economıc agenda - T-Bank

27 Kasım 2015
Haftanın Gündemi-Beklentiler
Türkiye-Rusya
gerginliği piyasaları
etkilemeye
devam
edecek; ECB toplantısı
ve
ABD
verileri
izlenecek...

Küresel piyasalarda Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) 15-16 Aralık
toplantısı yaklaşırken gözler haftaya 2 Aralık’ta Fed Başkanı Yellen’in
yapacağı konuşma ve 4 Aralık’taki ABD tarım dışı istihdam ve isşizlik
verilerinde olacak. Ayrıca 3 Aralık’ta yapılacak Avrupa Merkez Bankası (ECB)
toplantısı da izlenecek. Bu toplantıda ECB’nin ek parasal genişleme kararı
alması söz konusu. Bu nedenle euro dolara karşı zayıflamaya devam etmekte.
Ayrıca, küresel piyasalarda Çin’deki yavaşlama ve Rus-Türk gerginliği takip
edilmekte. Rusya-Türkiye arasındaki gerginlik bu iki ülke piyasalarını
olumsuz etkilerken, ilk başta artan altın ve petrol fiyatları tekrar geriledi.
 Euro, dolar karşısında değer kaybederken, yen fazla değişmedi.
Euro/dolar paritesi 1.06’nın altında; dolar/yen ise 122.70 civarında
seyrediyor.
 Petrol fiyatlarında bu hafta Türk-Rus gerginliğinden kaynaklanan
hafif bir artış oldu. Brent ham petrolünün varili 45.30 dolar; ABD
hafif ham petrolünün varili ise 42.15 dolar civarında.
 Altın fiyatları hafta içinde Türk-Rus gerginliğinin yarattığı jeopolitik
belirsizlikle yükseldi ancak daha sonra dolardaki güçlenmeyle tekrar
geriledi. Altının onsu son aşamada 1055 dolar civarında.

Bu hafta Türkiye ekonomisine ilişkin veriler ekonominin son çeyrekte ve
özellikle seçimlerden sonra biraz daha büyümeye dönük bir eğilim gösterdiği
yönünde. Kasım ayında ekonomik güven endeksi ve reel güven endeksi
artarken, imalat sanayi kapasite kullanım oranları da hem bir önceki aya
hem de geçen yılın aynı ayına gore yükseldi. Gelecek hafta Ekim ayı dış ticaret
verileri ve Kasım ayı enflasyon oranları açıklanacak. Kasım ayında tüketici
fiyatlarının aylık olarak Ekim ayına gore daha düşük hızda artsa bile yıllık
olarak baz etkisi dolayısıyla %8’e doğru yükseleceğini tahmin ediyoruz.

Türkiye piyasalarında bu hafta kur ve faizlerin arttığını görmekteyiz. Yeni
hükümetin açıklanmasıyla birlikte Ali Babacan’ın kabine dışı kaldığının
anlaşılması piyasaları tedirgin etti ve kurlarda ilk başta yükselme yaşandı.
Ancak daha sonra Mehmet Şimşek’in hükümette Ekonomiden sorumlu
Başbakan Yardımcısı olması piyasaları biraz yatıştırdı. Bununla birlikte Rus
uçağının düşürülmesi olayı kur ve faizlerin tekrar yükselmesine yol açtı.
Merkez Bankası PPK toplantısının piyasalara bir etkisi olmadı. Bu arada
hükümet programında merkez bankası bağımsızlığı ifadelerinin olmaması da
piyasalarda tedirginliğe yol açtı. Dolar/TL’nin 2.90’ı aştığını görmekteyiz;
faizlerde ise %10.5 seviyesi geçildi. Bugün itibariyle Rusya’nın Türkiye’ye
askeri alanda olmasa da en azından ekonomik ve ticari alanda yaptırımlar
1
uygulayacağının belli olması ve gerginliğin yatışmaması, kur ve faizlerde
yukarı yönlü seyrin sürmesine neden olmakta.

Bu arada, 29 Kasım’da AB-Türkiye arasında başta mülteci konuları olmak
üzere ilişkilerin ele alınacağı bir zirve toplantısı düzenlenecek; burada
tarafların mülteciler, vize, bazı fasılların açılması gibi konularda anlaşmaya
varması beklenmekte.

Gelecek hafta küresel piyasalar açısından önemli bir hafta. Avrupa Merkez
Bankası toplantısı izlenirken, Cuma günü ABD istihdam ve işsizlik verileri
oldukça önemli ve Fed’in Aralık ayında ne yapacağına ilişkin daha somut
ipuçları verecek. Türkiye’de ise Türkiye-Rusya arasındaki gerginliğin bundan
sonraki seyri önem taşıyor. Rusya’nın gerginliği artırıcı tutumuna devam
etmesi kur ve faizlerde baskının sürmesine yol açacaktır. Ayrıca 3 Aralık’ta
açıklanacak olan enflasyon oranları da piyasa tarafından takip edilecektir.
Bu çerçevede, Türkiye-Rusya gerginliğinin artarak devam etmesi
dolar/TL’nin 2.90 üstündeki hareketinin sürmesine neden olabilir. Yumuşama
halinde ise paritenin tekrar 2.90’ın altına inmesi mümkün. Ancak Avrupa
Merkez Bankası’nın ek parasal genişlemeye gitmesi olasılığı ve ABD’den
gelebilecek güçlü istihdam verileri doların küresel piyasalarda güçlenmesine
yol açabilecek, bu da Türk Lirası üzerinde aşağı yönlü ek baskı
oluşturabilecektir. Faizlerde ise Türk-Rus gerginliğinde yumuşama olmaması
halinde %10.5’un üstündeki hareket sürebilir.
TÜRKİYE’DE BU HAFTA
Son
ekonomik
gelişmeler...



