oran oran or an or an oran oran türkiye rehberi
advertisement
GİRİŞİMCİ VE YATIRIMCILAR İÇİN TÜRKİYE REHBERİ TKDK Patent Destek Programı İŞKUR İŞKUR Ekonomi Bakanlığı TÜBİTAK İŞKUR San-Tez Kümelenme TKDK TÜBİTAK TKDK San-Tez SGK Prim Teşviki San-Tez ORAN TÜBİTAK Eureka European Bank San-Tez TÜBİTAK ORAN Yatırım Destek Ofisleri YOZGAT ORAN SEGE 2011 SiVAS AB Destekleri AB Hibe ve Destekleri Yatırım Destek Ofisleri Yatırım Destek Ofisleri Tekn İŞKUR KOSGEB tırım Destek Ofisleri KAYSERi TKDK TKDK ORAN ureka tırım Destek Ofisleri San-Tez İŞKUR TKDK San-Tez TEKNOYATIRIM San-Tez Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı TTGV KDV İstisnası SEGE 2011 TKDK Yatırım Destek Ofisleri TÜBİTAK Eureka TKDK İŞKUR Aktif İstihdam Politikaları SGK Prim Teşviki SEGE 2011 ORAN B Yatırım Destek Ofisleri K SEGE 2011 KDV İstisnası Teknogirişim Sermaye Desteği San-Tez Kırsal Kalkınma Destek Programı Yatırım Destek Ofisleri TÜBİTAK atent Destek Programı UR Ekonomi Bakanlığı KUR San-Tez Kümelenme San-Tez Kırsal Kalkınma Destek Programı KDV İstisnası ermaye Desteği TKDK Üniversite Sanayi İşbirliği Destek Programı Destek Programı Kalkınma Ajansları Kültür ve Turizm Bakanlığı TÜBİTAK Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı SEGE 2011 Eureka R KDV İstisnası Yatırım Destek Ofisleri Eureka Yatırım Destek Ofisleri TEŞVİKLER & DESTEKLER T K AB AB Yat Yat Pa İŞK İŞ Not: Bu rehberde yer alan bilgiler, genel bilgi sağlamak maksadıyla hazırlanmıştır. Güncel ve detaylı bilgilere ulaşmak için bu rehberde adı geçen kurumlarla iletişime geçilmeli ve web siteleri incelenmelidir. Rekabetçilik anlayışının değişmesiyle mevcut kaynakların daha iyi değerlendirilerek, ülke ekonomisine daha fazla katkı vermelerinin sağlanması bir gereklilik haline gelmiştir. Bu noktadan hareketle ülkemizde faaliyet gösteren, kurum ve kuruluşlara yönelik birçok destek mekanizması oluşturulmakta ve kurumların daha rekabetçi bir yapıya kavuşmasına katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda; ülkemizde ihracatın, KOBİ’lerin ve Ar-Ge faaliyetlerinin desteklenmesi, yatırımların ve istihdamın artırılması, bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılması gibi amaçları gerçekleştirmek için farklı kurumlar tarafından destek mekanizmaları uygulanmaktadır. Teşvik uygulamaları bölgesel ve sektörel önceliklere göre gerçekleşebildiği gibi bölgesel bir farklılık gözetmeden şartları sağlayan kurum ve kuruluşların başvurabileceği şekilde de gerçekleşebilmektedir. TR72 Bölgesi Türkiye’nin ortasında yer alan ve yüz ölçümü ile Düzey 2 bölgeleri arasında en geniş alana sahip bölgedir. Ajans’ın yapmış olduğu saha araştırmalarında ve yatırımcılarla olan görüşmelerde, girişimcilere sunulan imkanların farkındalığının yeterince olmadığı görülmüştür. Bu farkındalığı artırmak ve sağlanan destekleri doğru yatırımcılarla buluşturmak amacıyla Ajans bu çalışmayı hazırlayıp yararlancıların hizmetine sunmuştur. Rehber, destek mekanizmalarını genel hatlarıyla açıklamayı ve adres göstermeyi sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Rehberde kurumların sağladıkları desteklerin miktarı, süresi, uygun başvuru sahipleri, içerdiği konular gibi özet bilgilere yer verilerek ilgili kurumların iletişim bilgileri sunulmuştur. Yatırımcılarımızın istifadesine sunarız. Orta Anadolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreterliği İÇİNDEKİLER 01 Ekonomi Bakanlığı Teşvik Sistemi 21 KOSGEB Destekleri 41 Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Destekleri 57 Türk Eximbank Destekleri 08 13 17 Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Destekleri Serbest Bölgelerin Sunduğu Avantajlar 25 31 37 Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Destekleri TÜBİTAK Destekleri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Destekleri 45 49 53 Kültür ve Turizm Bakanlığı Destekleri İŞKUR Destekleri Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) Destekleri 61 65 69 Kredi Garanti Fonu Destekleri (KGF) Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Destekleri Avrupa Birliği (AB) Hibe ve Destekleri Orta Anadolu Kalkınma Ajansı Destekleri GİRİŞİMCİ VE YATIRIMCILAR İÇİN TÜRKİYE REHBERİ TEŞVİKLER & DESTEKLER 1 1 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI DESTEKLERİ 2 2 EKONOMİ BAKANLIĞI TEŞVİK SİSTEMİ Belirli ekonomik ve sosyal faaliyetlerin diğerlerine oranla daha fazla ve hızlı gelişmesini sağlamak amacıyla, kamu tarafından verilen maddi veya maddi olmayan destek, yardım ve özendirmeler teşvik olarak tanımlanmaktadır. Tüm ülkelerce farklı amaçlarla uygulanan ve ülkedeki ekonomik ve sosyal sorunların giderilmesini hedef alan devlet yardımları, kamunun piyasaya müdahale araçlarının en önemlilerinden biridir. Bölgesel Teşvik Uygulamaları Ekonomi Bakanlığı tarafından verilen Yatırım Teşvik Belgesi, tasarrufları yatırıma yönlendirmek amacıyla katma değeri yüksek, ileri ve uygun teknolojileri kullanarak bölgeler arası farklılıkları gidermek, istihdam yaratmak ve uluslararası rekabet gücü sağlamak için yatırımların devlet tarafından desteklenmesi adına verilen bir belgedir. Yatırımcı doğrudan nakit destek yerine gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi istisnası, faiz desteği, sigorta primi işveren hissesi desteği, vergi indirimi ve yatırım yeri tahsisi gibi teşvik araçlarıyla desteklenir. Bölge ayrımı yapılmaksızın; teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımlar, KDV İstisnası ve Gümrük Muafiyeti ile desteklenmektedir. Bu uygulama Genel Teşvik Uygulaması olarak adlandırılmaktadır. 3 KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6.Bölgede) Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları TEŞVİK SİSTEMİ Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6.Bölgede) Sigorta Primi Desteği (6.Bölgede) Stratejik Yatırımların Teşviki KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği KDV İadesi Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6.Bölgede) Sigorta Primi Desteği (6.Bölgede) 3 KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6.Bölgede) Sigorta Primi Desteği (6.Bölgede) 4 4 Teşvik Sisteminde Destek Unsurları Yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesidir. Yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesidir. Kdv İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır. Vergi İndirimi Kullanılan en az bir yıl vadeli krediler için teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmının Bakanlık tarafından karşılanmasıdır. Büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için Maliye Bakanlığı’nca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir. Yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının Bakanlık tarafından karşılanmasıdır. Yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının sadece 6. Bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için Bakanlık tarafından karşılanmasıdır. Sadece 6. Bölgede gerçekleştirilecek yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının asgari ücrete tekabül eden kısmının terkin edilmesidir. Sabit yatırım tutarı 500 milyon Türk Lirasının üzerindeki Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV’nin iade edilmesidir. Faiz Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Sigorta Primi Desteği Gelir Vergisi Stopajı Desteği Kdv İadesi STRATEJİK YATIRIMLARIN TEŞVİKİ SİSTEMİ KDV İADESİ BÖLGESEL TEŞVİK SİSTEMİ BÜYÜK ÖLÇEKLİ YATIRIMLARIN TEŞVİKİ SİSTEMİ FAİZ DESTEĞİ Vergi İndirimi Sigorta Primi İşv. His. Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Sigorta Primi İşçi His. Desteği Gelir Vergisi Stopajı GENEL TEŞVİK SİSTEMİ KDV İstisnası Gümrük Muafiyeti 5 5 SEGE 2011 6 Bölge * İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Bölgesel Teşvik Uygulamalarında Sağlanan Destek Unsurları (31.12.2015 Tarihine Kadar) Bölgeler Destek Unsurları KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Yatırıma OSB Dışı Vergi Katkı Oranı İndirimi OSB İçi (%) OSB Dışı Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği OSB İçi Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği Gelir Vergisi Stopajı Desteği 1 2 3 4 5 6 VAR VAR 15 VAR VAR 20 VAR VAR 25 VAR VAR 30 VAR VAR 40 VAR VAR 50 20 25 30 40 50 55 2 yıl 3 yıl VAR ---YOK YOK 3 yıl 5 yıl VAR ---YOK YOK 5 yıl 6 yıl VAR VAR YOK YOK 6 yıl 7 yıl VAR VAR YOK YOK 7 yıl 10 yıl VAR VAR YOK YOK 10 yıl 12 yıl VAR VAR 10 yıl 10 yıl 6 6 Büyük Ölçekli Yatırımlar İçin Sağlanan Destek Unsurları (31.12.2015 Tarihine Kadar) Destek Unsurları KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti OSB Dışı Yatırıma Vergi Katkı Oranı İndirimi OSB İçi (%) OSB Dışı Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği OSB İçi Yatırım Yeri Tahsisi Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği Bölgeler 4 1 2 3 5 6 VAR VAR 25 VAR VAR 30 VAR VAR 35 VAR VAR 40 VAR VAR 50 VAR VAR 60 30 35 40 50 60 65 2 yıl 3 yıl VAR YOK 3 yıl 5 yıl VAR YOK 5 yıl 6 yıl VAR YOK 6 yıl 7 yıl VAR YOK 7 yıl 10 yıl VAR YOK 10 yıl 12 yıl VAR 10 yıl Gelir Vergisi Stopajı Desteği YOK YOK YOK Stratejik Yatırımlar İçinYOK Sağlanan Destek Unsurları (31.12.2015 Tarihine YOK Kadar) Destek Unsurları KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Yatırıma Katkı Vergi İndirimi Oranı (%) Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği Gelir Vergisi Stopajı Desteği KDV İadesi 10 yıl Bölgeler 1 2 3 4 5 VAR VAR 50 7 yıl (6. Bölgede 10 yıl) VAR 10 yıl (Sadece 6. Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) 10 yıl (Sadece 6. Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) VAR (Sadece 500 milyon TL ve üzeri yatırımlar için ) T.C. Ekonomi Bakanlığı İnönü Bulvarı No:36 06510 Emek / ANKARA Tel: +90 312 204 7500 http://www.ekonomi.gov.tr/ 6 7 7 KAYSERi SiVAS YOZGAT 8 8 EKONOMİ BAKANLIĞI İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ DESTEKLERİ Dış Ticaret Müsteşarlığı, dış ticaret politikalarının tespitine yardımcı olmak, bu politikalar çerçevesinde ihracat, ithalat, yurtdışı müteahhitlik hizmetleri ve ikili ve çok taraflı ticari ve ekonomik ilişkileri düzenlemek, uygulamak, uygulamaları izlemek ve geliştirmek görevlerini üstlenmek için 1994 yılında Başbakanlık’a bağlı olarak kurulmuş bir müsteşarlıktır. 8 Haziran 2011 tarihli 637 sayılı kanun hükmünde kararname ile Ekonomi Bakanlığı olarak yeniden yapılandırılmıştır. Destek Programları Hedef Grubu Destek Kalemleri Başvuru Merci Destek Oranı Destek Miktarı Uluslararası nitelikteki yurtiçi ihtisas fuarlarının dış tanıtımının sağlanması ve uluslararası düzeyde katılımın artırılması Organize eden firmalar yararlanabilmektedir. Fuar öncesi yurtdışı tanıtım faaliyetleri Fuara davetli önemli yabancı alıcıların ulaşım giderleri Düzenlenecek seminer, konferans, panel ve ödüllü yarışmalara ilişkin giderler Ekonomi Bakanlığı %50 45.000 $ Çevre Maliyetlerinin Desteklenmesi Çevre, kalite, gıda güvenliği ve insan sağlığına yönelik teknik düzenlemelere uyumun sağlanması Ticari ve Sanayi Şirketler, Yazılım Şirketleri, Tarım Şirketleri, Dış Ticaret Şirketleri ISO 9000, 14000, 22000, CE İşareti, Uluslararası nitelikteki belgeler, Organik ürün ve sağlık sertifikası, Analiz raporları İhracatçı Birlikler %50 25.000 $/ Belge İstihdam Sektörel dış ticaret şirketlerinin dış ticaret alanında donanımlı ve yetkin personel istihdamının sağlanması Sektörel Dış Ticaret Şirketleri İstihdam edilecek en fazla bir yönetici ile iki elemanın ücretleri için ve bir defa destek sağlanmaktadır. Ekonomi Bakanlığı %75 18.000 $ (Yönetici) 9.000$ (2 eleman) Fuara iştirak eden firma ve kuruluşlar Bireysel katılım sağlayan firma ve kuruluşlar Katılımcı tarafından organizatöre ödenen katılım bedelinin % 50'si destek kapsamında katılımcıya ödenir. Sektörel Dış Ticaret şirketlerine katılım bedelinin %75'i ödenir. Ekonomi Bakanlığı %50-75 ----- Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarına Katılım Desteği Yurt Dışı Fuarlara Katılım Desteği Amaç Firmaların yurt dışı fuarlara iştiraki ve sektörel nitelikteki uluslararası fuarlara bireysel katılımlarının sağlanması 9 9 Destek Programları Tasarım Amaç Markalaşmanın önemli bir unsuru olan tasarımın doğrudan desteklenebilmesi Başvuru Merci Hedef Grubu Destek Kalemleri Tasarımcı Şirketler, Tasarım Ofisleri, Birlikler ve Tasarım Dernekleri-Birlikleri Reklam, tanıtım, pazarlama vb. Yurt dışı ofis, mağaza giderleri Patent, faydalı model tesciline ilişkin harcamalar Tasarımcıların brüt maaş giderleri Yazılım Programları Ekonomi Bakanlığı Ekonomi Bakanlığı Destek Oranı Destek Miktarı %50 50.000300.000 $ / Destek Kalemi %50-60 50.000750.000 $ / Destek Kalemi Yurtdışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Yurtdışında birim, marka ve tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesi Türkiye'de sınai ve/ veya ticari faaliyet gösteren şirketler Birim kira giderlerinin desteklenmesi Tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesi Yurt dışı marka tescil faaliyetlerinin desteklenmesi Yurt Dışı Pazar Araştırması Desteği Sınai ve/veya ticari şirketlerce ihracat amaçlı olarak gerçekleştirilen yurt dışı pazar araştırması gezilerine ilişkin giderlerin karşılanması Türkiye'de sınaî ve/ veya ticari faaliyette bulunan şirketler Pazar araştırması gezisi kapsamında en fazla 2 İhracat Genel (iki) şirket çalışanının ulaşım ve konaklama Müdürlüğü giderleri %70 7.500 $ Pazara Giriş Desteği Yurt dışına yönelik pazara giriş stratejileri ile eylem planlarının oluşturulabilmesi amacıyla uluslararası kuruluşlara yaptırılan ve satın alınan sektör, ülke, yabancı şirket veya marka odaklı raporlar ve yabancı şirket alımlarına yönelik danışmanlık hizmetleri verilmesi Türkiye’de sınai ve/ veya ticari faaliyette bulunan şirketler Uluslararası kuruluşlara yaptırılan ve satın alınan sektör, ülke, yabancı şirket İhracat veya marka odaklı Genel raporlar Müdürlüğü Yabancı şirket alımlarına yönelik danışmanlık hizmetleri verilmesi %75 200.000 $ 10 10 Destek Programları Amaç Hedef Grubu Destek Kalemleri Ticaret Sitelerine Üyelik Desteği Şirketlerin nihai tüketiciye yönelik olmayan e-ticaret sitelerine üyelik giderlerinin karşılanması Şirketler E-ticaret sitelerine üyelik giderleri