TTD 12. YILLIK Kongresi Kurs Oturum : Toraks Travmaları Konu : Büyük Damarlar ve Kardiyak Travma Dr. Atilla Gürses KARDİYAK TRAVMA 50 yıl öncesine kadar, z Tedavi edilemeyen, z Sıklıkla fatal, z Çoğunlukla tanı zor, z Otopsilerde farkedilen bir antite idi. Künt kardiyak yaralanmalar 1: z Künt toraks travmalı hastaların % 30’undan fazlasında kardiyak injuri gorülmektedir. z Göğüs’ün çarpması, basınç altında kalması, sıkışması veya kombine şekilde kalp travmaya uğrayabilir. z En sık olarak trafik kazalarında görülmektedir. z z z z z Künt kardiyak yaralanmalar 2 Perikardiyal rüptür Commotio cordis Myokardiyal kontüzyon Atriyal rüptür Koroner arter yaralanması Perikardiyal rüptür z Nadirdir. Sıklıkla myokard kontuzyonu ve kalp rüptürü ile birliktedir. En sık olarak, frenik sinire paralel olarak yırtık olur. sol perikard (%64), sağ perikard (%18), diyafragmatik yüz (%18) yırtılabilir. Büyük yırtıklar, kalp herniasyonuna sebep olabilir. Herniasyon P-A akciğer grafisinde farkedilebilir. z Şüphelenildiğinde hızlıca cerrahi tamir yapılmalıdır. z z z z z z z Commotio cordis z z z z z Anterior toraksa darbe, çarpma, basınc artışı ile ani kardiyak ölüm oluşudur. Kalbin repolarizasyonunun vulnerable fazında gelen darbeden olduğu kabul edilmektedir. Ventrikuler fibrilasyon yada asistoli oluşur. Bu tür kalp durmalarının % 13’nün geri döndürülebildiği bildirilmiştir. Havaalanları gibi, spor salonları ve sahalarda da otomatik eksternal defibrilator bulundurulması önerilmektedir. Myokardiyal kontüzyon 1 z z z z z z z z z Künt kardiyak travmada, en sık görülen lezyondur. Çoğu zaman problem yaratmaz. İskemik myokard enfarktüsü ile karışır. Az sıklıkla, düşük kalp debisi sendromu, aritmiler, kapak yetmezlikleri görülebilir. % 14’ü fatal seyirli olabilir. Toraks travmasıyla acile getirilen tüm hastalarda EKG çekilmesi ve kardiyak troponin I bakılması ile myokard kontuzyonu tanısı konabilir. 6 saat sonra troponin I tekrarlanarak takip edilmelidir. Bu sürede hasta asemptomatik ise, T I : 1,05 mikrogr/lt altında ise myokard kontüzyonu ekarte edilebilir. T I anormal ve yüksek ise, hasta 48 saat devamlı kardiyak monitorizasyona alınmalıdır. Myokardiyal kontuzyon 2 z z z z z Toraks travmalı bir hastada, Volüm tedavisine rağmen, nedeni açıklanamayan hipotansiyon varsa, myokard hasarı düşünülmelidir. TEE myokard fonksiyonlarını göstermede faydalıdır. Myokardiyal kontuzyon , destekleyici yaklaşımlarla tedavi edilir. İnotrop ajanlar, anti aritmikler kullanılabilir. Bazen geçici transvenoz pacemaker gerekebilir. z z z z z Clinically Significant Blunt Cardiac Trauma: Role of Serum Troponin Levels Combined with Electrocardiographic Findings Salim, Ali MD; Velmahos, George C. MD, PhD; Jindal, Anurag MD; Chan, Linda PhD; Vassiliu, Pantelis MD; Belzberg, Howard MD; Asensio, Juan MD; Demetriades, and Demetrios MD, PhD Methods: Over a 10-month period, 115 patients with evidence of significant blunt thoracic trauma were prospectively followed to identify the presence of clinically significant BCT (Sig-BCT), defined as cardiogenic shock, arrhythmias requiring treatment, or structural cardiac abnormalities directly related to the cardiac trauma. An ECG was obtained at admission and at 8 hours. Cardiac troponin I was measured at admission, at 4 hours, and at 8 hours. Transthoracic echocardiography was performed when clinically indicated. The sensitivity, specificity, and positive and negative predictive values of ECG and cTnI to identify Sig-BCT were calculated. Clinical risk factors for Sig-BCT were examined by univariate and multivariate