hızlı beta testi,boğaz enfeksiyonu,difteri,adenovirüs

HIZLI BETA TESTİ
Rapid Beta antigene test; Strep swab test, Hızlı strep testi;
Strep test; Direct antigen screen; Beta-Hemolytic Strep
Culture, Throat; Group A Beta Streptococcus Culture, Throat;
Rapid Strep Screen; RoutineThroat Culture; Screening Culture
for Group A Beta Streptococcus; Strep Throat Screen
A Grubu Beta Hemolitik Streptokoklar (beta) doğada yaygın
olarak bulunan ve insanlarda boğaz enfeksiyonlarına, cilt
enfeksiyonlarına sebep olan bakterilerdir. Beta enfeksiyonları
çok ciddi yan etkilere ve komplikasyonlara yol açtıkları için
erken dönemde teşhis ve tedavileri çok önemlidir. Beta
hemolitik streptokoklar en çok bademcik enfeksiyonuna yol
açarlar ancak nadiren cilt enfeksiyonu da yapabilirler. Boğaz
ağrısı ve ateşi olan her çocuk mutlaka beta enfeksiyonu
açısından test edilmelidir.
Hızlı streptokok antijen testi boğaz örneğinde streptokok
antijeni arayan hızlı bir serolojik testtir. Boğaz
enfeksiyonları sırasında etkenin beta mikrobu olup olmadığına
bakmak için kullanılır. Test A gurubu
Streptokok antijeni ( Beta mikrobu) arar. Boğaz
enfeksiyonlarında beta mikrobu iki şekilde bakılır
1- Kültür: Beta hemolitik streptokok kültürü en az bir gün
sürer. Çok spesifik bir testtir ancak vakit alır.
2- Hızlı Beta Testi: Beta hemolitik streptokok
antijenlerinin varlığına bakan ve iki saatte sonuç veren
pratik bir testtir.
Hızlı Beta hemolitik streptokok antijen testinin pozitif
olduğu hastalara kültür yapılmaz. Hızlı beta testi negatif
ancak klinik bulgular
yapılabilir. ,
beta
düşündürüyor
ise
kültür
Hızlı beta testi nasıl yapılır?
Hızlı beta antijen testi boğaz örneklerinden yapılır. Örneğin
bademcik enfeksiyonu düşünülen alandan uygun örnek üzerinde
yapılması gerekir.
Hızlı antijen testi ne kadar doğru?
Hızlı beta antijen testinin spesifitesi % 60 – 70 arasındadır.
Yani beta hastalarının hepsinde pozitif olmaz ancak pozitif
ise doğrudur. Bu durumda hızlı beta antijen testi negatif ise
kültür yapılmalıdır. Boğaz kültürüne antibiyogram yapılmaz.
Boğaz kültürü ve hızlı beta testi örnekleri kısa süre içinde
test edilmelidir, beklemek gerekiyor ise boğaz örnekleri oda
ısısında bekletilmeli buzdolabına konulmamalıdır.
Hızlı beta antijen testi örneği
nasıl alınır?
Örnekler boğaz kültüründe olduğu gibi iltihaplı bademcik
dokusundan ve farinksden pamuklu çubuk ile kazıyarak
alınmalıdır. Örnekler tükürük ile karıştırılmamalı bu nedenle
dil abeslang ile iyice bastırılmalıdır. Mümkün ise iki örnek
alınmalı hızlı beta antijen testi negatif bulunur ise diğer
örnekten kültür ekilmelidir.
Hızlı
beta
antijen
pozitifliği ne demek?
testi
Hızlı beta antijen testi pozitifliği alınan boğaz örneğinde
beta mikrobu var demektir. Ancak ne hızlı test nede kültür
boğazda bulunan beta mikrobunun enfeksiyona mı yoksa
taşıyıcılığa mı bağlı olduğunu söyleyemez. Eğer klinik
bulgular enfeksiyon lehine ise hızlı test pozitifliği
antibiyotik başlamak için yeterli sebeptir. Hızlı test
sensitivitesi düşük bir testtir yani her beta hastasında
pozitif olmaz ancak spesifik bir testtir yani pozitif ise
neredeyse %99 beta enfeksiyonu vardır. Yani hızlı beta testin
pozitifliğinden şüphelenmiyoruz.
