Basınç - Rüzgârlar

BÖLÜM – 5
Test
Basınç - Rüzgârlar
1.
1
5.
Atmosfer basıncı yere ve zamana bağlı olarak değişir.
COĞRAFYA
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi atmosfer basıncının değişimi ve dağılışı üzerinde etkili değildir?
Bir dağ yamacı boyunca yükselirken veya Ekvator’a doğru yaklaştıkça yer çekimi azalır. Bunun sonucu olarak ta
atmosfer basıncı azalır.
90˚
A) Yer çekimi
B) Sıcaklık
66°33'
C) Gaz miktarı ve yoğunluğu D) Yükseklik
a
E) Yağış
23°27'
b
0°
c
2. Atmosfer basıncı ile ilgili aşağıdaki açıklamalardan
hangisi yanlıştır?
23°27'
d
66°33'
e
A) Alçalıcı hava hareketlerinin etkili olduğu yerlerde atmosfer basıncı yüksektir.
90˚
B) Atmosferde sıcaklık azaldıkça basınç yükselir.
Yukarıdaki şekilde noktaların yüksekliklerini aynı
kabul edersek, hangi noktada atmosfer basıncının
daha az olması beklenir?
C) Atmosferde basınç farkı rüzgâr oluşumuna neden
olur.
D) Yüksek basınç alanlarında yükselici hava hareketleri vardır.
3.
Sıcaklık ile basınç ters orantılıdır. Havanın sıcak olduğu
yerlerde atmosfer basıncı düşerek alçak basınç oluşur.
A) a
Palme Yayıncılık
E) Atmosfer basıncın oluşmasında ve değişiminde termik ve dinamik faktörler etkilidir.
6.
B) b
C) c
D) d
E) e
Atmosfer basıncının düştüğü yerlerde hava bulutlu veya
yağışlı iken atmosfer basıncının yükseldiği yerlerde hava durgun ve açıktır.
Alçak basınç alanlarında havanın yağışlı olmasının
en önemli nedeni, aşağıdakilerden hangisidir?
Aşağıdakilerden hangisi, hava sıcaklığı yüksek olmasına rağmen sürekli yüksek basınç alanıdır?
A) Doğal bitki örtüsünün gür olması
B) Havanın taşıyabileceği nem miktarının fazla olması
A) Orta Kuşak karalarının batı kıyıları
B) Ekvator ve yakın çevresi
C) Havanın yükselici hareket yapması
C) 60° Kuzey ve Güney enlemleri
D) Soğuk su akıntılarının etkili olması
D) 30° Kuzey ve Güney enlemleri
E) Havanın alçalıcı hareket yapması
E) Kutuplar ve yakın çevresi
7.
4.
Yüksek basınç alanlarında hava olaylarının çok ender değişmesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Yükseldikçe atmosfer basıncının azalması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Bulutların azalmasıyla
A) Sürekli alçalıcı hava hareketlerinin oluşması
B) Gaz yoğunluğunun azalmasıyla
B) Yıl boyunca sıcaklık değerlerinin düşük olması
C) Sıcaklığın azalmasıyla
C) Yıl boyunca havanın neme ihtiyacının az olması
D) Buharlaşmanın azalmasıyla
D) Sürekli yükselici hava hareketlerinin oluşması
E) Işımanın azalmasıyla
178
Yüksek basınç alanlarında hava genelde durgun ve açıktır. Hava olayları nadiren değişir.
E) Yer şekillerinin engebesinin az olması
1. E
2. D
3. D
4. B
5. C
6. C
7. A
11. Herhangi bir ortamda sıcaklığın düşmeye başlaması ha-
içinde ölçülen basınç değeri 910 mb ise aşağıdaki
bilgilerden hangisi yanlış olur?
vanın hacminin daralmasına neden olur. Hacmi daralan
havanın ağırlığı artarak alçalıcı hareket yapmaya başlar. Bunun sonucunda ise havanın alçalıcı hareket yaptığı yerlerde atmosfer basıncı yükselmeye başlar.
A) Rüzgârlar Ankara’ya doğru esmektedir.
BÖLÜM – 5
8. Ankara’da yılın herhangi bir gününde belli bir süre
C) Ankara’da havanın bulutluluk oranı artmıştır.
a
e
D) Ankara’da yerin ısı kaybı azalmaya başlamıştır.
