DİGOKSİN ZEHİRLENMESİ,DİGOKSİN,TOKSİK HEPATİT,BOTULİZM

DİGOKSİN ZEHİRLENMESİ
Kardiyak
Glikozid
intoksikasyonu;
Zehirlenmesi;
Dijital
Kardiyak glikozidler ( Digoksin) kalp yetmezliğinde kullanılan
ilaçlardır. Glikozidlerin tedavi edici dozları çok dardır ve
kolayca zehirlenmeye sebep olabilirler. Kalp glikozidleri kalp
kası, mide,
ilaçlardır.
bağırsaklar
ve
sinir
sistemini
etkileyen
Digoksin zehirlenmesi bulguları nelerdir?
KBB ve göz bulguları:
Bulanık görme,
Cisim ve objelerin etrafında hale şeklinde
görüntü ( bu hale sarı, yeşil, beyaz olabilir),
Deri bulguları;
Alerjik
deri
döküntüsü
(
Steven
Johnson
sendromu),
Ürtiker,
Kızarıklık,
Mide Bağırsak şikayetleri:
İshal,
İştahsızlık ( kronik digoksin zehirlenmesinin
önemli bir işaretidir),
Bulantı,
Karın ağrısı,
Kusma,
Kalp bulguları:
Yavaş ve/veya düzensiz nabız,
Halsizlik,
Yorgunluk,
Takatsizlik,
Sinir sistemi bulguları:
Konfüzyon, sersemlik hali,
Depresyon,
Etrafa karşı ilgisizlik,
Oriyentasyon bozukluğu ( yer, zaman ve mekanı
karıştırma: bu durum Alzheimer ve demans ile çok
karışır. Oysa hasta digoksin zehirlenmesidir),
Baş dönmesi,
Çabuk yorulma,
İsteksizlik,
Hallusinasyon görme,
Uykuya meyil,
Sürekli uyku hali,
Apati.
Digoksin zehirlenmesi tedavisi
Hastanın ilaçları kesilip doktoruna haber verilmelidir. Kısa
sürede büyük miktar digoksin alındığı düşünülüyor ise acil
servise başvurulmalıdır.
Böyle bir durumda acile gitmeden önce :
Hastanın adı, soyadı, yaşı, kilosu,
Neden zehirlenmeden şüphelendiğinizi,
Almakta oldu ilaçları,
Son aldığı ilaçları ve saatini yazarak doktorunuza
bildirin.
Kardiyak glikozid zehirlenmesi genellikle intihar amaçlı yada
yanlışlıkla alındığında özellikle çocuklar ve gençler için son
derece ölümcül olur. Yaşlılar ve glikozid kullananlar da hemen
her zaman kronik glikozid zehirlenmesi bulguları görülebilir
ve doz aşımı çok tehlikeli olmaz.
Referanslar:
Lapostolle F, Borron SW. Digitalis. In: Shannon MW, Borron SW,
Burns MJ, eds. Haddad and Winchester’s Clinical Management of
Poisoning and Drug Overdose. 4th ed. Philadelphia, Pa:
Saunders
DİGOKSİN
Kanda digoksin seviyesi; Digoksin testi;
Digoksin kalp yetmezliğinde kullanılan ve Digitalis Lanata
bitkisinden elde edilen bir ilaçtır, bu ilaçlara kardiyak
glikozidler de denir. Tedavi sırasında kandaki miktarının
artması zehirlenmeye yol açabilir. Digoksin kullanan
hastalarda aralıklarla kan düzeyi takip edilmelidir. Kardiyak
glikozidlerin tedavi edici dozları ile zehirlenme dozları
arasında çık küçük bir fark olduğundan kan seviyeleri sıkı
takip gerektirir.
Bkz: Digoksin zehirlenmesi
Digoksin normal değeri ne kadardır?
Digoksinin normal değeri 0,8 ila 2,0 ng/dL arasında olmalıdır.
Farklı değerler ilacın yetersiz dozda yada fazla dozda
olabileceğini gösterir.
TOKSİK HEPATİT
Zehirlenmeye bağlı karaciğer iltihabı;
Hepatit karaciğer iltihabı demektir. Toksik hepatit ilaç ya da
kimyasal maddelerle karaciğer de iltihaplanma meydana gelmesi
demektir. Zehirli maddeler, kimyasal maddeler, bazı ilaçlar
karaciğerde iltihaplanmaya yol açabilir. Herkes için zararlı
ve zehirli olduğu bilinenler dışında birçok insanda şikayete
yol açmayan hatta ilaç olarak kullanılan maddeler bazı
kişilerde zehirlenme yapabilir. Karaciğerde mikrop, radyasyon,
kimyasal maddeler ve immün sistemin neden olduğu hasar sonucu
ortaya çıkan duruma iltihaplanma (hepatit) denir. Karaciğer
şişer ve görevini yapamaz.