Hızlı beta testi negatif ne demek?
Beta testi sensitivitesi düşük bir testtir (%60-70) yani 100
beta hastasının sadece 60- 70 inde test pozitif oluyor. Bu
durumda hızlı test negatifliği durumunda mutlaka kültür
yapılmalıdır. Yani
şüpheleniyoruz.
hızlı
beta
testin
negatifliğinden
Boğaz kültürüne neden antibiyogram
yapılmaz
A grubu Beta Hemolitik Streptokoklar doğal olarak penisiline
duyarlı mikroplardır. Tedavide bütün penisilin ve penisilin
türevleri etkilidir bu nedenle beta hemolitik streptokok
kültürlerine antibiyogram yapılmaz. Kültür için vakit
kaybedilmez
erken
dönemde
tedavi
başlanır.
Bet
aenfeksiyonlarının en önemli komplikasyonları olan
Glomerülonefrit, Romatizmal ateş erken antibiyoterapi ile
önlenebilir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi başlanması beta
enfeksiyonları için çok önemlidir.
Referanslar:
1. Ohio Academy of Family Physicians. 19 May 2006. OAFP
protests Giant Eagle’s in-pharmacy strep test pilot
program.
[Online.] http://www.ohioafp.org/wfmu/index.php?issue=11
3&article=1126.d.
2. O h i o S t a t e M e d i c a l A s s o c i a t i o n . 2 5 N o v e m b e r
2004. Concerns arise over strep tests at grocery store
chains. [Online.] http://osma.org/news/STREP-TESTS.cfm.
3. Centers for Disease Control and Prevention. 1 September
2005. Group A streptococcal (GAS) disease—general
information.
[Online.] http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/ gr
oupastreptococcal_g.htm.
4. U . S . F o o d a n d D r u g A d m i n i s t r a t i o n . 2 A u g u s t
2006. Cautionary note: use of backup testing for
negative
rapid
group
A
strep
tests.
[Online.] http://www.fda.gov/cdrh/oivd/laboratory.html#t
ip7.
BOĞAZ ENFEKSİYONU
Tonsillit; Farenjit; Anjin; Bademcik
enfeksiyonu;
Tonsillofarenjit;
Pharyngitis; Tonsillopharyngitis; Throat
Infection; Sore Throat; Beta;
Boğaz enfeksiyonu boğaz bölgesinin mikrobik iltihabıdır.
Boğaz bölgesinde ya yutak borusu yani farinks kısmı yada
bademcik bölgesinin iltihabı boğaz enfeksiyonu diye anılır.
Farinks : boğazın arka kısmı yutak borusu ile dil kökü
arasındaki kısım.
Farenjit: boğazın arka kısmı yutak borusu ve dil kökünü
kapsayan kısımının iltihabıdır.
Tonsil: Bademcik: boğaz girişinde yer alan immün sisteme ait
dokulardır.
Tonsillit: ağız arka duvarı üstünde boğaz girişinde yer alan
bademcik dokularının iltihabıdır.
Boğaz enfeksiyonu neden olur?
Boğaz bölgesi çocukluk çağından itibaren insan vücuduna
bakteri ve mikrobun en sık giriş yeridir. Dolayısı ile
çocukluk çağdan itibaren giderek azalan sıklıkla boğaz
enfeksiyonu geçiririz. Mikroplar yeme, içme, tatma sırasında
yada nefes alırken boğazımıza kolayca ulaşabilir ve burada
enfeksiyona yol açabilirler. Bu enfeksiyonların çoğu viral
kaynaklıdır örn: Grip virüsleri, soğuk algınlığı virüsleri,
nezle virüsleri boğaz yoluyla vücudumuza girer. Bazı boğaz
enfeksiyonları ise bakteriyel kaynaklıdır. Bakteriyel boğaz
enfeksiyonları içinde en tehlikeli olanı streptokoksik anjin
yani beta mikrobudur. Boğaz enfeksiyonu tahriş ve alerjiye
bağlı olarak da gelişebilir.