COĞRAFYA
B) Hava kütleleri Ankara üzerinde alçalıcı harekete
geçmiştir.
b
Ekvator
c
E) Ankara’da alçak basınç koşulları yaşanmaktadır.
d
Buna göre, ocak ayında haritadaki taralı alanların
hangisinde atmosfer basıncı en yüksektir?
Yüksek basınç alanlarında hava kütleleri alçaldıkça ısınır ve genişler. Buna bağlı olarak böyle ortamlarda su
buharı yoğunlaşmaz. Bu nedenle, yüksek basıncın etkili
olduğu yerlerde hava genelde açık ve güneşlidir.
B) b
C) c
D) d
E) e
12. Yüksek basınç alanlarında hava genelde açık ve güneşli iken alçak basınç alanlarında hava genelde bulutlu ve
yağışlıdır.
II
I
I
II
III
IV
III
V
Ekvator
IV
Buna göre, yukarıdaki Dünya haritasında taralı alanların hangisinde yıl boyunca havanın açık olması
beklenir?
A) I
A) a
B) II
C) III
D) IV
Palme Yayıncılık
9.
Buna göre, yukarıdaki basınç alanlarından hangilerinde hava bulutlu ya da yağışlıdır?
E) V
10. Aşağıdaki şekillerde iki farklı basınç merkezindeki yatay
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) II ve IV
hava hareketlerinin durumu gösterilmiştir.
E) III ve IV
13. Sıcaklığa bağlı olarak oluşan basınçlara termik kökenli
basınçlar adı verilir. Sıcaklığın artması termik kökenli alçak basıncın, sıcaklığın azalması da termik kökenli yüksek basıncın oluşmasına neden olur.
I. Merkez
II. Merkez
IV
Buna göre, şekillere bakarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
III
V
I
A) I. merkez Kuzey Yarım Küre’de alanıdır.
B) II. merkez alçak basınç alanıdır.
II
D) II. merkezde rüzgârın hızı I. merkezden daha fazladır.
Buna göre, ocak ayında yukarıdaki Türkiye haritasında numaralandırılarak verilen alanların hangisinde termik kökenli yüksek basınç oluşma ihtimali daha yüksektir?
E) I. merkez 30° enleminde yıl boyunca oluşur.
A) I
C) I. merkezde hava açık ve güneşlidir.
8. B
9. C
10. D
11. A
12. C
B) II
13. C
C) III
D) IV
E) V
179
BÖLÜM – 5
Test
Basınç - Rüzgârlar
1.
2
4.
COĞRAFYA
Aşağıdaki şekil, bir yerde, herhangi bir anda etkili olan
basınç merkezini ve yatay yöndeki hava hareketlerini
göstermektedir.
Temmuz ayında, Kuzey Yarım Küre’deki karalar alçak
basınç konumundayken Güney Yarım Küre’deki karalar
yüksek basınç konumundadır. ocak ayında da bu durumun tersi oluşmaktadır.
Her iki yarım küredeki karaların üzerinde temmuz ve
ocak aylarında oluşan basınçların farklı olmasının
temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dünya’nın günlük hareketi
B) Karaların farklı ısınması ve soğuması
Buna göre, bu basınç merkezinin;
C) Karaların Kuzey Yarım küre’de daha fazla yer kaplaması
a. ortalama yüksekliği,
b. hava durumu
c. ortalama sıcaklık değeri,
d. yatay hava hareketinin yönü
D) Her iki yarım kürenin yıllık sıcaklık ortalamalarının
farklı olması
E) Dünya’nın eksen eğikliği
özelliklerinden hangileri kesinlikle belirlenebilir?
A) a ve b
B) a ve c
C) b ve d
D) b ve c
Yukarıda verilen kurala aşağıdaki basınç merkezlerinden hangisi uymamaktadır?
E) c ve d
2. Aşağıdaki şekilde, bir merkezdeki hava hareketleri numaralandırılarak gösterilmiştir.
Palme Yayıncılık
5. Sıcaklıkla atmosfer basıncı ters orantılıdır.
A) Kışın karalardaki yüksek basınç
B) Yazın denizlerdeki yüksek basınç
C) Ekvator’daki sürekli alçak basınç
D) 30° enlemlerindeki yüksek basınç
II
I
E) Kutuplardaki sürekli yüksek basınç
III
V
6.