İhracat Genel Müdürlüğü Sağlık Turizmi, Bilişim, Filim, Eğitim sektörleri Yurt Dışı Tanıtım Desteği Organizasyon Desteği Arama Motoru Desteği Belgelendirme Desteği Yurt Dışı Birim Desteği Ticaret Heyeti ve Alım Heyeti Desteği Danışmanlık Desteği vb. Ekonomi Bakanlığı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Döviz kazandırıcı hizmet gelirlerinin artırılması, Hizmet sektörlerinin uluslararası rekabet gücünün geliştirilmesi Başvuru Merci İhracat Genel Müdürlüğü İnönü Bulvarı No:36 06510 Emek / ANKARA Tel: +90 (312) 212 8858 http://www.ekonomi.gov.tr/ Destek Oranı Destek Miktarı %70 10.000 $ %50-70 100.000 300.000 $ / Destek Kalemi 11 11 KAYSERi SiVAS YOZGAT 12 12 13 13 KAYSERİ SERBEST BÖLGE DESTEKLERİ 14 14 SERBEST BÖLGELERİN SUNDUĞU AVANTAJLAR • Üretici Kullanıcılar için Vergi Avantajlarından Yararlanma İmkânı - Serbest bölge kullanıcılarının imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Avrupa Birliği üyeliğinin gerçekleşeceği yılın vergileme dönemi sonuna kadar Gelir veya Kurumlar Vergisinden istisnadır. - Serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az %85’ini yurtdışına ihraç eden kullanıcıların istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden müstesnadır. - Serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçlardan müstesnadır. • Orta ve Uzun Vadede Geleceği Planlayabilme İmkânı • Kâr Transferi İmkânı - Serbest bölge faaliyetlerinden elde edilen kazanç ve gelirler, hiç bir izne tabi olmaksızın yurt dışına veya Türkiye’ye serbestçe transfer edilebilmektedir. • Ticaret Kolaylığı İmkânı - Serbest bölge kullanıcıları Türkiye’den ihraç fiyatına (KDV’siz) mal ve hizmet satın alabilirler. Ayrıca, serbest bölge ile diğer ülkeler ve serbest bölgeler arasında dış ticaret rejimi hükümleri uygulanmaz. • Gümrük Vergisi Prosedüründen Arındırılmış Ticari Faaliyet İmkânı • AB ve Gümrük Birliği Kriterlerinin Gerektirdiği Serbest Dolaşım Belgelerinin Temini İmkânı • Eşitlik Prensibi - Serbest Bölgede sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı bütün firmalar eşit olarak yararlanır. • Zaman Kısıtlaması Bulunmaması - Mallar serbest Bölgede süre sınırlaması olmaksızın kalabilir. • Gerçekçi Bir Enflasyon Muhasebesi İmkânı - Serbest bölgelerdeki faaliyetlerle ilgili her türlü ödeme dövizle yapılır. • Yerli ve Yabancı Tüm Pazarlara Erişim İmkânı - Serbest bölgelerden Türkiye’ye yönelik mal satışına ve serbest bölge ile diğer ülkeler arasında yapılacak ticarete kısıtlama getirilmemiştir. • Azaltılmış Bürokratik Prosedür • Dinamik İşletme Yönetimi • Stratejik Avantaj • Her Türlü Ticari ve Sınai Faaliyete Uygun ve Ucuz Altyapı İmkânı • Tedarik Zinciri İmkânlarından Yararlanma Kolaylığı Kayseri Serbest Bölgesi Anbar Serbest Bölge Mahallesi 17. Cd. No:1/2 Melikgazi / KAYSERİ Telefon : + 90 (352) 311 39 88 Fax : + 90 (352) 311 39 87 http://www.kayser.com.tr 15 15 • Pazar İhtiyaçlarına ve Şartlarına Göre Serbestçe Belirlenecek Ticari Faaliyet İmkânı 16 16 17 17 ORTA ANADOLU KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ 18 18 ORTA ANADOLU KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ Kayseri, Sivas ve Yozgat illerini kapsayan Orta Anadolu Kalkınma Ajansı kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma planı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak üzere kurulmuştur. Kalkınma Ajansları destek mekanizmaları aşağıda listelenmiştir. En sık kullanılan ve bilinen destek mekanizması “Proje Teklif Çağrısı” yöntemidir. Bu yöntemde teklif çağrıları bölge planı doğrultusunda farklı öncelik ve alanlarda belirlenebilmektedir. Destekler Destek İçeriği Teknik Destek Kurum ve kuruluşların teknik kapasitelerinin artırılması amacıyla, herhangi bir mali destek vermeksizin Ajans'ın mevcut personeli ya da hizmet alımı yolu ile sağladığı destek türüdür. Güdümlü projeler, proje teklif çağrısı yöntemi kullanılmadan doğrudan destek sağlamaya yönelik olarak; bölge planında tespit edilen öncelikler Güdümlü doğrultusunda, konusu ve koşulları Ajans öncülüğünde belirlenen özel Proje nitelikli projelerdir. Amacı, üretim ve ihracat kapasitesinin geliştirilmesi, Desteği sektörel çeşitlenmenin ve ihtisaslaşmanın desteklenmesi, üniversite sanayi işbirliğinin desteklenmesi, kümelenmelerin desteklenmesi, yeni organizasyon modellerinin geliştirilmesidir. Doğrudan Faaliyet Desteği ile Bölgenin kalkınmada öne çıkan sektörlerinin Doğrudan ve sosyal durumunun analizi veya yatırıma dönüşecek alanlarda fizibilite Faaliyet çalışmalarının yapılması hedeflenmektedir. Ayrıca başvurusu yapılacak Desteği projelerde stratejik ve acil nitelikte olması şartı aranmaktadır. Başvurusu yapılan projelerin Ajans tarafından belirlenen önceliklerle Proje Teklif uyumlu olması zorunludur. Ajansın belirlediği öncelikler, bölge planında Çağrısı bölgenin gelişmesi ve kalkınması için belirlenen gelişme eksenlerinin uygulanmasını sağlayacak önceliklerdir. Başvuru rehberinde belirtilen nitelikteki projeler için, ilgili aracı Faiz kuruluşlardan alacakları krediler karşılığında ödeyecekleri faiz giderlerinin, Desteği Ajans tarafından karşılanmasını öngören karşılıksız destektir. Başvuru rehberinde belirtilen nitelikteki projeler için, ilgili aracı Faizsiz kuruluşlar eliyle kredi verilmesini ve bu mali desteğin Kalkınma Ajansları Kredi mevzuatında belirtilen usul ve esaslar dahilinde Ajansa faiz ödenmeksizin Desteği taksitler halinde geri ödenmesini öngören karşılıksız destektir. Kimler Başvurabilir ? • Yerel yönetimler , mahalli idare birlikleri • Üniversiteler, meslek okulları, araştırma enstitüleri • Kamu kurum ve kuruluşları • Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları • Sivil toplum kuruluşları • Yerel yönetimler ve mahalli idare birlikleri • Üniversiteler meslek okulları araştırma enstitüleri • Diğer kamu kurum ve kuruluşları • Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları • Organize sanayi bölgeleri endüstri bölgeleri teknoloji geliştirme bölgeleri ve küçük sanayi siteleri • Sivil toplum kuruluşları • Kâr amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlar yararlanabilir. • Ajansın bu yöntemle sunduğu mali destek nitelikleri net olarak belirlenmiş hem kâr amacı güden gerçek ve tüzel kişilere hem de kâr amacı gütmeyen kurum ve kuruluşlara yöneliktir. • Kâr amacı güden gerçek ve tüzel kişiler • Kâr amacı güden gerçek ve tüzel kişiler Orta Anadolu Kalkınma Ajansı Barbaros Mahallesi, Sümer Yerleşkesi Kümeevler, No:1, P.K: 38080 Kocasinan/KAYSERİ Tel: +90 352 352 6726 http://www.oran.org.tr/ 19 19 KAYSERi SiVAS YOZGAT 20 20 21 21 KOSGEB DESTEKLERİ 22 22 KOSGEB DESTEKLERİ Ülkenin sosyal ve ekonomik gereksinimlerinin karşılanmasında küçük ve orta ölçekli işletmelerin payını, etkinliğini ve rekabet güçlerini artırmak, sanayide entegrasyonu gerçekleştirmek amacıyla, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı kurulmuştur. Program Programın Amacı Kimler Başvurabilir? İşbirliği Güçbirliği Destek Programı KOBİ’lerin işbirliği-güçbirliği En az 5 KOBİ’nin anlayışında bir araya gelerek ortak olması “Ortak Sorunlara Ortak