Toksik hepatit neden olur?
Karaciğer vücudun rafinerisi dir. Kanda bulunan bütün maddeler
karaciğerde işlemden geçer. Gıdalar ve kimyasal maddeler
karaciğerde metabolize edilir. Ya şekli değiştirilip atılır
yada vücudun kullanacağı şekle sokulur. Bazı zararlı maddeler
karaciğerin işlevini bozar, dokusuna zarar verir ve
çalışmasını engeller, toksik hepatit tablosu ortaya çıkar.
Toksik hepatite en sık neden olan maddeler şunlardır:
İlaçlar:
Parasetamol (Asetaminofen) ağrı kesici ateş
düşürücü olarak sık kullanılan bir ilaçtır,
Bazı antibiyotikler,
İNH İzoniyazid ( tüberküloz tedavisinde
kullanılan bir antibiyotiktir),
Halotan ( genel anestezi ilacı),
Statinler ( kolesterol düşürücü ilaç),
Metildopa
(
hipertansiyon
tedavisinde
kullanılır),
Altın tuzları ( romatizma tedavisinde
kullanılır),
Yüksek dozda A vitamini,
Bitkisel maddeler ve baharatlar:
Ökse otu,
Şifalı bitki karışımları,
Kimyasal maddeler:
Karbon tetra klorür,
Kloroform,
Fosfor,
Dimethylformamide,
Solventler ve
zehirleri dir.
çözücüler
bilinen
karaciğer
Kimler toksik hepatit için risk altındadır?
Karaciğer metabolizması kişiden kişiye değişir. İlaçların
kimde hastalık yapacağını tahmin etmek zordur. Ancak yüksek
miktarda madde alımı yada karaciğere zarar veren maddelerden
birkaç tanesinin birden alınması toksik hepatit riskini
artırır. Kronik karaciğer hastalığı olanlar ile alkol
alanlarda toksik hepatit gelişme riski normalden daha
fazladır.
Toksik hepatit belirtileri nelerdir?
Toksik hepatit ilaç ve kimyasallara bağlı olarak karaciğer
iltihaplanması ve karaciğer fonksiyonlarının bozulmasıdır.
Hastalığın derecesine göre karaciğer fonksiyonları da bozulur.
En sık görülen şikayetler:
Sarılık,
İdrarda koyulaşma,
Dışkı renginde açılma,
Bulantı,
Kusma,
İştahsızlık,
Karın ağrısı dır.
Toksik hepatit nasıl teşhis edilir?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı
olur. Hastanın kullandığı ilaçlar, işi, işinde kullandığı
maddeler, maruz kaldığı kimyasal maddeler tanı koymakta
yardımcı olur. Fizik muayene ile karaciğerin büyüklüğü ağrılı
olması değerli bulgulardır. Laboratuvar testleri ile karaciğer
harabiyeti ve derecesi belirlenir. Toksik hepatit
düşünüldüğünde aşağıdaki laboratuvar testleri istenir.
Hemogram,
Tam idrar tahlili,
Karaciğer fonksiyon testleri,
SGOT (ALT),
SGPT (AST),
GGT (Gama Glutamil Transferaz ),
ALP (Alkali Fosfataz),
LDH (Laktat Dehidrogenaz ),
Hepatit markerleri:
Anti HAV total,
Anti HCV,
HBs Ag,
Anti HBs,
Anti HBc,
Total bilirübin,
Direk bilirübin,
Total protein,
Albümin,
Koagülasyon testleri istenir,
Karaciğer ultrasonu yapılır,
Bazı durumlarda karaciğer biyopsisi yapmak gerekir.
Toksik hepatit tedavisi:
Toksik hepatit hastalığının bilinen bir tedavisi yoktur.
Tedavide sorumlu madde ortadan kaldırılarak karaciğerin kendi
kendine toparlanması beklenir. Ağır durumlarda hastanın
hastaneye yatırılması ve gözlem altına alınması gerekebilir.
Ağızdan beslenemeyen hastaların damardan beslenmesi
gerekebilir. Karaciğer kısa sürede kendini onarabilen bir
organdır. Sorumlu madde ortadan kaldırıldıktan günler sonra
iyileşme başlar. Çok ağır vakalarda karaciğer yetmezliği ve
siroz ortaya çıkabilir. Toksik hepatite bağlı sirozlarda son
dönemde karaciğer nakli düşünülebilir.