K
IV
Yer şekillerinin etkisiz olduğu kabul edilirse, bu merkezden doğan rüzgârlardan hangisi gittiği yerin sıcaklık değerlerini arttırıcı etki yapar?
A) I
3.
B) II
C) III
D) IV
Dünya ekseni etrafında dönmeseydi genel atmosfer
dolanımı aşağıdakilerden hangisindeki gibi olurdu?
A)
B)
C)
D)
E) V
Aşağıdakilerden hangisi, yüksek basınç alanlarının
özelliklerinden biri değildir?
A) Havanın neme olan ihtiyacı fazladır.
B) Alçalıcı hava hareketleri görülür.
C) Yatay hava hareketleri merkezden çevreye doğrudur.
E)
D) Hava bulutlu ve yağışlıdır.
E) Yeryüzeyinde hava yoğunluğu fazladır.
180
1. C
2. D
3. D
4. E
5. D
6. B
10.
Aşağıdaki haritada ocak ayında yeryüzündeki basıncın
dağılışı gösterilmiştir.
YB
AB
1014
1012
V
II
101
0
1010
III
AB
YB
I
12
10
COĞRAFYA
AB
IV
YB
AB
BÖLÜM – 5
7.
Yukarıdaki izobar haritasında gösterilen hangi noktada güneşlenme miktarının daha fazla olduğu söylenebilir?
YB
Bu haritadan yararlanarak aşağıdaki sonuçlardan
hangisine ulaşılamaz?
A) I
A) Karalar, Kuzey Yarım Küre’de çok soğuduğu için
yüksek basınç alanlarıdır.
B) II
C) III
D) IV
E) V
11. Dünya’nın ekseni etrafındaki hareketine bağlı olarak, her
B) Ekvator çevresi sürekli alçak basınç alanıdır.
iki yarım kürenin 30° enlemleri ve 60° enlemleri üzerinde
dinamik kökenli basınç kuşakları oluşmaktadır.
C) Kuzey Yarım Küre’de aynı enlem üzerinde basınç
aynı değildir.
30° enlemlerinde oluşan basınç kuşağı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
D) Güney Yarım Küre’de denizler karalardan az ısındığı
için yüksek basınç alanıdır.
A) Havanın yıl boyunca neme olan ihtiyacı azdır.
E) Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe basınç düzenli bir şekilde artmaktadır.
C) Sürekli olarak çevrelesine rüzgâr gönderir.
B) Sürekli alçalıcı hava hareketleri görülür.
D) Dünya’nın en sıcak sahalarıdır.
E) Kayaçlarda fiziksel çözünme hâkimdir.
izobar değerleriyle hazırlanmış izobar haritası verilmiştir.
a
d
92
e
5
90
12. Matematik konumu bilinmeyen bir merkezde hava harePalme Yayıncılık
8. Aşağıda bir bölgede yılın herhangi bir gününde ölçülen
ketlerinin sürekli olarak yükselici şeklinde olduğu gözlemlenmiştir.
Bu merkez için aşağıdakilerden hangisi kesin olarak
söylenemez?
A) Genelde hava kapalıdır.
0
B) Yıl boyunca yeryüzünün enerji kaybı fazladır.
C) Yıl boyunca bulutluluk oranı fazladır.
c
D) Yıl boyunca havanın neme olan ihtiyacı azdır.
b
E) Ekvator üzerinde olabilir.
Buna göre, hangi noktada yağışın oluşma ihtimali
daha fazladır?
A) a
B) b
C) c
D) d
13. Rüzgârlar 1’ deki gibi en kısa yolu değil 2 ‘deki gibi uzun
yolu izlerler.
E) e
2
1
YB
9.
II
V
AB
2
I
Dünya kendi ekseni etrafında dönmeseydi
III
Dünya kendi ekseni etrafında döndüğü için
100
Deniz
IV
Bu durumun temel nedeni nedir?