Çözümler” gerekmektedir. üretilmesi Tematik Proje Destek Programı Tematik alanlarda bölgesel ve sektörel ihtiyaçların karşılanması AR-GE, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi Girişimcilik Destek Programı Girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulması KOBİ Proje Destek Programı KOBİ’lerde proje kültürü ve bilincinin oluşturulması, proje yapabilme kapasitelerinin geliştirilmesi Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek programı Gelişme ve büyüme potansiyeline sahip KOBİ’lerin; Borsa İstanbul (BİST) Gelişen İşletmeler Piyasası’da işlem görmesini sağlayarak, sermaye piyasasından fon temin edilmesine imkan veren bir programdır. KOBİ’ler ve Meslek Kuruluşları KOBİ ve Girişimciler KOBİ ve Girişimciler, (Uygulamalı Girişimcilik Eğitimini Alma Şart) KOBİ’ler KOBİ’ler Destek Üst Limiti 6-24 Ay 300.000 TL (Hibe) 700.000 TL (Kredi) Yüksek teknolojili ürünlerde 1.200.000 (Kredi) 36 Ay 150.000 TL (Hibe) 12-24 Ay AR-GE İnovasyon (Hibe 374.000 TL, Kredi 300.000 TL) Endüstriyel Uygulama (Hibe 318.000 TL, Kredi 500.000 TL) ----- 30.000 TL(Hibe) 70.000 TL(Kredi) Destek Oranı Proje Konuları Ortak mal %50-60 tedariki yerli makine ortak tasarım alımında ortak pazarlama (ilave %15) ortak labaratuar ortak imalat %50-60 Çağrı esaslı %75-100 Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlar %60-80 Kadın engelli, gazi ve birinci dereceden şehit yakınlarına (ilave %20) ----- 6-24 Ay 150.000 TL (Hibe) %50-60 Üretim, yönetimorganizasyon, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları v.b. ----- Danışmanlık Hizmet Bedeli 60.000 TL B. Denetim Hizmet Bedeli 20.000 TL Aracılık Komisyonu 10.000 TL %75-100 Borsa Destek Üst Limiti (TL) 1 Yurt İçi Fuar Desteği 30.000 2 Yurt Dışı İş Gezisi Desteği 10.000 3 Tanıtım Desteği 15.000 4 Eşleştirme Desteği 15.000 5 Bağımsız Denetim Desteği 10.000 6 Nitelikli Eleman İstihdam Desteği 20.000 7 Danışmanlık Desteği 15.000 8 Eğitim Desteği 10.000 9 Enerji Verimliliği Desteği 50.000 10 Tasarım Desteği 15.000 11 Sınai Mülkiyet Hakları Desteği 20.000 12 Belgelendirme Desteği 10.000 13 Test, Analiz ve Kalibrasyon Desteği 20.000 14 Lojistik Desteği 20.000 15 Gönüllü Uzmanlık Desteği 10.000 Destek Oranı (%) 1. ve 2. Bölgeler 3. - 4. - 5. ve 6. bölgeler %50 %60 KOSGEB Mamak Baskanlik Binasi Adres: Harman Mah. Abdülhak Hamit Cad. No:66 Altmisevler / MAMAK / ANKARA Tel: +90 312 595 28 00 http://www.kosgeb.gov.tr/ 23 23 Genel Destek Programı Destekleri 24 24 25 25 T.C.BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI T.C. BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI DESTEKLERİ 26 26 T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI DESTEKLERİ 5746 Sayılı Ar-Ge Kanunu kapsamında; • Teknogirişim Sermayesi Desteğine, • Ar-Ge merkezlerine, • Rekabet Öncesi İşbirliği Projelerine, • Ar-Ge ve Yenilik Projelerine, • KOSGEB tarafından yönetilen Teknoloji Geliştirme Merkezleri’ne (TEKMER) yönelik indirim, istisna ve teşvikler sağlanmaktadır. (Ar-Ge İndirimi, Gelir Vergisi Stopajı Teşviki, Damga Vergisi Muafiyeti, Sigorta Primi Desteği) Sanayi Tezleri Destekleme Programı (SANTEZ) Program kapsamında üniversite-sanayi işbirliği ile yürütülecek Ar-Ge ve yenilik projeleri desteklenmektedir. Program ile üniversitelerdeki akademik bilginin sanayinin ihtiyaçlarını karşılayacak ticari bir ürüne dönüşmesi hedeflenmektedir. Firma büyüklüğüne bakılmaksızın tüm işletmeler, üniversitelerle beraberce yürütecekleri Ar-Ge ve yenilik projeleri için müracaat edebilirler. Bütçe kalemleri makine-donanım, hizmet alımı, seyahat giderleri, sarf malzemeleri ve personel giderlerinden oluşmaktadır. Teknogirişim Sermayesi Desteği Yüksek eğitimli ve nitelikli gençlerin teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürebilmeleri amacıyla oluşturulmuş bir destektir. (Destek Süresi 12 ay, Destek Bütçesi 100.000 TL) Programa, örgün öğrenim veren üniversitelerin herhangi bir lisans programından bir yıl içinde mezun olabilecek durumdaki öğrenci, yüksek lisans veya doktora öğrencisi ya da lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerinden birini ön başvuru tarihinden en çok 5 yıl önce almış kişiler başvurabilir. Birden fazla işletmenin ortak bir parça veya platform geliştirmek amacıyla bir araya gelerek yürütecekleri Ar-Ge ve yenilik projeleri için Kanunla sağlanan tüm teşviklerden yararlanma imkânı bulunmaktadır. Programla 30 ArGe personeli istihdam edemeyen işletmeler için 5746 Sayılı Kanunla sağlanan teşviklerden istifade etme imkânı bulunmaktadır. Ar-Ge Merkezleri Ülkemizde faaliyet gösteren, Ar-Ge alt yapısını oluşturmuş, en az 30 tam zamanlı Ar-Ge personeli çalıştıran ve 5746 Sayılı Kanunda istenen şartları sağlayan işletmelere Bakanlıkça Ar-Ge Merkezi Belgesi verilmektedir. Ar-Ge Belgesi verilen işletmelere; • Vergi İndirimi (Ar-Ge harcamalarının tamamı) • Sigorta Primi Desteği (İşveren hissesinin yarısı 5 yıl süre ile Maliye Bakanlığınca karşılanmaktadır.) • Gelir vergisi stopajı desteği ( Doktoralı olanlar için %90, diğerleri için %80) • Damga vergisi istisnası, sağlanmaktadır. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri • Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde altyapılar ile ilgili destek sağlanmaktadır. • Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu Bölgedeki yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançları 31.12.2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutulmaktadır. • Bölgede faaliyet gösteren firmaların ürettikleri sistem yönetimi, veri yönetimi, sektörel internet, mobil ve askeri uygulama yazılımları için KDV muafiyeti vardır. • Bölgelerde yer alan firmalarda çalışan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin ücretleri 2023’e kadar vergiden muaftır. Destek personelinin %10’u için vergi muafiyeti vardır. 27 27 Rekabet Öncesi İşbirliği Programları 28 28 Kümelenme Destek Programı Kümelenme destekleri ile ilgili 15.09.2012 tarihinde yönetmelik yayınlanmış olup, ağırlıklı olarak imalat sanayinde faaliyet gösteren kümelenme teşebbüslerine destek verilmesi amaçlanmaktadır. Kümenin ana faaliyet alanında en az 20 firmanın bir araya gelmesi gerekmekte olup, %50’ye kadar hibe desteği verilebilmektedir. Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı (TEKNOYATIRIM) Sanayiye yönelik, Ar-Ge ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünler veya öz kaynaklar kullanılarak yapılan Ar-Ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ve patenti alınan teknolojik ürünler ile ilgili Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerce gerçekleştirilecek yatırımların desteklenmesi amacıyla oluşturulmuş bir destektir. Program kapsamında makine teçhizat alımı, kredi faizi desteği ve işletme gideri desteği olmak üzere üç başlıkta destek verilecektir. • Küçük işletmelere, yatırım proje tutarının en fazla %40’ı kadar destek sağlanır. Bu destek tutarı 5.000.000 TL’yi geçemez. • Orta büyüklükteki işletmelere, yatırım proje tutarının en fazla %30’u kadar destek sağlanır. Bu destek tutarı 4.000.000 TL’yi geçemez. • Büyük işletmelere, yatırım proje tutarının en fazla % 10’u kadar destek sağlanır. Bu destek tutarı 2.000.000 TL’yi geçemez. Yatırımını tamamlamış küçük işletmelere, üretim amaçlı yıllık kullanılan enerji bedelinin en fazla % 75’i kadar, yıllık istihdam edilen personel için o yıl uygulanan brüt asgari ücret tutarının en fazla % 75’i kadar ve yıllık kira giderinin en fazla % 75’i kadar destek sağlanır. 