gürcistan/acara`nın genel ekonomik durumu ve türkiye ile ekonomi

GÜRCİSTAN/ACARA’NIN
GENEL EKONOMİK DURUMU VE
TÜRKİYE İLE
EKONOMİ VE TİCARET İLİŞKİLERİ
T.C. BATUM BAŞKONSOLOSLUĞU
TİCARET ATAŞELİĞİ
Batum, Şubat 2012
.
Resmi Adı
Gürcistan
Başkenti
Tiflis
Yönetim şekli
Cumhuriyet (Yarı Başkanlık Sistemi)
Yüzölçümü
69.700 km2
Nüfusu
4,4 Milyon
I. AÖC BÖLGE BİLGİLERİ
Bölgenin Adı
Bölge Merkezi
Yönetim Biçimi
Dili
Dini Dağılım
Acara Özerk Cumhuriyeti(AÖC)
Batum
Özerk Cumhuriyet (Gürcistan içerisinde özerkliğe sahip)
Gürcüce
Hristiyan (Ortodoks) ( Nüfusun %60’ı)
Müslüman (Nüfusun %35’i ), Diğer (Nüfusun % 5’i)
Para Birimi
Gürcistan Larisi (GEL)
Yıllık Ortalama Döviz Kuru
1,69 GEL
Yüzölçümü
3.000 km2
Deniz Kıyısı
57 km
Nüfus
395.000 (Nüfusun %85’i Gürcü)
Yıllık nüfus artışı (0/00)
% 1,1
Nüfus Yoğunluğu (kişi / km2 )
131,6
Mesai Saatleri ve Günleri
09.00-18.00 (Pazartesi-Cuma)
Kentler (İdari Bölgeler)
Batum, Kobuleti, Khelvacavuri, Khulo, Keda, Shuakhevi
Türkiye ile Saat Farkı
Kış aylarında +2 saat, yaz aylarında +1 saat
Haftalık Çalışma Saati (Ortalama) 42 saat
Resmi Tatil Günleri
1-2 Ocak Yılbaşı, 7 Ocak Ortodoks Chiristmas, 19 Ocak
(Milli, Dini, vb-tarihleri)
Vaftiz Günü, 3 Mart Anneler Günü, 8 Mart Kadınlar
Günü, 9 Nisan Şehitler Günü, 13 – 16 Nisan Paskalya
Günleri (sadece 2012 için geçerlidir), 9 Mayıs Zafer
Bayramı, 12 Mayıs Anma Günü, 26 Mayıs Bağımsızlık
Günü (Milli Gün), 28 Ağustos Mariamoba, 14 Ekim Din
Bayramı, 23 Kasım Din Bayramı
Uluslararası Telefon Kodu
+ 995
I. AÖC BÖLGE BİLGİLERİ
Temel Ekonomik Göstergeler
Temel Ekonomik Göstergeler ($)
2006
2007
2008
2009
2010
432
579
821
709
764
İthalat (CIF) (Milyar)
3,681
5,216
6,058
4,369
5,156
İhracat (FOB) (Milyar)
0,993
1,240
1,497
1,130
1,575
Gelirler (Milyon Gel)
---
103
109
118
101
Giderler (Milyon Gel)
---
101
111
115
105
Yabancı Sermaye (Kümülatif Milyar)
80
128
95
98
108
Enflasyon Oranı (%)*
8,8
11
5,5
8,8
11
Ortalama Nominal Gelir (Aylık)
163
220
359
333
335
İşsizlik Oranı (%)
20,4
18,9
25,4
25,6
22,1
2.315
2.921
2.455
2.623
1,67
1,49
1,67
1,78
Gayri Safi Bölgesel Hasıla (GSBH) (Milyon)
Dış Ticaret*
Bütçe
1.763
Kişi Başına Milli Gelir**
Yıllık Ortalama Döviz Kuru (Bir dolar karşılığı)
1,71
*Gürcistan Genelini Göstermektedir.
**Gürcistan genelini yansıtmakla beraber, AÖC’de yaklaşık 100 ABD Doları düşük gerçekleşmektedir.
Kaynak: Gürcistan İstatistik Dairesi
II. AÖC’NİN KISA TARİHÇESİ
• 1614 yılında Osmanlı İmparatorluğu yönetimine girmiştir.
• 13 Ekim 1921 imzalanan Kars Antlaşması ile Acara bölgesi
•
•
•
•
Gürcistan'a bırakılmıştır. Müslüman halk dolayısıyla Acara’ya
Gürcistan içerisinde din, kültür ve tarım rejimi alanlarında özerklik
tanınmıştır.
12 Ekim 1992’de yapılan seçimlerde ise Shevardnadze Başkan
seçilmiş, 24 Ağustos 1995 tarihinde Gürcistan’ın yeni Anayasası
kabul edilmiş, Kasım 1995’de yapılan seçimler sonucunda
Shevardnadze bu defa Cumhurbaşkanı seçilmiştir.
Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 16 Temmuz 1921
tarihinde kurulmuştur.
Gürcistan’ın bağımsızlığını kazandığı 1991 yılından sonra Acara
Özerk Cumhuriyeti’nin 13 yıllık dönemine Yüksek Şura Başkanı
(Cumhurbaşkanı) Aslan Abaşidze damgasını vurmuştur.
Kasım 2003’te gerçekleşen “Gül Devrimi” sonrasında 6 Mayıs 2004
tarihinde Acara’da “Mayıs Devrimi” olarak adlandırılan yönetim
değişikliği gerçekleşmiştir.
III. SİYASİ VE İDARİ DURUM
• Yasama: Gürcistan Parlamentosu’nda 1 Temmuz 2004 tarihinde


•
“Acara Özerk Cumhuriyeti’nin Statüsü Hakkında Anayasal Kanun”
kabul edilmiştir. Bu kanunla, AÖC’nde, Hükümet en yüksek kurum
haline gelmiş ve Gürcistan Devlet Başkanı’na geniş yetkiler
verilmiştir.
Yüksek Şura 18 Üyeden teşkil etmektedir.
AÖC Yüksek Şurası için son seçimler 3 Kasım 2008 tarihinde
yapılmış olup, iktidardaki Ulusal Hareket Partisi 15 milletvekilliğini
kazanmıştır. Yüksek Şura Başkanlığı’nı Miheil MAKHARADZE
yürütmektedir.
Yürütme: Hükümet, Hükümet Başkanı ve 4 Bakandan
oluşmaktadır.
Hükümet Başkanı
Levan VARŞALOMİDZE
Hükümet Başkan Yardımcısı;
Sağlık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Temur GABAİDZE
Maliye ve Ekonomi Bakanı
Tarım Bakanı
Eğitim, Kültür ve Spor Bakanı
Vaja BOLKVADZE
Donara SURMANİDZE
Gia ABULADZE
• Yargı: Tamamen AÖC’den bağımsız olup, merkezi idarenin (Tiflis)
belirlediği kurallar çerçevesinde işlevini görmektedir.
IV. GENEL EKONOMİK DURUMU
Temel Ekonomik Göstergeler ($)
Gayri Safi Bölgesel Hasıla (GSBH) (Milyon)
İthalat (CIF) (Milyar)
Dış Ticaret*
İhracat (FOB) (Milyar)
Gelirler (Milyon Gel)
Bütçe
Giderler (Milyon Gel)
Yabancı Sermaye (Kümülatif Milyar)
Enflasyon Oranı (%)*
Ortalama Nominal Gelir (Aylık)
İşsizlik Oranı (%)
Kişi Başına Milli Gelir**
Yıllık Ortalama Döviz Kuru
•
•
•
•
•
•
•
2006
432
3,681
2007
579
5,216
2008
821
6,058
2009
709
4,369
2010
764
5,156
0,993
----80
8,8
163
20,4
1.763
1,71
1,240
103
101
128
11
220
18,9
2.315
1,67
1,497
109
111
95
5,5
359
25,4
2.921
1,49
1,130
118
115
98
8,8
333
25,6
2.455
1,67
1,575
101
105
108
11
335
22,1
2.623
1,78
Turizm
Ticaret
Tarım
Sanayi
İnşaat
Enerji
Ulaştırma
IV. GENEL EKONOMİK DURUMU
Turizm
Sektörlere Göre Özel Sektör Yatırımı
Yıl
Toplam Yatırım
Turizm
Ulaştırma
İnşaat
Üretim
Diğer
2004
50
14
18
12
4
3
2005
100
34
30
25
7
4
Yıllar İtibariyle
Yıl
Toplam Turist
Yerli Turist
Yabancı Turist
Turist Sayısı
2005
2006
147
250
120
183
27
67
-Milyon ABD Doları2006
140
56
40
29
12
4
2007
352
240
112
2007
200
79
55
39
24
4
2008
285
209
76
2008
130
60
8
49
9
5
2009
554
392
162
2009
140
68
2
56
11
5
2010
147
72
1
30
43
1
–Bin Kişi2010 2011
975
1.320
662
839
313
481
IV. GENEL EKONOMİK DURUMU
Ticaret
• Acara’da hemen hemen orta sınıf diyebileceğimiz bir ekonomik ve sosyal
•
•
•
•
•



grub henüz oluşmamıştır.
Ticaret ve hizmet ortamı 1970’li yıllardaki Ülkemiz ticaret zihniyetini
andırır bir niteliktedir.
Bu husus, menfi bir durum olarak algılansa da, ticaret, hizmet ve yatırım
için yüksek oranlı karlılığı beraberinde getirmektedir.