Korunma:
İlaçlara bağlı karaciğer zehirlenmesinin kimde ortaya
çıkacağını tahmin etmek zordur. Ancak sorumlu maddelerin
yüksek dozda kullanılması, birçok Toksik maddenin aynı zamanda
kullanılması, kronik hepatit hastası olması, beraberinde alkol
kullanılması zehirlenme riskini arttırır.
Referanslar:
1. Agency for Toxic Substances and Disease Registry
http://www.atsdr.cdc.gov/
2. Occupational Safety and Health Administration
http://www.osha.gov/
3. Hepatitis C Caring Ambassadors Program
http://hepcchallenge.org/
4. Hepatitis C Education and Prevention Society
http://www.hepcbc.ca/
5. Beers MH, Fletcher AJ, Jones TV, et al. The Merck Manual of
Medical Information: Second Home Edition . Whitehouse Station,
NJ: Merck Research Laboratories; 2003.
6. DynaMed Editorial Team. Toxic hepatitis. EBSCO DynaMed
website.
Available
at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated December
17, 2008. Accessed November 11, 2010
BOTULİZM
Botulizm son derece tehlikeli hatta ölümcül bir gıda
zehirlenmesidir. Hastalık Clostridium botulinum adı verilen
bakterinin ürettiği zehir ile ortaya çıkar. Bu bakteri doğada
bol miktarda bulunur ve bazen gıdalara karışarak botulizm e
yol açar. Bakteri spor denilen ve dış ortama yıllarca dayanan
yavrular üretir. Bu sporlar kaynatmayla ölmez. Oksijensiz
ortamda çoğalır. Konserve bal gibi gıdalarda kolayca çoğalarak
zehir üretir ve hastalık yapar. Botulizm zehiri felç yapar,
çok güçlü bir zehirdir. Bu zehirin çok küçük bir kısmı tedavi
amacıyla da kullanılır ( botoks ).
Bakteri doğada bol miktarda bulunur özellikle toprakta, göl,
deniz diplerinde, nehir diplerinde bolca bulunur. Clostridium
botulinum dış ortama çok dayanıklıdır ve kolayca ölmez. Hayvan
dışkısında, balık dışkısında, yengeç ve kabuklu deniz
hayvanlarının vücudunda bulunabilir.
Botulizm neden olur?
Hastalık Clostridium botulinum bakterisinin ürettiği toksin
adı verilen zehirin yenmesi ile ortaya çıkar. Bu zehrin çok az
bir miktarı bile insanı öldürmek için yeterlidir.
Botulizm şu şekilde ortaya çıkar:
Gıdalar: bakterinin kendisi yada bakterinin ürettiği toksin
gıdalara bulaşır ise bu gıdaları yiyenlerde hastalık ortaya
çıkar. Gıda yoluyla ortaya çıkan botulizmin en sık sebebi:
Ev yapımı konserveler,
Sosis, salam, sucuk ve et ürünleri,
Deniz ürünleri,
Sebze konserveleri, ( özellikle bezelye, fasulye gibi
alkali sebze konserveleri),
Bal dır.
Eğer bebekler Clostridium botulinum bakterisinin sporlarını
yutarlar ise bebek bağırsağında bakteri üreyerek botulizm e
yol açabilir. Çocuk ve erişkinlerde görülmeyen bu tür
botulizmin en sık kaynağı toprak yemek ve bal yemektir.
Yaradan kaynaklanan botulizm:
Nadir görülür ancak yaraya bulaşan bakterilerin toksin
üretmesi sonucu ortaya çıkar.
Bu üç botulizm çeşidinden en sık görüleni gıda kaynaklı
botulizmdir. Nadiren kaynak tespit edilemez.
Kimler botulizm tehlikesi altındadır?
Ev yapımı yada uygun olmayan ortamlarda hazırlanmış konserve
tüketmek, bebeklerin bal yemesi, toprak yeme alışkanlığı olan
bebekler botulizm tehlikesi altındadır.
Botulizm belirtileri nelerdir?
Hastalık zehrin alınmasından sonra başlar şikayetler
genellikle saatler içinde, en geç 36 saat sonra ortaya çıkar.
İlk şikayet göz ve göz kapaklarında ortaya çıkar. Göz
kapaklarında düşme ve çift görme ilk şikayetlerdir. Hastalık
daha sonra aşağı doğru yayılarak tüm vücudu felç eder ve
solunum kaslarını da felç ederek ölüme yol açar.