Yukarıdaki izohips haritasında belirtilen noktaların
sıcaklıklarının eşit olduğu düşünülürse, hangi noktada basıncın en fazla olduğu söylenebilir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
7. E
B) Dünya’nın ekseni etrafındaki hareket etmesi
C) Basınç merkezlerinin yer değiştirmesi
D) Basınç merkezlerinin konumu
E) V
8. E
A) Basınç merkezleri arasındaki mesafe
E) Dünya’nın küresel şekli
9. C
10. D
11. A
12. B
13. B
181
BÖLÜM – 5
Test
Basınç - Rüzgârlar
1.
3
5.
Herhangi bir yerde rüzgârın başlamasına neden olan
temel faktör aşağıdakilerden hangisidir?
COĞRAFYA
A) Bitki örtüsü
B) Nemlilik
C) Yağış
D) Basınç farklılığı
Basınç farkı aynı olsa bile, birbirine farklı uzaklıktaki
merkezler arasında esen rüzgârın hızı da farklı olur. Örneğin; birbirine yakın olan merkezler arasında rüzgârın
hızı fazlayken, uzak olan merkezler arasında rüzgâr daha yavaş eser.
E) Yer şekilleri
I
0
110
90
2. Rüzgârların esiş yönü üzerinde çeşitli faktörler etkili ol-
0
II
maktadır.
III
IV
Buna göre, basınç merkezlerinin;
I. konumu,
V
II. aralarındaki mesafe,
III. arasındaki basınç farkı,
Buna göre, yukarıda verilen izobar haritası üzerinde
işaretlenen oklar doğrultusunda esen rüzgârlardan
hangisinin daha yavaş estiği söylenebilir?
IV. yer şekilleri,
gibi fökterlerden hangileri bir merkezdeki rüzgârın
esiş yönü üzerinde etkilidir?
B) I ve IV
C) II ve III
D) II ve IV
3.
Palme Yayıncılık
A) I ve II
A) I
E) III ve IV
6.
B) II
C) III
D) IV
E) V
Aşağıda A noktasının ve yakın çevresinin gösterildiği topoğrafya haritası verilmiştir.
Deniz
Hava kütlesinin birim zamanda yatay yönde yaptığı yer
değiştirme hızına rüzgârın hızı denir. Rüzgârın hızı üzerinde çeşitli faktörlerin etkisi vardır.
A
K
Aşağıdakilerden hangisi bu faktörlerden biri değildir?
B) Merkezler arasındaki mesafe
Yukarıdaki topoğrafya haritasındaki, A merkezindeki
yıl boyunca görülen rüzgâr frekansı gülü aşağıdakilerden hangisidir?
C) Dünya’nın eksen eğikliği
A)
A) Merkezler arasındaki basınç farkı
D) Yer şekillerinin engebelilik özelliği
B)
K
B
E) Dünya’nın ekseni etrafındaki hareketi
D
B
G
4.
Türkiye, bulunduğu coğrafi konumu
rüzgârların etkisinde kalmaktadır.
gereği
bazı
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de
rüzgârlardan biri değildir?
etkili
olan
A) Karayel
B) Lodos
C) Yıldız
D) Samyeli
182
C)
D)
D
G
K
B
3. C
4. E
5. C
D
G
E)
2. B
K
B
D
E) Bora
1. D
D
G
K
B
K
6. A
G
10. Rüzgârlar geldikleri yerin sıcaklık özelliklerini gittiklere
A ve B merkezleri arasında oluştuğu görülen rüzgârın bir
süre sonra sona dindiği yani erdiği gözlemlenmiştir.
BÖLÜM – 5
7.
yerlere götürürler. Bunun sonucunda, gittikleri yerlerde
hava sıcaklığını ya arttırır ya da azaltırlar.
Bu durum öncelikli olarak aşağıdakilerden hangisini kanıtlar?
0°
IV
A) Merkezlerde basınç karakterlerinin tersine döndüğünü
20°
II
B) Merkezler arasında basınç farkının ortadan kalktığını
COĞRAFYA
10°
III
0°
I
10°
C) Merkezlerde sıcaklık değerlerinin yükseldiğini
Buna göre, yukarıdaki şekilde ok yönünde esen numaralandırılmış rüzgârlar ulaştıkları alanların sıcaklığını sırasıyla nasıl etkilerler?
