Sağlık Hizmetlerinde Pazarlamaya Neden İhtiyaç Duyulmaktadır? • Alvin Toffler’in endüstrinin gelişmesi yaklaşımı – Pazarlama nedir? Kullanımı neden önemlidir? – Pazarlama olanaklarının kullanımı, eğitim ve geliştirme – Deneyimli sağlık hizmetleri pazarlama yöneticileri • • • • • • Artan maliyet baskısı Tüketici ihtiyaçlarının arttığının kabul edilmesi Özel sağlık hizmetlerinin nicelik ve niteliğinin artması Hizmetlerin taklit edilmesi Personelin profesyonellik anlayışının gelişmesi Değişen hasta-doktor ilişkisi • • • düzeyi Hastalığın önlenmesine yönelik artan ilgi Sağlık hizmeti sunanlara yönelik artan tüketici tatminsizliği Sağlık hizmetlerinin işletmecilik anlayışıyla sunulması Sağlık Hizmetleri Pazarlaması Nedir? Sağlık Hizmetleri Pazarlaması; sağlık hizmetleri tüketicilerinin neye ihtiyaç duyduğunu belirlemek, bu ihtiyaçları karşılamak için hizmetlere şekil vermek, yeni hizmetler üretebilmek ve hastalara sunulan bu hizmetleri kullanmaya teşvik etme sürecidir (Odabaşı, 1994: 30). Sağlık Hizmetleri Pazarlamasını Diğer Pazarlama Alanlarından Ayıran Özellikler • Değişim ilişkisinin genellikle hükümet ve yasa koyucular tarafından belirlenmesi, • Sunulan hizmetin çok iyi eğitilmiş uzman kişiler tarafından sunulması, • Sunulan hizmetin kalitesini kesin olarak ölçmenin olanaksız olması, • Tüketicilerin söz sahibi olmadığı satıcılar pazarı olma özelliği gösterebilir Sağlık hizmetleri Pazarlamasına Yapılan Eleştiriler • Sağlık hizmetleri pazarlamasında yapılan harcamalar gereksizdir • Pazarlama araştırmaları kişilerin özel yaşantılarına girer • Pazarlama, kişileri kendi istekleri dışında davranmaya zorlar • Pazarlama, sağlık hizmetlerinin kalitesini düşürür • Pazarlama, sağlık hizmetleri kuruluşlarının rekabetini sağlar • Pazarlama, gerekli olmayan sağlık hizmeti talebi yaratır Pazarlama Çevresi • Bir işletmenin pazarlama çevresi, hedef kitle ile başarılı bir ilişki kurma ve sürdürmede pazarlama yönetimin etkileyen faktörlerden oluşur. • Geniş anlamıyla çevre – Hava, su, kirlilik, atıklar, doğal kaynaklar değil. • Çevrenin izlenmesinin önemi – İşletmenin dış çevresine yönelik bilgi toplanması – Toplanan bilgilerin analiz edilmesi – Analiz sonuçlarında ortaya çıkan eğilimlerin etkilerinin tahmin edilmesi İşletmeyi Etkileyen Çevre Faktörleri • Mikro (İç) Çevre Faktörleri – – – – – – İşletmenin kendisi (çalışanlar ve işletme bölümleri) Tedarikçiler Aracılar Müşteriler Rakipler Kamuoyu (Kamu grupları) • Makro (Dış) Çevre Faktörleri – – – – – – Demografik çevre Ekonomik çevre Ekolojik (Doğal) çevre Sosyo-Kültürel çevre Politik ve Yasal çevre Teknolojik çevre İşletmenin Mikro Çevre Faktörlerinin Analizi • • • • • • İşletme Tedarikçiler Pazarlama aracıları Müşteriler Rakipler Kamu Grupları (Kamuoyu) İşletmenin Makro Çevre Faktörlerinin Analizi 1. Demografik Çevre – Nüfus hacmi, nüfus yoğunluğu, yerleşim yeri, cinsiyet, yaş, ırk, eğitim durumu, meslek gibi değişkenleri içerir. – 2030’da 8 milyardan fazla dünya nüfusu • Üç temel demografik güç – Dünya nüfusunun artması, – Yaş dağılımının değişmesi, – Çift gelirli hanelerin artması İşletmenin Makro Çevre Faktörlerinin Analizi 2. Ekonomik Çevre – Milli gelir, kişi başına harcanabilir gelir, gelirin dağılımı, gelirin elde ediliş dönemleri, borçlanma olanakları gibi. – İnsanlar tek başına pazarı oluşturamaz. Satın alma güçlerinin ve para harcama isteklerinin de olması gerekmektedir. – Ekonomik çevre kişilerin satın alma gücü ve harcama kalıplarını etkilemektedir. İşletmenin Makro Çevre Faktörlerinin Analizi 3. Ekolojik (Doğal) Çevre • Ambalaj ve ürün atıkları • Çöp üreten bir tüketim tarzı • Teknolojik ilerlemenin yarattığı ekolojik tahrip – – – – Doğanın dengesinin bozulması Suyun ve doğal kaynakların kıtlığı Sağlıksız tüketici kitlesi Sağlık harcamalarının artması İşletmenin Makro Çevre Faktörlerinin Analizi 4. Sosyo-Kültürel Çevre – Hayat tarzı – Tüketim kalıpları – Çalışma hayatında kadının rolü – Kültürel etkileşimin artması – Aile yapısındaki değişim İşletmenin Makro Çevre Faktörlerinin Analizi 5. Politik-Yasal Çevre – Ekonomik düzen • Kapitalist • Sosyalist • Karma – Dış ticaret rejimi – Teşvikler – Yasal düzenlemeler İşletmenin Makro Çevre Faktörlerinin Analizi 6. Teknolojik Çevre • • • • Teknolojik değişimin hızı Yeni ürünler Patent sayıları Ar-Ge harcamaları