AÖC,bir yabancının herhangibir sektörde ticaret veya yatırım yapabilmesi
için oldukça liberal denebilecek bir mevzuata sahiptir.
Acara’da faaliyet gösteren 200’ü aşkın girişimcimiz bulunmaktadır.
Vergi mevzuatı çerçevesinde ticaret ve yatırımda söz konusu olan vergiler;
Kdv : % 18
Kurumlar vergisi : % 15
Gelir vergisi : % 20
IV. GENEL EKONOMİK DURUMU
Tarım
• Çay,
•
•
•
•
•
narenciye, tütün ve muhtelif meyvelerin (elma, kivi vb.)
yetiştirilmesine ayrıca, büyükbaş hayvan yetiştiriciliği ile bilhassa yüksek
kesimlerde arıcılık yapılmasına çok elverişlidir.
Ancak, mali kaynak yetersizliği, modern teknolojilere ve girdilere ( gübre
gibi) erişim konusundaki problemler ile sosyo-ekonomik yapıda yaşanan
sıkıntılar ve son dönemde Rusya Federasyonu pazarının kapalı olması,
Bölge tarımının gelişimini engelleyen faktörler olmuştur
105 bin ton ile Gürcistan narenciye üretiminin % 80’nini karşılamaktadır.
Sebzeden yumurtaya, çaydan süt ve süt ürünlerine hemen hemen tüm
ürünlerde üretim Gürcistan genel verilerinin %15’inin altında olup, yaz
aylarındaki turist akınıyla beraber önemli bir açıkla karşılaşmaktadır.
3 adet seradan bir tanesi Türk yatırımcıya aittir.
Un fabrikaları ile bir küçük narenciye işleme tesisi bulunmaktadır.
V.EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Cari İşlemler Dengesi (Gürcistan)
- Milyar Dolar Dış Ticaret
2007
2008
2009
2010
2011
İhracat (FOB)
1,240
1,498
1,130
1,575
2,189
İthalat (CİF)
5,216
6,058
4,369
5,156
7,058
Dış Ticaret Açığı
3,976
4,560
3,239
3,581
4,869
Cari İşlemler Açığı
2,009
2,916
1,210
1,333
1,312
V.EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Yabancı Sermaye Yatırımları, Dağılımı
- Milyon DolarYıl
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
499
449
1.190
2.014
1.564
658
815
22
46
80
128
95
98
108
Gürcistan
Acara
No.
1
2
3
4
5
6
7
Ülke
ABD
Türkiye
Hollanda
İngiltere
Azerbaycan
B.A.E
Diğer
Toplam
2008
Değer Pay(%)
10,7
167,9
10,5
164,5
8,7
135,9
9,5
148,9
1,5
23,9
19,6
306,6
33,4
616,2
100
1.564
2009
Değer Pay(%)
-10
-1,5
97,9
14,9
32,6
4,9
72,3
11
29,8
4,5
162,8
24,7
273
41,5
658
100
- Milyon Dolar2010
Değer Pay(%)
135,8
16,7
91,8
11,3
73,4
9
59
7,2
58
7,1
55,5
6,8
341,1
41,9
815
100
V.EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Dış Ticaret
• Gürcistan’ın dış ticaret mevzuatı pazar ekonomisi kuralları çerçevesinde
•
•
•
•
•
•
liberalleşmiş olup, şeffaf bir yapıya sahiptir.
Ülkemizle Gürcistan arasında yürürlükte olan STA çerçevesinde sanayi
ürünleri için gümrük vergisi “sıfır”dır.
Bağımsız Devletler Topluluğu’na üye devletlerle de (Rusya askıda) STA’sı
bulunmaktadır.
İthalat Rejimi çerçevesinde üçüncü ülkeler için, maddelerin yerli üretim
durumuna göre basitleştirilmiş şekilde “muaf”, “% 5” ve “% 12” olmak
üzere üç ayrı gümrük vergisi uygulanmaktadır.
İhracatta, ABD, Kanada, Japonya ve İsviçre’nin tercihli tarifeleri ile AB’nin
GSP+ rejiminden istifade edebilmektedir.
Ataşeliğimizce
tespit
edilmiş
tarife
dışı
engel
uygulaması
bulunmamaktadır.
Anti damping uygulamasına rastlanmamaktadır. Referans fiyat uygulaması
ise zaman zaman gündeme gelmektedir.