Boğaz enfeksiyonu yapan sebepler:
Virüslar
Grip ( influenza) , soğuk algınlığı, nezle
virüsleri,
Bakteriler
o Beta anjini ( streptokoksik anjin ),
o Kızıl ( yine beta mikrobuna bağlı gelişen aşırı
duyarlılık reaksiyonudur),
o Hemophilus influenza,
o Neisseria
İnfeksiyöz mononükleozis: Ebstein Barr virüsüne bağlı
sistemik enfeksiyondur,
Alerjik rinit sinüzit akıntısına bağlı boğaz
enfeksiyonu,
Sigara dumanı,
Kirli hava,
Polenler,
Reflüye bağlı mide asidi ile boğaz yanması ve iltihabı,
Bazı immün hastalıklara bağlı boğa enfeksiyonları
gelişebilir.
Boğaz enfeksiyonları
sebepler nelerdir?
gelişimine
neden
olan
Boğaz enfeksiyonları çocukluk çağlarında sık görülür yaş ile
sıklığı biraz azalır ancak 65 yaş ve üstünde tekrar artmaya
başlar. Yani immün sistemin zayıfladığı zamanlarda boğaz
enfeksiyonu daha sık görülür. Aşağıdaki durumların varlığı
boğaz enfeksiyonu riskini arttırır:
Yakın çevredekilerde boğaz enfeksiyonu varlığı,
Sigara dumanı, uçucu gazlar, kimyasallar yada kirli
havaya maruz kalmak,
Saman nezlesi hastası olmak,
Allersik solunum yolu hastalıklarının varlığı,
İmmün sistemi bozan durumların varlığı boğaz enfeksiyonu
riskini arttırır.
Boğaz enfeksiyonu şikayetleri nelerdir?
Boğaz enfeksiyonları sırasında sık görülen şikayetler :
Yutma güçlüğü,
Burun tıkanıklığı ve burun akıntısı,
Ateş,
Boğaz lenf bezleridne şişme,
Bademciklerde şişme,
Ses kısıklığı yada seste çatallanma,
Boğazda kızarıklık ve akıntı,
Bademcikler üstünde beyaz iltihabi kabuklanma,
Öksürük,
Nefes darlığı gibi şikayetler görülebilir.
Nezaman doktora gitmeliyim?
Boğaz enfeksiyonu va ateş varlığı her zaman tehlikeli olarak
kabul edilmeli ve her seferinde doktora gidilmelidir.
Hernekadar boğaz enfeksiyonlarının küçük bir kısmı beta
mikrobu nedeniyle meydana gelse de sonuçları çok ağır olduğu
için her boğaz enfeksiyonunda beta bakılmalıdır.
Pratik olarak ateş olsun olmasın bir günden uzun süren boğaz
ağrısını mutlak doktor görmelidir. Özellikle çocukluk çağda
beta enfeksiyonları erken dönemde teşhis ve tedavi
edilmelidir. Tedavi edilmemiş beta enfeksiyonları romatizmal
ateş e ve kalp, böbrek eklem ve beyine kalıcı zararlar
verebilir. Dolayısı ile
Boğaz enfeksiyonu ve ateş var ise mutlaka doktora
gidilmelidir, ayrıca
Uzun süren boğaz enfeksiyonlarında,
Yutma zorluğu ve solunum zorluğu artıyor ise özellikle
çocuklarda tükrük –salya akması, havlar tarzda
ksürük var ise,
Bademcikler üzeridne beyaz iltihap var ise,
Döküntü var ise,
Lenf bezleri şiş ve ağrılı ise,
Boğaz enfeksiyonuna baş ağrısı eklenmişse,
Kulak ağrısı başlamışsa,
Baş dönmesi var ise,
Bulantı kusma var ise,
Burun akıntısı iltihaplı renk ve koku almışsa,
Kas eklem ağrıları var ise,
Tükrükte kan var ise hastanın derhal bir doktora
götürülmesi gereklidir.
