Kafa çiftleri 7, 8, 9

Dr. Ayşin Çetiner Kale
 N. facialis
 Kraniyal sinirlerde
bulunan Parasempatik
Nükleuslar
N. facialis’in içerdiği lifler
Brankial motor (özel visseral efferent)
 İkinci faringeal
arkustan gelişen
yapılarla ilişkili
 Mimik kasları
 M. platysma
 M. stapedius
 M. digastricus’un
venter posterior’u
 M. stylohyoideus
 M. buccinator’u
innerve eder
N. facialis’in içerdiği lifler
Brankial motor (özel visseral efferent)
 İkinci faringeal
arkustan gelişen
yapılarla ilişkili
 Mimik kasları
 M. platysma
 M. stapedius
 M. digastricus’un
venter posterior’u
 M. stylohyoideus
 M. buccinator’u
innerve eder
N. facialis’in içerdiği lifler
(Genel visseral efferent)
 Gld. lacrimalis
 Gld.
submandibularis &
gld. sublingualis
 Nasopharynx’in,
yumuşak ve sert
damağın müköz
membranlarının
parasempatik
innervasyonu
N. facialis’in içerdiği lifler
(özel visseral afferent)
 Dilin 2/3 ön
bölümünden,
yumuşak ve sert
damaktan tat
duyusu
N. facialis’in içerdiği lifler
(genel somatik afferent)
 Concha
auricula’nın ve
kulağın
arkasındaki
küçük bir alanın
somatik duyusu
 Bu lifler, n.
vagus’un r.
auricularis’ine
katılarak concha
auricula’ya ulaşır
N. facialis’in içerdiği lifler
 N. facialis’in en
geniş bölümü
nü brankiyal
lifler oluşturur
 Diğer üç tip
lifler, ortak bir
kılıfta seyreder
ve n.
intermedius
adını alır
N. facialis’in brankiyal motor çekirdeği
Nucleus nervi facialis
 Caudal
Pons’ta
 Buradan
başlayan lifler:
Mimik kasları,
m. platysma, m.
stapedius, m.
digastricus’un
venter
posterior’u, m.
stylohyoideus ve
m. buccinator’u
innerve eder
N. facialis’in nuclei tractus solitarii
isimli çekirdeği
 N. intermedius içindeki
duyu lifleri, ganglion
geniculi’deki
pseudounipolar nöronların
santral uzantıları olup,
nucleus tractus solitarii’de
sonlanır
 Bu lifler, nucleus tractus
solitarii’ye , ganglion
geniculi’deki nöronların
periferik uzantıları ile
alınan ve dilin 2/3 ön kısmı
ve yumuşak damaktan gelen
tat duyusunu (ÖVA) taşır
N. facialis’in nuclei tractus solitarii
isimli çekirdeği
 N. intermedius içindeki
duyu lifleri, ganglion
geniculi’deki
pseudounipolar nöronların
santral uzantıları olup,
nucleus tractus solitarii’de
sonlanır
 Bu lifler, nucleus tractus
solitarii’ye , ganglion
geniculi’deki nöronların
periferik uzantıları ile
alınan ve dilin 2/3 ön kısmı
ve yumuşak damaktan gelen
tat duyusunu (ÖVA) taşır
N. facialis’in nuclei tractus solitarii
isimli çekirdeği
 N. intermedius içindeki
duyu lifleri, ganglion
geniculi’deki
pseudounipolar nöronların
santral uzantıları olup,
nucleus tractus solitarii’de
sonlanır
 Bu lifler, nucleus tractus
solitarii’ye , ganglion
geniculi’deki nöronların
periferik uzantıları ile
alınan ve dilin 2/3 ön kısmı
ve yumuşak damaktan gelen
tat duyusunu (ÖVA) taşır
N. facialis’in nucleus salivatorius
superior isimli çekirdeği
 Buradan başlayan GVE
aksonlar, n. intermedius
içinde beyin sapını terkeder
 Bir kısmı ganglion
submandibulare’de, bir
kısmı ganglion
pterygopalatinum’da sinaps
yapar
N. facialis’in nucleus salivatorius
superior isimli çekirdeği
 Ganglion
pterygopalatinum’dan
başlayan postsinaptik lifler,
gld. lacrimalis, gld.
