Birbirine belli bir kuvvetle basan kontak parçaları birbirinden ya çok zor ayrılırlar ya da hiç ayrılmazlar ise kontaklar kaynak olmuşlardır denir. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI 3 çeşit kaynak tipi vardır. Bunlar ; 1‐ Soğuk Kaynak 2‐ Sıcak Kaynak 3‐ Ergimeli kaynak Soğuk Kaynak y Metal iyonlarının kohezyonu sonucu kontak parçalarını birbirine yapıştırıcı bir kuvvet doğar. y Bu kuvvetin büyüklüğü temas noktalarındaki plastik deformasyona bağlıdır. y Bu olaya soğuk kaynak denir. Sıcak Kaynak y Akım dolayısı ile kontaklar ısınırsa plastik deformasyonun daha büyük olduğu görülür. y Bunun sonucunda da yapıştırıcı kuvvet doğar. y Buna sıcak kaynak denir. Ergimeli Kaynak y Eğer sıcaklık kontak malzemelerini ergitecek kadar yüksek ise ergiyen malzeme donunca kontaklar kaynak olmuş olur. y Bu hal, özellikle kısa devre akımında gerilimin büyümesi ile ortaya çıkar. y Buna da ergimeli kaynak denir. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI y Kontakların yapımında gümüş,bakır,nikel,demir ve karbondan yapılmış alaşımlar kullanılır.Bu alaşımlarda gümüşün sertliği artırılmış,sürtünme ve arktan dolayı meydana gelecek aşınmalar azaltılmıştır. y Soğuk ve sıcak kaynak sonucu oluşan yapıştırıcı kuvvetler uygun şalt kuvvetleri yardımı ile yenilenebilir. y Tehlikeli olan ergimeli kaynaktır. Bu durumda kesici açılmaz ve görevini yerine getiremez. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI y Bir kontak bağlantısının termik ve elektrodinamik kararlılığını kontağın kesebileceği en yüksek akım şiddeti belirler. y Bu kararlılığı tahmin etmede geçerli olan iki ölçüt vardır : a)Kaynak olmayı yaratan minimum kontak akımı b)Kaynak olmuş iki kontağı açabilecek kuvvet. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI y Uzun zaman sonra iki kontak parçasının kaynak olmasına sebep olacak akım: = plastik deformasyondaki kontak direnci, = ergime sıcaklığında bulunan kontak yerindeki gerilim düşümü. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI Bu ifadenin şekli biraz değiştirilerek yazılabilir. e indisi ergime sıcaklığındaki büyüklükleri işaret eder. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI y Ergime sıcaklıklarının hesaplanması için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bunlardan biri: KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI y A malzemesi sabittir y Bu ifade büyük basınçlar için geçerlidir. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI = olarak kontak malzemesinin ergime sıcaklığı, ve =0 ve = sıcaklıklarındaki özgül dirençler, ‘ ta kontağın Brinell sertliği, = olarak ısınma katsayısı, = olarak özgül ısı, = N olarak kontaklar arasındaki basınç kuvveti, = ısınmada yüzey değişimini hesaba katan katsayı. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI y Kontakların birbirine kaynak olmasını önlemek için ; ¾ Kontak basıncı artırılır, ¾ Kontakların sıçraması önlenir, ¾ Elektrodinamik kuvvetler kompanse edilir, ¾ Kontaklar bir çok küçük parçadan oluşturulur. KONTAKLARIN KAYNAK OLMASI y N tane parelel bağlanmış kontak elemanın her birinden geçecek akım şöyle hesaplanır; KONTAKLARIN SIÇRAMASI y Kontakları birbirine bastıran kuvvetler yay vasıtası ile temin edildiğinden kapanma esnasında ilk temastan sonra kontaklar oturuncaya kadar birbirinden birkaç defa ayrılırlar. y Bu sırada akım geçiyorsa ark meydana gelerek kontak malzemesi ergitir. y Kapama işlemi bittikten sonra daha önce ergimiş olan malzeme donar. y Artık kesiciyi açmak bir daha mümkün olmaz. KONTAKLARIN SIÇRAMASI y Bu sebeple kesiciyi öyle yapmak gerek ki bu durumla karşılaşmasın. y Bunu sağlamanın temel koşulu kapamadaki kuvvetleri aşırı büyük seçmektir. KAPALI DURUMDA KONTAKLARIN BİRBİRİNE KAYNAMASI y Kapalı durumda bir kısa devre halinde özellikle ayırıcı kontakları birbirine kaynak olurlar. y Bir çok kesici tipinde her iki kontak parçasının birbirine paralel olduğu kısımlar vardır. y Kısa devre durumunda kontakları birbirinden ayırmaya çalışan kuvvetler meydana gelir. y Bu kuvvetler bazen kontakları birbirine bastıran kuvvetten daha büyük olur. y Bunun sonucu kontaklar birbirinden ayrılır. y Bu esnada hasıl olan ark dolayısı ile bu kontaklar birbirine kaynak olur. HAZIRLAYANLAR y 1316050079 MAZLUM KAPLAN y 1316080031 SERTAÇ ERDOĞ y 1316080038 OSMAN GÜLER KAYNAKLAR y YÜKSEK GERİLİM GÜÇ KESİCİLERİ y TEORİ TASARIM VE DENEY