Boğaz enfeksiyonu sebebi nasıl tespit edilir?
Hastanın şikayetleri hastalığın seyri muayene bulguları
genellikle teşhis koymak için yeterlidir, ayrıca laboratuvar
testleri ile teşhisin desteklenmesi gerekebilir.
Beta mikrobu ( streptokok ) tespiti için hızlı laboratuvar
testleri ile bir saatten az sürede sonuç almak ve doğru
tedaviye başlamak mümkündür. Bızlı beta testleri oldukça
hassas testlerdir neredeyse tüm beta anjinlerini yakalarlar.
Hızlı beta testi yanında boğaz kültürü de yapılabilir. Boğaz
kültürü daha güvenli sonuç verse de hassasiyeti daha düşüktür
ve sonuç geç alınır. Streptokoksik anjin tedavisinde hızlı
test sonuçları tedaviye başlamak için yeterlidir.
Beta mikrobu dışındaki boğaz enfeksiyonları da sebebine göre
tedavi edilirler.
Boğaz enfeksiyonlarının tedavisinde :
İlaçlar:
Ağrı kesiciler,
Ateş düşürücü,
Antibiyotik,
Boğaz pastili,
Alerji ilaçları,
Öksürük ilaçları,
Burun spreyleri,
Deniz suyu spreyleri,
Gargara,
Kortizonlu ilaçlar kullanılabilir.
Ev reçeteleri:
Nane limon,
Okaliptüs pastilleri,
Karanfil,
Tuzlu su ile gargara,
Buruna tuzlu su çekmek,
Buğu,
Bol su,
Portakal suyu sayılabilir.
Boğaz enfeksiyonlarından korunma
Boğaz enfeksiyonlarından korunmak için
Sık el yıkama, özellikle kalabalık yerlerde, çocuk
bakımından
önce
ve
sonra
el
yıkama
boğaz
enfeksiyonlarından korunmada önemlidir çünkü virüsler ve
mikropların birçoğu kirli ellerin ağıza – buruna
sürülmesi ile bulaşır.
Hasta ile temasın kesilmesi. Evde boğaz enfeksiyonu var
ise özellikle hassas kişilerle temasın kesilmesi ( yaşlı
– çocuk vb.), hastanın mümkünse odasından çıkmaması,
eşyalarının paylaşılmaması.
Oyun bebeklerinin oyuncaklarının paylaşılmaması,
paylaşılmış olanların yıkanması- silinmesi, hsta
bebekler – çocuklar ile temas edilmemesi, hasta bebekçocukların bilerek parka, okula, oyun alanına
getirilmemesi, gönderilmemesi,
Hasta çocukların okula gönderilmemesi, hasta olduğu fark
edilen çocukların sınıfa sokulmaması,
Sınıfların düzenli aralıklar ile havalandırılması,
Kalabalık ortamlarda ellerin sıkça değdiği kapı kolları,
tutamaklar, trabzanlar, sıralar gibi alanların
temizlenmesi,
Kağıt mendillerin bir kere kullanılıp atılması
kesinlikle ortada bırakılmaması,
Alerjik rinit, saman nezlesi gibi şikayetlerde bilinen
alerjenlerden kaçınılması,
Kapalı yerlerde sigara içilmemesi,
Gaz, toz ve buharlı ortamlardan uzak durulması,
İş yerinde gaz, toz için gerekli önlemlerin alınması,
Çok sıcak-çok soğuk içilmemesi önerilir.
Referanslar:
1. Healthy Children—American Academy of Pediatrics
http://www.healthychildren.org
2. National Institute of Allergy and Infectious Diseases
http://www.niaid.nih.gov
3. Canadian Society of Otolaryngology
http://www.entcanada.org
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca
5. Brink AJ, Cotton MF, et al. Guideline for the management of
upper respiratory
2004;94:475-483.
tract
infections.
S
Afr
Med
J.
6. Choby BA. Diagnosis and treatment of streptococcal
pharyngitis. Am Fam Physician. 2009;79(5):383-390.