salivariae minores ve gld.
nasales’in;
 Ganglion
submandibulare’den
başlayanlar, gld.
submandibularis gld.
sublinguales’in
parasempatik
innervasyonunu sağlar
N. facialis’in nucleus
salivatorius superior
isimli çekirdeği
 Ganglion
pterygopalatinum’dan
başlayan postsinaptik lifler,
gld. lacrimalis, gld.
salivariae minores ve gld.
nasales’in;
 Ganglion
submandibulare’den
başlayanlar, gld.
submandibularis gld.
sublinguales’in
parasempatik
innervasyonunu sağlar
N. facialis
 Beyin sapini, sulcus
bulbopontinus’tan
brankiyal motor ve
n. intermedius
şeklinde, iki kök
olarak terkeder
N. facialis
 N. facialis’in tüm
bileşenleri, n.
vestibulocochlearis
ile birlikte, meatus
acousticus
internus’tan
geçtikten sonra os
temporale’nin
petröz parçasındaki
canalis facialis’e
girer
N. facialis
 N. facialis ve n.
intermedius,
canalis facialis’te
birleşerek,
geniculum’u
oluştururlar
 Geniculum’da n.
intermedius’un
aksonlarının hücre
gövdelerinin
bulunduğu
ganglion geniculi
var
N. facialis
 Geniculum’da n.
petrosus major’u
verir
 Kanalda ilerler
 N. stapedius ve
chorda tympani’yi
verir
N. facialis
 Kanalı foramen
stylomastoideum
’dan
terkeder
 N. auricularis
posterior, r.
digastricus ve r.
stylohyoideus’u
verir
N. facialis
 Kanalı foramen
stylomastoideum
’dan
terkeder
 N. auricularis
posterior, r.
digastricus ve r.
stylohyoideus’u
verir
N. facialis
 Gld.
parotidea’ya
girer
 Bezin içinde öne
ilerler
 Mimik
kaslarında
dağılan rr.
temporales, rr.
zygomatici, rr.
buccales, r.
marginalis
mandibularis ve
r. cervicalis’i
verir
N. petrosus major (superficial)
 Damaktan gelen tat duyusunu taşıyan lifler
 Nucleus salivatorius superior’dan başlayarak, ganglion
pterygopalatinum’a giden presinaptik parasempatik lifler
N. petrosus major
 Sempatik lifler içeren n. petrosus profundus da bu sinire
katılır
 Sempatik, presinaptik parasempatik ve tat duyusunu taşıyan
sinir, canalis pterygoideus’a girerek, n. canalis pterygoidei
adını alır
N. canalis pterygoidei
 Ganglion pterygopalatinum’da sonlanır
Ganglion pterygopalatinum
 Burada başlayan postsinaptik parasempatik lifler, gld.
lacrimalis, gld. nasales, gld. salivariae minores’te sonlanır
Ganglion pterygopalatinum
 Buradan çıkan ve damak
mukozasında dağılan lifler,
aldıkları tat duyusunu, bu
gangliona taşır
 Bu ganglionda sinaps
yapmayan bu tat duyusu
liflerinin hücre gövdeleri
ganglion geniculi’de
 Bu nöronların santral
uzantıları, n. intermedius’a
katılarak, nucleus tractus
solitarii’ye gider
N. Stapedius (N. facialis’in dalı)
 Vücuttaki en küçük çizgili
kas olan m. stapedius’u
innerve eder
 Yüksek seslere karşı refleks
yanıtta, m. tensor tympani
ile aynı anda hareket
ederek, sesin şiddetini
düşürür
 Felcinde, sesin şiddeti
düşürülemediği için, sese
karşı duyarlılık artar
(hiperakuzi)
N. stapedius
Chorda tympani
 Canalis facialis’de, n.
