dış ticaret mevzuatı ihracata ait esaslar

T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI
İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
İHRACATA AİT ESASLAR
İÇİNDEKİLER
• İhracatı Düzenleyen Mevzuat
• Dar Anlamda
• Geniş Anlamda
• İhracatçı Kimdir?
• İhracat Nedir?
• İhracat İşlemleri
• İhracatta Kullanılan Belgeler
• Tercihli Ticaretten Yararlanmaya Dönük Belgeler
• İhracatın Tabi Olduğu Hususlar
2
İHRACATI DÜZENLEYEN
MEVZUAT(1)
• Geniş Anlamda
• Dış Ticaret Rejimi
• Gümrük Mevzuatı
• Kambiyo Mevzuatı
• TİM Kanunu ve Yönetmeliği
• Uluslararası Anlaşmalar
• Bakanlık Mevzuatları
• Merkez Bankası Genelgeleri
3
İHRACATI DÜZENLEYEN
MEVZUAT(2)
Dar Anlamda: (Dış Ticaret Rejimi)
• 637 Sayılı KHK (İhracat Mevzuatını Hazırlama ve
Koordinasyon Yetkisi İhracat Genel Müdürlüğünde)
• İhracat Rejimi Kararı
• Dahilde İşleme Rejimi Kararı
• Hariçte İşleme Rejimi Kararı
• İhracat Yönetmeliği
• İhracat Tebliğleri
4
İHRACATIN SERBESTİSİ
22.12.1995 TARİHLİ VE 95/7623 SAYILI İHRACAT REJİMİ
KARARI UYARINCA;
• KANUN,
KARARNAME
VE
ULUSLARARASI
SÖZLEŞMELERLE İHRACI YASAKLANMIŞ MALLAR DIŞINDA
KALAN
BÜTÜN
MALLARIN
İHRACI
BU
KARAR
ÇERÇEVESİNDE SERBESTTİR. (KARAR’IN BELİRTİLEN
NEDENLERLE
GETİRİLECEK
KISITLAMA
VE
YASAKLAMALAR HARİÇ OLMAK ÜZERE).
İHRACATÇI KİMDİR?
İHRACATÇI;
- İHRAÇ EDECEĞİ MALA GÖRE İLGİLİ İHRACATÇI BİRLİĞİ
GENEL SEKRETERLİĞİNE ÜYE OLAN,
İLE
-VERGİ NUMARASINA SAHİP GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİLER
-TÜZEL KİŞİLİK STATÜSÜNE SAHİP OLMAMAKLA BİRLİKTE
YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUAT HÜKÜMLERİNE İSTİNADEN HUKUKİ
TASARRUF YAPMA YETKİSİ TANINAN ORTAKLIKLARI
İFADE ETMEKTEDİR.
6
İHRACAT NEDİR?
İHRACAT, “BİR MALIN, YÜRÜRLÜKTEKI
İHRACAT
MEVZUATI
İLE
GÜMRÜK
MEVZUATINA UYGUN ŞEKİLDE TÜRKİYE
GÜMRÜK BÖLGESİ DIŞINA VEYA SERBEST
BÖLGELERE
ÇIKARILMASINI
VEYAHUT
MÜSTEŞARLIKÇA İHRACAT OLARAK KABUL
EDİLECEK SAİR ÇIKIŞ VE İŞLEMLER*”
OLARAK TANIMLANMIŞTIR.
* 2005/2 sayılı Tebliğ kapsamı işlemler
7
İHRACAT AŞAMALARI VE
İŞLEMLERİ
İhracatçı
İhracatçı Birlikleri
Gümrük İdaresi
Fiili İhracat
İlgili Olabilecek Kurumlar
Vesaik Hazırlanması
8
İHRACATTA KULLANILAN
BELGELER(1)
• Gümrük Beyannamesi: İhracatta, gümrük mevzuatı
uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafından
onaylanmasını müteakip gümrük idaresine tevdi edilen
belgedir.
• Fatura: Siparişe, proforma faturaya veya
anlaşmaya
dayanılarak satıcı tarafından düzenlenen, mal veya hizmetin
satıldığını kanıtlayan belgedir.