D) Merkezlerde nem açığının arttığını
E) Merkezlerde sıcaklık değerlerinin düştüğünü
8. Aşağıdaki şekilde aynı coğrafi bölgede yer alan beş
kentte aynı anda ölçülen basınç değerleri gösterilmiştir.
Basınç (milibar)
1500
1200
900
I
II
III
IV
A) Arttırır
DeğiştirmezAzaltır
Azaltır
B) Arttırır
Arttırır
Arttırır
Azaltır
C) Azaltır
Azaltır
Azaltır
Değiştirmez
D) DeğiştirmezArttırır
Değiştirmez Azaltır
E) Azaltır
Değiştirmez Arttırır
Azaltır
600
0
I
II
III
IV
V
Kentler
Rüzgârın hızı sadece basınç farkına bağlı olsaydı,
hangi iki kent arasında oluşan rüzgârın hızı daha fazla olurdu?
A) I ve II
B) I ve III
C) I ve IV
D) II ve III
Palme Yayıncılık
300
11. Aşağıdaki rüzgârlardan hangisinin etki alanı en dardır?
A) Muson rüzgârları
B) Alize rüzgârları
C) Kutup rüzgârları
D) Föhn rüzgârları
E) III ve IV
E) Batı rüzgârları
12. Karalar çabuk ısınır çabuk soğur, denizler ise yavaş yavaş ısınır yavaş yavaş soğur.
Kış
9.
Aşağıda birbirine komşu olan iki kentin yılın herhangi
beş gününde ölçülen basınç değerleri verilmiştir.
Yaz
Deniz
Kara
Deniz
-I-
Basınç (milibar)
-II-
Kış
1500
1200
Yaz
Deniz
900
600
Kara
Kara
-III-
Deniz
Kara
-IV-
300
0
I
II
: I. Kent
III
IV
V
Buna göre, yukarıdaki şekillerde belirtilen dönemler
de ok yönünde esen rüzgârlardan hangileri hava sıcaklığını düşürücü etki yapar?
Günler
: II. Kent
Buna göre, bu iki kent arasında oluşan rüzgârlardan
hangi günde esen rüzgârın hızı daha fazladır?
A) I
B) II
C) III
D) IV
7. B
E) V
8. A
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) II ve IV
9. C
10. A
11. D
E) III ve IV
12. E
183
BÖLÜM – 5
Test
Basınç - Rüzgârlar
1.
4
5.
I. Muson rüzgârları
COĞRAFYA
II. Batı rüzgârları
III. Kutup rüzgârları
A) Batı rüzgârları – Ilıman kuşak karalarının batısına
IV. Alize rüzgârları
B) Alize rüzgârı – Ekvatoral kuşak karalarının doğusuna
Yukarıdaki rüzgârlardan hangileri estikleri karalara
her mevsim yağış bırakır?
A) I ve II
B) II ve III
C) II ve IV
D) III ve IV
Tropikal sahada yükselici hava hareketlerine neden
olan sürekli rüzgâr ve yağış bıraktığı yer aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
C) Kutup rüzgârları – Soğuk kuşak karalarının doğu kıyılarına
D) Muson rüzgârları – Güneydoğu Asya karalarının güneyine
E) I, II ve IV
E) Alize rüzgârları – Ekvatoral kuşak karalarının batısına
2. Kutup rüzgârlarıyla, Batı rüzgârları 60° enlemlerinde
karşılaşarak cephe oluşturur.
6.
Bu rüzgârları birbirine çeken faktör aşağıdakilerden
hangisidir?
I. Alize rüzgârları
II. Batı rüzgârları
III. Kutup rüzgârları
A) 30° enlemlerindeki yüksek basınç
IV. Muson rüzgârları
B) Ekvator’daki alçak basınç
D) Kutuplardaki yüksek basınç
E) Yazın karalardaki alçak basınç
3.
V. Meltem rüzgârları
Palme Yayıncılık
C) 60° enlemlerindeki alçak basınç
Dünya’nın günlük hareketi durdurulabilse yukarıdaki rüzgârlardan hangileri oluşmaz?
I. Kaynağı dinamik yüksek basınçtır.
7.
III. Orta kuşak karalarının batı kıyılarına yağış getirir.
Yukarıda bazı özellikleri verilen rüzgâr türü aşağıdakilerden hangisidir?