analysis. Results: Nineteen patients (16.5%) were diagnosed with Sig-BCT and, in 18 of them, symptoms presented within 24 hours of admission. Abnormal electrocardiographic findings were detected in 58 patients (50%) and elevated cTnI levels in 27 (23.5%). Electrocardiography and cTnI had positive predictive values of 28% and 48% and negative predictive values of 95% and 93%, respectively. However, when both tests were abnormal (positive) or normal (negative), the positive and negative predictive values increased to 62% and 100%, respectively. Other independent risk factors for SigBCT were head injury, spinal injury, history of preexisting cardiac disease, and a chest Abbreviated Injury Score greater than 2. Conclusion: The combination of ECG and cTnI identifies reliably the presence or absence of Sig-BCT. Patients with an abnormal ECG and cTnI need close monitoring for at least 24 hours. Patients with a normal admission ECG and cTnI can be safely discharged in the absence of other injuries. z The Journal of Trauma: Injury, Infection, and Critical Care:Volume 50(2)February 2001pp 237-243 Myokardiyal kontuzyon 3 z z z z Toraks travmasında nadir olarak kapak lezyonları olabilir. Üfürüm duyulması ile şüphelenilir. Kalp yetmezliği görülebilir. Cerrahi tamir gerektirir. Koroner arter yaralanmaları: z z z z Künt toraks travmasında çok nadir rastlanılır.(%2’den azdır.) İntimal yırtık ve tromboz oluşumu ile semptomatik hale gelir. Acil anjio ile tanı konulur. Stent yada cerrahi tamir uygulanır. Atriyal rüptür z z z z z Toraksa yüksek basınçlı darbe ile oluşur. En ince yapılı kısmı olan apendiks kısmından yada cava atriyal köşeden yırtılabilir. Trafik kazalarında görülür. Hipotansiyon ve tamponad bulguları vardır. Kardio-pulmoner bypass uygulanmadan da tamir edilebilir. Delici kardiyak yaralanma: z z z z z Künt kardiyak travma, acil servislerde başlangıçta fark edilmez, Delici kardiyak travmada, kurşun yada bıçak izi görülmesi hekimi yönlendirebilir. Hipotansiyon ve tamponad bulguları vardır. % 65 hastada acile geldiğinde hasta tansiyonu alınamaz. Bir çalışmaya göre ateşli silah yaralanmasında % 85, bıçaklanmada % 32 mortalite görülmüştür. Tedavi z z z z z Acil yapılacak Median sternotomi yada antero-lateral torakotomi hayat kurtarıcıdır. Perikardiyotomiden sonra atriyal delinme görülürse, parmakla, vasküler klemple yada foley sonda ile kanama kontrol altına alınabilir, tamir yapılır. Foleyden aynı zamanda sıvı da verilebilir. Ventrikul yaralanmasında pledged suturlarla kanama kontrol altına alınmalıdır. Delici alet septum yada kalp kapaklarınıda zedeleyebilir. Ona göre hazırlıklı olunmalıdır. Prekordial-epigastrik yaralanma hipotansiyon Kardiyak injuri şüphesi Hava yolu kontrolü CVP monitor. Volüm yerine koyma Hemodinamik stabilite Perikardiyosentez yada eko ile kontrol. Ameliyathaneye transfer Kardiorafi Problemin cerrahi çözümü Hemodinamik unstabilite Ameliyathaneye transfere uygun mu? hayır Perikardiyosentez ve Tüp konulması aspirasyon evet ER torakotomi Cerrahi çözüm Koroner arter zedelenmesi z z z z Kanama, küçük koroner arter zedelenmesinden ise emniyetle ligatüre edilebilir. Kanama major koroner arterlerin kesisinden ise, direkt ligasyonda % 40 mortalite riski vardır. Major koroner kesisi, direkt sutur ile tamir edilebilir. İntra koroner şant uygulaması, ven yama plastisi gerekli durumda uygulanabilir. Büyük damar travmalarına bakış z z z z z z künt ve delici kesici travma ile olur. Travma ile aorta ve brakiosefalik dallar yaralanabilir. Büyük damar travması ile karşı karşıya kalan cerrahın iki önemli