İmalat sanayi kapasite kullanım oranı (KKO), Kasım ayında geçen yılın
aynı ayına göre 1,4 yüzde puan artış kaydetti ve %75,9 olarak gerçekleşti.
Dayanıklı tüketim malları (5,2) ve yatırım mallarındaki (3,8 puan) artışlar
ise ayrıca dikkat çekici. Mevsimsel etkilerden arındırılmış KKO ise 75,1 ile
bir önceki aya oranla 0,4 yüzde puanlık bir artış kaydetti.
Kasım ayı Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) 105,2 ile bir önceki yılın
aynı ayına göre 2,5 puanlık belirgin artış sergiledi. Mevsimsellikten
arındırılmış bazda ise RKGE bir önceki aya göre 6,6 puanlık artış gösterdi
ve 110,3 oldu. Alt kalemlere bakıldığında, mamul mal stoku dışındaki (-1,2
puan) tüm kalemlerin Kasım'da önceki aya göre toparlanma gösterdiği
görülüyor, özellikle de genel gidişat (27,8 puan) ve son 3 aydaki toplam
sipariş miktarındaki (9,4 puan) artışlar dikkat çekici.
Ekonomik güven endeksi Kasım'da bir önceki aya göre yüzde 26.7
artarak Eylül ayında gördüğü Ocak 2012'den beri en düşük değerinden
104.99'a yükseldi. TÜİK açıklamasına göre ekonomik güven endeksindeki
artış, endeksi oluşturan tüm güven endekslerindeki artışlardan
2
kaynaklandı.
Ekonomik güven endeksi siyasi belirsizlik, güvenlik
endişeleri ve TL'deki değer kaybı nedeniyle Eylül ayında 72.9'e gerileyerek
TÜİK'in veriyi hesaplamaya başladığı Ocak 2012'den beri en düşük değeri
almıştı. Endeks Ekim ayında ise 82.9'a yükselmişti.
Yeni
hükümet Başbakan Ahmet Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın onayladığı 64.
açıklandı…
hükümet üyelerini Çankaya Köşkü'nde düzenlediği basın toplantısı ile açıkladı.
Buna göre Bakanlar Kurulu şu isimlerden oluşuyor:
•
Başbakan Yardımcıları Numan Kurtulmuş, Mehmet Şimşek, Yalçın Akdoğan,
Tuğrul Türkeş, Lütfi Elvan
•
AB Bakanı Volkan Bozkır
•
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu
•
Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş
•
Enerji Bakanı Berat Albayrak
•
İçişleri Bakanı Efkan Ala
•
Maliye Bakanı Naci Ağbal
•
Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz
•
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım
•
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ
•
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Sema Ramazanoğlu
•
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık
•
Çalışma Bakanı Süleyman Soylu
•
Çevre Şehircilik Bakanı Fatma Güldemet Sarı
•
Gençlik ve Spor Bakanı Akif Çağatay Kılıç
•
Gıda ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik
•
Gümrük Bakanı Bülent Tüfekçi
•
Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz
•
Kültür ve Turizm Bakanı Mahir Ünal
•
Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı
•
Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu
•
Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu
Davutoğlu, hükümet olarak yapısal reformlar gerçekleştireceklerini ve sivil
anayasa için çalışacaklarını da kaydetti. Bu arada yeni kabinede son 13 yıldır
ekonomi yönetiminin başındaki isim olan Ali Babacan yer almadı.
Hükümet
programında Merkez
Bankası
“bağımsızlığı”
ifadesine
yer
verilmedi…
Hükümetin açıklanan programında, Merkez Bankası'nın bağımsızlığına ilişkin
referansa yer verilmedi. Hükümet programında, para politikası ve araçlarıyla ilgili
olarak Merkez Bankası’nı işaret ederken, Eylül 2014’te açıklanan bir önceki
hükümet programında altı çizilen “bağımsızlık” ifadesine yer verilmedi. Bir önceki
hükümet planında, Merkez Bankası’nın, fiyat istikrarının sağlayacağı para
politikasını ve araçlarını bağımsız bir şekilde doğrudan kendisinin belirleyeceğine
yer verilmişti. Yeni programda Merkez Bankası’nın fiyat istikrarını sağlamak için
kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirlemeye devam edeceği
belirtildi. Hükümeti programının Merkez Bankası’nı ilgilendiren kısmında, 2003
yılından bu yana ilk defa bağımsızlık ifadesi kullanılmadı. Başbakan Yardımcısı
Mehmet Şimşek ise yeni hükümet programında TCMB'nin bağımsızlığına ilişkin
3
ifadeler üzerinden yapılan spekülasyonların gerçeği yansıtmadığını, bankanın
para politikası araçlarını bağımsız bir şekilde belirlemeye devam edeceğini
söyledi.
Türk savaş uçakları Türk savaş uçakları 24 Kasım sabah saatlerinde sınır ihlali yapan bir uçağı
Rus jetini düşürdü…
düşürdü, Rus Savunma Bakanlığı düşen uçağın Rus hava kuvvetlerine ait bir uçak
olduğunu açıkladı. Başbakan Ahmet Davutoğlu Türkiye'nin sınırlarının ihlali
karşısında tedbir almasının "uluslararası hakkı ve ulusal görevi" olduğunu
söyleyerek, ülke güvenliği için ne gerekiyorsa yapacaklarından dünyanın haberdar
olması gerektiğini kaydetti. Rusya düşen savaş uçağının Suriye hava sahasını terk
