2016-Aralık T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI SANAYİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Sanayi Üretim Endeksi ve İmalat Sanayi Değerlendirme Raporu Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Aralık ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre %3,4 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi aynı kaldı. Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi ise %0,2 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Aralık ayında madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %7,5 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi %1,3 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi %4,8 arttı. Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları, Aralık 2016 Arındırılmamış Endeks 137,8 Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks 134,7 Yıllık Değişim (%) 1,3 *Kaynak: TÜİK Ana Sanayi Grupları 2015 Aralık Ayına Göre Değişim– Yıllık Değişim (%) (Takvim Etkisinden Arındırılmış) (%) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Endeks 127,8 Aylık Değişim (%) -0,2 Ara Malı İmalatı -4,0 Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı -5,6 Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı 6,3 Enerji 3,0 Sermaye Malı İmalatı 4,8 2 Takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi sektörü endeksi, 2016 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1,3 artarak 134,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış imalat sanayi sektörü endeksi ise 2016 yılı Aralık ayında bir önceki aya göre yüzde -0,2 azalarak 127,8 seviyesinde gerçekleşmiştir 2015 yılı Aralık ayına göre en yüksek artışlar: (Takvim Etkisinden Arındırılmış) Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı (%14,8) Makine ve ekipman kurulumu ve onarımı imalatı (% 9,7) Bilgisayarların, elektronik ve optik ürünlerin imalatı (% 7,5) sektörlerinde görülmüştür. 2016 yılı Kasım ayına göre ise en yüksek artışlar: (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış) Temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı (% 27,3) Diğer ulaşım araçlarının imalatı (% 8,5) Giyim eşyası imalatı (%4,4) sektörlerinde görülmüştür. “2017 yılı taşların yerine oturacağı, bilinmezlerin azalacağı ve uluslararası çalkantıların azalacağı bir dönem olacaktır.” Dr. Faruk ÖZLÜ - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı İLGİLİ GÖSTERGELER Merkez Bankası tarafından açıklanan 2017 yılı Ocak ayı imalat sanayinde kapasite kullanım oranı anketi sonuçlarına göre; 2016 yılı Ocak ayında yüzde 74,9 olan kapasite kullanım oranı, 2017 yılı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre 0,6 artarak, bir önceki aya göre ise 1 puan azalış göstererek yüzde 75,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat 2016 yılı Aralık ayında, 2015 yılının aynı ayına göre %9 artarak 12 milyar 807 milyon dolar, ithalat %2,3 artarak 18 milyar 405 milyon dolar olarak gerçekleşti. Buna göre dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %10,3 azalarak 5 milyar 598 milyon dolara düştü. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2015 Aralık ayında %65,3 iken, 2016 Aralık ayında %69,6'ya yükseldi. 2016 Aralık ayında imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %92,1’dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 Aralık ayında imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı %4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %35,7’dir. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı %82,9’dur. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 Aralık ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindeki payı %16,7, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %42,5’tir. Avrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki payı 2015 Aralık ayında %46,1 iken, 2016 Aralık ayında %44,3 oldu. AB’ye yapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına göre %4,8 artarak 5 milyar 670 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2016 yılı Aralık ayında fasıllar düzeyinde gerçekleşen en büyük ihracat kalemi, “Motorlu kara taşıtları ve bunların aksam parçaları” olurken, bu faslı sırasıyla “Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları”, “Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları, aksam-parça-aksesuarı” ve “Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar” izlemiştir. 3 Dünyadaki Gelişmeler Genel Değerlendirme 2016 yılı Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi yüzde 1,3 artmış, arındırılmamış endeks yüzde 1,2 artmış, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks ise bir önceki aya göre yüzde 0,2 azalmıştır. AA Finans "Sanayi Üretimi Beklenti Anketi"ne katılan ekonomistler tarafından, geçen yılın aralık ayında arındırılmamış sanayi üretim endeksinin yıllık yüzde 1,9 artması öngörülüyordu. 2016 yılı dördüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi yüzde 3,9, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,1 artmıştır. Aralık ayı verileriyle birlikte 2016 yılının son çeyreğine ve 2016 yılının tamamına dair veriler de elde edilmiştir. 2016 yılının son çeyreğinde takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi yüzde %2,1 büyürken, 2016 yılının tamamında sanayideki büyüme %1,8 olarak gerçekleşmiştir. 2017’de alınan vergi indirimi, cazibe merkezleri programı gibi canlandırıcı tedbirler ile sanayi üretimindeki artış trendinin devam etmesi beklenmektedir. İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) endeksi Aralık’ta 47,7 olarak kaydedilen PMI endeksi Ocak’ta 48,7’ye yükseldi ve 2016 yılı ortalaması olan 48,8 düzeyine çok yakın ölçüldü. Son anket, Türk imalat sektörü satın alma faaliyetlerinin Ocak’ta bir önceki aya göre yavaşlamaya devam ettiğini gösterdi. Ancak düşüş Aralık ayına kıyasla ılımlı düzeyde gerçekleşti. Özellikle üretim ve yeni siparişler alt endekslerindeki gelişmelerin yansıması olarak Türkiye İmalat PMI endeksi 2017 yılının başında eşik değer 50,0’nin altında kaldı. Diğer taraftan, istihdamın istikrarlı seyretmesi ve ihracatın artması olumlu gelişmeler olarak kayda geçti. Türk lirasındaki değer kaybı yine maliyet baskılarının güçlü kalmasına neden oldu. Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan öncül verilere göre, yılın dördüncü çeyreğinde Avro Bölgesi ve Avrupa Birliği (AB) ekonomileri mevsimsellikten arındırılmış olarak bir önceki çeyreğe göre sırasıyla %0,5 ve %0,6 büyüdü. Önceki çeyrekte Avro Bölgesi ve AB ekonomileri sırasıyla %0,4 ve %0,5 oranlarında büyüme kaydetmişti. Ayrıca yılın dördüncü çeyreğinde, Avro Bölgesi’nde ve AB’de mevsimsel etkilerden arındırılmış büyüme oranları yıllık bazda %1,7 ve %1,9 olarak açıklandı. Markit tarafından hazırlanan İmalat Sektörü Satın Alım Yöneticileri Endeksi (PMI) Raporu’na göre, Avro Bölgesi İmalat PMI Endeksi Aralık ayında 54,9 seviyesinde olmuştur. ABD’de Aralık ayında ihracat, Kasım ayına göre 3,7 milyar dolar artarak 125,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde ithalat ise 3,4 milyar dolar yükselerek 190,5 milyar dolar olarak açıklandı. Böylece Aralık ayında dış ticaret açığı mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak 65 milyar dolar olarak hesaplanmıştır. Japonya’da son 14 aydır düşen ihracat, Aralık ayında özellikle Çin kaynaklı küresel talep artışı ile yükseliş kaydetti. Aralık ayında Japonya’nın ihracatı, %1,1 olan beklentilerin üzerinde yıllık %5,4 artış kaydetti. Bu dönemde Japonya’dan ABD ve Çin’e yapılan ihracat sırasıyla %1,3 ve %12,5 artış kaydederken, Avrupa Birliği’ne yapılan ihracat %4 geriledi. Aynı dönemde ithalat %2,6 düşerken, beklentiler bu düşüşün %0,8 seviyesinde olması yönündeydi. Böylelikle Japonya, Aralık ayında 641,4 milyar yen (5,6 milyar dolar) dış ticaret fazlası verdi. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı 4 Kaynak: TÜİK, TCMB.