facialis’den ayrılıp,
cavitas tympanica’nın
arka duvarından bu
boşluğa girer
 Boşluğun ön duvarından
çıkarak tekrar temporal
kemiğe girer
Chorda tympani
 Kemiği terkedince, n.
lingualis’e katılır
 N. lingualis’e katılan lifler, tat
duyusu ve preganglionik
parasempatik lifler içerir
 Dilin 2/3 ön kısmından tat
duyusu taşıyan lifler, n.
lingualis ile chorda
tympani’ye katılır
 Ganglion geniculi’deki
nöronların santral uzantıları,
n. intermedius ile nucleus
tractus solitarii’ye gider
Chorda tympani
 Chorda tympani’nin içindeki,
preganglionik parasempatik
lifler, nucleus salivatorius
superior’dan başlar
 N. intermedius içinde
ganglion geniculi’ye gelir
 Sinaps yapmadan chorda
tympani’ye ve sonra n.
lingualis’e katılıp, ganglion
submandibulare’ye ulaşır
 Sinaps yapan lifler, gld.
submandibularis &
sublinguales’e ulaşır
Cornea refleksi
 Cornea’ya veya
conjunctiva’ya yumuşak bir
cisim ile dokunulması
(pamukla), alt ve üst göz
kapaklarının kapanmasına
neden olur
Cornea refleksi
 Cornea veya conjunctiva’dan
alınan duyu impulsları, n.
ophthalmicus ile alınıp,
nucleus principalis nervi
trigemini’ye taşınır
 İnternöronlar, fasciculus
longitudinalis medialis
aracılığı ile uyarıyı, nucleus
nervi facialis’in m. orbicularis
oculi’yi innerve eden
nöronlarına iletir ve göz
kapanır
Cornea refleksi
 Afferent bölümü ::::::::: : n.
ophthalmicus
 Efferent bölümü :::::::::: n.
facialis
N. Facialis’in
santral paralizisi
 Nucleus nervi facialis'e cortex'ten fibrae
corticonucleares ile gelen liflerin her hangi bir
seviyede tek taraflı olarak zedelenmesi,
lezyonun karşı tarafında, yüzün alt kısmında
üst motor nöron tipi paraliziye (santral facial
paralizi) sebep olur. N. facialis'in bu tür
supranuclear lezyonlarında paralizinin sadece
yüzün alt kısmında görülmesinin nedeni,
nucleus nervi facialis'in yüzün alt yarısındaki
kasları inerve eden kısmına yalnız
kontralateral cortex'ten; yüzün üst yarısındaki
kasları inerve eden kısmına ise her iki
cortex'ten lif gelmesidir.
 Santral facial paralizisi olan hastalarda
lezyonun karşı tarafında ve göz seviyesinin
altında, özellikle de perioral kaslarda, parezi
veya paralizi görülür. Perioral kaslardaki
paraliziye bağlı olarak, ağız sağlam tarafa
kayar. Ancak nucleus nervi facialis'in yüzün
üst yarısındaki kasları inerve eden kısmına
kontralateral cortex'ten de lifler geldiği için, n.
facialis'in supranuclear lezyonlarında göz ve
alınla ilgili mimik kaslarında felç olmaz; hasta
gözünü kapayabilir ve alnını kınştırabilir.
N. Facialis’in periferik paralizisi (Bell
paralizisi) N. facialis'in beyin sapından çıktığı
yerde zedelenmesi halindeki bulgular
 Yüzün lezyon tarafındaki yarımında, mimik
kaslarda alt motor nöron tipi paralizi
ortaya çıkar. Hasta alnını kırıştıramaz, gözünü
kapatamaz, dudaklarını büzemez ve ıslık
çalamaz. Bu hastalarda lezyon tarafında
angulus oris aşağıya doğru sarkar, sulcus
nasolabialis kaybolur, fissura palpebralis
genişler ve ağız sağlam tarafa doğru kayar.
