ekonomi bakanlığı

EKONOMİ BAKANLIĞI
MOZAMBİK CUMHURİYETİ
T.C. Maputo Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği
E-mail: maputo@ekonomi.gov.tr
Tel: 258 21494 122
Adres:Turkish Embassy Office of the Commercial
Counsellor Av Marginal, 3901 Maputo MOZAMBIQUE
Ticaret Müşavir Yardımcısı Bayram Bahadır Karaca
Genel Bilgiler
GENEL BİLGİLER
Devletin Adı
Başkent
Mozambik Cumhuriyeti
Maputo
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Resmi Dili
Portekizce
Yüzölçümü
799.380 km2
Nüfusu
Önemli Şehirler
Başlıca Limanlar ve
Sevkiyat Noktaları
Para Birimi
Saat Dilimi
Telefon Kodu
İnternet Uzantısı
23 milyon
Maputo, Nampula, Beira, Nacala, Tete
Maputo, Nacala, Beira
Metical
UTC +2
258
.mz
Maputo Ticaret Müşavirliği
2
Ekonomik Göstergeler
GSYH (Milyar $, Cari Fiyatlarla)
Kişi Başına Milli Gelir (GSYH, $)
GSYH Büyümesi (%)
İşsizlik Oranı (%)
Para Birimi/Dolar Paritesi
Cari İşlemler Dengesi (Milyar $)
Cari İşlemler Dengesi / GSYH (%)
Enflasyon Oranı (%)
Doğrudan Yabancı Sermaye Girişi (Milyar $)
Yabancı Yatırımlar (Milyar $)
Toplam Rezervler (Milyar $)
Toplam Dış Borç (Milyar $)
2009
2010
2011
2012*
2013*
2014*
20
414
6,3
27,5
-1,0
-12,9
3,0
1,0
1,0
2
4
22
387
7,1
34,0
-2
-16,4
13,0
1
1
2
4
24
511
7,3
29,1
-3
-23,8
10,4
3
3
2
4
26
565
7,4
28,4
-5
-36,3
2,1
5
5
3
5
28
579
6,5
30,0
-6
-39,4
4,4
5
5
3
6
31
633
7,3
30,0
-6
-37,7
4,2
5
5
3
8
Kaynak: EIU
Maputo Ticaret Müşavirliği
3
Dünya ile Ticaret (I)
Mal Ticareti
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
İhracat/İthalat (%)
2008
2.653
4.008
6.661
-1.355
66,2
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
2.147
2.243
3.764
3.564
5.911
5.807
-1.617
-1.321
57,0
62,9
2011
3.604
6.306
9.910
-2.702
57,2
2012
3.470
6.164
9.634
-2.694
56,3
Değişim (%)
2010-2011 2011-2012
60,7
-3,7
76,9
-2,2
70,6
-2,8
104,5
-0,3
-
Kaynak: Trade Map
Maputo Ticaret Müşavirliği
4
Dünya ile Ticarette Önemli Sektörler (II)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Fasıl
76
27
26
24
17
38
44
90
89
84
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
ALUMİNYUM VE ALUMİNYUM EŞYA
MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR
METAL CEVHERLERİ, CÜRUF VE KÜL
TÜTÜN VE TÜTÜN YERİNE GEÇEN İŞLENMİŞ MADDELER
ŞEKER VE ŞEKER MAMULLERİ
MUHTELİF KİMYASAL MADDELER
AĞAÇ VE AĞAÇTAN MAMUL EŞYA; ODUN KÖMÜRÜ
OPTİK FOTOĞRAF SİNEMA VE ÖLÇÜM CİHAZLARI
GEMİLER, SUDA YÜZEN TAŞIT VE ARAÇLAR
ELEKTRİKSİZ MAKİNELER
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Milyon Dolar
Sıra Fasıl
Dönemsel (Ocak-Aralık)
1
27 MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR
2
84 NÜKLEER REAKTÖRLER, KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR
3
76 ALUMİNYUM VE ALUMİNYUM EŞYA
4
87 MOTORLU KARA TAŞITLARI VB. AKSAM VE PARÇALARI
5
73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
6
85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE PARÇALARI
7
23 GIDA SANAYİ KALINTI VE DÖKÜNTÜLERİ
8
10 HUBUBAT
9
72 DEMİR VE ÇELİK
10
39 PLASTİK VE PLASTİK MAMULLERİ
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
0,4
374,2
