KimyaKongreleri.org

6.Ulusal Kimya Öğrenci Kongresi
JELİBON ŞEKERLEMELERDEKİ RENKLENDİRİCİLERİN KALİTATİF
VE KANTİTATİF ANALİZİ
Büşra Albayrak1, Belgin İzgi2
Uludağ Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, 4.sınıf öğrencisi, Bursa
busraalbayrak__@hotmail.com
1
Uludağ Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, Bursa
2
Renkler, görünüşün güzelleştirilmesi ve fiziksel yapının düzeltilmesi gibi pek çok
amaçlarla hayatımızın her alanında karşımıza çıkmaktadır. Özellikle ürün bazında
bakıldığında, ürünün albenisini arttıran veya azaltan en önemli parametrelerden biridir. Gıda
sektörü bu özellikten yararlanarak, ürün hazırlanmasında yaygın ve yüksek oranlarda Gıda
Kodeksi’ne de uygun olmak koşulu ile yenilebilir organik boyar maddeleri kullanmaktadır.
Şekerler ve şekerli ürünler çocuklar için çok cezbedici olan gıdalardır. Bu ürünler
arasında özellikle yumuşak olan şekerlerin (jel formunda veya jelibon) yenmesinin kolay
olması, şekilleri ve renkleriyle albenisi artmaktadır. Bu albeniyi sağlayabilmek dolayısı ile
ürün görünüşünü düzeltmek ve daha parlak renkler elde etmek için renklendirici katkı
maddeleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Uzun süreli tüketimleriyle kullanılan renklendirici
katkı maddelerinin alerjiden daha ileri boyutlara kadar sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğu
bilinmektedir. Gıda Kodeksi ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından gıda endüstrisinde
kullanılan boyaların toksikolojik özelliklerine göre 5 sınıfa ayrıldıkları bildirilmektedir [1].
Boya katkı maddeleri doğal ve yapay olmak üzere iki grup altında toplanmaktadır.
Sentetik boyar maddeler, yüksek boyama güçleri, düşük maliyetle elde edilmeleri, teknolojik
işlemlere dayanıklı olmaları nedenleriyle doğal boyar maddelerden daha fazla
kullanılmaktadırlar. Yapay renklendiriciler kimyasal yapılarına (azo, triaril metan, ksanten ve
indigoit) ve elde edildikleri kaynağa göre sınıflandırılmaktadır. Özellikle azo grubu boyaların (
Tartrazin, Sunset yellow, Ponceau 4R, Azorubin, Amaranth, Karmin vb.) çocuklarda
hiperaktiviteye neden olduğu, duyarlı olan bireylerde ise migren, kızarıklık, öğrenme güçlüğü
ve bağırsak rahatsızlığı sendromu oluşturduğu saptanmıştır [2].
Çalışmanın amacı; ticari olarak piyasada satılan yumuşak şekerlemelerden rastgele
alınan örneklerin su ve sentetik tükürük çözeltisiyle ekstraksiyonu sonrasında Sunset yellow,
Ponceau 4R ve Karmin düzeylerinin uygun çalışma aralığında ( boyalara ait maksimum
dalga boyunda) UV-VIS Spektrometresi ile tespit etmektir. Elde edilen sonuçların Gıda
Tüzüğünde belirtilen sınırlar içerisinde olup olmadığına bakılması ve literatürde yapılmış olan
çalışmalardaki verilerle karşılaştırma yapılması planlanmıştır.
[1] Biricik G, Başoğlu F, Gıda (1990), 2, 67-72.
[2] Güler Z, Enecür H, Gıda (2005), 30 (4), 287-292.
72
KimyaKongreleri.org