9
İHRACATTA KULLANILAN
BELGELER(2)
 İHRACI
ZORUNLU
KONTROL BELGESİ
STANDARDA
TABİ
MALLARDA
STANDART
 KIYMETLİ EŞYA VE/VEYA TARİHİ ESER OLABİLECEK NİTELİKTEKI
ÜRÜNLERIN İHRACINDA ANALİZ RAPORU
 TARIM ÜRÜNLERI İHRACINDA BİTKİ SAĞLIK SERTİFİKASI VE BORSA
TESCİL BEYANNAMESİ
VB…
10
TERCİHLİ TİCARETTEN
YARARLANMA
• ATR Dolaşım Sertifikası: Sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünlerinin
AT’a ihracatında.
• EUR-1 Dolaşım Sertifikası veya Fatura Beyanı:
-
Tarım ürünlerinin ve AKÇT ürünlerinin AT’a ihracatında,
-
STA imzalanan ülkelere, bu Anlaşma kapsamı ürünlerin ihracatında,
-
PAMK’a taraf ülkelere ilgili ürünlerin ihracatında.
• EUR-MED Dolaşım Sertifikası veya EUR-MED Fatura Beyanı:
-
PAAMK’a taraf ülkelere ilgili ürünlerin ihracatında.
MENŞE KÜMÜLASYONU
Menşe kümülasyonu, aralarında bir Serbest Ticaret
Alanı oluşturan bir anlaşmaya taraf olan ve/veya bu tür
anlaşmalara dayanan bir sisteme dahil olan ülkelerin,
birbirleri
menşeli
girdileri
sınırsız
ölçüde
kullanmalarına olanak tanıyan bir sistemdir.
PAMK
PAAMK
Ülkeler
-----
TC+AB+EFTA
PAMK+Akdeniz
Çevresindeki
Bazı
TERCİHLİ TİCARETTEN
YARARLANMA
Menşe Şahadetnamesi
- Menşe Şahadetnamesi, ihraç konusu eşyanın Akit ülke menşeli olduğunu veya gördüğü
değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılması gerektiğini bildirir belgedir.
Özel Menşe Şahadetnamesi (Form A)
- Form A Belgesi Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi(GTS) çerçevesinde tercihli rejimden
faydalanması talep edilen eşyanın GTS ülkesi menşeli olduğunun ispatı için kullanılan bir
belgedir. Yani eşyanın tercihli menşe statüsünü gösterir.
13
İHRACATIN TABİ OLDUĞU
HUSUSLAR
İHRACAT
MADDE
ÜLKE
KAMBİYO
İHRACAT ŞEKLİ
14
MADDE ÖZELLİĞİNE GÖRE
• Kayda Bağlı Mallar
• İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallar
15
İHRACI YASAK, İHRACI KAYDA BAĞLI VE
İHRACI ÖN İZNE BAĞLI MALLAR
ULUSLARARASI ANLAŞMALAR, KANUN VE KARARNAMELERLE İHRACI KAYDA
BAĞLANMIŞ, YASAKLANMIŞ VEYA BELLİ KAMU KURUM VE KURULUŞLARIN ÖN İZNİNE
BAĞLANMIŞ OLAN MALLARA İLİŞKİN LİSTELER, KARAR VE TEBLİĞLERLE
YAYIMLANMAKTADIR.
• PİYASALARDA MEYDANA GELEN OLAĞAN DIŞI BİR GELİŞME,
• İHRACATA KONU MALDA GÖRÜLEN YETERSİZLİK,
• KAMU GÜVENLİĞİ,
• KAMU AHLAKI,
• İNSAN SAĞLIĞI,
•HAYVANLARIN,
BİTKİLERİN VEYA ÇEVRENİN KORUNMASI AMACINA YÖNELİK
TEDBİRLER,
•SANATSAL, TARİHİ VE ARKEOLOJİK DEĞER TAŞIYAN METANIN KORUNMASI
GİBİ NEDENLERLE İHRACATTA KISITLAMA VEYA YASAKLAMA GETİRMEYE VE
GEREKTİĞİNDE İHRACATI MÜSAADEYE VEYA KAYDA BAĞLAMAYA, İHRACATTA MİKTAR
KISITLAMASI UYGULAMAYA, BAKANLIĞIMIZ YETKİLİ BULUNMAKTADIR.
ÜLKE ÖZELLİĞİNE GÖRE
• Ambargolu Ülkeler
• BM ve AB Kararlarına Göre
• Tek Taraflı
• Tercihli Ticaretten Yararlanılan Ülkeler
• AB Ülkeleri
• STA İmzalanan Ülkeler
• GTS Uygulayan Ülkeler
17
KAMBİYO MEVZUATI
• 8 Şubat 2008 tarihli ve 26781 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Türk Parasını
Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik
Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca ihracat
bedellerinin tasarrufu serbesttir.