59,5
180,6
62,4
0,4
38,1
10,2
37,8
78,6
842
2.147
İHRACAT
2010
1.160,0
447,4
21,2
144,5
9,3
0,0
55,9
1,2
7,3
23,6
1.871
2.243
2011
1.625,7
586,7
175,9
179,5
92,6
0,1
146,1
7,3
64,0
55,8
2.934
3.604
2012
1.089,7
964,1
238,8
227,9
148,3
111,4
108,7
104,9
81,3
60,6
3.136
3.470
2009
582,8
397,7
13,1
452,6
104,9
191,8
7,6
275,6
95,7
78,0
2.200
3.764
İTHALAT
2010
711,0
360,8
13,8
368,6
102,5
152,6
5,6
149,2
85,3
62,8
2.012
3.564
2011
1.488
882,2
694,9
643,2
229,4
230,5
14,2
308,3
108,4
110,3
4.709
6.306
2012
1.473
881,0
575,7
488,8
348,0
284,6
239,3
208,4
152,7
111,8
4.763
6.164
Pay (%)
45,1
16,3
4,9
5,0
2,6
0,0
4,1
0,2
1,8
1,5
81,4
100,0
Pay (%)
23,6
14,0
11,0
10,2
3,6
3,7
0,2
4,9
1,7
1,7
74,7
100,0
Kaynak: Trade Map
Maputo Ticaret Müşavirliği
5
Dünya ile Ticaret (III)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Milyon Dolar
Ülkeler
HOLLANDA
GÜNEY AFRİKA
ÇİN
İNGİLTERE
HİNDİSTAN
İTALYA
İSVİÇRE
ZİMBABVE
ABD
İSPANYA
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
Milyon Dolar
Ülkeler
GÜNEY AFRİKA
HOLLANDA
BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ
BAHREYN
İNGİLTERE
ÇİN
PORTEKİZ
BREZİLYA
ABD
HİNDİSTAN
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
2009
893,9
460,3
74,5
28,7
56,5
15,7
9,6
73,8
41,4
31,4
1.686
2.147
İHRACAT
2010
1.182
467,2
79,6
1,4
30,4
0,4
7,8
72,1
16,4
30,6
1.888
2.243
2009
1.334
488,2
75,6
14,9
28,4
173,1
142,0
33,4
134,8
244,7
2.669
3.764
İTHALAT
2010
1.227
642,9
47,6
94,7
57,4
130,0
154,2
23,2
74,4
201,7
2.653
3.564
2011
1.402
584,0
167,7
198,7
87,2
51,7
99,8
127,3
25,7
83,4
2.828
3.604
2011
2.121
676,1
401,1
108,4
222,8
373,8
225,6
44,2
292,3
300,5
4.766
6.306
2012
921,5
666,9
636,7
177,4
155,1
108,1
87,3
83,0
62,0
50,9
2.949
3.470
2012
1.942
572,6
453,9
389,4
373,2
347,7
301,5
281,5
253,8
199,5
5.115
6.164
Pay (%)
38,9
16,2
4,7
5,5
2,4
1,4
2,8
3,5
0,7
2,3
78,5
100
Pay (%)
33,6
10,7
6,4
1,7
3,5
5,9
3,6
0,7
4,6
4,8
75,6
100
Kaynak: Trade Map
• Türkiye 2012 yılında Mozambik’in ihracat ve ithalatında 20’nci sırada yer almaktadır.
Maputo Ticaret Müşavirliği
6
Türkiye ile Ekonomik ve Ticari İlişkiler
Anlaşmalar:
• Hava Hizmetleri Ulaştırma Anlaşması
Maputo Ticaret Müşavirliği
7
Türkiye ile İkili Ticaret (I)
Türkiye'nin İhracatı
Türkiye'nin İthalatı
Dış Ticaret Hacmi
Dış Ticaret Dengesi
2008
18,5
10,8
29,3
7,7
Değer (Milyon Dolar)
2009
2010
2011
24,5
45,7
102,6
66,2
43,3
71,0
90,7
89,0
173,6
-41,7
2,3
31,6
Değişim (%)
2012
2010-2011 2011-2012
36,4
124,5
-64,5
156,4
63,8
120,3
192,8
94,9
11,1
-120,0
Kaynak: Trade Map
Maputo Ticaret Müşavirliği
8
Türkiye ile İkili Ticaret (II)
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Sıra
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Fasıl
72
31
84
21
85
73
19
48
96
94
Fasıl
27
24
12
28
41
85
71
72
73
74
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
DEMİR VE ÇELİK
GÜBRELER
ELEKTRİKSİZ MAKİNE VE CİHAZLAR
YENİLEN ÇEŞİTLİ GIDA MÜSTAHZARLARI
ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR
DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA
MAKARNA VS.