7. Pharyngitis. EBSCO DynaMed website. Available at:
http://www.ebscohost.com/dynamed. Updated April 25, 2014.
Accessed September 29, 2014.
8. Sore throat. American Academy of Family Physicians Family
Doctor
website.
Available
at:
http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/so
re-throat.html. Updated May 2014. Accessed September 29, 2014.
9. Sore throat. Patient UK website. Available at:
http://www.patient.co.uk/health/sore-throat-leaflet. Accessed
November 20, 2013. Accessed September 29, 2014
10. The difference between a sore throat, strep and
tonsillitis. American Academy of Pediatrics Healthy Children
website.
Available
at:
http://www.healthychildren.org/English/health-issues/condition
s/ear-nose-throat/Pages/The-Difference-Between-a-Sore-ThroatStrep-and-Tonsillitis.aspx. Updated May 28, 2014. Accessed
September 29, 2014.
11. Throat problems. American Academy of Family Physicians
Family
Doctor
website.
Available
at:
http://familydoctor.org/familydoctor/en/health-tools/search-by
-symptom/throat-problems.html. Accessed September 29, 2014.
12. Vincent MT, Celestin N, et al. Pharyngitis. Am Fam
Physician. 2004;69(6):1465-1470.
13. 11/10/2009 DynaMed’s Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed: Hayward G, Thompson M,
Heneghan C, Perera R, Del Mar C, Glasziou P. Corticosteroids
for pain relief in sore throat: systematic review and metaanalysis. BMJ. 2009;339.
DİFTERİ
Difteri; Diphteria; Kuşpalazı;
Difteri solunum yolu ile bulaşan çok bulaşıcı bakteriyel bir
enfeksiyon hastalığıdır.
Hastalık solunum yolu ile
bulaşır,hapşırık, öksürük ile havaya karışan mikroplar diğer
insanlara bulaşarak hastalık yapar. Hastalığa corynebacterium
diphteriae adında bir bakteri sebep olur. Solunum yoluyla
bulaşan difteri mikropları en çok boğaz ve burunda yerleşerek
difteri yaparlar.
Boğazda solunum yollarını kaplayan sarı gri bir zar görülür.
Bu zar solunum yollarını daraltıp tıkayabilir. Burunda da
burun içini kaplayan sarı gri zarlar görülür ve solunum
yollarını tıkar. Difteri sadece burun ve boğazda
olmaz. Mikroplar deriye bulaşırsa ciltte iltihabi yaralara
neden olabilirler.
Aşılama ile difteri çok azalmıştır. Ülkemizde 2004 yılından
buyana görülmemektedir ancak 2011 yılında yeni hastalar tespit
edilmiştir. Aşılamanın kötü olduğu ülkelere seyahat, kalabalık
ortamlar, kötü temizlik şartları, aşılanmamış olmak difteri
için risk teşkil eder.
Difteri belirtileri nelerdir?
Difteri hastalığının kuluçka süresi 2-5 gündür. Hastalık
Deride maviye çalan renk değişimi
Burunda kanlı akıntı
Nefes almakta sıkıntı, hırıltılı soluma,
Seste kabalaşma, boğukluk,
Hızlı soluma
Titreme, üşüme,
Havlar tarzda öksürük,
Boğaz ağrısı,
Tükürüğünü yutamama, ağızdan salya akması,
Ateş,
Yutkunurken ağrı,
Nadiren cilt lezyonları ile seyreder. Hastanın boyun
lenf bezleri şişer ve boyun kabalaşır.
Difteri teşhisi nasıl konur:
Difteri teşhisi hastanın şikayetleri, klinik görünüm ve
muayene bulgularına ilaveten
Boğaz kültürü ile konur.
Difteri tehlikeli bir hastalık mıdır?
Difteri çok tehlikeli ve ölümcül sonuçları olabilen bir
hastalıktır. Hastalık çocuk erişkin tüm yaştaki insanları
tutabilir. Hastalık hafif boğaz ağrısı ile seyredebileceği
gibi çok ağır tablolar ile de seyredebilir bu vakaların % 10 u
ölümle sonuçlanır.