V.EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Dış Ticaret
Gürcistan’ın Başlıca İthalat Yaptığı Ülkeler (2011)
SIRA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ÜLKE
Türkiye
Ukrayna
Azerbaycan
Çin Halk Cumhuriyeti
Almanya
Rusya Federasyonu
Bulgaristan
ABD
BAE
Romanya
Diğer Ülkeler
Toplam
İTHALAT
( Bin Dolar)
1.272.426
705.580
610.793
524.755
480.587
389.711
255.553
245.796
226.379
188.3082
2.157.866
7.057.760
PAYI
KÜM
%
%
18,03 18,03
10,00 28,03
8,65 36,68
7,44 44,12
6,81 50,93
5,52 56,45
3,62 60,07
3,48 63,55
3,21 66,76
2,67 69,43
30,57 100,00
100,00 ---
V.EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Dış Ticaret
Gürcistan’ın Başlıca İhracat Yaptığı Ülkeler (2011)
SIRA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ÜLKE
Azerbaycan
Türkiye
Ermenistan
Kazakistan
ABD
Ukrayna
Kanada
Bulgaristan
İtalya
Almanya
Diğer Ülkeler
Toplam
İTHALAT
( Bin Dolar)
425.906
227.583
223.036
156.867
143.466
141.246
114.793
93.689
75.501
49.056
537.988
2.189.135
PAYI
KÜM.
%
%
19,46
19,46
10,40
29,86
10,19
40,05
7,17
47,22
6,55
53,77
6,45
60,22
5,24
65,46
4,28
69,74
3,45
73,19
2,24
75,42
24,58 100,00
100,00
---
V.EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Dış Ticaret
Gürcistan’ın Başlıca İthal Ettiği Mallar (2011):
SIRA G.T.P. EŞYANIN TANIMI
1
2
2710 Petrol ürünleri
8703 Binek otomobiller
3
4
2711 Petrol gazları ve diğer gazlı
hidrokarbonlar
3004 İlaçlar
5
1001 Buğday
6
8817 Telefon cihazları
7
8
7308 Demir veya alışımsız çelikten
çubuklar
1701 Şeker
9
2402 Tütün mamulleri
10
8771 Otomatik veri işleme makineleri
- milyon dolar DEĞER
PAY
%
910,976 12,91
510,545
7,23
236,633
3,35
201,377
2,85
184,232
2,61
133,661
1,89
102,060
1,45
89,738
1,27
86,743
1,23
75,923
1,08
V.EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER
Dış Ticaret
Gürcistan’ın Başlıca İhraç Ettiği Mallar (2011)
SIRA G.T.P.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
8703
7222
3102
0802
7204
7108
2603
2208
7214
EŞYANIN TANIMI
Binek otomobiller
Ferro alyajlar
Gübreler
Kabuklu yemişler
Metal hurda
İşlenmemiş, yarı işlenmiş altın tozu
Bakır madeni ve konsantresi
Etil alkol ve ispirto
Demir ve çelikten çubuklar
2204 Üzüm şarabı
- milyon dolar DEĞER
PAY
%
450,296 30,55
254,910 17,29
144,090 9,77
130,085 8,82
116,811 7,92
109,890 7,45
85,135 5,78
67,852 4,60
61,012
4,14
54,103
3,67
VI.TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ
İLİŞKİLER
• 21.11.2007 yılında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması (STA) 01.11.2008
•
•
•
•
•
yürürlüğe girerek, ekonomik ve ticari ilişkilerin kalıcı şekilde gelişmesinde
öncü rol oynamıştır.
2011 yılında Gürcistan’a ihracatımız 1.092 milyon dolar, ithalatımız ise 314
milyon dolar olarak gerçekleşmiştir.
AÖC iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari gelişimden en çok pay alan
bölgedir.
Bölgede yaklaşık 200 adet Türk sermayeli şirket mevcuttur.
Firmalarımız ticaret, hizmet ve yatırımda, daha çok inşaat ve malzemeleri,
konfeksiyon, mobilya, turizm, eğlence, beyaz eşya, et ve et ürünleri ve
lokantacılık gibi alanlarda yer almaktadır.
Girişimcilerimizin profillerine bakıldığında yaklaşık % 70’inin Doğu
Karadeniz Bölgesinden geldiği anlaşılmaktadır.
VI.TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ
İLİŞKİLER
AÖC’de Ülkemiz Menşeli Yatırımlar
Firma Adı
Faaliyet Alanı
Firma Adı
Faaliyet Alanı
Nurol Holding
Sheraton Otel
Sudi Özkan
Petrol depolama tesisi
Nurol Holding
Konut Satışı
Georgian Peri
Konfeksiyon
TAV
Havaalanı
Delta Goergia
Otel işletmesi
BTM Tekstil
Konfeksiyon Üretimi
Ureki
Un fabrikası
Batumi Teks
Konfeksiyon Üretimi
Samsun
Un fabrikası
Georgian Tekstil
Konfeksiyon Üretimi
Baraka 2005
Un fabrikası
Acara Tekstil
Konfeksiyon Üretimi
Guria Ekspres
Un fabrikası
ICON Grup
Sera
Ortsva
Un fabrikası
ICON Grup
Konfeksiyon Üretimi
Batur Plastik
Naylon Üretimi
Starwood
Sunta–Laminant Üretimi
Çorohi ltd
Taş kırma tesisi
Savarzeli
Ofis Mobilyası Üretimi
Aloğlu Mobilya
Mobilya
Terzioğlu
Konut Satışı
Yalçın Group
Konut Satışı
Ekol İnşaat
Konut Satışı
Kobi(150 adet)
Ticaret
Mevcut Yatırım
Yaklaşık 250 milyon dolar (2011 sonu itibariyle)
Devam Eden Y.
