LA LA LA ĐNSAN ADIMLARI SERGĐSĐNE PARALEL ETKĐNLĐKLER PANEL Hollanda’da Güncel Sanat ve Boijmans Van Beuningen Müzesi Koleksiyonu La La La Đnsan Adımları sergisi kapsamında, Boijmans Van Beuningen Müzesi’nin iki asırdır süren koleksiyon geleneğini müzenin direktörü Sjarel Ex anlatacak. Ardından, hem koleksiyonda hem de sergide çalışmaları yer alan üç sanatçı, sanatsal üretim pratikleri üzerinden Hollanda’daki çağdaş sanat üzerine konuşacaklar. Konuşmacılar: Sjarel Ex (Boijmans Van Beuningen Müzesi direktörü ve sergi küratörü), Paul Kooiker (sanatçı), Guido van der Werve (sanatçı), Sylvie Zijlmans (sanatçı) Moderatör: Çelenk Bafra (küratör, Đstanbul Modern) 16 Şubat Perşembe, 18.00 Đstanbul Modern Sinema GÖSTERĐM PROGRAMI Kırmızısız 1395 Gün Anri Sala, Šejla Kamerić La La La Đnsan Adımları sergisi kapsamında gösterilen Kırmızısız 1395 Gün başlıklı iki çalışma, Saraybosna’nın 1992 – 1996 yılları arasında kuşatma altında olduğu 1395 gün boyunca kentin “Keskin Nişancılar Sokağı” olarak bilinen ana caddesinde yaşananları anlatır. Yugoslav Savaşı sırasında yaşanan travmayı konu alan filmler, Šejla Kamerić (Bosna Hersek) ve Anri Sala (Arnavutluk) tarafından, Francis Alÿs, Atom Egoyan ve Catherine Yass gibi sanatçıların enstalasyon ve filmlerine destek veren Londra merkezli organizasyon Artangel’ın katkılarıyla çekildi. Kamerić, Avrupa Kültür Vakfı'nın (ECF) her yıl, yeni ve ilgi uyandıran yollarla Avrupa’nın kültürel çeşitliliğinin anlaşılmasına ve takdir edilmesine yardımcı olan sanatçı, aktivist ve düşünürlerine Hollanda Prensesi Margriet onuruna verdiği ve bağımsız bir jüri tarafından elli aday arasından seçilen 2011 Princess Margriet Routes Ödülü'nü Kutluğ Ataman ile birlikte kazanmıştı. 1 2011 ABSOLUT ART AWARD ödülünü kazanan Sala ise 2013 yılında Venedik Bienali’nde Fransa’yı temsil etmek için seçildi. 2011 yılı Ekim ayında Paris’teki Centre Georges Pompidou’da gösterilen Kırmızısız 1395 Gün, Türkiye’de ilk kez La La La Đnsan Adımları sergisi kapsamında Đstanbul Modern’de olacak. Filmler sergi boyunca cumartesi günleri saat 14:00’te, çarşamba günleri ise saat 16:00’da Đstanbul Modern Sinema’da gösterilecek. Gösterimler müze ziyaretçilerine ücretsiz olacak. Kırmızısız 1395 Gün, Šejla Kamerić ve Anri Sala’nın yarattığı, geliştirdiği ve Ari Benjamin Meyers’ın işbirliğiyle ürettiği ortaklaşa bir film projesi. Başrolünde Pan’ın Labirenti filminden tanıdığımız Đspanyol oyuncu Maribel Verdú ve savaşı bizzat yaşamış Saraybosnalıların olduğu projede, aynı senaryo Kamerić ve Sala tarafından iki ayrı film olarak çekildi. Böylelikle proje, iki sanatçıdan iki farklı filme hayat verdi. Anri Sala’nın filmi Liria Begeja işbirliğiyle üretildi. Kamerić’in filmi 65 dakika iken Sala’nın filmi 43 dakika. Kırmızısız 1395 Gün, Saraybosna’nın tepelerindeki keskin nişancılara yakalanmadan kentte bir yerden bir yere gitmeye çalışan, kuşatma altındaki halkın psikolojisini konu alır. Kentte yaşayanlara keskin nişancıların dikkatini çekmemek için parlak renkte giysiler giymemeleri salık verilir; filmin adı da buradan gelir. Kuşatma boyunca Saraybosna Senfoni Orkestrası, çalışmalarına devam etmiştir. Filmde orkestra Çaykovski’nin 6. Senfonisi Pathétique’in provasını yapar. Müzisyenler senfoninin farklı bölümlerini tekrar ederken çalmayı bırakıp sonra yine başladıkça filmin başrolündeki kadın karakter de yolda durup yeniden yürümeye başlar. Müziği kafasının içinde duyan kadın, devam etmek için cesaret bulur. Kamerić ve Sala’nın filmlerini