine verilen unvandır, Anallar tanrılara hesap vermek amacıyla tutulan yıllıklardır. UYARI: Anallarda galibiyetlerin yanında mağlubiyetlerinde yazılmış olması objektif bir tarih yazıcılığının olduğunu gösterir. İlk defa medeni kanunu hazırlayan ve sosyal hayata yönelik çalışmalar yapan Hititlerdir, Hititlerde sosyal sınıflaşma vardır; fakat kölelere de mülk edinme hakkı tanınmıştır. Önemli eserler ise İvriz ve Yazılı kaya kabartmalarıdır, Çivi yazısını kullanmışlardır. Kumarbi Destanı ve Gılgamış destanları Hititçe’ye çevrilmiştir, Hitit sanatının şekillenmesinde Mezopotamya’nın etkisi daha fazla olmuştur. Hititler, Asurlular tarafından yıkılmıştır. “Yozgat, Hattuşaş’ta Mısır kralı HİTİT KADEHİ ile suyunu içti ve Kadeş Antlaşmasına imzasını attı.” HİTİT KADEHİ Hattuşaş başkentleri, İlk medeni kanun, Tavananna kralın eşi, İvriz ve Yazılıkaya kalan sanat eserleri Teokratik bir yönetim anlayışı Kadeş Antlaşması imza atanlar, Anallar, tarih yazıcılığı Devlet işleri Pankuş, Ekonomi tarım, hayvancılık ticaret, Hiyeroglif ve çivi yazısı kullanma İlk merkezi yönetim anlayışı