29 29 Destek Konusu San-Tez Teknogirişim Sermaye Desteği Rekabet Öncesi İşbirliği Projeleri Ar-Ge ve Yenilik Projeleri Ar-Ge Merkezleri Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Destek Türü Proje Bütçesinin % 65-85 hibe %100 hibe desteği Vergisel teşvik indirimi ve istisnalar Vergisel teşvik indirimi ve istisnalar Vergisel teşvik indirimi ve istisnalar Vergisel teşvik, Alt yapı desteği v.b. Proje Süresi Destek Miktarı Destek Sağlanan Kesim Mevzuat 36 ay+6 ay Bütçe imkanları ölçüsünde Üniversite-Firma 5593 Sayılı Kanun 12 ay 100.000 TL Bir yıl içerisinde mezun olabilecek lisans, yüksek lisans veya doktora öğrencisi veya 5 yıl önce mezun olmuş olanlar 5746 Sayılı Kanun 36 ay+6 ay - Birden fazla işletmenin ortaklığı 5746 Sayılı Kanun - - - - - - Kamu Tarafından desteklenen tüm Ar-Ge ve yenilik projeleri En az 50 tam zamanlı Ar-Ge personeli çalıştıran ve şartları sağlayan işletmeler Bölge içindeki şirketler, öğretim görevlileri, yönetici şirket, Ar-Ge personeli BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Mustafa Kemal Mahallesi Dumlupınar Bulvarı (Eskişehir Yolu 7.Km) 2151.Cadde No:154 06510 Çankaya /ANKARA Tel: +90 (312) 201 50 00 http://www.sanayi.gov.tr/ 5746 Sayılı Kanun 5746 Sayılı Kanun 4691 ve 5746 Sayılı Kanunlar 30 30 31 31 TÜBİTAK DESTEKLERİ 32 32 TÜBİTAK DESTEKLERİ Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Türkiye’de bilim ve teknolojiyi teşvik etme, yönlendirme ve popülerleştirmeyi amaçlayan, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı kuruluştur. Kurum; Türkiye’de pozitif bilimlerde Ar-Ge faaliyetlerini ülke kalkınmasındaki önceliklere göre geliştirmek, özendirmek, düzenlemek ve koordine etmek; mevcut bilimsel ve teknik bilgilere erişmek ve erişilmesini sağlamak amacı gütmektedir. Sanayiye Yönelik Hibe Programları Tanım EUREKA Pazar odaklı kısa sürede ticarileşebilecek ürün ve süreçlerin geliştirilmesine yönelik projelerin desteklendiği uluslararası işbirliği platformudur. Altında farklı projelerin desteklendiği şemsiye ve kümeler bulunmaktadır. 1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı Sektör ve büyüklüğe bakılmaksızın katma değer yaratan yerleşik kuruluşların sanayi ve Ar-Ge projelerini desteklemektedir. Kimler Başvurabilir? Hangi Koşullarda Başvurulabilir? İşbirliği gerekli mi? Başvuru Şekli Destek Bütçesi Destek Süresi ----- ----- Sanayi, KOBİ, Üniversite, Araştırma Kurumu Kısa zamanlı İki farklı ticarileşebilecek ürün, EUREKA süreç ve hizmetler üyesi için uluslararası ülkeden ikili veya çoklu en az birer işbirliği gereksinimi katılımcı aranmaktadır. KOBİ, Büyük Sanayi Kuruluşları 10 milyon TL ve üzeri bütçeli projelerde, Üniversite veya Kamu Araştırma Merkez ve Enstitüleri ile işbirliği yapma zorunluluğu vardır. En az bir sanayi kuruluşu yeterli Sürekli açık bir programdır. %40-60 destek ( üst limit yok) 36 Ay ----- Müşteri kuruluş ve yürütücü kuruluş gerekli Proje teklif dökümanı ile başvurulabilir. 1 milyon TL 24 Ay Üniversite/kamu araştırma merkez ve enstitülerindeki bilgi Sermaye 1505 birikimi ve teknolojinin, şirketleri, Üniversite kuruluşların ihtiyaçları yükseköğretim Sanayi İşbirliği doğrultusunda, kurumları, eğitim Destek ürüne ya da sürece ve araştırma Programı dönüştürülerek sanayiye hastaneleri aktarılması yoluyla ticarileştirilmesine katkı sağlamak amaçlanmıştır. Proje teklif dökümanı ve teklif çağrısı Tanım Kimler Başvurabilir? KOBİ’lerin; yeni bir ürün üretilmesi, mevcut bir ürünün geliştirilmesi, iyileştirilmesi, ürün kalitesi veya 1507 KOBİ standardının Ar-Ge yükseltilmesi veya KOBİ Başlangıç maliyet düşürücü Destek nitelikte yeni Programı tekniklerin, yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi konularında desteklenmesini amaçlamaktadır. Ulusal stratejik hedef ve politikalar kapsamında belirlenen öncelikli alanlarda; hedef ve 1511-TÜBİTAK ihtiyaç odaklı, izlenebilir Öncelikli Katma değer sonuçları olan; yeni bir Alanlar oluşturan, ürün üretilmesi, mevcut Araştırma Türkiye’de bir ürünün geliştirilmesi/ Teknoloji yerleşik tüm iyileştirilmesi, Geliştirme ve sermaye şirketleri ürün kalitesi veya Yenilik P. D. P. standardının yükseltilmesi v.b. ArGe nitelikli projeler desteklenmektedir. Kamu kuruluşlarının Ar-Ge ile giderilebilecek ihtiyaçlarının karşılamaya ya da TÜBİTAK sorunlarının çözümüne 1007 Kamu ilişkin projeleri Kamu Kurumları Projeleri desteklemeye yönelik Programı bir programdır. Kamu Araştırmaları Grubu(KAMAG) tarafından yürütülmektedir. 33 33 Sanayiye Yönelik Hibe Programları Hangi Koşullarda Başvurulabilir? İşbirliği gerekli mi? Başvuru Şekli Destek Bütçesi Destek Süresi Henüz hiçbir TEYDEB desteğine başvurmamış ya da en az bir 1507 desteğine başvurmuş olmak Bir girişimci yeterli Sürekli açık bir programdır. %75 500.000 TL 18 Ay Çağrı duyurusunda ----- Desteğin teknolojik yeterlilik ve bilgi birikiminin artırılmasında, mevcut yeteneklerin farklı alanlarda da ve yönlendirici bir etken olması gereklidir. Bir girişimci yeterli Proje teklif çağrısı KOBİ %75, Büyük Ölçekli Kuruluşlar %60 Kamu kuruluşlarının Ar-Ge projeleri, Sanayiciler ve KOBİ’ler Kamu kurumlarına yönelik proje gerçekleştirebilirler. Bir ulusal kamu kurumu Proje teklif dökümanı ile başvurulabilir. ----- Sanayiye Yönelik Hibe Programları Tanım 1602TÜBİTAK Patent Destek Programı Ülkemiz kaynaklı ulusal ve uluslararası patent başvuru sayısının artırılması, gerçek ve tüzel kişilerin patent başvurusu yapmaya teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Kimler Başvurabilir? Hangi Koşullarda Başvurulabilir? İşbirliği gerekli mi? Başvuru Şekli Destek Bütçesi Destek Süresi Şirketler, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları Ulusal Patent Başvurusu Araştırma ve İnceleme Raporu, Uluslararası Patent Başvuru Desteklerine uygun şartları sağlayan başvurular desteklenecektir. İşbirliğine gerek yok. Sürekli açık bir programdır. ----- ----- TÜBİTAK Tunus Caddesi No:80 06100 Kavaklıdere/ANKARA Tel: +90 (312) 468 5300 http://www.tubitak.gov.tr/ 35 35 KAYSERi SiVAS YOZGAT 37 37 T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEKLERİ 38 38 GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI DESTEKLERİ Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından verilen destekler çok kapsamlı olup bu destekleri birim bazlı destekler, kırsal kalkınma destekleri, kredi kolaylıkları ve sigorta imkânları olarak dört grupta toplayabiliriz. Birim Bazlı Destekler • Biyolojik ve Biyoteknik Mücadele Desteği, Hayvancılık Destekleri • Mazot, Gübre ve Toprak Analiz Desteği, Organik Tarım ve İyi Tarım Destekleri • Sertifikalı Tohum, Fidan Kullanım ve Üretim Destekleri • Tarımsal Danışmanlık Sistemi