Difteri
mikrobu
iltihaplanmasına
bozabilir.
yaptığı
yol
açar
toksin
ve
nedeniyle
çalışmasını
ciddi
kalbin
şekilde
Difteri nin en önemli ve tehlikeli komplikasyonu kalp
kasının iltihaplanmasıdır ( miyokardit ).
Nadiren sinir sisteminin de iltihaplanması ve buna
bağlı felç ( paralizi ) görülür.
Nadiren difteriye bağlı böbrek tutulumu ( nefrit )
olur.
Difteri nasıl tedavi edilir?
Difteri şüphesi başladığı anda test sonuçları beklenmeden
tedaviye başlanmalıdır. Difteri tedavisinde hem antibiyotik
hem de difteri anti serumu verilmelidir. Tedavide antibiyotik
olarak Penisilin yada Eritromisin kullanılır. Hastalar düzelme
görülene dek hastanede yatırılarak tedavi edilmelidir. Difteri
ile teması olan herkese aşı yapılarak koruma altına
alınmalıdır. Difteri aşısı 10 yıl boyunca koruma sağlar.
Erişkinlerin her 10 yılda bir difteri aşısı yaptırması
önerilir.
Nezaman difteriden şüphelenelim :
Yakın zamanda difteri geçirmiş biri ile temasınız oldu
ise,
Bölgenizde difteri var ve hastanızda
Boğaz ağrısı,
Ateş,
Boğuk ses,
Havlar tarzda öksürük,
Kanlı burun akıntısı,
Yutma güçlüğü,
Üşüme titreme,
Nefes alma zorluğu veya hırıltılı solunum
Boğaz ağrısı şikayetleri var ise mutlaka doktorunuza
danışınız.
Difteri aşı ile önlenebilen bir hastalıktır. Difteri aşısı
ancak 10 yıl korur. Aşının 10 yılda bir tekrarlanması gerekir.
Referanslar:
1Common
Misconceptions
about
Vaccination
http://www.cdc.gov/vaccines/vac-gen/6mishome.htm
2- Beers MH, Fletcher AJ, Jones TV, et al. The Merck Manual of
Medical Information: Second Home Edition . Whitehouse Station,
NJ: Merck Research Laboratories; 2003.
3- Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases
. 8th ed (2005). Published by the National Immunization
Program, Centers for Disease Control and Prevention, US
Department of Health and Human Services. Available at:
http://www.cdc.gov/nip/publications/pink/dip.pdf.
4- Recommended adult immunization schedule—United States,
2010. Centers for Disease Control and Prevention, MMWR
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/wk/mm5901-Immunization.pdf
.
Published January 15, 2010. Accessed January 24, 2011.
5- Recommended immunization schedule for persons aged 0
through 6 years—United States 2010. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_0-6yrs-schedule-pr.pdf . Accessed January 24, 2011.
6- Recommended immunization schedule for persons aged 7
through 18 years—United States 2010. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_7-18yrs-schedule-pr.pdf . Accessed January 24, 2011.
7- Tetanus, diphtheria (Td) or tetanus, diphtheria, pertussis
(Tdap) vaccine: what you need to know. Centers for Disease
Control
and
Prevention
website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/201
0/10_0-6yrs-schedule-pr.pdf . Published November 18, 2008.
Accessed January 24, 2011.
8- 1/24/2011 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Centers for
Disease Control and Prevention (CDC). Updated recommendations
for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and
acellular pertussis (tdap) vaccine from the advisory committee
on immunization practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep.
2011;60(1):13-15.
ADENOVİRÜS
Adenovirüs doğada yaygın olarak bulunur ve insanda birçok
enfeksiyona neden olur. Özellikle :
•
•
•
•
•
açar.