içeren Kırmızısız 1395 Gün, Saraybosna kuşatmasının endişe verici atmosferini ve kentte yaşayanlar üzerinde yarattığı baskıyı merkezine alan etkileyici bir sinema projesi. Bir kadının Saraybosna şehrinin boş sokaklarında yaptığı yolculuğa Çaykovski’nin 6. Senfonisi Pathétique’in eşlik ettiği filmler, iki farklı yönetmenin bakış açısıyla çekildiği için seyircinin de kadın karakterle beraber aynı yolculuğu iki farklı şekilde yapmasını sağlıyor. Proje, boş sokaklarda keskin nişancılara yakalanmadan yürümek hatta gerektiğinde koşmak zorunda kalan kent sakinleri üzerinden savaşın bireyler üzerinde yarattığı korkuyu başarılı bir şekilde anlatıyor. Anri Sala, 1974 yılında Arnavutluk’ta doğdu. Tiran Sanat Akademisi’nde ve Paris’te Ecole Nationale Supérieure des Arts Décoratifs’te eğitim gördü. Daha sonra film ve ses-görüntü sanatları alanında Tourcoing’deki Le Fresnoy, Studio National des Arts Contemporains’de eğitimine devam etti. Sala, erken dönem çalışmalarına oranla daha az karanlık olan son dönem yapıtlarında, parlak renkler, müzik ve gerçeküstü, düşsel imgeler gibi öğeleri kullanır. Šejla Kamerić, 1976’da Bosna Hersek’te doğdu, Berlin ve Saraybosna’da yaşıyor. Saraybosna Güzel Sanatlar Akademisi’nde grafik tasarım öğrenimi gördükten sonra tasarım ajansı Fabrika’da sanat yönetmeni olarak çalıştı. Kamerić temelde fotoğraf, video ve film kullanırken, toplumsal bağlamı kişisel bakış açısıyla yan yana getirir. Sanatsal yaklaşımı kamusal müdahaleye yer verir. 2 Çalışmaları Avrupa, ABD ve Japonya’da sergilenmiş, Avrupa’da önemli bir çok koleksiyonda yer bulmuştur. 1972 yılında New York’da doğan Ari Benjamin Meyers, Berlin’de yaşayan bir besteci ve koro şefidir. Farklı müzik türleri içeren yapıtlar üretmesi ve dinleyicinin algılarıyla oynayan besteleri ile uluslararası ün kazanmıştır. Daha önce başka projelerde de Sala ile çalışan Meyers, Kırmızısız 1395 Gün projesine, filmde müzik çok önemli bir rol oynadığı için Sala tarafından dahil edilmiştir. Hiçbir konuşmanın ve diyalogun olmadığı filmde müzik, filmin başrolündeki kadın karakterin hareketlerine etkileyici bir şekilde eşlik eder. SERGĐYE PARALEL EĞĐTĐM PROGRAMLARI Sanat Adımları Çocuklar, Gençler ve Aileler Đçin Sanat Atölyeleri Đstanbul Modern Eğitim ve Sosyal Projeler Bölümü, La La La Đnsan Adımları sergisine paralel olarak Eğitim Sponsoru Garanti Bankası’nın katkılarıyla çocuklar, gençler ve aileler için Sanat Adımları başlıklı bir eğitim programı tasarladı. Programda 4-6 yaş grubu çocuklar Değirmen atölyesinde yel değirmeni maketi yapıyor; 7-9 yaş grubu çocuklar Panorama uygulamasında Đstanbul ve Rotterdam kentlerinin simgelerden oluşan çıkartmaları bir araya getirerek kent kavramı üzerine düşünüyor; 10-12 yaş grubu Mikro Olaylar atölyesinde elektronların hareketi, moleküllerin ayrışması, atomun parçalanması ve DNA zincirinin oluşması gibi olaylarla ilgili video çalışması yapıyor. 13-15 yaş arası gençler için düzenlenen Gölge Filmler atölyesinde ise, sinema filmlerinden seçilmiş görüntülere gölgeler eklenerek yeni filmler oluşturuluyor. Aileler için tasarlanan Işıldayan Mekanlar atölyesinde aileler fener tasarlarken, Renkli Ayaklar atölyesinde Hollanda’daki geleneksel ayakkabı zanaatini tanıyarak klompenler tasarlıyorlar. Đstanbul Modern gerçekleştireceği eğitim programında, okul gruplarını Pazartesi günleri hariç hafta içi her gün, çocukları ve gençleri hafta sonları, aileleri Pazar günleri ağırlıyor. 