DENEY-7 ÖN HAZIRLIK RAPORU 1) a) Aşağıdaki devredeki V 0

Adı Soyadı:
Öğrenci No:
DENEY-7 ÖN HAZIRLIK RAPORU
1) a) Aşağıdaki devredeki V0 gerilimini süperpozisyon teoremi ile bulunuz.
b)Aşağıda verilmiş olan breadboardlar üzerine a’da bulduğunuz süperpozisyon devrelerini çiziniz. Multimetrelerin göstereceği
değeri yazınız. 5 V’u elde etmek için 7805 gerilim regülatörü kullanınız.
c)Devreyi multisim üzerinde kurunuz. 5V gerilim kaynağını LM7805CT ile devreye veriniz. Multisim devrelerini(orijinal devreyi,
süperpoziyon devreleri) çiziniz.
7805
DENEY 7: SÜPERPOZİSYON (TOPLAMSALLIK) TEOREMİ YÖNTEMLERİ
Amaç: Bu deneyin amacı, süperpozisyon teoreminin doğrulanması
Gerekli Malzemeler: Multimetre, breadboard, dirençler(330, 470, 10k), pil(9V),
regülatör(7805)
DİKKAT! Derse gelmeden önce Ön Hazırlık Raporu’nda verilen soruların çıktısı alınarak
istenilen devre analizi teknikleriyle çözülerek getirilecektir. Dersten önce toplanacaktır.
DİKKAT!! Deneye gelirken Ön Hazırlık Raporu, Deney Föyü ve Sonuç Raporları ayrı ayrı
zımbalı olacak şekilde getirilmesi gerekmektedir. Bu üçü olmadan gelen öğrenciler
KESİNLİKLE laboratuvara alınmayacaktır.
Teorik Bilgi
Bağımsız kaynakların bulunduğu lineer bir devrede, bir noktadan akan akımın ya da iki nokta
arasındaki gerilim düşümünün belirlenmesi için her bir kaynağın etkilerinin yönlü olarak
cebirsel toplamına Süperpozisyon veya Toplamsallık teoremi denir. Bu yöntemde her bir
kaynak tek başına devreye uygulanır ve diğer kaynakların etkisi yok edilir. Toplamsallık
teoreminde şu adımlar uygulanır;
 Devreye etkisi belirlenecek kaynak dışında tüm gerilim kaynakları kısa devre yapılır.
 Devreye etkisi belirlenecek kaynak dışında tüm akım kaynakları açık devre yapılır.
 Yukarıdaki maddeler her bir kaynak için sırasıyla uygulanır ve devrede bulunmak
istenen akım veya gerilim değerleri kaydedilir. Bu değerler toplanarak gerçek devredeki
istenilen akım veya gerilim değeri bulunur.
R1
R2
+
V1
Vout
R3
V2
-
Süperpozisyon teoremi örnek devre
R1
R2
R1
+
V1
Vout1
R2
+
R3
Vout2
-
V2 gerilim kaynağı kısa devre
R3
V2
-
V1 gerilim kaynağı kısa devre
Aşağıdaki devre için süperpozisyon teoreminin uygulanışı adım adım gösterilmiştir.
Vout=Vout1+Vout2
UYGULAMALAR
Süperpozisyon (Toplamsallık) Teoreminin Uygulanması
R1 =330Ω
v0
5V
I1
9V
R3 =470Ω
R2 =10kΩ
Deneyde Yapılacaklar
1) Yukarıda devrede gösterilen dirençleri ve kaynakları ölçerek Tablo 1’e yazınız.
2) Süperpozisyon yöntemi uygulayarak V0 gerilimini hesaplayınız. Tablo 2’ye yazınız.
3) Devreyi breadboard üzerine kurunuz ve V0 gerilimini süperpozisyon teoreminin
adımlarını uygulayarak ölçünüz. Kaynakların durumunu belirtiniz. Tablo 2’ye yazınız.
4) Süperpozisyon yöntemi uygulayarak I1 akımını hesaplayınız. Tablo 3’e yazınız.
5) Devreyi breadboard üzerine kurunuz ve I1 akımını süperpozisyon teoreminin
adımlarını uygulayarak ölçünüz. Kaynakların durumunu belirtiniz. Tablo 3’e yazınız.
Tablo 1. Uygulama Devresi-1 başlangıç değerleri tablosu
R1
R2
R3
Pil(9V)
Pil(5V)
Ölçüm Değeri
Tablo 2. V0 gerilimi hesaplama ve ölçüm sonuçları
Hesaplama Sonucu
Ölçüm Sonucu
Kaynakların
Durumu
V0 (1.Adım)
V0 (2.Adım)
V0 (Toplam)
Tablo 3. I1 akımı hesaplama ve ölçüm sonuçları
Hesaplama Sonucu
I1 (1.Adım)
I1 (2.Adım)
I1 (Toplam)
Ölçüm Sonucu
Kaynakların
Durumu