Göz kapaklarında düşme,
Çift görme, bulanık görme,
Baş dönmesi, halsizlik,
Yutma güçlüğü,
Ağızda kuruma,
Boğaz ağrısı,
Konuşma güçlüğü, sarhoş gibi konuşma,
Başı ve boynu tutamama,
Nefes alma zorluğu,
Bebeklerde görülen belirtiler:
Göz kapaklarında düşme,
Başını tutamama,
Halsizlik uykuya meyil,
Beslenme zorluğu,
Kas gevşekliği,
Kabızlık karında şişlik,
Zayıf ağlama şeklinde ortaya çıkar.
Nadiren bazı hastalarda bulantı, kusma ishal görülür. yaradan
kaynaklı botulizm ise 4-14 gün içinde ortaya çıkar.
Botulizm teşhisi nasıl konur?
Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır.
Hastalığın nasıl geliştiği doktora ayrıntılı olarak
anlatılmalıdır. Kan, dışkı ve mide içeriği toksin açısından
değerlendirilebilir. Eğer şüpheli gıda varsa analiz
edilebilir. Yara kaynaklı botulizmde yara kültürü yapılabilir.
Botulizm şüphesinde:
Kan testleri, MR incelemesi, ( bu duruma neden olabilecek
beyin içi oluşum olup olmadığı), Beyin Omurilik sıvısı
incelemesi, yapılabilir.
Botulizm tedavisi:
Botulizm in ölümcül etkisi solunum kasları felci ve solunum
durmasıdır. Botulizm son derece tehlikeli ve ölümcül gıda
zehirlenmesidir. En ufak bir şüphede bile doktora başvurmak
gerekir. Botulizm tedavisinde hastaya solunum desteği yapılır
oksijen verilir ve yoğun bakıma alınır. Gerekirse yardımcı
solunum cihazlarına bağlanır. Yutma zorluğu olduğundan tüp ile
beslenir.
Botulizm antitoksini: Tedavinin ana noktasıdır. Erken dönemde
yakalanmış vakalarda antitoksin felçlerin ilerlemesini
durdurur. Tedavinin başarılı olmasını ve şikayetlerin daha
kısa sürmesini sağlar. Felç olmuş kısımları geri döndürmez.
Toksinin atılması: vücuda
toksinin atılması için:
girmiş
fakat
henüz
emilmemiş
İshal yapıcı ilaçlar,
Mide içeriğinin hortumla çekilmesi,
Kusturucu ilaçlar,
Yaradan kaynaklanıyor ise yaranın geniş bir şekilde
temizlenmesi ve antibiyotik verilmesi hastalığın daha da
ilerlemesini durdurur.
Botulizm den korunma:
Botulizm toksini yüksek ısıda pişirme ile etkisini kaybeder.
Şüpheli gıdaların yenmemesi ve imha edilmesi önemlidir.
Botulizm den korunmak için:
2 yaş altındaki bebeklere bal verilmemelidir,
İçerisine sarımsak, baharat, biber vb. konulmuş olan
yağlar mutlaka buzdolabında saklanmalıdır.
Bozuk görülen yemeklerin tadına bakmayın,
Kapağı şişmiş konserveleri almayın, kullanmayın,
Patatesleri folyo ile sarmadan fırınlayın, folyoya
sarmış iseniz sıcakken tüketin, dolaba koymayın,
Ev konservelerini tüketmeden önce 10 – 20 dakika kaynar
suda bekletin,
Konserve yaparken hijyene dikkat edin,
Yara pansumanınızı kendiniz yapmayın, en küçük
yaralanmada bile sağlık ocağına, doktora görünün,
Çift görme ve göz kapağı düşüklüğü botulizm in en
önemli ilk bulgusudur. Botulizmden şüphelenirseniz hemen
doktora başvurun.
Referanslar:
1- Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov/
2- Center for Food Safety and Applied Nutrition
http://www.cfsan.fda.gov/
3- Canadian Partnership for Consumer Food Safety Education
http://www.canfightbac.org/en/
4- Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index-eng.php/
5- AAP 2000 Red Book: Report of the Committee on Infectious
Diseases . 25th ed. American Academy of Pediatrics; 2000.
6- Cecil Textbook of Medicine . 21st ed. WB Saunders Company;
2000.
7- Centers for Disease Control and Prevention website.
Available
at:
http://www.cdc.gov/nczved/dfbmd/disease_listing/botulism_gi.ht
ml .
8- Nelson Textbook of Pediatrics . 16th ed. WB Saunders
Company; 2000.
9- Principles and Practice of Infectious Diseases . 5th ed.
Churchill Livingstone, Inc; 2000