Yaklaşık 300 milyon dolar
Muhtemel Y.
Yaklaşık 200 milyon dolar
VI.TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ
İLİŞKİLER
AÖC’de Ülkemiz Menşeli Firmaların Müteahhitlik Faaliyetleri
.
Firma adı
Faaliyet Alanı
Firma adı
Faaliyet Alanı
Nurol Holding
Sheraton Otel İnş.
Promer
Adalet Sarayı
Nurol Holding
Konut inşaatı
Promer
Otel (Kobuleti)
Temeltaş
Radisson Temel İnş.
Ecetaş
İçme Suyu
DG Group
Radisson Dizayn
Ecetaş
Kanalizasyon
Altınsoy
Radisson Kaba İnşa.
Çeltikçioğlu
Atık su arıtma tesisi
Dekon
Radisson İnce İşleri
Çeltikçioğlu
Arıtma-deniz deşarjı
Altınsoy
Konut
Ekol İnşaat
Konut
TAV
Havaalanı inşaatı
Mg İnşaat
Hastahane tadilatı
Terzioğlu
Konut
Kodi İnşaat
Muhtelif İnşaat İşl.
Promer
Kempinski Kaba İnş.
Yalçın Group
Konut
TOPLAM
292 milyon dolar
DEVAM EDEN
316 milyon dolar
MUHTEMEL
650 milyon dolar
VI.TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ
İLİŞKİLER
Gümrük ve Ulaştırma
Gümrük Verileri
TARİH
-bin adet veya kişi-
TIR
OTOBÜS
OTOMOBİL
YOLCU
DİĞER
Giriş
Çıkış
Giriş
Çıkış
Giriş
Çıkış
Giriş
Çıkış
Giriş
Çıkış
2009
76
74
21
21
84
100
1307
1310
-
-
2010
89
84
32
32
155
171
1537
1528
46
47
2011
114
112
42
42
187
204
1801
1801
75
81
•Gürcistan tarafı Sarp Gümrük Kapısı inşaatı tamamlanarak, modern dizaynı ile
2010 yılı sonunda hizmete açılmıştır.
•Günümüzdeki gümrük uygulamasıyla Gürcistan Gümrüğü herkesin özellikle
işadamlarımızın övgüsünü almaktadır.
•Batum Uluslararası Havaalanı, komşularımızla gerçekleştirdiğimiz bir ilke imza
atarak, 26 Mayıs 2007 tarihinden itibaren, Ülkemiz iç hat uçuşları için ortak
kullanıma açılmıştır.
•Havaalanı yolcu sayısı 2011’de ise % 51 artışla 133.890 kişiye ulaşmıştır.
•THY yaz aylarında hergün İstanbul-Batum seferi düzenlerken, 2011 yılı
ortalarından itibaren haftada iki gün Ankara-Batum uçuşlarını başlatmıştır.
VI.TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ
İLİŞKİLER
Dış Ticaretin Durumu
-milyon dolar2010
2011
1.018 791
769
1.092
289
533
291
314
752
935
1.551 1.076 1.060 1.406
72
356
486
Yıllar
2003 2004 2005 2006 2007
2008
Türkiye’nin
İhracatı
155
200
271
412
646
Türkiye’nin İthalatı
272
307
301
340
Hacim
427
506
571
Denge
-117
-107
-30
2009
285
506
479
778
VI.TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ
İLİŞKİLER
Başlıca Maddelere Göre Türkiye’ye İhracat
Değer ($)
2009
2010
2011
Değişi
m
Pay
(%)
(%)
7
45
GTİP
Madde İsmi
7204
Demir hurdası
95.205.142
132.891.544
142.337.464
7202
Ferro alyaj
88.925.044
30.952.181
49.890.447
61
16
2701
Taş kömürü
6.260.630
24.203.342
25.858.951
7
8
3102
Azotlu gübreler
4.805.222
23.326.260
17.180.792
-26
5
2716
Elektirik enerjisi
---
2.085.436
15.683.605
652
5
8908
Sökülecek gemiler
879.710
2.445.400
8.013.421
228
3
7601
İşlenmemiş aluminyum
1.161.020
5.865.479
7.772.877
33
2
6206
Kadın bluz, gömlekler
3.594.178
4.393.766
6.322.241
44
2
2301
Et ve balık kaba unu
1.495.432
4.315.409
5.433.871
26
2
6109
Tsortler, fanilalar
1.400.690
5.379.011
5.420.086
1
2
Liste Toplamı (10 madde)
203.727.068
235.857.828
283.913.755
20
90
Diğer
81.758.713
54.867.653
30.438.456
-45
10
Genel Toplamı
285.485.781
290.725.481
314.352.211
8
100
VI.TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ
İLİŞKİLER
Başlıca Maddelere Göre Türkiye’den İthalat
Değer ($)
2009
2010
2011
Değişi
m
Pay
(%)
(%)
GTİP
Madde İsmi
3917
Plastikten boru, hortum
15.077.090
26.341.486
37.728.520
43
3
7308
Demirden inşaat mal.