• Belirtilen düzenleme uyarınca 32 Sayılı Karar’ın değişiklik
öncesi halinde yer alan “ihraç edilen malların bedelinin fiili
ihraç tarihinden itibaren en çok 180 gün içerisinde
ihracatçılar tarafından yurda getirilmesi ve bozdurulması”
zorunluluğu kaldırılmış ve söz konusu ihracat bedellerinin
tasarrufu serbest kılınmıştır.
18
İHRACAT ŞEKLİNE GÖRE
• Genel Esaslar Dahilindeki İhracat
• Kayda Bağlı İhracat
• Konsinye İhracat
• İthal Edilmiş Malların İhracı
• Bedelsiz İhracat
• Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar - (Bavul
Ticareti)
• Yurt dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Kapsamındaki İhracat
• Offset
19
GENEL ESASLAR DAHİLİNDEKİ
İHRACAT:
• KANUN,
KARARNAME
VEYA
ULUSLARARASI
ANLAŞMALARLA İHRACI YASAKLANMIŞ VEYA BELLİ BİR
MERCİİN İZNİNE BAĞLI KILINMIŞ MALLAR GRUBUNDA
VE İHRACAT 2006/7 SAYILI TEBLİĞ EKİNDEKİ KAYDA
BAĞLI MALLAR LİSTESİNDE YER ALMAYAN MALLARIN
İHRACI, GENEL ESASLAR DAHİLİNDEKİ İHRACAT
KAPSAMINDADIR. BU TÜR İHRACATTA İHRACATÇILAR,
İHRACATÇI
BİRLİKLERİ
GENEL
SEKRETERLİĞİNE
ONAYLATTIKLARI GÜMRÜK BEYANNAMESİ İLE BİRLİKTE
DOĞRUDAN
İHRACATIN
YAPILACAĞI
GÜMRÜK
İDARESİNE BAŞVURURLAR.
20
KAYDA BAĞLI İHRACAT
BU MALLAR, İHRACAT 2006/7 SAYILI TEBLİĞ EKİNDE, KAYDA BAĞLI
İHRACAT LİSTESİNDE YER ALMAKTADIR. BU LİSTEDE SIRALANAN
MALLAR İHRAÇ EDİLİRKEN, GÜMRÜK BEYANNAMESİNİN İHRACATÇI
BİRLİKLERİNCE
KAYDA
ALINMASI
GEREKLİDİR.
İHRACATÇI
BİRLİKLERİNCE KAYIT MEŞRUHATI DÜŞÜLEREK ONAYLANMIŞ
GÜMRÜK BEYANNAMELERİNİN GÜMRÜK İDARELERİNE TEVDİ SÜRESİ
TEMDİT EDİLMEMEK ÜZERE 30 (OTUZ) GÜNDÜR. ANCAK, ÜLKEMİZ
İHRAÇ ÜRÜNLERİNE MİKTAR KISITLAMASI UYGULAYAN ÜLKELERE
YAPILAN, KISITLAMA KAPSAMINDAKİ MADDELERİN İHRACINA AİT
KAYITLARIN SÜRESİ BAKANLIKÇA 30 (OTUZ) GÜNDEN DAHA KISA
VEYA UZUN OLARAK BELİRLENEBİLİR.
KONSİNYE İHRACAT
KESİN SATIŞI DAHA SONRA YAPILMAK ÜZERE DIŞ ALICILARA,
KOMİSYONCULARA, İHRACATÇININ YURT DIŞINDAKİ ŞUBE VE
TEMSİLCİLİKLERİNE MAL GÖNDERİLMESİ ŞEKLİNDE YAPILAN
İHRACAT BİÇİMİDİR.
İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİNE YAPILIR.
KONSİNYE İHRAÇ İZİNLERİNİN SÜRESİ 30 (OTUZ) GÜNDÜR. KONSİNYE
OLARAK GÖNDERİLEN MALLARIN İHRAÇ TARİHİNDEN İTİBAREN 1
(BİR) YIL İÇİNDE SATILMASI GEREKİR. HAKLI VE ZORUNLU
NEDENLERLE BU SÜRE, İZNİ VEREN MERCİ TARAFINDAN TOPLAM 2
(İKİ) YILA KADAR UZATILABİLMEKTEDİR.
MALLARIN SATILAMAMASI DURUMUNDA İSE GÜMRÜK MEVZUATI
ÇERÇEVESİNDE ÜLKEMİZE GERİ GETİRİLMELERİ ZORUNLUDUR.