B) Alize rüzgârları
C) Batı rüzgârları
D) Muson rüzgârları
4.
184
C) III ve IV
D) IV ve V
E) I, II ve V
Yazın Asya Kıtası ısınarak alçak basınç alanı oluştururken aynı anda Hint Okyanusu daha serin olduğu için yüksek basınç konumundadır. Dolayısıyla Hint
Okyanusu’ndan Asya Kıtası’na doğru esen ve bol miktarda yağış oluşturan rüzgârlar belirir. Bu rüzgârlara yaz
musonları adı verilir.
Muson rüzgârlarının yazın yağış getirmesinin nedeni nedir?
E) Föhn rüzgârları
A) Muson rüzgârlarının yazın daha hızlı esmesi
Aşağıda verilen rüzgârlardan hangisi Dünya’nın ekseni etrafındaki hareketine bağlı olarak oluşan ve
daha sonra yönü değişerek devirli rüzgâr özelliği kazanan, etki alanı dar olan bir rüzgârdır?
A) Meltem rüzgârları
B) Muson rüzgârları
C) Föhn rüzgârları
D) Alize rüzgârları
B) II ve III
II. Okyanuslar üzerinden geçerken bol miktarda nem
alır.
A) Kutup rüzgârları
A) I ve III
B) Muson rüzgârlarının Alize rüzgârlarıyla birleşmesi
C) Musonların altı ay boyunca denizden karaya doğru
esmesi
D) Asya kıtasında yükselici hava hareketlerinin oluşması
E) Yaz mevsiminde cephelerin etkili olması
E) Tropikal rüzgârlar
1. C
2. A
3. C
4. A
5. B
6. E
7. C
11. Aşağıdaki şekillerde kara meltemi ile deniz melteminin
rı sonucunda, kara ve deniz arasındaki basınç farkından
dolayı oluşan rüzgârlardır. Yazın denizden karaya eserek
bol yağış getirirlerken, kışın karadan denize doğru kurak
olarak eserler.
gün içindeki esme durumları verilmiştir.
Serin
C) Muson rüzgârları
D) Tropikal rüzgârlar
Sıcak
Deniz
Kara
Gündüz
Serin
Kara
COĞRAFYA
B) Meltem rüzgârları
Sıcak
Deniz
Yukarıda özellikleri anlatılan rüzgâr aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Batı rüzgârları
BÖLÜM – 5
8. Kara ve denizlerin yıl içinde farklı ısınıp farklı soğumala-
Gece
Bu rüzgârlar yılın hangi döneminde daha etkili olmaktadırlar?
E) Föhn rüzgârları
A) İlkbahar
B) Yaz
C) Sonbahar
D) Kış
E) Her mevsim
12. Ekvator’da yükselerek bol yağış bırakan Alize rüzgârları,
9.
kutuplara doğru harekete geçtiklerinde Ters Alizeler adını alırlar. Ters Alizeler 30° enlemlerinde merkezkaç kuvvetinin etkisiyle yeryüzüne alçalmaya zorlanırlar. Yere
inen bu hava kütleleri tekrar Ekvator’a doğru yatay harekete geçtiklerinde ilk önce etkili oldukları alanlara toz sürükleyip buraları çölleştirirler.
Aşağıdakilerden hangisi meltem rüzgârlarının özelliklerinden değildir?
A) Kara-deniz ya da alçak-yüksek yerlerin basınç farkından dolayı oluşurlar.
B) Etki alanları dar olan rüzgârlardır.
D) Etkili oldukları yerlerde sıcaklığı arttırıcı ve bunaltıcı etki yaparlar.
E) Gün içinde yön değiştirme özellikleri olduğu için devirli rüzgârlardır.
Bu durum, Ters Alize rüzgârlarının temelde hangi
özelliğiyle ilgilidir?
Palme Yayıncılık
C) Esiş süreleri kısadır.
