M. Meclisi B : 121 istemiş midir? Son anda Bakan ne için ihraca müsaade işlemini durdurma emrini vermiştir? IV. Bakanlıklararası İktisadi Kurulun de­ mir cevherinin muvakkat ihracına müsaade olunmamasına dair kararı bulunmasına rağmen, Dümeks firması lehine demir cevherinin mu­ vakkat ihracını temin için bir formül bulunma­ sı hususunda ilgili memurlara Bakan tarafın­ dan bir emir verilmiş midir? Bu emir üzerine çalışmalar yapılmakta mıdır? V. Fındık satışlarının serbest bırakılması üzerine dış piyasa için tesbit olunan 101,50 do­ larlık taban fiyatında düşme meydana gelmiş midir? Fındıklarımız tüccar tarafından ihracedilip bedeli 101,50 dolardan memlekete getiril­ diği halde, gerçekte dış piyasada 96 dolar üze­ rinden satış yapılmaktadır. Aradaki dolar far­ kının tüccar tarafından hangi yoldan temin edildiği hususunda Bakanlık durmuş mudur? Fındık ihracını Bakanlık lisansına tabi tutan kararın değiştirilmesi sonucunda risturn tehli­ kesini önleyici ne gibi tedbirler düşünülmüştür? Bir yandan iç piyasa fiyatlarının tüccarın aliv­ re mubayaalara girişmesi sonucunda düşmesi suretiyle müstahsilin zarar gördüğü, öte yandan Fisko - Birliğe karşı haksız rekabet durumuna giren tüccarın düşük fiyatla dış piyasaya satış yapması durumunu gizlemek için dışarıda çalı­ şan işçilerimizin ellerindeki dövizi satın alma yoluna giderek memlekete girecek döviz mikta­ rının azalmasına sebebiyet verdiği iddiaları hak­ kında Bakanlık görüşü nedir? Ankara Burhan Apaydın T. C. Ticaret Bakanlığı Hususi Kalem Müdürlüğü Şube remzi ve No. 1/89 26 . 5 . 1965 Millet Meclisi Başkanlığına Şehir İlgi: 27 . 4 . 1965 - 7/716-11084/63708 sayı­ lı yazıya : Ankara Milletvekili Saym Burhan Apaydın tarafından sorulan suallere cevaplarım aşağıda­ dır. Saygılarımla. Ticaret Bakanı Macit Zeren 2.6.1966 O:1 Cevap : 1 — Ragıp Sarımahmudoğlu adında bir iş adamı­ mız, Bakanlığıma müracaatla : Sosyalist Çin Halk Cumhuriyetine sterlin karşılığında pamuk ve benzeri ürünlerimizi sa­ tabileceğini ve bunun yekûnen 15 milyon dolar civarında olabileceğini bildirerek, Bakanlığımız­ ca izin verilip verilemiyeeeğini sormuştur. Verilen izahata göre satış serbest döviz kar­ şılığında olacak, bedelinin % 95 i peşin ödene­ cek ve bakiye % 5 i de malın vürudunda yapı­ lacak ekspertiz sonunda ödenecektir. Bu durum muvacehesinde : a) Dış ticaret rejimimiz bakımından, mese­ leyi, teknik bilgiye sahip teşkilâtımla görüştüm; bir mâni olmadığı cevabını aldım. b) Siyasi yönden de şahsan gerekli incele­ meyi yaptım. Maddi menfaatlerimize ilişkin ol­ duğu cihetle ve bir ticari anlaşma mahiyetini de taşımadığı cihetle siyasi bir mahzur bulun­ madığı hususunu öğrendim. c) Birer müstahsil teşekkülü olan Tnriş ve Çukobirlik'in teklif dâhilinde mal verip veremiyeeeğini araştırmak için her iki müessesenin müdürlerini de Ankara'ya davet ettim. Benim iştirak etmediğim bir toplantıda, bâzı değişik­ liklerle aralarında mutabakat hâsıl ettiklerini öğrendim. d) Ragıp Sarımahmudoğlu, «Temaslarımda ciddiyetime inanabil meleri için bu malları sata­ bildiğim takdirde, ihracına izin vereceğinize da­ ir bana bir belge verebilir misiniz?» dedi. Meseleyi başından sonuna kadar takibetmiş olan Dış Ticaret Dairesi Reisine, satışa izin ve­ rebileceğimize dair bir yazının hazırlanmasını söyledim. e) Aradan bir süre geçtikten sonra, Ragıp Sarımahmudoğlu'na verileri belgenin Dış Tica­ ret Dairesi Reisimiz tarafından imzalandığını ve mezkûr belgenin müsait bir ifade taşımadı­ ğını öğrendim. f) Bu kere kendi elimle ve kendi imzam tahtında ilişik belgeyi haztrlıyarak eskisini ge­ ri almak suretiyle yenisini verdim. Halen Ragıp Sarımahmudoğlu elinde bulu­ nan belge şöyledir : «Çin Halk Cumhuriyeti'ne Türk mallarım satabildiği takdirde, bu malların dış ticaret rejimimiz hükümleri gereğince ihracının müm- — 573 —