 Lezyon tarafındaki gözde cornea refleksi
kaybolur. Hastanın cornea'sında duyu kaybı
yoktur. Ancak n. facialis lezyonuna bağlı
olarak m. orbicularis oculi çalışamayacağı için
hasta, cornea'sına dokundurulan bir cisme
karşı refleks olarak gözünü kapatamaz.
 N. facialis içerisinde, ganglion
submandibulare'ye giden presinaptik
parasempatik liflerin harabiyetine bağlı olarak
glandula submandibularis ve glandulae
sublinguales'in salivasyon fonksiyonu bozulur.
N. Facialis’in periferik paralizisi (Bell
paralizisi) N. facialis'in beyin sapından çıktığı
yerde zedelenmesi halindeki bulgular

 N. facialis içerisinde, ganglion
pterygopalatinum'a giden
presinaptik
parasempatik liflerin harabiyetine
bağlı olarak glandula lacrimalis'in
lakrimasyon fonksiyonu bozulur.
 Orta kulakta m. stapedius'un
paralizisine bağlı olarak, lezyon
tarafında hyperacusis (işitme
hassasiyetinin artması sonucunda
seslerin daha yüksek duyulması
ortaya çıkar.
 N. facialis içerisinde tat duyusunu
taşıyan liflerin harabiyetine bağlı
olarak lezyon tarafında damak
mukozası ile dilin yarısının üçte iki
ön kısmında tat duyusu kaybı
görülür.
Timsah göz yaşları sendromu
(crocodile tears syndrome)
 N. facialis zedelenmelerinden sonra
aksonlar rejenere olabilir. Ancak
sinir içerisindeki presinaptik
parasempatik lifler sıklıkla yanlış
yönde (aberrant) rejenerasyon
göstererek, ganglion
submandibulare yerine ganglion
pterygopalatinum'a giden n.
petrosus major'a katılır. Bu
durumda, glandula
submandibularis gibi salivasyon
fonksiyonu gören bezlere gitmesi
gereken impulslar glandula
lacrimalis'e gideceği için, bu
hastalarda yemek yerken lezyon
tarafındaki gözde aşın lakrimasyon
görülür. Klinikte bu duruma adı
verilir.
N. Glossopharyngeus (9. kranial sinir)
N. glossopharyngeus’un içerdiği lifler
Brankial motor (özel visseral efferent)
 Üçüncü faringeal
arkustan gelişen
yapılarla ilişkili
 Nucleus
ambiguus’un
kraniyal
kısımlarından
çıkar
 M.
stylopharyngeus’u
innerve eder
N. glossopharyngeus’un içerdiği lifler
(Genel visseral efferent- parasempatik)
 Nucleus salivatorius
inferior’dan başlar
 Önce n.
tympanicus’a
katılarak, plexus
tympanicus’a, sonra
n. petrosus minor’a
katılarak ganglion
oticum’a gidip
sinaps yapar
N. glossopharyngeus’un içerdiği lifler
(Genel visseral efferent)
 Ganglion oticum’dan
başlayan postsinaptik
lifler, n.
auriculotemporalis’e
katılıp, gld.
parotidea’nın
parasempatik
innervasyonunu
yapar
N. glossopharyngeus’un içerdiği lifler
(özel visseral afferent)
 Dilin 1/3 arka
bölümünden aldığı
tat duyusunu,
nucleus tractus
solitarii’ye taşır
N. glossopharyngeus’un içerdiği lifler
(özel visseral afferent)
 Dilin 1/3 arka
bölümünden aldığı
tat duyusunu,
nucleus tractus
solitarii’ye taşır
N. glossopharyngeus’un içerdiği lifler
(genel somatik afferent)
 Concha auricula’nın arkasındaki küçük bir alanın
somatik duyusunu, nucleus spinalis nervi
trigemini’ye taşır
 Bu lifler, n. vagus’un r. auricularis’ine katılarak
concha auricula’ya ulaşır
N.
glossopharyngeus’
un içerdiği lifler
(genel visseral
afferent)
 Dilin 1/3 arka kısmı,
yumuşak damak,
pharynx ve
tonsilla’lardan
dokunma, ağrı ve ısı
duyularını nucleus
tractus solitarii’ye taşır
N. glossopharyngeus’un
içerdiği lifler
(genel visseral afferent)
 Sinus caroticus
ve glomus
caroticum’dan
gelen GVA lifler
de nucleus
tractus
solitarii’de
sonlanır
N.
