dış tđcaret ve tekel - Dokuz Eylül Üniversitesi

DIŞ TĐCARET VE TEKEL
Dr.Dilek Seymen
Aslı Seda Bilman
DAMPĐNG
Damping, bir malın dış piyasalarda iç
piyasadan daha düşük bir fiyattan satılmasıdır.
Bir malın ihraç fiyatı üretim maliyetinin
altındaysa da damping olarak tanımlanır.
GATT
Md.VI,
Bir
malın
ithalatçı
ülke
piyasasında
“normal
fiyatı”
nın
altında
satılması…
2
Sürekli damping
Geçici damping
Yıkıcı damping
Konjonktürel damping
Sübvansiyon dampingi
Sosyal damping
Eko-damping
3
Damping
tekelci
farklılaştırmasıdır.
bir
firmanın
fiyat
Denge için; firmanın iç ve dış piyasadaki
satışlarından sağladığı marjinal hasılatların
birbirine eşit olması gerekir.
MR
f
= MR
d



1
1 



Pf 1 −
= Pm  1 −


e
ed 
f



4
P
MC
Pd
H
G
Pm
ATC
Pf
E’
F
Df=MRf
AVC
r
Pa
0
E
A
MRd
qd qm
qf
Đhracatçı Ülke
Dd=AR
q
5
P
MC
Pm
G
A
Pp
B
Pd
ATC
C
F
Pf
E
MR
0
qm
qa
Đthalatçı Ülke
Sf
Dd=ARd
q
6
Dampingin başarılı
koşul gerekir:
olması
için
iki
Đç ve dış piyasalar birbirinden ayrılmış
olmalıdır.
Malın farklı piyasalardaki fiyat talep
elastikiyetlerinin farklı olması gerekir.
7
Dampinge müdahale edilmeli mi?
Tüketiciye etkisi
Yurt içi üreticiye etkisi
Hakkaniyetli ticaret
8
KARTEL
Kartel, üreticilerin fiyat, piyasa paylaşımı,
teknoloji transferi vb. konularda kendi
aralarında açıkça ve resmen veya gizlice
yaptıkları anlaşmalardır.
Kartellerin Sakıncaları:
Tüketicilerin sömürülmesi,
Eksik kapasite kullanımı,
AR-GE çalışmalarının yapılmaması,
Dış piyasaya açılmak istememe,
Ucuza
üretilen
malların
karşılaştırmalı
üstünlüklerinin giderilmesi,
Rantların doğması.
9
Kartellerin Olası Yararları:
Teknik bilgi alışverişine olanak sağlama,
Malların standartlaşması,
Reklam masraflarından tasarruf,
Politik gerginliklerin önlenmesi,
Faktör
israfının
ve
piyasa
dalgalanmalarının önlenmesi.
10
Chamberlin Modeli
H.Chamberlin,The Theory of Monopolistic Competition,1933
P
A
Pk
MC1 MC2 MC3
MCk
MCk
E
Dk
MRk
0
q1 q2 q3
qk
q
11
Kartellerin Başarı Şartları
R. Caves (1977)’e göre kartellerin başarı
şartları şöyle sıralanabilir:
Talep elastikiyeti düşük olmalıdır,
Firmalar kartele girmekte istekli olmalıdır,
Potansiyel satıcılar olmamalıdır,
Alıcıların örgütlenme olanağı olmamalıdır,
Mal homojen olmalıdır,
Üyeler kartele sadakatle bağlı kalmalıdır.
12
Kaynakça
Acar, Sadık, (2004), Uluslararası Reel
Ticaret: Teori, Politika, Dokuz Eylül
Üniversitesi Yayınları, Đzmir.
Seymen, Dilek, (2002), “Dış Ticarette Yeni
Korumacı Eğilimler ve Türk Dış Ticareti
Açısından Değerlendirilmesi”, (Dan. Prof.
Dr. Sadık Acar), Dokuz Eylül Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 4,
Sayı: 4, Yıl: Ekim-Aralık 2002.
13