BAHÇELİEVLER ANADOLU TİCARET VE TİCARET MESLEK LİSESİ BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ 2008-2009 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI 2. DÖNEM 1. YAZILI SINAV SORULARI Adı Soyadı: Sınıfı: No: SORULAR 1. Windows XP kurulumunda, kurulum yapılacak sabit disk bölümü (HDD partition) seçildikten sonra, kurulum ön yükleme programı 4 adet biçimlendirme çeşidi öngörür ve kullanıcıdan birini seçmesini ister. Bu biçimlendirme seçeneklerini yazın.(4 * 2 = 8 Puan) Bölümü, NTFS dosya sistemi kullanarak biçimlendir. (Çabuk) Bölümü, FAT dosya sistemi kullanarak biçimlendir. (Çabuk) Bölümü, NTFS dosya sistemi kullanarak biçimlendir. Bölümü, FAT dosya sistemi kullanarak biçimlendir. 2. Windows XP işletim sisteminde görev çubuğunda bulunan (masaüstü ekranında sağ alt köşede, saat simgesinin yanında) klavye dil çubuğu’nu nasıl kaldırırız. Adım adım anlatın.(5 Puan) Denetim Masası’nda bulunan “Bölge ve Dil Seçenekleri” açılır. Açılan pencerede “Diller” sekmesine tıklanır. Bu sekmede, “Metin Hizmetleri ve Giriş Dilleri” ayar bölümünün “Ayrıntılar” düğmesine tıklanır. Açılan pencerede, “Tercihler” bölümünün “Dil Çubuğu” düğmesine tıklanır. “Dil çubuğunu masaüstünde göster” seçimi kaldırılır. “Tamam” butonuna tıklanır. 3. Bir bilişim teknolojileri öğrencisinin evindeki bilgisayarda Windows XP kuruludur. Yalnız bu öğrenci küçük kardeşinin Programlar Donatılar” menüsündeki Paint bileşenini kullanmasını istemiyor. “Başlat Öğrenci bu programı nasıl kaldırır? Adım adım anlatın.(5 Puan) Denetim Masası’nda bulunan “Program Ekle veya Kaldır” açılır. Açılan pencerede “Windows Bileşenlerini Ekle/Kaldır” düğmesine tıklanır. Açılan pencerede “Bileşenler” kutusunda “Donatılar ve Hizmet Programları” seçeneği çift tıklanır. Burada “Donatılar ve Hizmet Programları bileşeninin alt bileşenleri:” kutusunda “Donatılar” çift tıklanır. Burada “Donatılar bileşeninin alt bileşenleri:” kutusunda “Paint” seçimi kaldırılır. 4. FAT16 dosya yönetim sisteminde adreslenebilen maksimum cluster (küme) sayısı (özel amaçlı kullanılanlar dahil) 65536’dır. FAT4 diye bir dosya yönetim sistemi olsaydı, maksimum cluster (küme) sayısı kaç olurdu? Hesaplayıp; açıklayın.(10 Puan) FAT16’da belirtilen “16”, 16 bit adreslemeyi simgeler. 16 bit adresleme demek cluster’ların (küme) adreslerinin en fazla 16 bit yani 16 basamaklı olabileceği anlamına geliyor. FAT4 olsaydı, 4 bit yani 4 basamak adresleme kullanacaktı. 2’li sayma sisteminde 4 basamaklı yazılabilecek en büyük sayı (1111)2 olur. Burada (1111) 2 = (15)10 olduğundan en büyük adresimiz 15 olur. Biliğimiz gibi adresleme “1” ile değil “0” ile başlar, dolayısıyla; 0-1-2-3-.....-13-14-15 olmak üzere maksimum cluster (küme) sayısı FAT4 dosya sisteminde 16 olurdu. 