[EP-068] HIV SERONEGATİF AKCİĞER TÜBERKÜLOZLU BİR

[EP-068]
HIV SERONEGATİF AKCİĞER TÜBERKÜLOZLU BİR HASTADA ANTİTÜBERKÜLOZ TEDAVİ
SIRASINDA GELİŞEN PARADOKSAL REAKSİYON
Zuhal Müjgan Güler, Hülya Çelenk Ergüden, Nermin Çapan
Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi, Göğüs Hastalıkları,
Ankara.
GİRİŞ: Paradoksal reaksiyon (PR) tüberküloz (TB) olgularında var olan lezyonların daha da kötüleşmesi veya yeni lezyonların ortaya çıkmasını tanımlar. Genellikle HIV seropozitif olgularda ve
antitüberküloz (antiTB) tedavinin 3. -12. haftalarında ortaya çıkar. Biz de HIV seronegatif akciğer
TBʼli bir olguda anti TB tedavinin 2. ayında PR olarak plörezi gelişen bir olguyu sunduk.
OLGU: 29 yaşında erkek hasta memur. 2 ay önce öksürük, nefes darlığı, balgam çıkarma yakınmaları ile başvurduğu merkezde çekilen PA akciğer grafide bilateral üst zonlarda infiltrasyon tespit
edilmiş, balgam ARB pozitif bulunarak antiTB tedavi başlanmış. Tedavinin 2. ayında plevral sıvı
gelişmesi üzerine hastanemize sevk edildi. Kliniğimizde tetkik edildiğinde toraks BTʼde bilateral
apikal segmentlerde bazıları kalsifik nodüller ile sağda masif plevral sıvı izlenmekteydi. Ek hastalık
saptanmadı. HIV seronegatifti. Balgam ARB 6 kez negatifti. Plevra sıvısı eksuda niteliğinde, ARBʼsi
negatif, ADAʼsı 37 U/L idi. Sıvı sitolojisi 2 kez lenfositten zengin iltihap tablosu olarak yorumlandı.
Bu bulgularla plevral sıvının PR olduğu kabul edilerek tedavide değişiklik yapılmadı. 1 ay içinde
antiTB tedavi altında sıvı rezorbe oldu. AntiTB tedavinin 3. ayında çıkan ilaç direnç testinde izoniyazid (H), rifampisin (R), streptomisin (S), etambutol (E) hassas bulundu. HR ile idame tedaviye
geçildi. Halen takip ve tedavi altındadır.
SONUÇ: HIV seronegatif TBʼli olguların %5ʼinden daha azında PR görülür. PRʼnin patogenezi tam
olarak açıklanamamıştır fakat gecikmiş tip hipersensitivitenin rol oynadığı kabul edilmektedir. PR
tanısı konmadan önce hastada tedaviye uyumsuzluk, ilaç direnci, ilaç ateşi veya altta yatan başka
hastalıklar dışlanmalıdır. Çünkü PR varlığında tedavinin değiştirilmesine ve invaziv girişimlerin uygulanmasına gerek yoktur. Yalnızca intrakranial tüberkülom gelişirse tedaviye steroid eklenebilir.
145