13.017.397
15.167.110
34.474.342
127
3
8702
Motorlu taşıtlar
987.490
543.817
28.320.134
5108
3
8418
Soğutucu ve dondurucu
11.049.551
16.232.523
26.234.297
62
2
8544
İzole edilmiş tel-kablo
6.917.894
13.749.885
25.103.772
83
2
4818
Tuvalet kağıtları
19.146.762
20.457.901
25.043.267
22
2
3916
Plastikten mamul,çubuk
21.179.351
23.601.291
22.177.027
-6
2
4410
Yonga levha ve benzer
16.053.320
18.406.545
20.565.053
12
2
6908
Cilalı karolar,kaldrım
12.531.919
16.927.621
19.618.492
16
2
7210
Demir yassı mamul
13.502.350
16.980.347
19.168.109
13
2
Liste Toplamı (10 madde)
129.463.124
168.408.526
258.433.013
53
24
Diğer
661.203.341
600.862.017
833.704.341
38
76
Genel Toplamı
790.666.465
769.270.543
1.092.137.354
42
100
VII.BİLİNMESİ GEREKLİ KONULAR
Orantısız Vergi Cezaları
• Ülkenin en önemli gelir kaynaklarından başlıcasını vergiler teşkil etmekte
•
•
•
•
ve anılan verginin eksiksiz tahsil edilmesine titizlikle durulmakta,
işletmeler sıklıkla denetlenmektedir.
Denetimler, mevcut mali defterlerin ve kasa fişlerinin genel incelenmesi,
denetim elemanının müşteri gibi alış veriş yapıp kasa fişi veya fatura
düzenlenip düzenlenmediğinin kontrolü, daha ileri aşamada mahkeme
kararıyla (2010 yılında denetim elemanı insiyatifinde karar verilirdi) iş
yerinin 3-10 gün arasında kapatılıp sayım yapılması veya kapatılmadan 1015 gün süreyle denetim elemanının iş yerinde satışları kontrol edip daha
önce doldurulan mali defterlerle kontrol dönemi satışlarının uyumlu olup
olmadığının araştırılması ile vergi kaçırıldığı yönünde kanıt elde edilmesi
halinde ise iş yerinde ve iş yeri yetkililerinin evlerinde veya araçlarında
bulunan tüm bilgisayar ve belgelerin toplanarak incelenmesi şekillerinde
olabilmektedir.
Denetimler
sonucu
orantısız
vergi
cezaları
ve
tutuklanmalar
olabilmektedir.
Vergi kaçağının tespitinden sonra ödeme konusunda “uzlaşmaya” gidilmesi
hususu maliye mevzuatında yer almakta ve sıklıkla kullanılmaktadır.
2011 yılındaki mevzuat ve uygulama anlayaşı değişiklikleri ile nispeten
düzelme gözlenmektedir.
VII.BİLİNMESİ GEREKLİ KONULAR
Yolcu Beraberi Eşya
• Sarpi Gümrük Kapısından Gürcistan’a geçişlerde (bir ulaşım aracıyla) 500
•
•
•
•
•
•
•
GEL tutarında ve en fazla 30 kg’lık ticari olmayan eşyanın herhangi bir
vergi tahakkuk edilmeden, ayda bir defaya mahsus olmak üzere ülkeye
serbestçe girişine izin verilmesi “yolcu beraberi” olarak adlandırılmaktadır.
Yolcu beraberi eşyanın ticari olup olmadığının değerlendirilmesinde,
yolcunun geçiş sıklığı, Gürcistan’da bir firmasının olup olmadığı ve bir
program vasıtasıyla kayıt altına alınan daha önce eşyanın ne zaman
geçirildiği gibi hususlar dikkate alınmaktandır.
Eşyanın değerinin tespitinde, faturası veya olmadığı durumlarda gümrük
programında sistemin verdiği fiyat esas alınmaktadır.