amacı olmalıdır. - Akut hemorajinin önlenmesi - Geç hemorajinin önlenmesi Büyük damar lezyonlarının %90’dan fazlası delici travma ile oluşmaktadır. z z z z z Künt aortik yaralanma1 İnsidansı bilinmemektedir. Trafik kazaları ve düşme sık sebebtir. Travmatik ölüm nedeni olarak, kafa travmasından sonra, ensık ikinci ölüm nedeni olduğu, geniş otopsi serilerinde anlaşılmıştır. Travma ile oluşan lezyonlar patolojik olarak altı grupta incelenir. Bunlar basit intimal lezyondan, periaortik bölgeye olan hemorajiye kadar değişir. Zedelenme, aortanın gerilmesi, basınç altında kalması, çekilmesi, hidrostatik basınç etkisi gibi birçok faktörle oluşabilir. Künt aortik yaralanma2 Tanı ve takipte, z toraks P-A grafi, (mümkünse ayakta çekilmeli) z CT ve multidedektör CT (CT anjiografi) z TEE, z aortografi z MR’dan yararlanılır. z z z TEE ile aortagrafi karşılaştırıldığında sensivite ve spesifite açısında % 93 ve % 95 oranları elde edilmiştir. Ancak, cerrahi gerektirmeyen, küçük aortik injurileri aortografi kaçırdığı halde TEE gösterebilmektedir. MR anjio, Doğruluk oranlarında, CT angio’dan daha iyidir. (%100-%84) Travmatik damar lezyonlarını ve hematomu ayırt etmekte çok başarılıdır. z z z z 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Tedavi: Aortik zedelenme düşünüldüğünde, derhal cerrahi tamir yapılmalıdır. Cerrahi mortalite %30‘dur. Hastaneye sağ gelebilen ve takibe alınan aortik zedelenmeli hastaların çoğu, tıbbi takip sırasında ani kaybedilmişlerdir. Daha önceden, kalp hastalığının bulunması, kafa travmasının problem yaratması, hipoksiye götüren ciddi akciğer hasarının bulunması, koagulopati bulunması, ileri abdominal solid organ hasarının pelvik kırıkların eşlik etmesi durumlarında, heparin kullanılamaması… tıbbi takipten fayda görüyorsa bir süre konservatif kalınabilir. Ancak gecikmenin de riskleri olacağı bilinmelidir. Cerrahi tamirde özellikler: 1. Medulla spinalis ve distal organların korunması önemlidir. 2. vaskuler cerrahi prensipler içinde, damar devamlılığı sağlanmalıdır. 3. Tamir, sıklıkla klempaj ve sutur şeklinde olur. 4. Klempaj ile, sol subclavian ile internal iliak arterler arası kollateraller devreye girerek med. Spinalis korunur. 5. Klempaj süresi 30 dakikayı geçerse, % 15-30 parapleji görülebilir. 6. Medulla spinalis beslenmesi kişiden kişiye değişkenlik göstermektedir. 7. Son yıllarda, endovaskuler stent greft tamiri, travma olgularında da kullanılmaktadır. Medulla spinalis koruması z z z z Heparin emdirilmiş eksternal şantı, sol atriyum ile sol femoral arterden centrifugal pompa yardımı kullanılması ile sağlanır. (Oliver ve ark.)Distal aort bu şekilde perfüze edilmiş, olgularında (ilk 9 olgu) hiç parapleji olmamıştır. 30 olguluk bir seride (Forbes), klempaj+sutur ile ilk 21 de hiç parapleji olmamış, son 9’un 4’ünde parapleji olmuştur. Fabian, 207 olguluk geniş cerrahi serisinde, klemp+sutur’lu 73 hastanın 12’sinde, sentrifugal pompalı, sol kalp bypasslı 134 olgudan 6’sında parapleji olduğunu gözlemlemiştir. Çalışmalar distal aorta perfüzyonu sağlanılan olgularda paraplejinin çok az olduğunu göstermektedir. Akut aortik travmada endovaskuler Girişimler: (vaskuler stent uygulamaları) z Cerrahi tamir, tıbbi takip dışında, üçüncü alternatif yöntemdir. z Multiple travmalı hastada, genel risk’e ilaveten, torakotomi mortalite ve morbiditesinden hasta korunmuş olur. z Endogreft, sadece kesin tedavi yöntemi olarak değil, komplikasyonlu olgularda, cerrahi tamire fırsat sağlama amacıyla da uygulanır. z Genel durumu bozuk hastalarda, alternatif olarak kullanılabilir. z Paralizi riski düşüktür.