Glossopharyngeus
(IX. Kraniyal Sinir)
 Dil ve pharynx ile ilgili
 Sulcus retroolivaris’den
(9,10,11) çıkarak
beyinsapını terkeder
N.
Glossopharyngeus
(IX. Kraniyal Sinir)
 Foramen
jugulare’den
(9,10,11)
geçerek,
cranium’u
terkeder
N.
glossopharyngeus
 Foramen jugulare seviyesinde
2 ganglionu var:
 ganglion superius &inferius
 Ganglion superius’ta, genel
somatik afferent duyuların
birinci nöronları var
 Ganglion inferius’ta, visseral
afferent duyuların (GVA,
ÖVA) birinci nöronları var
N. glossopharyngeus
 Ganglion inferius
seviyesinde, n.
tympanicus’u (Jacobson
siniri) verir
 N. tympanicus, os
temporale’deki
canaliculus
tympanicus’tan geçerek
cavitas tympani’ye gelir
 Gang. cervicale
superius’tan gelen
liflerle, plexus
tympanicus’u oluşturur
N. glossopharyngeus
 Plexus tympanicus’tan, n. petrosus minor
çıkar
N. petrosus minor
 Nucleus salivatorius
inferior’dan
başlayan
parasempatik lifler
 Gang. cervicale
sup’dan başlayan
sempatik lifler
N. petrosus minor
 Nucleus salivatorius
inferior’dan başlayan
parasempatik lifler
 Ganglion oticum’da
sinaps
 N. mandibularis’in
dalı olan n.
auriculotemporalis ile
gld. parotidea’ya gidiş
N. glossopharyngeus
 Rr. Pharyngei
 R. Musculi
stylopharyngei
 R. Sinus carotici
 Rr. Tonsillares
 Rr. Linguales: Dil
1/3 arka
bölümden tat+
GVA duyu
Öğürme refleksi (gag reflex)
 Fossa tonsillaris
civarında pharynx
lateral duvarının
uyarılması
 Afferent:::n.
glossopharyngeus
 Efferent:::nucleus
ambiguus’taki
motor nöronlar
N. Vagus
(10. Kranial sinir)
 GVE, ÖVE, GVA, ÖVA ve
GSA lifler içerir
N. vagus’un genel
visseral efferent lifleri
 Medulla oblongata'daki
nucleus dorsalis nervi
vagi'den başlar.
 Bu lifler cavitas
thoracis'teki organlar ile
cavitas abdominalis'te
colon descendens, colon
sigmoideum, rectum ve
anus dışındaki organların
tümüne parasempatik
impulslar taşır.
N. vagus’un özel
visseral efferent
lifleri
 Nucleus ambiguus'tan
başlar ve plexus
pharyngealis'e katılır.
 Bu lifler, n.
glossopharyngeus
tarafından innerve edilen
m. stylopharyngeus ve n.
trigeminus tarafından
inerve edilen m. tensor veli
palatini dışındaki tüm
larynx, pharynx ve
yumuşak damak kaslarını
inerve eder
N. vagus’un genel
visseral afferent
lifleri
 Pharynx, larynx ve
yumuşak damak
mukozasından aldıkları
duyulan nuclei tractus
solitarii'ye taşır.
N. vagus’un özel
visseral afferent
lifleri
 Epiglottis çevresinden
ÖVA lifler aracılığı ile
alınan tat duyusu nuclei
tractus solitarii'nin
rostral kısmına taşınır.
N. vagus’un genel somatik afferent lifleri
 Concha auriculae'den ve fossa cranii posterior'daki dura
mater'den aldıkları duyulan nucleus spinalis nervi
trigemini'ye taşır
N. vagus
 N. glossopharyngeus'un
altında, sulcus
retroolivaris'ten birkaç
kök olarak çıkan bu sinir,
foramen jugulare'den
geçerek cavitas cranii'yi
terk eder.