Yolcu beraberi eşyanın belirlenen limitlerin üzerinde olması veya ayda
birden fazla sıklıkla geçirilmesi halinde, diğer ülkeler gümrük vergisi ve
KDV alınarak geçişine imkan tanınmaktadır.
Yolcu beraberi eşyanın belirlenen limitlerin üzerinde olması veya ayda
birden fazla sıklıkla geçirilmesi halinde, diğer ülkeler gümrük vergisi ve
KDV alınarak geçişine imkan tanınmaktadır.
Ancak, eşyanın sigara ve alkollü içki gibi kritik bir mal kategorisinde olması
halinde, limit üstündeki eşyanın, menşeine iade edilmesi, en az 1.000 GEL
olmak üzere değerinin %100’ü oranında ceza alınması veya gümrüğe hibe
edilmesi uygulamalarından bir tanesi tercih edilmektedir.
Eşyanın araç içerisinde gizlenmesi halinde, mevzuat gerek cezayı, gerekse
el koymayı gerektirmektedir.
Geçişlerde 30.000 GEL veya daha fazla tutardaki dövizin kişi tarafından
beyan edilmesi zorunluluğu vardır . Beyan edilmemesi durumunda paraya
el konulur.
VIII.TİCARET VE YATIRIMDA
Zayıf ve Güçlü Yönler
ZAYIF YÖNLER
GÜÇLÜ YÖNLER
Sık Yapılan Katı Vergi Denetimleri
Şefaf Dış Ticaret/Gümrük Rejimi
Sık Değişen Mevzuat
Nüfus Cüzdanı İle Gümrükten Geçiş
Oturma İzni Başvurularının Reddi
Siyasi İstikrar
Düşük Kişibaşına Düşen Milli Gelir
Bir Çok Sektörde Yeterli Üretimin Olmaması
Düşük İşçi-Personel
Standartı/Verimliliği
Bir Çok Sektörde Rekabetin Olmaması
Girişimci zihniyetinin oturmaması
Basit Şirket Kuruluş Prosedürleri
Zayıf Pazarlama Teknikleri
Uygun Maliyetli Arazi/Yer Desteği
Düşük Standartlı Hizmet/Destek
Hizmeti
Türk Malı İmajının Yüksekliği
Tüketici Hakları ve Ürün Güvenliği
Farkındalığının Olmayışı
Ticaret ve Yatırımda Yerli/Yabancı Ayrımının
Yapılmaması
Yetersiz Altyapı
Coğrafi, Kültürel ve Dini Yakınlık (Türkçenin
Bilinirliği)*
Hızla Artan Turist Sayısı*
Hızla Gelişmesi/Çekim Merkezi Olması*
Düşük İşgücü Maliyeti*
(*)Batum ve yakın çevresinin genele göre üstünlükleri
VIII.TİCARET VE YATIRIMDA
Tehditler ve Fırsatlar
TEHDİTLER
Orantısız
Vergi
Cezaları
Tutuklanmalar (2011’de Düzelme
Görüldü)
FIRSATLAR
ve Bir Çok Sektörde Ticaret ve Yatırım
İmkanı
İzinsiz Oturumun/Çalışmanın Neticeleri Yüksek Karlılık
(2011’de
Olumlu
Cevap
Alınmaya
Başlandı)
Düşük
Standartlı
Hizmet/Destek Diğer Ülkelerle Ticaret
Hizmeti/İşçi Yüzünden İşin Zamanında
veya İstenilen Kalitede Yetiştirilememesi
Türk Malı İmajının Zedelenmesi İlk Adım Modeli/ Kendi Talebini
(Talepten İstifade Edilip, Kalitesiz, Taklit Kendin Yarat
Ürünlerin Pazarlanması Halinde)
VIII. PAZARA GİRİŞTE “İLK ADIM”
ÖNERİSİ
Konu
:Gürcistan Pazarı’na Girişte İlk Adım İçin Bir Öneri
Amaç (1)
:İhracat
Amaç (2)
:Görece Daha Düşük Risk
Amaç (3)
:Pazarın geneline açılma,
Amaç (4)
:En basit ve doğru şekilde yurt dışında iş yapma konusunda
tecrübe edinme ve komşu pazarlara açılma,
Araç
:Yurt Dışı Birim Açılması
Yöntem
(Adım1)
:Birimin başlangıçta Batum ve yakın çevresinde açılması,
Yöntem
(Adım 2)
:Özellikle vergi mevzuatına tam uyum sağlanması ve
muhasebe hatalarından gelecek riskin ortadan kaldırılması,
Yöntem
(Adım 3)
:Pazar detayları kavranıp, ürünün tanınması sağlanıp, yeni
birimler veya bayilikler yoluyla Gürcistan geneline açılım,
Yöntem
(Adım 4)
:Edinilen yurtdışında iş yapabilme tecrübesinin komşu ve
diğer benzer bölge/ülkelerde uygulanması.