Katılım ve Sertifikalı Tohum Üretim Destekleri • Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli Fark Ödemesi Destekleri Kırsal Kalkınma Programı Destekleri • Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların Desteklenmesi (Mevcut faal olan veya olmayan tesislerin kapasite artırımı ve teknoloji yenilenmesi, kısmen yapılmış yatırımların tamamlanması) - Bitkisel, hayvansal ve su ürünlerinin işlenmesi, paketlenmesi ve depolanması (%50 hibe 3.000.000 TL destekleme miktarı) - Tarımsal ürünlerin depolanması (çelik silo ve soğuk hava deposu) (%50 hibe 1.000.000 TL destekleme miktarı) - Alternatif enerji kaynakları kullanan yeni seraların yapımı (%50 hibe 3.000.000 TL destekleme miktarı) - Tarıma yönelik jeotermal, biyogaz, güneş ve rüzgâr enerjisi üretim tesisleri (%50 hibe 3.000.000 TL destekleme miktarı) - Hayvansal orijinli gübre işlenmesi ve paketlenmesi (%50 hibe 2.000.000 TL destekleme miktarı) - Büyükbaş hayvan yetiştiriciliği (%50 hibe destekleme miktarı 1.500.000 TL) - Tarımsal üretime yönelik mantar yetiştiriciliği, kültür balıkçılığına yönelik sabit yatırımlar, küçükbaş ve kanatlı hayvan yetiştiriciliğine yönelik sabit yatırımlarda (%50 hibe destekleme miktarı 1.000.000 TL) • Makine ve Ekipman Desteklenmesi ( %50 hibe, gerçek kişi 50.000TL, tüzel kişi 100.000 TL ) Kredi Uygulamaları Hayvansal ve bitkisel üretime yönelik olarak Ziraat Bankası aracılığı ile düşük faizli yatırım ve işletme dönemi kredileri verilmektedir. Tarım Sigortaları TARSİM tarafından çiftçilere yönelik olarak bitkisel ürün sigortası, sera sigortası, büyükbaş ve küçükbaş hayvan hayat sigortası, kümes hayvanları hayat sigortası, su ürünleri hayat sigortası ve arıcılık sigortası gibi seçenekler sunulmaktadır. KAYSERi SiVAS YOZGAT Gıda, Tarım Ve Hayvancılık Bakanlığı Eskişehir Yolu 9.Km Lodumlu ANKARA 06060 Tel: +90 (312) 287 3360 http://www.tarim.gov.tr/ 39 39 • Sulama Yatırımlarının Desteklenmesi ( %50 hibe, gerçek kişi 50.000TL, tüzel kişi 100.000 TL ) 41 41 TARIM ve KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU DESTEKLERİ 42 42 TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU DESTEKLERİ Avrupa Birliği aday ve potansiyel aday ülkelere destek amacıyla Katılım Öncesi Yardım Aracı’nı (Instrument for PreAccession Assistance- IPA) oluşturmuştur. IPA’nın beşinci bileşeni Kırsal Kalkınma (IPA Rural Development- IPARD) Avrupa Birliği’nin Ortak Tarım Politikası, Kırsal Kalkınma Politikası ve ilgili politikalarının uygulanması ve yönetimi için uyum hazırlıklarını ve bu kapsamda politika geliştirilmesini desteklemektedir. IPARD desteğinin “Kırsal Kalkınma Programı” kapsamında uygulanması için 42 ilde TKDK İl Koordinatörlükleri kurulmuştur. TKDK destekleri her il için geçerli olmayıp, destek konuları iller bazında değişiklik gösterebilmektedir. Verilen destek konuları aşağıda listelenmiştir. SÜT ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE YATIRIM, SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI ET ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELERE YATIRIM, ET VE ET ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI MEYVE VE SEBZELERİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI SU ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI, KÜLTÜR BALIKÇILIĞININ GELİŞTİRİLMESİ ÇİFTLİK FAALİYETLERİNİN ÇEŞİTLENDİRİLMESİ VE GELİŞTİRİLMESİ YEREL ÜRÜNLER VE MİKRO İŞLETMELERİN GELİŞTİRİLMESİ KIRSAL TURİZM 27 Ocak 2015 tarihinde Avrupa Komisyonu tarafından onaylanan IPARD II Programında, mevcut sektörler (tarımsal işletmeler, tarım ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması, çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi) desteklenmeye devam edilmekle birlikte ek olarak “tarım çevre-iklim-organik tarım”, “yerel kalkınma stratejilerinin uygulanması” ve “kırsal altyapı hizmetleri” IPARD II Programı kapsamına alınmıştır. Çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve iş geliştirme sektöründe “Yenilenebilir enerji”, “makine parkları” ve “mantar” da desteklenecek olan sektörlere eklenmiştir. •TTK kapsamında iflas / tasfiye olanlar •Sosyal sigorta primi veya vergi borcu olanlar •Kesinleşmiş yargı kararı olanlar •TKDK kara listede yer alanlar •TKDK ile yapılan sözleşmeyi ciddi ihlal edenler KİMLER BAŞVURAMAZ? •65 yaş sınırı •Mesleki yeterlilik •Ulusal Vergi Sistemine kayıtlı olma •Vergi borcu •SGK Prim borcu •Adli Sicil Kaydı •Faydalanıcı Katkısı %50 olarak uygulanır. Diğer %50’lik kısım TKDK tarafından ödenir. KİMLER BAŞVURABİLİR? SAĞLANMASI GEREKEN GENEL KOŞULLAR YARDIM ORANI İSTİSNALAR •Süt ve Et Üreten Tarımsal işletmeler için 40 yaşın altında olması ve yatırımın dağlık alanda olması kriterlerini sağlayan başvuru sahipleri %65 oranında yardım alabilir. TKDK Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Turan Güneş Bulvarı No:68 Çankaya, ANKARA Tel: +90 (312) 409 1400 http://www.tkdk.org.tr/ 43 43 •Kamu tüzel kişilikleri hariç olmak üzere, ulusal kanunlarca tanınmış gerçek ve tüzel kişiler (Kamu hissesi %25’den fazla olan tüzel kişilikler uygun değildir) 44 44 45 45 T.C. KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI DESTEKLERİ 46 46 KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI DESTEKLERİ Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri Yeni teşvik sistemini oluşturan, 15/06/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe koyulan, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Kararın 17. maddesinin “ç” fıkrası gereğince Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak turizm yatırımlarından bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları öncelikli yatırım konuları arasındadır ve hangi Bölgede olursa olsun 5. Bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabilir. Ancak bu yatırımlar, 6. Bölgede yer almaları halinde bulunduğu bölge desteklerine tabidir. 2634 Sayılı Turizmi Teşvik Kanunu İle Sağlanan Teşvikler • Taşınmaz Malların Turizm Amaçlı Kullanımı Amacıyla Yapılan Tahsisler 21/07/2006 tarihli ve 26235 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik” ile 22/07/2007 tarihli ve 26470 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Orman Arazilerinin Tahsisi Hakkında Yönetmelik” uyarınca işlem tesis edilmektedir. • Orman Fonuna Katkının Taksitlendirilmesi Ormanlarda yer alacak turizm yatırımı belgeli tesislerin, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun Ek-3 üncü maddesinin (c) fıkrası uyarınca ödemek zorunda oldukları bedel, tahsis tarihini takip eden üçüncü yıldan itibaren, beş yıl vade ve beş eşit taksitte alınır. • Elektrik, Havagazı ve Su Ücretleri Turizm belgeli yatırım ve işletmeler elektrik, gaz ve su ücretlerini o bölgedeki sanayi ve meskenlere uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden öderler. • Haberleşme Kolaylıkları Belgeli yatırım ve işletmelerin telefon ve teleks taleplerine ilişkin her türlü işlem ve tahsis öncelikle yapılır. • Yabancı Personel ve Sanatkar Çalıştırılması Belgeli işletmelerde, Bakanlık ve İçişleri Bakanlığı’nın görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca verilen izinle yabancı uzman personel ve sanatkârlar çalıştırılabilir. Turizm Endüstrisini Teşvik Kanunu hükümleri dairesinde turizm müessesesi belgesi almış olan Gelir veya Kurumlar Vergisi mükelleflerinin adı geçen kanunda yazılı maksatlara tahsis ettikleri ve işletmelerine dahil binaları, inşalarının sona erdiği veya mevcut binaların bu maksada tahsisi halinde turizm müessesesi belgesinin alındığı yılı takip eden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır. KAYSERi SiVAS YOZGAT Kültür ve Turizm Bakanlığı İsmet İnönü Bulvarı No:5 Emek, ANKARA Tel: +90 (312) 212 8300 http://www.kultur.gov.tr/ 47 47 1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanununda Yer Alan Muafiyetler 48 48 49 49 İŞKUR TÜRKİYE İŞ KURUMU DESTEKLERİ 50 50 İŞKUR DESTEKLERİ Türkiye İş Kurumu (İş-Kur), Türkiye’de istihdamın artmasını sağlamak için devlet eliyle kurulmuş ilk insan kaynakları kurumudur. İstihdamın korunması, geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve işsizliğin önlenmesi faaliyetlerine yardımcı olmak ve işsizlik sigortası hizmetlerini yürütmek üzere kurulan Türkiye İş Kurumu yeni mevzuat düzenlemeleri ile klasik iş ve işçi bulma hizmetlerinin yanı sıra, aktif ve pasif işgücü politikalarını uygulayabilecek bir yapıya kavuşturulmuştur. Aktif İstihdam Politikaları • Mesleki Eğitim Kursları, İş ve Meslek Danışmanlığı • Girişimcilik Eğitimleri, İşbaşı Eğitim Programları • Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) • Engelli Hükümlü ve Eski Hükümlülere Yönelik Mesleki Eğitim ve Rehabilitasyon • Toplum Yararına Çalışma Programları Pasif İstihdam Politikaları • İşsizlik Sigortası • Ücret Garanti Fonu • İş Kaybı Tazminatı • Kısa Çalışma Ödeneği SGK Prim Teşviki Uygulaması (6111 Sayılı Kanun) 31.12.2015 tarihine kadar özel sektör işverenlerince işe alınan her bir sigortalı için; işe alındıkları tarihten önceki altı ay içerisinde kayıtlı sigortalı olmamaları, işyerinden bildirilen sigortalı sayısının ortalamasına ilave olmaları durumunda işçi ücretleri üzerinden hesaplanan SGK primi işveren payı İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanır. 51 51 KAYSERi SiVAS YOZGAT İŞKUR Sağlık Sok. No:1 Sıhhiye ANKARA Tel: +90 (312) 431 0234 http://www.iskur.gov.tr/ 52 52 53 53 TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI DESTEKLERİ 54 54 TÜRKİYE TEKNOLOJİ GELİŞTİRME VAKFI DESTEKLERİ TTGV, sanayi firmalarının Ar-Ge, teknolojik yenilik ve çevre projelerine mali destek sağlamaktadır. Desteğin kaynağı Dış Ticaret Müsteşarlığı ve TTGV’nin öz kaynaklarıdır. TTGV, Ar-Ge projeleri için proje bütçesinin maksimum %50’ye kadar olan kısmını karşılamaktadır. Dış değerlendirme sonucunda yeterli nitelikte Ar-Ge içeriğine sahip bulunan projelere, iki sene boyunca mali destek sağlanır. Sağlanan destek, proje bitiminden bir sene sonra başlamak kaydıyla üç sene içinde yedi eşit taksitte TTGV’ye geri ödenir. TTGV, geri ödemeli bu desteklerin yanında, sahip olduğu veya ortak olduğu çeşitli araçlar ve fonlar aracılığıyla teknoloji alanında faaliyet gösteren yenilikçi firmalara başlangıç sermayesi ve risk sermayesi destekleri de sağlamaktadır. TTGV Ar-Ge Proje Destekleri • Teknoloji Geliştirme Projeleri Desteği 1.000.000 $, 2 yıl süre, %3 ödemelerden kesinti, %1,5 peşin kesinti, 1 yılı geri ödemesiz 4 yıl • Ticarileştirme Projeleri Desteği 1.000.000 $, 1 yıl süre, %1,5 ödemelerden kesinti, %3 peşin kesinti, 1 yılı geri ödemesiz 4 yıl • İleri Teknoloji Projeleri Desteği 3.000.000 $, 3 yıl süre, hizmet bedeli TTGV katkısının %4’ü, 1 yılı geri ödemesiz 4 yıl TTGV Çevre Destekleri Proje Süresi Destek Miktarı Destek Oranı Geri Ödeme Süresi Hizmet Bedeli En fazla 1,5 yıl En fazla 1.000.000 ABD $ Proje Bütçesinin en fazla %50 ’si 1 yılı geri ödemesiz toplam 4 yıl (faizsiz) TTGV Destek miktarının %6’sı Enerji Verimliliği için alt sınır: 100.000 ABD $ TTGV Cyberpark Cyberplaza B-Blok Kat:5-6 Bilkent 06800 ANKARA Tel: +90 (312) 265 0272 http://www.ttgv.org.tr/ 55 55 KAYSERi SiVAS YOZGAT 56 56 57 57 EXIMBANK TÜRK EXIMBANK DESTEKLERİ 58 58 TÜRK EXİMBANK DESTEKLERİ Diğer adı Türkiye İhracat Kredi Bankası olan Türk Eximbank, ihraç mallarının çeşitlendirilmesi, yeni pazarlara açılmak ve ihracatta pazar payının artırılması gibi temel amaçlara hizmet eder. Türk Eximbank kredi, garanti ve sigorta işlemlerini de beraber yürütmektedir. Kısa Vadeli İhracat Kredileri • Reeskont Kredisi • Sevk Öncesi İhracat Kredileri • İhracata Hazırlık Kredileri • Dış Ticaret Şirketleri İhracat Kredisi • KOBİ İhracata Hazırlık Kredileri • Sevk Sonrası Reeskont Kredisi • İhracata Dönük Üretim Finansman Kredisi Orta-Uzun Vadeli İhracat Kredileri • İhracata Yönelik İşletme Sermayesi/Yatırım Kredisi • Marka Kredisi • Avrupa Yatırım Bankası (AYB) Kredisi • Yurtdışı Mağazalar Yatırım Kredisi • Özellikli İhracat Kredisi • Gemi İnşa ve İhracatı Finansman Programı Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kapsamında Kullandırılan Krediler • Turizm Kredisi • Uluslararası Nakliyat Pazarlama Kredisi • Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Teminat Mektubu Programı • Yurt Dışı Müteahhitlik Hizmetleri Köprü Kredisi • Döviz Kazandırıcı Hizmetler Kredisi • Yurt Dışı Fuar Katılım Kredisi Türk Eximbank Sigorta Programları İhracatçı firmaların ihraç ettiği mal bedellerinin, ticari ve politik risklere karşı belirli oranlarda teminat altına alınması ve sigortalı firmaların gerek Türk Eximbank nezdinde doğmuş veya doğacak alacak haklarını ticari bankalara temlik etmek suretiyle, gerekse kambiyo senedine bağlı vadeli alacaklarını iskonto ettirmek suretiyle düzenli finansman imkânına erişmeleri amaçlanmaktadır. • Kapsam -> Poliçe süresi içerisinde gerçekleştirilecek tüm ihracat portföyü • Poliçe Süresi -> 1 yıl • Azami Vade -> 360 gün • Zarar Tazmin Oranı -> Aksi belirtilmedikçe % 90 • Zararın Kesinleşmesine İlişkin Bekleme Süresi -> Azami 4 ay • Kapsam Dahilindeki Ülke Sayısı -> 204 • Prim Oranları -> Alıcının türü, ihracatın ödeme şekli ve vadesi ile alıcının ülkesinin risk grubu dikkate alınarak ülke bazında % 0.2 - % 4 aralığı • Kapsanan Riskler -> Ticari + Politik Orta/Uzun Vadeli İhracat Kredi Sigortası • İşlem spesifik sigorta kapsamı • 1-5 yıl vadeli ihracat işlemleri • Sermaye / Yarı-sermaye malı ihracı • %50 oranında minimum yerli katkı oranı • Zarar tazmin oranı %90 • Ticari & Politik risk kapsamı • Finansman sağlayan bankalar lehine garanti mektubu uygulaması Türk Eximbank Saray Mah. Üntel Sok. No:1934768 Ümraniye / İSTANBUL Tel: +90 (216) 666 5500 http://www.eximbank.gov.tr/ 59 59 Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası 60 60 61 61 K Kobi’ler ile Elele Büyümek KREDİ GARANTİ FONU DESTEKLERİ 62 62 KREDİ GARANTİ FONU DESTEKLERİ KGF, küçük ve orta ölçekli işletmelere kefalet sağlayarak bu işletmelerin ve yatırımların finansmanında banka kredisi kullanmalarını kolay hale getirmektedir. Kefaletin Maliyeti: Kredi vadesi boyunca her yıl peşin olarak, kefalet bakiyesi üzerinden, yıllık %1 ile %2 arasında değişen oranlarda komisyon alınır. Kefalet Limiti: Bir KOBİ için kefalet üst limiti 1.000.000 TL, KOBİ’nin doğrudan ya da dolaylı olarak risk grubu oluşturduğu işletmeler için ise kefalet üst limiti 1.500.000 TL’dir. KGF Riskin ne kadarını üslenir? Riskin paylaşımı ilkesine göre çalışan Kredi Garanti Fonu, kredinin en çok %80’ine kadar kefalet vermektedir. Kefalet Talebi BANKA Kredi başvurusu KOBİ KGF BANKA Kredinin Kullanımı Kredi geri ödeme taahhüdü • Proje, kredilendirme ilkelerine uygun ancak teminat yetersizliği nedeniyle krediye erişim güçlüğü içinde olmalıdır. • Proje “karlı”, “gerçekleştirilebilir” ve “sürdürülebilir” olmalıdır. • Projeyi yürütecek yönetim kadrosu proje becerisi ve mesleki deneyime sahip olmalıdır. • Proje istihdam artışı sağlamalı ve istihdamı korumalıdır. • Proje “kabul edilebilir” risklere sahip olmalıdır. • Proje, çevreye karşı duyarlı ve saygılı olmalıdır. Kredi Garanti Fonu TOBB İkiz Kuleleri C Blok, Kat 5-6-7 Dumlupınar Bulvarı NO:252 (Eskişehir Yolu 9.KM) 06530 ANKARA Tel: +90 (312) 219 4444 http://www.kgf.com.tr/ 63 63 KGF Değerlendirme Kıstasları 64 64 65 65 AVRUPA İMAR ve KALKINMA BANKASI DESTEKLERİ 66 66 AVRUPA İMAR VE KALKINMA BANKASI DESTEKLERİ Banka; enerji kredileri, sermaye ortaklığı veya gelecek vaad eden kobiler için uzun vadeli kredi imkanları sunmaktadır. TEKNİK YARDIM Küçük Ölçekli İşletmeler Destek Programları (SBS) HER TÜRLÜ KREDİ Finansal Kurumlar 1-10 Milyon Euro ( ) The Local Enterprise Facility (LEF) 1.İşletme Geliştirme Programı - Enterprise Growth Programme (EGP) 2.Danışmanlık Hizmetleri - Business Advisory Service (BAS) 3 başlık altında 6 Türk bankası aracılığıyla sunulan krediler: 1.MSME - Mikro, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Finansmanı, Türkiye 2.Sürdürülebilir Enerji Verimliliği Finansman Programı (TurSEFF) 3.Türkiye Orta Ölçekli Enerji Verimliliği Finansman Programı (MidSEFF) Özsermaye, borç finansmanı ve benzeri yatırımlar için kullanılan fondur. KREDİ 10 Milyon Euro ( ) • Uzun vadeli (10 yıla kadar veya altyapı projelerinde 15 yıl) veya kısa vadeli rotatif • Dalgalı / sabit faiz oranları • Para birimi seçenekli ( , US $, TL vb.) SERMAYE ORTAKLIĞI • Adi veya imtiyazlı hisse • Sadece azınlık hissedar olarak (%35’e kadar) • Ara finansman • Diğer giderler 67 67 Danışmanlık Hizmetleri Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası tarafından sunulan Danışmanlık Hizmetleri (BAS), yerel danışmanlarla masraf paylaşımı yöntemiyle KOBİ’lere % 50 -75 arasında değişen oranlarda hibe yoluyla danışmanlık desteği vermektedir. Azami destek miktarı 10.000 Euro olarak uygulanmaktadır. Şirketin %51 hissesinin kadın ortağında olması durumunda, hibe oranı %5 oranında artmaktadır. İşletme Geliştirme Programında(EGP) ise 100-250 kişi çalıştıran KOBİ’lere yönelik olarak sektör uzmanı desteği sağlanmaktadır. Azami Destek miktarı 55.000 Euro olarak uygulanmaktadır ve %90’ a kadar destek verilebilmektedir. Fransa, Danimarka, Luxemburg, Güney Kore, Çek Cumhuriyeti, İtalya, Belçika ve İsveç’ten sektör uzmanları ile çalışılmaktadır. Pazar performansını geliştirici, yönetim verimliliğini geliştirici, maliyet düşürücü danışmanlık hizmetlerinin yanında kalite yönetimi, belgelendirme ve çevre yönetimi gibi alanlarda danışmanlık hizmeti verilmektedir. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası Armada İş Merkezi, Eskişehir Yolu 6, Söğütözü Ankara 06520 Tel: +90 (312) 205 5960 http://www.ebrd.com/ 68 68 69 69 AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLERİ 70 70 AVRUPA BİRLİĞİ (AB) HİBE VE DESTEKLERİ AB Programları Nedir? Birlik programları Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi’nin onayı ile yürürlüğe giren ve teklif çağrılarını yayınlayan ilgili Komisyon Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanmaktadır. Programların temel amaçları arasında işbirliği olduğu için farklı ülkelerden katılımcıların olması başlıca şartlar arasında yer almaktadır. Avrupa Birliği (AB) Hibe ve Desteklerini aşağıda yer alan web adreslerinden takip edebilirsiniz. http://www.ab.gov.tr/ www.yereldeab.org.tr Katılım Öncesi Mali Yardım IPA IPA’nın temel amacı aday ülkenin AB’ye üye olma yolundaki ihtiyaç ve önceliklerine hizmet eden projelerin desteklenmesidir. Projeler aracılığıyla kullandırılan fonlar, AB müktesebatına uyumu ve bu uyum için gerekli idari kapasite oluşturulmasını hedefler. Bununla beraber ekonomik ve sosyal uyumun sağlanmasına (bölgesel kalkınma, tarımsal ve kırsal kalkınma, sınır ötesi işbirliği ve KOBİ projeleri) yönelik projeler de mali yardımlar içerisinde gün geçtikçe artmaktadır. IPA, katılımcı ülke Hırvatistan’ın yanı sıra aday statüsündeki ülkeleri (İzlanda, Makedonya, Karadağ ve Türkiye) ve potansiyel aday statüsündeki ülkeleri (Arnavutluk, Bosna-Hersek, Sırbistan ve Kosova) kapsamaktadır. KOBİ’ler AB projelerine nasıl dâhil olabilirler? KOBİ’ler yukarıda linkleri verilen kurumlardan hibeleri takip ederek başvuru rehberlerinde yer alan “Uygun Başvuru Sahipleri” kısmından başvuru sahibi olup olamayacaklarını tespit edebilirler. KOBİ’ler bazı hibe programlarına uygun başvuru sahibi olamasalar da “İştirakçi” ya da “Proje Ortağı” olabilirler. 71 71 72 72 YATIRIM DESTEK OFİSLERİMİZ ORAN bünyesindeki Yatırım Destek Ofislerini, bölge illerinde özel kesimdeki yatırımcıların yatırım işlerinin takip edilmesi ve izlenmesi, yatırımcıların önüne çıkan engellere çözüm bulunması, bölge illerinin yatırım imkanlarının yurtiçi ve yurtdışında tanıtılması, bölgedeki işletmelerin kurumsal kapasitelerinin artırılması ile ilgili eğitim ve toplantıların düzenlenmesi, bölgede yenilikçi üretim kapasitesinin artırılmasına dair çalışmalar yapan birim olarak tanımlamak mümkündür. Yatırım Destek Ofisi personeli, mevzuatta belirtilen görev ve sorumlulukları çerçevesinde Ajans’a başvuran kişi ve kurumlara bilgilendirme yapmaktadır. Ajans desteklerinin yanı sıra diğer kurumların hibe programları ya da yatırım teşvik uygulamaları hakkında olan bu bilgilendirmeler; belirli bir finansal kaynağa sahip girişimcilerin uygun yatırım alanlarına yönlendirilmesi ya da belirli yatırım düşüncesiyle başvuran girişimcilerin uygun finansal kaynaklara yönlendirilmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir. Yatırım düşüncesiyle Ajans’a başvuran kişi ya da kurumların talepleri halinde, finansal konular dışında yatırıma elverişlilik anlamında da her türlü veri temini Ajans tarafından doğrudan ya da dolaylı olarak sağlanmaktadır. Kayseri Yatırım Destek Ofisi Sivas Yatırım Destek Ofisi Yozgat Yatırım Destek Ofisi Yatırımlarınız Sizleri TR72 için ‘ye Bekliyoruz... GİRİŞİMCİ VE YATIRIMCILAR İÇİN TÜRKİYE REHBERİ TEŞVİKLER & DESTEKLER Kayseri Yatırım Destek Ofisi Barbaros Mahallesi Sümer Yerleşkesi Kümeevler No:1 38080 Kocasinan/KAYSERİ Tel: 0 (352) 352 6726 KAYSERi SiVAS Sivas Yatırım Destek Ofisi Akdeğirmen Mahallesi Höllüklük Caddesi No: 39 58040 SİVAS Tel: 0 (346) 222 0800 YOZGAT Yozgat Yatırım Destek Ofisi Medrese Mahallesi Hastane Caddesi İş Bankası Üstü 5. Kat 66100 YOZGAT Tel: 0 (354) 217 6726 yatirim.oran.org.tr invest.oran.org.tr