etmediğini, Türkiye ise savaş uçağının Türk hava sahasını defalarca ihlal ettiğini ve
uyarıların ardından uçağın vurulduğunu belirtti. Öte yandan Türkiye, Birleşmiş
Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'ne, kime ait olduğu bilinmeyen ve hava sahasını
ihlal eden bir uçağı düşürdüğünü ve bunu yapmanın hakkı olduğunu savundu.
Bu arada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise savaş uçağının neredeyse bir mil
Suriye'nin içerisinde vurulduğunu söyleyerek, "ciddi sonuçlar" konusunda
uyarılar yaptı. Putin, Türk siyasi liderlerin ülkelerinin "İslamlaştırılmasını" teşvik
ettiğini ifade ederek bunu bir sorun olarak niteledi. Putin ayrıca Rusya'nın
Suriye'deki hava üssüne S-300 hava savunma sistemi göndereceğini söyledi. Rus
Savunma Bakanlığı kısa süre önce üsse S-400 hava savunma sisteminin
gönderileceğini belirtti. Öte yandan, Rusya Başbakanı Dmitry Medvedev, Rus savaş
uçağının Türkiye tarafından düşürülmesi nedeniyle bazı ortak projelerin iptal
edilebileceğini söyledi. Rus hükümetinin internet sitesinde yer alan yazılı
açıklamasında ayrıca bu nedenle Türk şirketlerinin Rusya'da pazar
kaybedebilecekleri ifade edildi. Medvedev, bazı ortak projelerin dondurulmasını
da kapsayabilecek bazı önlemleri hazırlaması için hükümete talimat verdi.
Medvedev aynı zamanda yapılan kabine toplantısında Türkiye'den gıda ithalatına
sınırlamaların da bu önlemlerin arasında yer alacağını belirtti. Rusya Dışişleri
Bakanı da Rus uçağının düşürülmesinin ardından Türkiye ile ilişkilerini gözden
geçireceklerini söyledi. Öte yandan, Rusya Ekonomi Bakanı Alexei Ulyukayev,
Türkiye'ye yönelik Türk Akımı doğalgaz boru hattı projesinin de kısıtlanması dahil
çeşitli ekonomik sınırlamalar getirilebileceğini söyledi. Ulyukayev Türkiye'nin
Suriye sınırında Rus savaş uçağını düşürmesine karşılık olarak hazırlanan
sınırlamaların iki ülke arasındaki sivil uçuşların kısıtlanması ve serbest ticaret
bölgesi kurulması hazırlıklarının iptal edilmesini de içerebileceğini ifade etti.
Ulyukayev, Rusya'nın Türkiye'de inşa edeceği Akkuyu nükleer santral projesi
hakkındaki bir soruya, projenin diğer yatırım projelerinden farklı olmadığını ve
sınırlamalar kapsamına girebileceği cevabını verdi. Rusya federal turizm kurumu
Rostourism de Türkiye ile Rusya arasında turizm alanındaki işbirliğinin
durdurulacağını söyledi.
Bu arada, 30 Kasım'da Paris'te yapılacak iklim zirvesinde Cumhurbaşkanı Tayyip
Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir görüşmek yapmak istedi,
ancak istek Kremlin tarafından reddedildi.
4
TCMB politika faizini
%7.5'te tuttu, kısa
vadeli
faizleri
değiştirmedi…
Merkez Bankası (TCMB) bu ayki toplantısında politika faizi olan bir hafta vadeli
repo faizinde değişikliğe gitmeyerek art arda dokuzuncu ayda yüzde 7.5'te tuttu.
TCMB, faiz koridorunun üst ve alt bandında da değişiklik yapmadı. TCMB faiz
koridorunun üst bandını oluşturan marjinal fonlama faizini yüzde 10.75'te, faiz
koridorunun alt bandını oluşturan gecelik borçlanma faiz oranını ise yüzde 7.25'te
tuttu.
AB mülteciler için
Türkiye'ye 3 milyar
euroluk
kaynak
ayrılmasını
onayladı…
Avrupa Komisyonu Suriyeli mültecilerin desteklemesi ve Avrupa'ya girmeye
çalışan göçmen akışını azaltması için Türkiye'ye iki yıl süreyle 3 milyar euroluk
kaynak ayrılmasını onayladı. Sözkonusu tutarın 500 milyon euroluk bölümü
AB'nin ortak bütçesinden, geri kalan 2.5 milyar euroluk bölümü ise 28 AB ülkesi
tarafından 21 Aralık'a kadar karşılanacak. Avrupa'nın göç krizini hafifletmek için
önlemleri içeren paketin bir parçası olan sözkonusu kaynak geçen ay Ankara'ya
sunulmuştu. AB liderleri Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Pazar günü
Brüksel'de gerçekleşecek zirvede paketin son halini almasını planlıyor.
Kredi kartıyla beyaz
eşya, mobilya ve
eğitim
harcamalarında
taksit sınırı 9 aydan
12 aya çıkarıldı…
Kredi kartıyla beyaz eşya, mobilya ve eğitim harcamalarında taksitlendirme sınırı
9 aydan 12 aya çıkarıldı. Resmi Gazete'de yer alan Bankacılık Düzenleme ve
Denetleme Kurulu (BDDK) kararına göre, beyaz eşya ve mobilya ile eğitim ve
öğrenim ücretine ilişkin harcamalarda taksitlendirme süresi 12 ay olarak
uygulanacak. Uygulama kurumsal kredi kartları için de geçerli olacak. Diğer
harcamalar için uygulanan 9 ay taksitlendirme sınırı ile kuyum harcamaları için
uygulanan 4 ay taksitlendirme sınırı değişmeden devam edecek. Aynı gazetede yer
alan diğer bir BDDK kararı uyarınca, eğitim ve öğrenim ücretlerinin finansmanı
amacıyla alınacak kredilerin taksitlendirme vadesi, tüketici kredileri için
uygulanmakta olan 36 ay sınırı dışında tutuldu.
DÜNYA EKONOMİSİ
ABD
ekonomisinde
gelişmeler...