KAĞIT VE KARTON
HİJYENİK HAVLULAR
MOBİLYALAR,PREFABRİK YAPILAR
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
TÜRKİYE'NİN İHRACATI
2009
2010
2011
2012
0,7
5,2
8,9
12,0
3,5
0,0
2,9
4,4
0,2
0,9
4,3
4,1
1,4
2,0
2,1
2,1
1,5
1,8
2,9
2,1
0,8
3,2
0,8
2,0
2,4
0,2
1,8
1,6
0,6
1,5
1,4
1,0
0,0
0,0
0,0
0,9
0,3
0,6
0,8
0,9
11,5
15,5
25,0
31,0
24,5
45,7
102,6
36,4
Milyon Dolar
Dönemsel (Ocak-Aralık)
TAŞKÖMÜRÜ
TÜTÜN
DİĞER YAĞLI TOHUMLAR VE MEYVELER
İNORGANİK KİMYASAL MÜSTAHSALLAR
SIĞIR VE AT CİNSİ HAYVANLARIN DERİLERİ
ELEKTRİKLİ MAKİNE VE CİHAZLAR
KIYMETLİ VEYA YARI KIYMETLİ TAŞLAR
DEMİR VE ÇELİK
DEMİR VE ÇELİKTEN EŞYA
BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA
LİSTE TOPLAMI
TOPLAM
TÜRKİYE'NİN İTHALATI
2009
2010
2011
2012
1,5
5,2
55,2
134,1
8,1
6,9
13,5
17,2
12,7
4,4
2,2
4,6
0,0
0,0
0,0
0,5
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,2
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
22,4
16,8
70,9
156,4
66,2
43,3
71,0
156,4
Pay(%)
33,0
12,0
11,2
5,8
5,7
5,6
4,5
2,7
2,5
2,4
85,2
100,0
Pay(%)
85,7
11,0
2,9
0,3
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
100,0
100,0
Kaynak: Trade Map
Maputo Ticaret Müşavirliği
9
Fırsatlar
İkili Ekonomik İlişkilerin Gelişme Alanları (Sektörler)
•Mal Ticareti : Madenler(Kömür, Doğalgaz, Altın), İnşaat Malzemeleri, Gübre
•Yatırımlar: Madencilik, Konut İnşaatı, Otel İnşaatı ve İşletmesi
Maputo Ticaret Müşavirliği
10
Faydalı Bilgiler
Firmalarımız İçin Önemli Adresler (*)
Fuarlar
FACIM Uluslararası Ticaret Fuarı http://www.facimfair.co.mz/facim/indexen.html
İhaleler
http://www.clubofmozambique.com/solutions1/faq4.php?cat_id=21
İlgili Kamu Kurum ve
Kuruluşları
Yatırım Teşvik Merkezi http://www.cpi.co.mz/
Devlet http://www.portaldogoverno.gov.mz/
Merkez Bankası http://www.bancomoc.mz/
İhracat Destek Birimi http://www.ipex.gov.mz/
Sektörel
Dernekler
Mozambik Ekonomi Birlikleri Konfederasyonu http://www.cta.org.mz/
Odalar
Ticaret Odası http://www.teledata.mz/cacomo/
Firma Bilgi Kaynakları
http://www.indexmocambique.com/empresas/index.php
(*) Firmalarımızın söz konusu ülkeye ilişkin bilgi almak amacıyla takip edebilecekleri düşünülerek yukarıda listelenen web adres bilgileri;
güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan temin edilen referans bilgilerdir. Ekonomi Bakanlığı, bu adreslerdeki içeriklerin doğru ve tam
olması konusunda garanti vermez; bu içeriklerin kullanımı ile ilgili doğabilecek sorunlarda hukuki sorumluluk kabul etmez .
Maputo Ticaret Müşavirliği
11