3 Değirmen Atölyesi 4-6 yaş grubu Bu atölye çalışmasında çocuklar, geçmişten bugüne bir çok alanda kullanılan, masallara konu olan, Hollanda’nın meşhur simgelerinden yel değirmenlerini tanıyorlar. Yel değirmeni maketlerini sevdikleri renklerle boyuyor ve günün hatırası olarak yanlarında götürüyorlar. 18 Şubat, 4, 11, 24 Mart, 7, 8, 21,29 Nisan 2012 / 10.15-11.45 17, 31 Mart, 14, 28 Nisan 2012 / 13.00-14.30 19 Şubat, 3 Mart, 1, 15 Nisan, 5, 6 Mayıs 2012 / 15.00-16.30 Panorama 7-9 yaş grubu Bu atölye çalışmasında çocuklar, Đstanbul ve Rotterdam’daki köprü, kule ve saray görüntülerinden oluşan çıkartmaları bir araya getirerek iki kentin kimliğini tek bir resimde buluştururken kent kavramı üzerine düşünüyorlar. 19, 26 Şubat, 3, 17, 18 Mart, 22 Nisan, 5, 6 Mayıs 2012 / 10.15-11.45 18, 25 Şubat, 24 Mart, 7, 21 Nisan 2012 / 13.00-14.30 4, 10, 25, 31 Mar, 8,14, 28 Nisan 2012 / 15.00-16.30 Mikro Olaylar 10-12 yaş grubu Bu atölyede çocuklar, elektronların hareketi, moleküllerin ayrışması, atomun parçalanması, DNA zincirinin oluşması gibi küçük ama etkileri büyük olan olayları canlandıracakları bir video çalışması yaparak okulda öğrendikleri bilgileri pekiştiriyor, performans ve video sanatı ile tanışıyorlar. 25 Şubat, 25 Mart, 1, 14, 28 Nisan 2012 / 10.15–11.45 3,10 Mart, 5 Mayıs 2012 / 13.00-14.30 18 Şubat, 11, 17, 24 Mart, 7, 21, 29 Nisan 2012 / 15.00-16.30 Gölge Filmler 13-15 yaş grubu Bu atölyede çocuklar, sinema filmlerinden seçilmiş görüntülere gölgeler ekleyerek yeni filmler oluşturuyorlar. Film çalışmalarını video sanatı ile sanatın diğer uygulama biçimleri arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları sorgulayarak tamamlıyorlar. 10, 31 Mart, 15 Nisan 2012 / 10.15-11.45 25,26 Şubat, 18,22 Mart 2012 / 15.00-16.30 Ailece Sanat’ta “Işıldayan Mekan” ve “Renkli Ayaklar” Atölyeleri Đstanbul Modern, Ailece Sanat atölyelerinde çocuklara ve ailelere özel iki yeni program hazırladı. Işıldayan Mekanlar başlıklı atölye çalışmasında aileler 4 fenerler tasarlıyor ve tasarımlarını bir yerleştirme alanında biraraya getiriyor. Renkli Ayaklar başlıklı atölye çalışmasında ise aileler, Türkiye ve Hollanda’daki geleneksel ayakkabı zanaatini tanıyarak çarık ya da klompen tasarımları üretiyorlar. Işıldayan Mekan Bu atölye çalışmasında çocuklar ve aileleri, kağıttan fenerler yapıp aydınlatarak, atölye mekanının tasarımlarıyla yeniden düzenliyorlar. 19 Şubat, 4,18 Mart, 1,15,29 Nisan 2012 / 13.00-14.30 Renkli Ayaklar – Çarıklar ve Klompenler Bu atölye çalışması Hollanda’nın ve Türkiye’nin geleneksel ayakkabı üretimine odaklanıyor. Programa katılan aileler tarih boyunca Hollanda’nın ve ülkemizin farklı şehirlerinde üretilmiş özgün çarıkları ve klompenleri tanıyor. Atölye çalışmasında çocuklar, ailelerinin yardımıyla straforları kesip kartonları birleştirerek çarık ve klompen tasarımları üretiyorlar. 26 Şubat, 11, 25 Mart, 8, 22 Nisan, 6 Mayıs 2012 / 13.00-14.30 Atölye ¾: Gençler için video yapım atölyesi Đstanbul Modern Sanat Müzesi’nin La La La Đnsan Adımları sergisine paralel olarak düzenlediği Atölye ¾’te 13-18 yaş arası gençler, “deniz” kavramıyla ilgili merak ettikleri dört sorunun yanıtını videolar üreterek arıyorlar. 17 Mart 2012 ve 14 Nisan 2012 tarihlerinde 13.00 – 16.00 saatleri arasında, 15’er gencin katılımıyla düzenlenen Atölye ¾, sanatçı Ethem Özgüven’in yönetiminde gerçekleştiriliyor. Atölye ¾ videoları, Đstanbul Modern’in www.istanbulmodern.org adresinden ve Facebook gibi sosyal paylaşım mecralarından 20 Mart – 20 Mayıs 2012 boyunca izlenebiliyor. 5