Fed Başkanı Janet Yellen, tasarruf yapanların yararına faizlerin
artırılmasına yönelik bir çağrı içeren mektuba verdiği yanıtta,
Amerikalıların, 2008'den bu yana faizin sıfır seviyesi yakınında
tutulmaması halinde durumlarının kötüleşeceğini kaydetti ve faiz
artırımının ardından para politikasının sıkılaştırma sürecinin
"kademeli" olarak yürütülmesini beklediğini tekrarladı.
ABD ekonomik verilerinin cesaret verici şekilde gelmeye devam ettiğini
varsayarak, Fed’in Aralık ayında faiz artırımına gitmesi için “güçlü bir
durum” olduğunu ifade eden San Francisco Fed Başkanı John Williams,
ilk hamleyi takip edecek artırımların eğiminin “en önemlisi” olduğunu
belirtti. ABD Merkez Bankası’nın politika belirleyicisi olan Federal Open
Market Committee (FOMC), 15-16 Aralık tarihlerinde olası bir politika
hamlesini değerlendirmek üzere Washington’da toplanacak. Williams,
5








yaptığı bir konuşmada, “Ekonomik verilerin iyi gelmeye devam ettiğini,
hedeflerimize ulaştığımıza dair işaretler almaya devam ettiğimizi ve
enflasyonun yüzde 2’lik hedeflenen düzeye doğru hareket ettiğini
varsayarsak, Fed’in Aralık ayında faizleri artırması için güçlü bir durum var
demektir” dedi.
New York Fed Başkanı William C. Dudley Aralık'ta faiz artışının verilere
bağlı olduğu söylemini yineledi. Dudley ülke ekonomisinin iyi durumda
olduğunu belirtti. Enflasyonun yakın zamanda %2'lik hedefe döneceği
konusunda umutlu olduğunu ifade eden Dudley faiz artış kararının verilere
bağlı olarak alınacağını söyledi. Dudley, "Önümüzdeki 4 haftada gelecek
verileri görmeliyiz" diye konuştu.
St. Louis Fed Başkanı James Bullard, faiz artırım sinyali döneminin sona
ermesinin ardından, gelecek yıl yatırımcıların her Federal Açık Piyasa
Komitesi
(FOMC)
toplantısında
faiz
oranının
artırılıp
artırılmayacağına ilişkin belirsizliğe hazır olmaları gerektiğini ifade
etti. Bullard, sıkılaştırma temposuna ilişkin en iyi rehberin, katılımcıların
çeyrek dönemlerde sundukları tahminler olduğunu ifade etti. 2016 yılı için
kademeli faiz artırımının ne anlama geldiği sorulan Bullard, “FOMC faizleri
artırma kararı aldığında, bu konunun çok tartışılacağını ve gelecek
çeyreklerde de politika tartışmalarının önemli bir kısmını oluşturacağını
düşünüyorum” dedi.
ABD'de Kasım ayı imalat sanayi satın alma yöneticileri endeksi (PMI)
öncü verilere göre 52.6'ya gerileyerek Ekim 2013'ten bu yana en düşük
değeri alırken beklentilerin de altında gerçekleşti. Ekim'de nihai 54.1
değerini alan Markit imalat PMI'ın 53.9'a gerileyeceği tahmin ediliyordu.
İkinci el konut satışları Ekim'de bir önceki aya göre yüzde 3.4 düşüşle
yıllık bazda 5.36 milyon adete gerileyerek beklentilerin altında gerçekleşti.
İkinci el konut satışlarının 5.4 milyon adet olacağı tahmin ediliyordu.
Daha önce yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1.5 arttığı açıklanan gayri safi
yurtiçi hasıla (GSYH), revize edilmiş rakamlara göre yüzde 2.1 ile
beklentilerin üzerinde büyüdü. Aynı dönemin çekirdek kişisel tüketim
harcamaları (PCE) rakamı da beklentiler doğrultusunda yüzde 1.2'den
yüzde 1.3'e yukarı yönlü revize edilirken, rakamın yüzde 1.2'de kalması
bekleniyordu. Ekonomik büyümenin üçüncü çeyrekte sağlam olması
sonrası yılın ikinci çeyreği için belirlenen en az yüzde 2'lik büyüme
hedefine ulaşmanın daha kolay olması bekleniyor.
Tüketici güven endeksi Kasım'da artış beklentilerine karşılık 90.4'e
gerileyerek geçen yıl Eylül ayından bu yana en düşük değeri alırken
beklentilerin çok altında gerçekleşti. Endeksin 99.5'e seviyesine
yükseleceği tahmin ediliyordu. Daha önce endeksin Ekim ayı için 97.6
olarak açıklanan seviyesi ise 99.1'e revize edildi.
Dayanıklı mal siparişleri Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 3 ile
beklentilerden hızlı artış kaydetti. Dayanıklı mal siparişlerinin yüzde 1.5
artması bekleniyordu. Daha önce Eylül ayı dayanıklı mal siparişleri için
yüzde 1.2 olarak açıklanan daralma ise yüzde 0.8'e revize edildi.
ABD'de işsizlik maaş başvurusunda bulunanların sayısı 21 Kasım'da
sona eren haftada 260,000 ile beklentilerin altında açıklandı. Böylece
6







AB ekonomilerinde AB:
gelişmeler...

işsizlik maaş başvuruları, üst üste 38 haftada da sağlıklı istihdam
piyasasına işaret eden 300,000 barajının altında kaldı. Önceki hafta için
271,000 olarak açıklanan işsizlik maaş başvuruları 272,000'e revize edildi.
Rakamlardaki dalgalanmayı daha az yansıttığı için daha iyi bir gösterge
olarak kabul edilen dört haftalık ortalama işsizlik başvuruları ise önceki
haftaya göre değişim göstermeyerek 271,000'de kaldı.
Kişisel gelirler Ekim'de yüzde 0.4 ile beklentiler doğrultusunda artarken;
çekirdek kişisel tüketim harcamaları (PCE) endeksi ise beklentilerin
altında kalarak yatay seyretti. Kişisel gelirlerin ve gıda ile enerji
maliyetlerini kapsamayan çekirdek PCE'nin yüzde 0.1 yükseleceği tahmin
ediliyordu. Eylül ayında yüzde 0.1 artış olarak açıklanan kişisel gelirler
yüzde 0.2 olarak revize edilirken, çekirdek PCE için yüzde 0.1 olarak
açıklanan artış da yine yüzde 0.2'ye revize edildi.
ABD'de yeni konut satışları Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 10.7
artışla yıllık bazda 495,000 adete yükselmesine karşılık beklentilerin
altında bir değer aldı. Yeni konut satışlarının 500,000 olması bekleniyordu.
Daha önce 468,000 olarak açıklanan Eylül ayı yeni konut satışları da
447,000'e revize edildi.
Michigan Üniversitesi tarafından hazırlanan tüketici güven endeksi
Kasım'da nihai 91.3'e yükselmesine karşılık öncü verinin ve beklentilerin
altında bir değer aldı. Ekim ayında 90 öncü değerini alan endeksin öncü
değer olan 93.1 seviyesinde açıklanmasını bekleniyordu.
Kasım ayı Markit Economics tarafından açıklanan hizmet sektörü satın
alma yöneticileri endeksi (PMI) 56.5 ile 55.1'lik beklentilerin üzerine
çıktı.
Richmond Fed İmalat Sanayi Endeksi, Kasım ayında -3 seviyesinde
gelerek, 1 seviyesindeki beklentileri karşılamadı. Veri, Ekim ayında -1
düzeyinde gelmişti.
S&P CaseShiller endeksine göre 20 kentte konut fiyatları Eylül ayında
yüzde 5.5 artış ile yüzde 5.1'lik beklentiyi aştı. Ağustos ayı verisi yüzde 5.1
düzeyinde gerçekleşmişti. ABD’nin 20 kentinde konut fiyatları Eylül’de, bir
önceki yılın aynı ayına göre beklentinin üzerinde yükselerek konut
fiyatlarındaki ivmenin korunduğuna ilişkin sinyal verdi. S&P/Case-Shiller
Endeks’indeki yüzde 5.5’lik artış, Ağustos 2014’ten bu yana görülen bir
önceki yılın aynı ayına göre en güçlü yükseliş oldu. Endeks, bir önceki ay
yüzde 5.1 yükseliş kaydetmişti.
Vadeli kontrat verilerine göre, Fed'in Aralık toplantısında faiz
artırımına gitme olasılığı yüzde 74'e çıktı. ABD merkez bankasının 15-16
Aralık'taki toplantısında faiz artırımına gitme olasılığı, vadeli işlemler
verislerinin işaret ettiği üzere, Ekim ayı ortalarındaki yüzde 30
seviyesinden yüzde 74'e yükseldi.
Avrupa Parlamentosu (AP), Avrupa Birliğinin (AB) 2016 bütçesini genel
kuruldaki oylamada kabul ederek, onayladı. Genel kuruldaki oylamada 516
''evet'', 179 ''hayır'' ve 8 çekimser oy çıktı. AP Başkanı Martin Schulz'un
kabul edilen bütçe tasarısını imzalaması ile 2016 yılı bütçesi resmen
7