İTHAL EDİLMİŞ MALLARIN
İHRACI
• Genel Esaslar Dahilindeki İhracat Kapsamında
Değerlendirilir.
• Ancak Bazı Hükümler Saklıdır
• İhracatın Desteklenmesine Yönelik Mevzuat
• Yatırım Mevzuatı
• Gümrük Mevzuatı Mahrecine İade Hükümleri
23
BEDELSİZ İHRACAT(1)
BEDELSİZ İHRACAT: KARŞILIĞINDA YURT DIŞINDAN BİR ÖDEME
YAPILMAKSIZIN YURT DIŞINA MAL ÇIKARILMASINI İFADE EDER.
BEDELSİZ İHRACAT, İHRACAT 2008/12 SAYILI TEBLİĞ ILE
DÜZENLENMİŞTİR. SÖZ KONUSU TEBLİĞ’DE BEDELSİZ OLARAK
İHRAÇ EDİLEBİLECEK MALLAR SAYILMIŞTIR.
SÖZ KONUSU MALLARIN İLK İKİ SIRASINDA YER ALANLARIN
BEDELSİZ İHRACATLARI TİCARİ SAİKLERLE YAPILMAKTA İKEN
BUNLARIN DIŞINDA KALANLAR FARKLI GEREKÇELERLE BEDELSİZ
İHRAÇ EDİLMEKTEDİR.
Hediye, Numune, Reklam Eşyaları
Fire ve Garanti Kapsamı Parçalar
Türkiye’deki Yabancı ve Türklerin Götüreceği
Eşya ve Taşıtlar
Yerli ve Yabancı Turistlerin Götüreceği Eşya ve
Taşıtlar
Vb.
25
BEDELSİZ İHRACAT(2)
•TİCARİ AMAÇLI OLANLARDAN DEĞERİ 250.000 DOLAR’A KADAR
OLANLARIN BEDELSİZ İHRACINA DOĞRUDAN GÜMRÜK İDARELERİ,
250.000 DOLAR VE ÜZERİ OLANLARIN BEDELSİZ İHRACINA İHRACATÇI
BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİ TARAFINDAN İZİN VERİLİR.
DİĞER GEREKÇELERLE BEDELSİZ İHRAÇ MALLARIN İHRACINA İSE
DEĞERİNE VE MİKTARINA BAKILMAKSIZIN DOĞRUDAN GÜMRÜK
İDARELERİNCE MÜSAADE EDİLİR.
• BEDELSİZ İHRAÇ İZİNLERİNİN SÜRESİ 1 (BİR) YILDIR.
•BEDELSİZ İHRACATA KONU MAL, İHRACATTA UYGULANAN
DESTEKLERDEN YARARLANDIRILMAZ.
Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura
ile Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti)
• 43 ve 61 Seri Nolu KDV Genel Tebliğleri
• Özel Fatura Düzenlenir
• İhracat Olarak Kabul Edilir
• Malın Yurtdışı Edilmesi
• Döviz Alım Belgesi Düzenlenmesi
• KDV İstisnasından Yararlanır
• İhracat Taahhüdüne Sayılır
• Deri ve deri mamulleri dışındaki tekstil ve konfeksiyon
hariç (DİR için)
27
Yurt dışı Müteahhitlik ve Teknik
Müşavirlik Kapsamındaki İhracat
•
Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kapsamında
Yapılacak İhracat ve İthalata İlişkin Tebliğ (Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım
ve Hizmetler Genel Müdürlüğü)
•
Yurt dışında üstlenilen inşaat, tesisat, montaj, mühendislik, proje, müşavirlik,
işletme, bakım ve onarım gibi işlerle ilgili her türlü makine, teçhizat ve
ekipman ile üstlenilen projede kullanılacak inşaat malzemeleri ve işçilerin
ihtiyacı olan tüketim maddelerinin geçici ve kesin ihracı.
•
Geçici olarak ihraç edilen makine, teçhizat ve ekipmanın yurt dışında kalış
süresi Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğünce
belirlenir. Talep halinde uzatılabilir.
•
Süresini aşarak geri getirilen veya getirilmeyen ya da kesin ihracata
dönüştürülen eşyaya ilişkin olarak Gümrük Mevzuatı hükümleri saklıdır.
•
İhracatçı birliklerine üye olma şartı aranmaz.
28
TEŞEKKÜRLER!
29