N. vagus
 Foramen jugulare'nin
hemen altında n. vagus'a
ait iki ganglion vardır.
 Ganglion superius &
ganglion inferius
 Ganglion superius'ta
somatik afferent (GSA)
duyulann birinci
nöronların, ganglion
inferius'ta ise visseral
afferent (SVA, GVA)
duyuların birinci nöronları
bulunur.
N. vagus
 A. carotis interna ile v.
jugularis interna
arasında ve bu
oluşumlan saran vagina
carotica içerisinde
aşağıya doğru ilerler
N. vagus
 Ganglion superius’un hemen altında, r. meningeus ve r.
auricularis’i verir
N. vagus
 Ganglion inferius'un
altında r. pharyngealis ve
n. laryngeus superior
dallarını verir.
N. vagus
 Boyunun üst ve alt
kısımlarında rr. cardiaci
cervicales superiores ve
rr. cardiaci cervicales
inferiores dalları ayrılır.
 Sağ n. vagus, boyun
bölgesinde yukarıda
verilen dalların dışında
sağ n. laryngeus
recurrens'i (inferior) de
verir
N. vagus
 Sol n. vagus, arcus
aorta'yı çaprazladığı
seviyede sol
n. laryngeus recurrens'i
(inferior) verir.
a.thyroidea superior (a.
carotis externa’nın dalı)
a. thyroidea inferior (a.
subclavia’dan çıkan truncus
thyrocervicalis’in dalı
n.laryngeus recurrens
Glandula thyroidea’nın arterleri
a. thyroidea superior (n.
laryngeus superior’un ramus
externus’u ile komşu)
a.thyroidea inferior (n.
laryngeus recurrens ile
komşu
n.laryngeus recurrens
Glandula thyroidea’nın damarları
 N. laryngeus
superior’un ramus
externus’u: Larynx
kaslarından sadece
m. cricothyroideus’u
uyarır
 N. laryngeus
recurrens(inferior)
(geriye dönen
anlamında): M.
cricothyroideus hariç
tüm larynx kaslarını
uyarır
 N. laryngeus
superior’un ramus
internus’u: Plica
vocalis’lerin
yukarısında kalan
bölgenin duyusu
 N. laryngeus
recurrens: Plica
vocalis’lerin
aşağısında kalan
bölgenin duyusu
A.thyroidea inferior ve n.laryngeus recurrens çaprazlaşması
N. laryngeus superior paralizisi
 Larynx mucozasında
anesteziye yol açacağı
için, mukozanın
koruyucu etkisi ortadan
kalkacağından, yabancı
cisimler larynx içine
kaçabilir
N. laryngeus recurrens
 Sağ taraftaki n.
laryngeus recurrens, a.
subclavia’nın 1.
parçasını, soldaki n.
laryngeus recurrens
ise arcus aorta’yı askıya
alır.
N. vagus
 Her iki n. vagus, hilum
pulmonis'lerin arkasında
birkaç dala ayrılır. Bu dallar,
truncus sympathicus'un
ganglionlarından gelen
dallar ile birleşerek plexus
pulmonalis'i oluşturur.
 Her iki tarafta plexus
pulmonalis'ten ayrılan 2-3
dal, oesophagus'un
çevresinde plexus
oesophagealis'i oluşturur.
N. vagus
 Plexus oesophagealis'i
oluşturan dallar,
oesophagus'un alt
seviyelerinde birleşir ve
ön tarafta truncus vagalis
anterior'u, arka tarafta
truncus vagalis
posterior'u oluşturur.
N. vagus
 Truncus vagalis anterior
ve truncus vagalis
posterior, oesophagus ile
birlikte abdomen
boşluğuna geçer
 Abdomende rr. gastrici
anteriores, rr. gastrici
posteriores, rr. hepatici,
rr. coeliaci, rr. renales
dallarını verir.
Vagotomi