Akciğer,
Göz,
İdrar yolları,
Bağırsak,
Beyin ve nörolojik sistem enfeksiyonlarına yol
Adeno virüs yaşlılar, bebekler ve immün sistemi zayıf
insanlarda ciddi ve ölümcül seyreden hastalıklara neden
olabilir. Her yaşta görülür, akciğerde zatüre, idrar yolu
enfeksiyonu ve sistit, gözlerde konjoctivit, çocuklarda ishal
ile seyreden bağırsak enfeksiyonlarına hatta beyinde menenjit
ve ensefalitlere yol açabilir. Akciğer enfeksiyonu bronşitten
zatüre ye dek ilerleyebilir. Adenovirüs yenidoğan bebeklerde
ishal yapar. Okullar, yurtlar, kışlalar, kreşler ve huzur
evlerinde salgınlara neden olur.
Adenovirüs nasıl bulaşır ?
Adenovirüs havadan solunum yoluyla, gıdalar ile ağızdan ve en
çok dış ortama temas sonucu eller yoluyla bulaşır. Virüs dış
ortama dayanıklıdır ve uzun süre canlı kalır. Ortama elle
temas edip daha sonra ellerin ağız, göz, buruna dokundurulması
ile virüs bulaşır.
Adenovirüs hastalıkları
Adenovirüse bağlı akciğer hastalığı basit bir soğuk algınlığı
şeklinde olabileceği gibi ağır bir zatüre şeklinde de
seyredebilir, en sık şikayetler:
•
•
•
•
•
Öksürük,
Ateş,
Boğaz ağrısı,
Burun akıntısı,
Gözlerde kızarıklık ( konjoktivit )
olur.
Bu şikayetler grip ile karışır. Basit laboratuar testleri ile
adenoviüs tespit edilebilir. Bazen sadece konjoktivit yapar.
Tek gözde başlayan kızarıklık ve hafif ateş görülür birkaç gün
içinde diğer göze yayılır, hastalık bulaşıcıdır. Kalabalık
yerlerde salgınlarına neden olur. Bebeklerde ishal yapar bol
sulu, kansız ve sümüksüzdür, hafif ateş, bulantı ve kusma
olur. Dışkı testi ile Adenovirüs ishali kolayca tespit edilir.
İdrar yolu enfeksiyonu yapabilir:
•
•
•
•
•
Ateş,
İdrar yaparken yanma,
Sık idrara çıkma,
İdrar tutmakta zorluk,
Bazen kanlı idrar a neden olur.
İmmun sistemi bozuk kişilerde Adenovirüs menenjit ansefalit
yapabilir. Adenovirüs ebağlı hastalıklarda kuluçka süresi 4-5
gündür. Hastalar şikayetler başlamadan birkaç gün önce
hastalığı yaymaya başlarlar ve hastalık geçtikten sonra
haftalarca virüsü yaymaya devam ederler.
Adenovirüs enfeksiyonlarında tedavi:
Adenovirüs
hastalıklarının
spesifik
tedavisi
yoktur.
Antibiyotik tedavide etkisizdir. Hastaların istirahatı ve
destek tedavisi gerekir. Hastaların akut dönemde istirahat
etmeleri diğer insanlara bulaşmayı önlemek açısından
önemlidir. Birçok hasta kısa sürede kendi kendine düzelir.
Bulaşmayı önlemek için :
Ellerinizi sık sık yıkayın,
Öksürürken ve hapşırırken ağzınızı kapatın,
Kağıt mendillerinizi çöpe atın,
Kalabalık yerlerde uzun süre kalmayın,
Bulunduğunuz yeri sık sık havalandırın.
Referanslar:
1- American Academy of Pediatrics. Adenovirus Infections. In:
Pickering LK, Baker CJ, Kimberlin DW, Long SS, eds. 2009 Red
Book: Report of the Committee on Infectious Diseases. 28th ed.
Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2009:
204-6.
2- Wold WSM, Horwitz MS. Adenoviruses. In: Fields BN, Knipe
DM, Howley PM, eds. Fields Virology. 5th ed. Philadelphia:
Lippincott-Raven; 2007: 2395-436.
3- Foy HM. Adenoviruses. In: Evans A, Kaslow R, eds. Viral
Infections in Humans: epidemiology and control. 4th ed. New
York: Plenum; 1997:119