A) Alçalıcı hareket yaparken ısınmalarıyla
B) Yatay harekete geçtiklerinde hızlarının azalmasıyla
C) Merkezden çevreye doğru esmeleriyle
D) Neme olan ihtiyaçlarının fazla olmasıyla
E) Karalar üzerinde esmeleriyle
13. Aşağıdaki şekilde, sürekli basınç merkezlerindeki hava
hareketleri gösterilmiştir.
a
b
90°
a
60°
b
c
d
e
f
g
30°
c
0°
d
30°
e
60°
f
90°
g
10. Bir dağın yamacı boyunca aşağıya inen, inerken sıcaklığı her 100 m’de 1°C artan rüzgârlara föhn adı verilir.
Aşağıdakilerden hangisi föhn rüzgârlarının özelliklerinden değildir?
Bu şekil üzerinde a, c, e, g harfleriyle gösterilen yerlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Etkili oldukları yerlerde sıcaklığı arttırıcı etki yaparlar.
B) Tarım ürünlerinin erken olgunlaşmasını sağlarlar.
A) Yıl boyunca çevrelerinden rüzgâr alırlar.
C) Çığlara neden olabilirler.
B) Hava kütleleri yıl boyunca alçalıcı hareket yaparlar.
D) Havanın neme olan ihtiyacını arttırırlar.
C) Yıl boyunca kapalı ya da yağışlı yerlerdir.
E) Yamaç yağışlarına neden olurlar.
D) Kış ayları boyunca cephe oluşumları görülür.
E) Doğal bitki örtüleri sık ormanlık alanlardır.
8. C
9. D
10. E
11. B
12. A
13. B
185
BÖLÜM
ÜNİTE ––55
14. Kış mevsiminde estiği zaman Anadolu’da ki ayaz hava-
17. Hava kütleleri çeşitli özelliklere sahiptir.
yı kırar, karları eritir, yüksek kesimlerde çığ oluşturur, yer
yer baca zehirlenmelerine neden olan rüzgârdır.
Aşağıdaki seçeneklerde verilen hava kütlelerinin
özelliklerinden hangisi yanlıştır?
Yukarıda hangi rüzgârın özellikleri anlatılmıştır?
A) Basınç farkı artınca rüzgâr hızı artar.
COĞRAFYA
A) Karayel
B) Poyraz
B) Basınç merkezleri yer değiştirince rüzgâr yönü değişebilir.
C) Keşişleme
C) Alçalan hava ısındığından yağış bırakmaz.
D) Lodos
D) Yükselen hava yoğunluğu azaldığı için yağış bırakmaz.
E) Fön
E) Yamaçlardan sürtünerek inen hava ısınır.
18. Bazı rüzgârlar, havadaki nem oranını artırırken bazıları
azaltır.
Aşağıdaki rüzgârlardan hangisi nemin azalmasına
neden olur?
A) Kuzeybatıdan esen karayel
15. Yerden yükseldikçe atmosferin yoğunluğu azalır.
B) Dağ yamaçlarından esen föhn
Atmosfer yoğunluğunun azalması, aşağıdakilerden
hangisinin de azalmasına sebep olur?
Palme Yayıncılık
C) Denizden esen yaz musonu
A) Sıcaklığın
B) Atmosferin saydamlığının
C) Basıncın
D) Rüzgâr hızının
D) Gündüz esen deniz meltemi
E) Kuzeyden esen yıldız
19. Rüzgârlar; sürekli, devirli ve yerel rüzgârlar olarak sınıflandırılabilir.
E) Işınların düşme açısının
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizin de içinde bulunduğu kuşakta esen sürekli rüzgârlardır?
A) Muson
B) Meltem
C) Karayel
D) Batı
E) Föhn
16. 30° enlemlerinde bulunan çöllerde, hava sürekli olarak
alçalıcı yönde hareket eder.
20. Aşağıdakilerden hangisi rüzgâr hızının azalmasına
Bu hava hareketi aşağıdakilerden hangisi ile çelişir?
186
neden olur?
A) Isınan havanın yükselmesi
A) Basınç merkezlerinin birbirine yakın olması
B) Alçalan havanın yağış getirme olasılığı
B) Deniz ve kara yüzeyinin geniş olması
C) Rüzgâr hızı
C) Yüzey şekillerinin engebeli olması
D) Çöllerdeki fiziksel çözülme olayı
D) Isınma farkının artması
E) Çöllerin bulunduğu enlem derecesi
E) Basınç farkının artması
14. D
15. C
16. A
17. D
18. B
19. D
20. C