onaylanmış oldu. Buna göre, AB'nin 2016 yılı bütçesinde gelirler 155
milyar, harcamalar ise 143,89 milyar euro düzeyinde gerçekleşecek. 2015
yılı bütçesine göre, harcama miktarı yüzde 1,8 artış gösterdi. Avrupa
Parlamentosu ve AB Komisyonu arasında yürütülen sıkı müzakerelerin
ardından, AB bütçesinden, 2016 yılında sığınmacı krizinden etkilenen
üye ve komşu ülkelere 4 milyar eurodan fazla kaynak ayrıldı. Genel
kurulda ayrı oylanan bir değişiklik önergesinde ise bu yılın bütçe
kalemlerinde öngörülen, üye ülkelere rekabet yasalarını ihlalden kesilen
para cezaları ve tahmin edilenden daha fazla gelen gümrük vergi
gelirlerinin toplamı olan 2,3 milyar euronun, Afrika ve Suriye'den gelen
sığınmacılara yapılan ve açık veren destekleme fonlarına devredilmesi
kabul edildi.
Paris'teki terör saldırıları öncesinde Euro Bölgesi'inde ekonomiye güven 4
yılın zirvesine çıktı. Avrupa Komisyonu’nun açıkladığı verilere göre
ekonomik güven endeksi Kasım'da 106.1 oldu. Bu, 2011 yılı Mayıs
ayından beri görülen en yüksek rakam oldu. Paris'te 13 Kasım'da
gerçekleşen terör saldırıları öncesinde tüketiciler, hizmet sağlayıcıları ve
inşaat şirketlerinin 'iyimser beklentileriyle' ekonomiye güven arttı. Gelişen
ülkelerdeki yavaşlama ve düşük enflasyon bölgedeki toparlanmayı sekteye
uğratırken Avrupa Merkez Bankası ek parasal genişlemeyi tartışmaya
başladı. Bu konudaki kararın haftaya gerçekleşecek toplantıda verilmesi
bekleniyor.
Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivite dört buçuk yılın zirvesine tırmandı.
Markit Economics, hizmet ve imalat bileşik endeksinin Ekim ayındaki
53.9 seviyesinden Kasım’da 54.4 seviyesine yükseldiğini aktardı. Gösterge,
Kasım ayında Mayıs 2011’den beri görülen en yüksek seviyesine ulaşırken,
her iki sektörde bireysel olarak yükseliş kaydederek, değişiklik olmayacağı
yönündeki beklentilerden ayrıştı. Markit, raporun Euro Bölgesi’nde devam
eden deflasyonist baskıyı işaret ettiğini belirtti. Ortalama girdi fiyatları,
düşen küresel emtia fiyatlarına bağlı olarak, az yükseldi.
Euro bölgesinde öncü verilere göre Kasım ayında imalat PMI 52.8 ile ve
hizmetler PMI da 54.6 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Euro bölgesi
imalat PMI endeksinin Kasım'da 52.3, hizmetler PMI'ın ise 54.1 seviyesinde
açıklanması bekleniyordu. Markit'in hazırladığı euro bölgesi imalat sanayi
satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Ekim ayında nihai 52.3, hizmetler PMI
54.1 seviyesinde açıklanmıştı.
Almanya:
 Almanya'daaçıklanan öncü verilere göre imalat sektörü satın alma
yöneticisi endeksi (PMI) Kasım'da 52.6'ya yükselerek beklentilerin
üzerinde açıklanırken, hizmet sektörü PMI da 55.6 ile beklentilerin
üzerine çıktı. Ekim'de 52.1 nihai değerini alan imalat sanayi PMI'ın
Kasım'da 52'ye gerileyeceği, hizmetler PMI'ın Ekim'deki 54.5 düzeyinden
54.3'e düşeceği tahmin ediliyordu. Ekonominin üçte ikisinden daha
fazlasını oluşturan imalat ve hizmet sektörlerini birlikte izleyen bileşik
PMI ise Ekim'deki 54.2 seviyesinden 54.9'a yükseldi.
 Almanya'da gayrı safi yurtiçi hasılanın (GSYH) beklentiler doğrultusunda
yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0.3 büyüdüğü teyit
8

edildi. Ekonomi geçen yılın aynı dönemine kıyasla ise yüzde 1.8 büyüdü.
Ifo'nun verilerine göre, Alman iş dünyası eğilim endeksi Kasım ayında
109'a yükselerek beklentilerin üzerinde gerçekleşti. İş dünyası eğilim
endeksinin 108.2 değerini alması bekleniyordu.
İngiltere:
İngiltere, 3.çeyrek büyümesi verisi çeyreklik bazda yüzde 0.5 düzeyinde gelerek,
beklentiyi karşıladı. Aynı veri, bir önceki dönemde yüzde 0.7 düzeyinde gelmişti.
Ekonomi yıllık bazda %2.7 büyüdü, 2. çeyrekte büyüme %2.4 olarak
gerçekleşmişti. İngiltere'nin ekonomik büyümesi, Eylül'de biten üç aylık dönemde
tüketici harcamalarının ard arda 17. çeyrekte de artmasıyla iç talep tarafından
desteklendi. GSYİH büyüme verisine göre, tüketici harcamaları bir önceki üç aylık
döneme kıyasla yüzde 0.8 yükseldi. Bu gelişme, hükümet harcamalarıyla birlikte,
rekor düzeydeki cari dengenin olumsuz etkisini dengelemede destek oldu.
İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney, bu ay İngiltere'ye gelişen
piyasalardan gelebilecek riskler konusunda uyarıda bulunurken, iç talebin canlı
kaldığını aktardı. İç talebin canlı kalmasında rekor düşük düzeydeki enflsyon ve
ücret artışlarındaki yükselişin tüketicilere verdiği güvenin etkisi oldu.
İspanya:
İspanya üçüncü çeyrekte %0.8 büyüdü. Büyümenin yavaşlamasında ithalattaki
artış etkili oldu. Ülkede ithalat %4, ihracat %2.8 arttı. İkinci çeyrekte ekonomi %1
büyümüştü. Yıllık bazda büyüme ise %3.4'e yükseldi. Geçen yıl bu dönemde
büyüme %3.1 olarak gerçekleşmişti. İspanya hükümeti ülkenin bu yıl %3.3
gelecek yıl %3 büyüyeceğini öngörüyor. Avrupa Komisyonu ise sırasıyla %2.8 ve
%2.6 büyüme bekliyor. Ekonomi Bakanı Luis de Guindos ve Maliye Bakanı
Cristobal Montoro büyümedeki yavaşlamaya rağmen öncü göstergelerin bu
çeyrekte sürdürülebilir büyümeye işaret ettiğini belirtti.
Yunanistan:
Avrupa İstikrar Mekanizması (ESM), Yunanistan'a üçüncü kurtarma paketi
kapsamında sağlanacak 2 milyar euroluk krediyi serbest bıraktı. ESM'den
yapılan açıklamaya göre, Yunan hükümeti gerekli düzenlemeleri yaptığı için
Yunanistan'a yönelik 3'üncü kurtarma paketinin 2 milyar euroluk bölümü serbest
bırakıldı. Yunanistan, serbest kalan krediyi, borç yönetiminde ve AB yapısal
fonlarıyla finanse edilecek projelerde kullanacak. Yunanistan'a 3'üncü kurtarma
paketi kapsamında toplamda 86 milyar euroluk kredi sağlanacak. Bu kredi,
dilimler halinde verilecek. Kredinin 16 milyar euroluk ilk diliminin 13 milyar
euroluk kısmı, anlaşma imzalandığında serbest bırakılmıştı. Son anlaşmayla 2
milyar euro daha serbest kaldı. Bu dilimde geriye kalan bir milyar euro da
Yunanistan'daki reformların devam etmesiyle serbest bırakılacak.
Diğer ekonomilerde Çin:
gelişmeler...

Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor's (S&P) Çin'in AA- olan
kredi notunu teyit ederken, kredi notu görünümünü de "durağan" olarak
tuttu. S&P, gelecek 2-3 yılda Çin ekonomisinde kredilerden kaynak bulan
yatırım harcamalarının ağırlığının azalarak güçlü ekonomik büyümeyi
sürdürmesini beklemekte. Durağan görünüm Çin'in gelecek 2-3 yılda
9



ekonomi yeniden denge kazandırmak için belirgin mesafe kaydedeceği
beklentisini yansıtmakta. Kuruluş, ekonomik büyümenin 2018'e kadar
yılda en azından yüzde 6 veya üzerinde olacağını tahmin ediyor.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Çin'in 'A+' olan kredi
notunu teyit etti, not görünümü durağan olarak açıklandı. Kuruluştan
yapılan açıklamada sürdürülebilir yüksek büyümenin yapısal riskler ve
zayıflıklarla borç yükümlülüklerini dengelediği belirtildi. Fitch 2015'te Çin
ekonomisinin bu yıl %6.8 büyümesini bekliyor. Ancak büyümenin 2016
yılında %6.3, 2017'de %6'ya ineceği de öngörülüyor. Fitch'e göre
büyümedeki yavaşlamada konut sektörü yatırımlarındaki sert düşüş ana
yönlendirici olacak. Fitch konut sektöründeki canlılığın azalmasının
büyüme görünümü üzerinde aşağı yönlü risk oluşturduğuna dikkat çekti.
İnşaat sektöründeki düzeltmenin şimdiye kadar kademeli olduğu
vurgulanırken büyüme beklentilerinin dirençli istihdam piyasası ve
tüketimle desteklendiğinin de altı çizildi.
Çin ekonomisi, bu ayki göstergelerin işaret ettiği üzere, geçen çeyreğin
ortalarından bu yana, parasal ve mali gevşeme tedbirlerine halen olumlu
bir tepki vermiyor. Özel sektörü açıkladığı imalat sanayi satın alma
yöneticileri endeksi (PMI) ve KOBİ'lere arama motorunda gösterilen ilgiyi
içeren gösterge bu ay kötüleşirken, güven göstergesi Ekim ayına göre sert
bir düşüş gerçekleştirdi. Özel sektörün açıkladığı, resmi olmayan imalat
sanayi ve hizmet sektörü satın alma yöneticileri endeksi (PMI)
verilerinin her ikisi de düştü ve önceki iki aydaki yükselişlerini durdurdu.
İmalat sektörü PMI Kasım ayında, Ekim ayındaki seviyesi olan 43.3'ten
42.4'e düştü ve imalat dışı PMI 44.2'den 42.9'a indi. Bu verinin 50
seviyesinin altında olması sektörde daralma olduğunu işaret ediyor.
Çin'de sanayi şirketlerinin karı Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine
göre yüzde 4.6 geriledi. Şirket karları böylelikle Ekim ayında 559.9 milyar
yuana indi. Sanayi karları Eylül ayında yüzde 0.1 düşerek 535.8 milyar
yuana gerilemişti. Ocak-Ekim dönemi karları ise yıllık yüzde 2 düşüşle 4.87
trilyon yuana indi.
Rusya:
Üst düzey bir Avrupalı yetkili, geçtiğimiz hafta Türkiye'de gerçekleştirilen G20
zirvesinde bir araya gelen Batılı liderlerin, Ukrayna'daki tutumundan dolayı
Rusya üzerindeki yaptırımları altı ay daha uzatarak önümüzdeki yılın
Temmuz ayına kadar devam ettirme konusunda anlaştığını söyledi. Karar 13
Kasım'da Paris'te meydana gelen ve 130 kişinin öldüğü saldırılar sonrası İslam
Devleti ile mücadelede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile daha yakın işbirliği
yapılması çağrılarına rağmen alındı. ABD Başkanı Barack Obama, Almanya
Başbakanı Angela Merkel, İngiltere Başbakanı David Cameron, İtalya Başbakanı
Matteo Renzi ve Fransa'yı temsilen orada bulunan Dışişleri Bakanı Laurent Fabius,
Antalya'da gerçekleştirilen G20 zirvesinin bitmesine yakın bir araya gelerek bu
kararı aldı. Diplomat, liderlerin Ukrayna'da yaklaşan seçimler öncesinde Rusya
üzerindeki baskıyı devam ettirmenin önemli olduğu görüşünde birleştiğini
söyledi.
10
Arjantin:
Ülke tarihinde ilk kez seçmenlerin yalnızca iki oy pusulasıyla sandığa gittiği devlet
başkanlığı ikinci tur seçimini kazanan Macri, Arjantin'in yeni devlet başkanı
oldu. Oyların 51,40'ını merkez sağın adayı Macri alırken, mevcut Devlet Başkanı
Cristina Fernandez de Kirchner'in desteklediği diğer aday Buenos Aires Eyalet
Valisi Daniel Scioli yüzde 48,60'ta kaldı. Ülkenin en zengin isimlerinden birinin
oğlu olarak iş adamı kimliğiyle öne çıkan Mauricio Macri, 1995-2007 arasında
Boca Juniors Spor Kulübünün başkanlığını yürüttü. Boca Juniors'un başkanı
olmadan 4 yıl önce bir suç örgütü tarafından kaçırılarak 14 gün boyunca
alıkonulan Macri, fidye ödendikten sonra salıverilmişti. Cumhuriyetçi Öneri
Partisini (PRO) 2003 yılında kurup siyasete atılan Macri, 2007'den bu yana da
Buenos Aires Belediye Başkanlığını sürdürüyordu. Macri'nin zaferiyle, Arjantin
tarihinde ilk kez sağın, demokrasi dışı yollar yerine seçim sandığıyla yönetime
geldiği belirtiliyor. Ayrıca Macri'nin 2001'de görevi bırakan Fernando de la
Rua'dan sonra, peronist olmayan ilk devlet başkanı olacağı kaydediliyor. İki
dönemdir yönetimde bulunan Kirchner, 10 Aralık'tan sonra devlet başkanlığı