Sonuç
Mütekip sayfada belirtilen “Tehditler”in minimize edilip,
“Fırsatlar” konusunda avantaj sağlanması ve ihracat artışı
VIII.PAZARA GİRİŞTE“İLK ADIM”ÖNERİSİ
Zayıf ve Güçlü Yönler
ZAYIF YÖNLER
GÜÇLÜ YÖNLER
Sık Yapılan Katı Vergi Denetimleri
Şefaf Dış Ticaret/Gümrük Rejimi
Sık Değişen Mevzuat
Nüfus Cüzdanı İle Gümrükten Geçiş
Oturma İzni Başvurularının Reddi
Siyasi İstikrar
Düşük Kişibaşına Düşen Milli Gelir
Bir Çok Sektörde Yeterli Üretimin Olmaması
Düşük İşçi-Personel Standartı/Verimliliği
Bir Çok Sektörde Rekabetin Olmaması
Orta Sınıfın Henüz Oluşmaması
Ticaret
ve
Yatırımda
Ayrımının Yapılmaması
Girişimci Zihniyetinin Oturmaması
Türk Malı İmajının Yüksekliği
Zayıf Pazarlama Teknikleri
Basit Şirket Kuruluş Prosedürleri
Düşük Standartlı Hizmet veya Destek
Hizmeti
Coğrafi, Kültürel ve Dini Yakınlık
(Türkçenin
Bilinirliği)*
Tüketici Hakları ve Ürün
Farkındalığının Olmayışı
Yetersiz Altyapı
Yerli/Yabancı
Güvenliği Hızla Artan Turist Sayısı*
Hızla Gelişmesi/Çekim Merkezi Olması*
Düşük İşgücü Maliyeti*
Düşük Kira/Satın Alma/Reklam Maliyeti*
(*)Batum ve yakın çevresinin genele göre nisbeten güçlü yönleri
VIII.PAZARA GİRİŞTE“İLK ADIM”ÖNERİSİ
Tehditler ve Fırsatlar
TEHDİTLER
FIRSATLAR
Orantısız
Vergi
Cezaları
ve Bir Çok Sektörde, Yüksek Karlılık Oranı
Tutuklanmalar (2011’de Düzelme İle Ticaret Yapma
Görüldü)
İzinsiz Oturumun veya Çalışmanın Gürcistan Genelinde ve Diğer Kafkas
Neticeleri (2011’de Olumlu Cevap Ülkelerinde Farkındalığın Oluşturulması
Alınmaya Başladı)
Türk Malı İmajının Zedelenmesi Düşük Riskle Gürcistan Geneline ve
(Talepten istifade edilip, Kalitesiz, Kafkas Ülkelerine Yeni Birimlerle veya
Taklit
Ürünlerin
Pazarlanması Bayiliklerle Açılma
Halinde)
Düşük Riskle Yurt Dışında
Yapma Tecrübesi Edinme
Ticaret
BATUM TİCARET ATAŞELİĞİ
• Acara, vergi mevzuatına azami önemin gösterilmesi halinde,
ticaret ve yatırımda girişimcilerimizi oldukça tatmin edebilecek
fırsatlar sunmaktadır. Yurt dışında ilk defa iş yapacaklar için ise,
Gürcistan geneli ile diğer Kafkas ülkeleriyle ticaret yapmak ve
hizmet vermek konusunda ilk adım görevi görmektedir. Ülkemiz
ürünlerinin ihracatında 2010/6 Sayılı Yurt Dışı Birim, Marka ve
Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Tebliğ’den de,
başta kira desteği olmak üzere yararlanılması gereken en uygun
bölge yine Acara olarak ortaya çıkmaktadır. İlaveten, Acara’da iş
yapmanın avantajlarını kullanıp, yurt dışı tecrübesi edinen
girişimcilerimizin, diğer ülkelerde de bu tecrübeyi kolaylıkla
uygulama imkanı bulunmaktadır.
• Bu çerçevede, bölgeyi ziyaret etmek isteyen tüm işadamlarımızın
ihracat, ithalat, ticaret, yatırım ve hizmet sektörü alanlarında
ayrıntılı bilgi için öncelikle Batum Başkonsolosluğu Ticaret
Ataşeliği’ne başvurmaları memnuniyetle karşılanmaktadır.
BATUM TİCARET ATAŞELİĞİ
TEŞEKKÜR EDERİM
T.C Batum Başkonsolosluğu
Ticaret Ataşeliği
Ninoşvili Cad. No:9
Batum/Gürcistan
Telefon : (+995 422) 27 66 38
Faks
: (+995 422) 27 06 63
E-posta : batum@ekonomi.gov.tr