5. Bir bilişim teknolojileri öğretmeni laboratuvardaki bilgisayarların kurulumu kolay olması için (hepsi aynı donanımlara sahip bilgisayarlar olduğundan dolayı) Ghost almayı tercih ediyor. Bir gün bilgisayarlardan birisinin açılmadığını farkediyor ve daha önce aldığı “yedek.gho” dosyasından bilgisayarı geri yüklemek istiyor. Ancak öğretmen bilgisayarında sakladığı “yedek.gho” dosyası 4.8 GB büyüklükte ve elindeki flash diski (her ne kadar 16 GB’lık olsa da) dosyayı kaydedemiyor. Bunun nedeni nedir? Öğretmen bu sorunu nasıl giderip flash diskine “yedek.gho” dosyasını kaydederek bilgisayarı bu flash diskten geri yükler? Açıklayın. (3 + 7 = 10 Puan) Her ne kadar, öğretmenin flash diskinin kapasitesi 16 GB olsa da, flash diskler sıklıkla FAT32 dosya sistemi ile biçimlendirildiği için bu aygıtlarda saklanabilecek en büyük tek dosya boyutu 4 GB’tır. Bundan dolayı, 4.8 GB büyüklükteki “yedek.gho” dosyası bu flash diske ancak flash disk NTFS ile biçimlendirilirse kaydedilebilir. (Bu arada, “yedek.gho” 4,8 gb olduğu için öğretmen dosyayı piyasada en sık bulunan standart DVD-ROM’lara da kopyalamaz) Öğretmen flash diskini NTFS ile biçimlendirmek için Windows XP’ye öncelikle şu ayarı yapmalı; Masaüstündeki “Bilgisayarım” simgesi sağ tıklanır. Açılan seçeneklerden “Özellikler” tıklanır. Açılan pecerede “Donanım” sekmesine tıklanır ve burada “Aygıt Yöneticisi” düğmesi tıklanır. Aygıt yöneticisi penceresinde “Disk Sürücüler” menüsünde flash diskimiz belirlenir ve çift tıklaır. Açılan Ayar penceresinde “İlkeler” sekmesi tıklanır ve burada ikinci seçenek olan “Performans için en iyi duruma getir” seçilir ve “Tamam” düğmesine tıklanır. Artık flash disk biçimlendirme penceresinde “Dosya Sistemi” seçenekleri arasında NTFS seçeneği çıkacaktır. Öğretmen flash diskini yedekler, ve “bilgisayarım” penceresinde falsh diskine sağ tıklayıp “biçimlendir” seçeneğini tıklayarak, biçimlendirme penceresini açar. Bu pencerede “Dosya Sistemi” seçeneğini NTFS yapar ve flash diskini biçimlendirir. Artık flash diski maksimim 16 GB tek dosya boyutunu deseklemektedir. 6. İşletim Sistemi bileşenleri 3 adettir. Bu bileşenlerin adlarını yazın.(3 * 2 = 6 Puan) 1. Kullanıcı Arabirimi 2. Çekirdek 3. Dosya Yönetim Sistemi 7. İşletim Sistemi tipleri 4 grupta toplanabilir. Bu grupların adlarını yazın.(4 * 2 = 8 Puan) 1. Çoklu Kullanıcı (Multiuser) İşletim Sistemleri 2. Çoklu Görev (Multitasking) İşletim Sistemleri 3. Çoklu İşlemci (Multiprocessing) İşletim Sistemleri 4. Multithreading İşletim Sistemleri 8. Aşağıdaki bellek tiplerinden seçtiğiniz bir tanesinin özelliklerini yazın.(10 Puan) a. Geleneksel Bellek b. Üst Bellek Alanı c. Yüksek Bellek Alanı d. Uzatılmış Bellek Alanı a. Geleneksel Bellek: Temel bellektir, hafızanın ilk 640 KB’lık bölümüdür, eğer hala DOS ortamında çalışıyor iseniz ki günümüzde böyle bi durum artık yoktur, işletim sistemi dosyaları, aygıt sürücüleri (CD-ROM gibi), TSR programları için başka bir hafıza imkanınız yok demektir, Bu sıkıntının aşılabilmesi için görsel ortam ile beraber yeni hafıza tipleri geliştirilmiştir. b. Üst Bellek Alanı: Ayrılmış bellek olarak da bilinen bu alan 640 KB ile 1 MB arasındaki hafıza bölgesidir, üst bellek blokları halindedir (UMB -upper memory blocks-), tak-çalıştır elemanların sürücüleri, video sürücüleri ve System BIOS bu alanda tutulur, EMM386.exe dosyası tarafından yönetilir. c. Yüksek Bellek Alanı: Uzatılmış bellek olarak ifade edilir, 286 veya yukarısı bilgisayarlarda 1Mb’ ın yukarısındaki bellek alanına verilen isimdir,Windows gibi özel programlar, DOS’ ta RAM sürücüler ve SMARTDRIVE tarafından kullanılır, HIMEM.SYS ile kullanılabilir hale getirilir. d. Uzatılmış Bellek Alanı: Uzatılmış bellek ile temel bellek arasındaki en önemli fark gerçek mod da çalışan programların hiçbirisinin uzatılmış bellekte çalışamamasıdır. Yani uzatılmış bellek, programların çalıştırılması için değil verilerin saklanması için kullanılır. 9. FAT32 ve NTFS dosya yönetim sistemlerini kıyaslayın ve “Siz hangisini seçerdiniz? Neden?” açıklayın.(10 Puan) NTFS dosya sistemi kullanan Windows NT ve Windows 2000 sürümleri FAT sürücüleri görebilir ve bu sürücülerdeki dosyaları okuyabilirler (Windows NT FAT16’yi, Windows 2000 FAT16 veFAT32’yi görür). Ancak FAT kullanan Windows 95, 98 ve DOS gibi işletim sistemleri NTFS bölümlerini göremezler, dolayısıyla dosya sistemi NTFS olan disk yahut partisyonlara ait verileri okuyamazlar. NTFS Unicode kaynaklı dosya isimlerini desteklediği için farklı dillerdeki dosya isimlerini destekler. NTFS 16 GB, FAT32 4 GB’a kadar olan tek bir dosya kaydetmeyi destekler. NTFS’nin disk haritası çok geniş olduğu için 400 MB’dan az disk bölümünde tavsiye edilmez. 10. Bir bilgisayar teknisyeni, kendine ait olmayan, donanımları, işletim sistemi ve yazılımları çalışan bir bilgisayara virüs girmesinden dolayı format atacak; (Aşağıdaki seçeneklerden yalnızca birini cevaplayın.)(10 Puan) a. Biçimlendirme ve işletim sistemi yükleme öncesi yapması gerekenleri yazın. b. Biçimlendirme ve işletim sistemi yükleme sonrası yapması gerekenleri yazın. a. Dosyalar virüs taramasından geçirilir, temizlenemeyenler silinir ve karantinaya kopyalanır. Ardından dosyalar yedeklenir. Bilgisayarın aygıt sürücü CD ve DVD’leri kontrol edilir. Eksik olanlar varsa (yada hiçbiri yoksa); aygıt yöneticisi penceresinin genişletilmiş halinin Ekran Göröntüsü alınır ve internetten aygıtların eksik sürücüleri indirilir. Belgelerim ve masaüstü gibi İşletim Sisteminin yüklü olduğu harddisk bölümünde (genellikle C:’de) saklanan klasörlerin yedeklenmesine ayrıca dikkat edilir. b. Aygıtlar saklanan sürücü kurulum programları ile tekrar kurulur. Bilgisayar adı, Ağ bağlantısı ayarları, klavye ayarları ve kullanıcı ayarları gibi temel işletim sistemi ayarları yapılır. Virüs pogramı başta olmak şartıyla kullanıcının ihtiyacı olacak temel programlar (office, messenger, Acrobat Reader, Winrar vb) kurulur. Yedeklenen dosyalar, öncelikle tekrar virüs taramasından geçirilip, eski yerlerine taşınır. 11. Aşağıdaki sorulardan yalnızca birini seçin ve cevaplayın.(20 Puan) a. Seçtiğiniz herhangi iki işletim sistemini (Windows – Pardus gibi) yada seçtiğiniz herhangi iki işletim sistemi versiyonunu (Windows XP – Windows Vista gibi) kısaca karşılaştırın. b. İşletim Sistemi Türlerinden 2 tanesini seçip; versiyonları ile birlikte kısaca açıklayın. c. İşletim Sistemi üreten firmalardan 2 tanesini seçip; ürettikleri işletim sistemlerini belirterek kısaca açıklayın.