sarayı Casa Rosada'yı, ülkeyi 2019'a kadar yönetecek Macri'ye bırakacak.
Arjantin'de, derin ekonomik kriz sonrasında 2003'te yönetime gelen Nestor
Kirchner ve ardından eşi Cristina Fernandez de Kirchner ile 12 yıl süren
"Kirchnerler dönemi" sona erecek.
BU HAFTA PİYASALAR
Kur ve faiz Rusya ile
olan gerilim, yeni
kabine ve Merkez
Bankası’na
dönük
endişelerle yükseldi...
Avrupa Merkez Bankası'nın parasal genişlemeyi artıracağı beklentileriyle
euro/dolardaki düşüşe paralel dolar/TL haftaya yükselişle başlarken, piyasalar
açıklanması beklenen yeni kabineye odaklandı. Dolar/TL 2.85’e kadar
yükseldikten sonra 2.84 civarında dengelendi. Hafta başına sepet bazında TL 2.93,
euro/TL 3.02 civarında başladı. Tahvil bono piyasasında ise 12 Mart 2025 itfalı 10
yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faiz %9.92; 14 Haziran 2017 itfalı iki yıllık
gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi ise %10.34 düzeyinde haftaya başladı.
Salı günü ise kur ve faizde yükselme eğilimi devam etti. Dolar/TL, Türk jetlerinin
Suriye sınırında bir Rus savaş uçağını düşürmesi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir
Putin'in Türkiye'ye yönelik sert açıklamaları ve yeni açıklanan kabinede Ali
Babacan'ın yer almaması ardından sert yükseldi. Gelişmekte olan piyasa para
birimlerindeki ağırlıklı pozitif seyre karşın dolar karşısında negatif performans
gösteren neredeyse tek para birimi olan TL'deki kayıplar bir ara yüzde 1'i aştı. Salı
günü sabah saatlerinde 2.85 civarında olan dolar/TL'de, Türk jetlerinin bir Rus
uçağını düşürmesinin ardından başlayan yükseliş, Başbakan eski Yardımcısı Ali
Babacan'ın yeni kabine yer almamasıyla 2.8845 seviyesine kadar devam etti.
Piyasaların Mehmet Şimşek'in ekonomiden sorumlu başbakan yardımcılığına
getirilmesini olumlu algılamasıyla ise dolar/TL bir miktar geriledi ve 2.87’ye indi.
Faizlerde de artış vardı. Dolar/TL’de değer kaybı Salı günkü boyutta olmasa da
11
Rusya tarafından gelen sert açıklamalarla Çarşamba günü de devam etti ve parite
2.88 civarında dalgalandı. İki yıllık tahvil faizleri de %10.5’a yaklaştı. Perşembe
günü ise Merkez Bankası'nın bağımsızlığına ilişkin endişelerle sabah saatlerinde
dolar/TL'de görülen yükseliş, ilk etapta hükümet yetkililerinden gelen
açıklamalarla yatışsa da, sonrasında Rusya ile gerginlik ve gelişmekte olan
piyasalardaki olumsuz hava ile devam etti. Yeni hükümet programında TCMB'nin
para politikasında bağımsızlığına ilişkin vurgunun yer almaması piyasalarda
endişe yaratırken, başta Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek olmak üzere üst
düzey ekonomi yetkilileri bankanın yapısına müdahale etmek ya da bağımsızlığını
kısıtlamak gibi bir düşünce ya da planın hiç bir şekilde olmadığını belirttiler.
Dolar/TL 2.91’e kadar yükselirken, sepet bazında TL 3’ü geçti. Faizlerde de
yükselme devam etti. Haftanın son gününde ise piyasada aynı endişeler devam
ederken, dolar/TL paritesi sabah saatlerinde 2.93’ü aştı. Faizler de %9.80’e kadar
çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Rus Devlet Başkanı Putin ile 30 Kasım’da
görüşebileceği haberi piyasaları biraz rahatlattı ve kur ve faizlerde hafif gerileme
oldu. Ancak görüşme daha sonra Putin tarafından reddedildi.
Tahvil/bono piyasası gösterge faiz oranları
(14.06.17 tahvili, % bileşik)
%
25
22
19
16
13
10
4
04.01.2007
01.03.2007
27.04.2007
25.06.2007
20.08.2007
17.10.2007
13.12.2007
12.02.2008
08.04.2008
05.06.2008
31.07.2008
25.09.2008
26.11.2008
28.01.2009
25.03.2009
25.05.2009
20.07.2009
14.09.2009
12.11.2009
11.01.2010
08.03.2010
30.04.2010
28.06.2010
20.08.2010
20.10.2010
22.12.2010
16.02.2011
12.04.2011
07.06.2011
02.08.2011
30.09.2011
30.11.2011
25.01.2012
21.03.2012
18.05.2012
13.07.2012
12.09.2012
12.11.2012
08.01.2013
05.03.2013
02.05.2013
28.06.2013
28.08.2013
31.10.2013
26.12.2013
21.02.2014
17.04.2014
17.06.2014
15.08.2014
14.10.2014
10.12.2014
05.02.2015
02.04.2015
02.06.2015
29.07.2015
23.09.2015
23.11.2015
7
Sonuçta 20 Kasım’da
Merkez
Bankası kurlarıyla 2.8354 olan
dolar/TL paritesi, 27 Kasım’da
2.9248 TL’ye çıktı; 3.0304 TL
düzeyinde olan euro/TL paritesi ise
3.0994’e yükseldi. 20 Kasım’da
%10.26 olan gösterge tahvilin
ortalama bileşik faizi ise bu haftanın
son günü %10.58’e çıktı.
Döviz, petrol ve altın Döviz:
fiyatları...
Euro Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) parasal genişleme önlemlerini
artıracağına dair beklentilerle hafta başında dolar karşısındaki değer kaybına
devam ederek yedi ayın en düşük seviyesine geriledi. Euro/dolar haftaya 1.0611
düzeyinde başladı. Euro, yen karşısında da yine Nisan'dan bu yana en düşük
seviye olan 130.57'yi gördü. Dolar/yen paritesi ise hafta başında 123.20
düzeyindeydi. Dolar endeksi 99.668 seviyelerinde seyrederken, sekiz ayın en
yüksek rakamı olan 100'den çok fazla uzaklaşmadı. Euro dolar karşısında Salı
günü yedi ayın en düşük seviyesi olan 1.0592 dolar seviyesine kadar gerilemesinin
ardından hafif toparlanarak 1.0639 dolar oldu. Dolar yen karşısında ise hafif
toparlandı. Dolar yatırımcıların hafta içinde yaklaşan Şükran Günü tatili öncesinde
uzun pozisyonlarını kapatması ve yükselen jeopolitik gerginlikle değer kaybetti.
Ancak ABD'den açıklanan pozitif dayanıklı mal siparişleri ve imalat PMI verilerinin
ardından dolar yeniden yükselişe geçerken, parasal genişleme beklentileriyle
değer kaybeden eurodan da destek buldu. Dolar endeksi sekiz buçuk ayın en
yüksek seviyesi olan 100.170'e çıktıktan sonra 99.768'den işlem gördü. Euro ise
Avrupa Merkez Bankası'nın Aralık ayında daha fazla parasal genişleme önlemi
alacağı beklentileriyle dolar karşısında hafta içinde 1.0565 seviyelerine kadar
12
geriledi, daha sonra tekrar 1.06 düzeyine yükseldi. Dolar, euro ve yen Perşembe
günü ABD piyasalarının tatil olması nedeniyle işlem hacminin zayıf kalmasının
ardından çok değişiklik göstermediler. Haftanın son gününde ise euro/dolar
paritesi tekrar 1.06’nın altına inerken, dolar yen karşısında hafif değer kaybına
uğradı Cuma günü itibariyle Euro/dolar paritesi 1.0575; Dolar/yen paritesi
122.70 düzeyindedir.
Petrol:
Ham petrol fiyatları hafta başında değer kaybederken ABD ham petrolünün varil
fiyatı küresel arz miktarında fazlalık olduğu endişeleriyle daha fazla düştü. Brent
ham petrolünün varil fiyatı haftaya 44.20 dolardan başlarken; ABD ham
petrolünün varili 41 dolar düzeyindeydi. Fiyatları daha sonra Suudi Arabistan'ın
fiyatlarda istikrara doğru çaba gösterme sözü vermesinin ardından değer
kazanırken, güçlü ABD doları ve ABD ham petrol stoklarında artış beklentileri bu
yükselişlerin sınırlı kalmasına neden oldu. Petrol fiyatları hafta içinde ise Rusya
ile Türkiye arasında artan jeopolitik risklerin ardından yükselme eğilimine girdi.
Brent ham petrolünün varil fiyatı 46.26 dolara yükselirken, ABD ham petrolünün
varil fiyatı ise 42.91 dolara çıktı. Ancak daha sonta Brent ham petrol fiyatları
ABD'de başlayan Şükran Günü tatili nedeniyle işlemlerin zayıf kalmasından dolayı
değer kaybı yaşadı. ABD ham petrolünün varil fiyatı ise 43 doları aştı. Haftanın son
gününde fiyatlar değer kaybetti; Çin sanayi şirketlerinin kârlarının düştüğünü
gösteren veriler ve aşırı arz endişeleri bu düşüşlere katkı sağladı. Cuma günü
itibariyle Brent ham petrolünün varili 45.30 dolar düzeyinde; ABD hafif ham
petrolünün varili 42.15 dolar civarında seyretmektedir.
Altın:
Altın fiyatları yükselişte olan dolar ve Fed yetkililerinin faizleri önümüzdeki ay
artıracakları sinyallerini vermeye devam etmeleriyle hafta başında değer kaybetti
ve geçtiğimiz hafta gördüğü altı yılın en düşük seviyesine yeniden yaklaştı. Spot
altının ons fiyatı 1069 dolara geriledi. Fiyatlar daha sonra hafif toparlanarak 1070
doları geçti. Hafta içinde fiyatlar, değer kaybeden dolar ve Türkiye-Rusya arasında
yükselen gerilimden dolayı artış eğilimine girdi ve 1078 dolara çıktı; ancak bu
yükseliş ABD'nin önümüzdeki ay faizleri artıracağı beklentileriyle sınırlı kaldı.
İlerleyen günlerde ise altın tekrar geriledi. Doların yükselmesi ve ABD'den gelen
olumlu ekonomik verilerle beraber faiz artış beklentilerinin de yükselmesi altın
fiyatlarının düşük kalmasını sağladı. Ayrıca, Türk-Rus gerginliğinde Rusya’nın
Türkiye’ye bir saldırıda bulunmayacağını açıklaması da altının tekrar değer
kaybetmesine neden oldu. Haftanın son gününde fiyatlar neredeyse altı yılın en
düşük seviyelerine gerilerken 1060 doların altına indi. Cuma günü itibariyle
altının spot fiyatı ons başına 1055 dolar civarındadır.
13
DÖVİZ KURLARINDAKİ GELİŞMELER
(1)
(2)
(3)
(2)/(1)
31.12.14
30.10.15 27.11.15
%
değişim
2,3311
2,9202
2,9248
30,0
2,8323
3,2125
3,0994
20,1
2,5817
3,0664
3,0121
24,5
(2)/(1)
reel %
değişim
22,4
13,0
17,3
(3)/(2)
%
değişim
0,2
-3,5
-1,8
ABD doları/TL*
Euro/TL*
Döviz Sepeti **
Euro-dolar
Paritesi
1,2150
1,1001
1,0597
-7,7
-3,7
* TCMB döviz satış kuru. ** 0,5 dolar + 0.5 euro. *** Reel % değişim için tüketici fiyat endeksi kullanılmıştır.
Daha fazla bilgi için:
Dr. M.Veyis Fertekligil,
Baş Ekonomist
e-posta: veyis.fertekligil@tbank.com.tr
Tel: 0212 – 368 35 20
UYARI NOTU:
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım
danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye
özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz
ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak
yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
14