MERKAM Mdr. Yrd. Öğr. Gör. Feyza TOKTAġ

MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERSĠN ÜNĠVERSĠTESĠ
KADIN SORUNLARINI ARAġTIRMA
VE UYGULAMA MERKEZĠ
(MERKAM)
MERKAM’dan HABERLER
Hazırlayan:
MERKAM Mdr. Yrd. Öğr. Gör. Feyza TOKTAġ
1 Haziran 2012
©HER HAKKI SAKLIDIR
1
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
"Kadına yönelik Ģiddet toplumsaldır"
http://www.MERSĠN KADINgazetesi.com/haber_detay.asp?haberID=1188
2
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Mersin'de 'Aile içi Ģiddetle mücadelede ulusal eylem planı' panelinde kadına yönelik
Ģiddet sorunu tartıĢıldı.
"Kadına yönelik Ģiddet toplumsaldır"
3
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Mersin'de 'Aile içi Ģiddetle mücadelede ulusal eylem planı' panelinde kadına yönelik
Ģiddet sorunu tartıĢıldı.
Mersin Kadın - Mersin Kütüphane Ġl Müdürlüğü tarafından düzenlenen panele MEÜ
Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümünden Doç. Dr. AyĢe Azman, MEÜ Fen
Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünden Yrd. Doç. Dr. Eyüp Erdoğan, MEÜ Sosyal
Bilimler Meslek Yüksek Okulundan Öğr. Gör. Hülya Can Nutku, Mersin Barosu Kadın
Hukuku Merkezinden Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Avukat Fatma Demircioğlu
konuĢmacı olarak katıldı. Panele Mersin'de bulunan kadın örgütleri yoğun ilgi
gösterdi.
Panel konuĢmasını açan ve paneli yöneten Doç. Dr. AyĢe Azman, Kadına Ģiddet söz
konusu olduğunda taraf olmak durumunda olunması gerektiğini söyleyerek Ģiddetin
çok boyutlu olduğunu ve Ģiddet kavramının her boyutuyla ele alınıp tartıĢılması
gerektiğini vurgulayarak sözü Öğr. Gör. Hülya Can Nutku‘ ya bıraktı.
4
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
ġiddetin kaynağı ve kökeni sorunu
Nutku, konuĢmasında Aristoteles‘in M.Ö. 400‘lü yıllarda yazdığı 'BarıĢ Oyunları' adlı
eserin baĢkarakteri olan Lesistrata‘nın erkekleri savaĢmaktan vazgeçirmek için
kadınları çağırdığı toplantıya kadınların gelmemeleri üzerine bir vurguda bulunarak,
aradan geçen 2000 yıla rağmen Lesistrata‘nın amacına ulaĢamadığını ve
ulaĢmasının da görünürde olamadığını söyleyerek bu panele savaĢın baĢka bir
görünümü olan Ģiddetin önlenmesi için kadınları ve bu konuda kendini sorumlu
hissedenleri çağırdığını ifade ederek, "ġiddetin kaynağı ve kökeni sorununda hep bir
güç kullanma ve zorla dayatma var" dedi.
"ġiddeti nasıl önleyebiliriz?"
"ġiddet kavramını bir fenomen olarak ele almak gerekiyor" diyen Nutku, sorunun
çözümü
için
Ģiddetin
kökenine
inilmesi
gerektiğini
ifade
ederek,
"ġiddetin her türlü görünümüne nasıl engel olabiliriz ve nasıl önleyebiliriz. Öncelikle
sorunun kökenine inmeliyiz ki daha çözümsel sonuçlara ulaĢabilelim. Biz kaba gücün
5
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
kullanıldığı fiziksel Ģiddetin yani duygu durumlarının eyleme dönüĢtüğü saldırganlık
biçiminin tanımlamasını gündelik hayattaki Ģiddet olarak değerlendiriyoruz. ġiddeti
doğuĢtan gelen ve sonradan kazanılan bir güdü olarak ele alan araĢtırmacılar iki
değiĢik yaklaĢım sunmaktadır. Toplumsal ve içgüdüsel Ģiddet birbirlerinin nedeni
olabilmektedir. Ġçgüdüsel Ģiddet dediğimizde Ģiddetin köken sorununa yani doğuĢtan
gelen fizyolojik sorununa; emir kipine dayalı hukuk davranıĢı olan toplumsal, kültürel
siyasal, ekonomik ve iktidar iliĢkilerine bağlı olma açısından toplumsal olan yanını
kaynak sorunu olarak görebiliriz. Kaynak sorunu köken sorununu besliyor ki
içgüdüsel olan yan toplumumuzda devam ediyor." Ģeklinde konuĢtu.
"ġiddetin bu kökeni toplumsal yanıdır"
ġiddeti ele alıĢ biçimimize göre tanımlamaların ve araĢtırmaların yetersiz olduğuna
dikkat çeken Nutku , "ġiddetin bu kökeni besleyen kaynak toplumsal yanıdır. Genetik
özelliklerimiz toplumsal ortamda beslenmese
bu tarz bir saldırganlık ortaya
çıkmayacaktır. ġiddetin biçimini o toplumun kültürü, siyasi yapısı ve ekonomisi yani
6
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
dünyanın o anki ekonomik yapısıyla, toplumun ve bireyin ekonomik yapısı Ģiddetin
var olmasında çok çok önemli belirleyicilerdir. Kültürel siyasi yapı bireyin zihni
üzerinde bir etkiye sahiptir. Buda Ģiddet olaylarıyla direkt bağlantılıdır." dedi
ġiddetin bir soruna akılcı biçimde yaklaĢmadığını dile getiren Nutku, Ģiddetin keyfi bir
durum olduğunu söyledi.
"ġiddetin her zaman bir araçla birlikte kullanıldığına vurgu yapan Nutku, sözlerine
Ģöyle devam etti,
"Bunları suç aletleri olarak sayabiliriz. ġiddetin istenilen sonuca ulaĢtırıcı bir etkisi
vardır. ġiddetin kendisi de bir araçtır. Gerçek amaç hiçbir zaman Ģiddetin kendisi
değildir. Mutlaka altta yatan gizli bir amaca hizmet eder. Amaç gerekçe gösterilerek
meĢrulaĢtırılıyor. Söz konusu meĢrulaĢtırma haksızken yapıldığında sorunlar baĢlıyor
ve böylece her türlü Ģiddete gerekçe gösterilebiliyor. ġiddet bir amaç için varsa bu
amaç göz önünde tutularak değerlendirilmelidir.
ġiddet uygulayan her zaman iktidar sahibidir. Ġktidar etkisinin azaldığını gördüğünde
Ģiddete baĢvurur. Bu babanın çocuğuna uyguladığı veya devletin halkına uyguladığı
Ģiddet için de geçerlidir. Yani söz konusu olan otoritenin sürdürülmeye çalıĢılması."
ġiddetin dünya genelinde önlenmesi için enerji kaynaklarının adil ve eĢit bir Ģekilde
dağıtılması gerektiğini ifade ediyor. Nutku, Medyanın bu konularda çok hassas
davranması ve Ģiddet içerikli dilinin değiĢmesiyle erkekler üzerindeki bir zihin
arınmasına öncülük etmesi gerektiğinin altını çizdi.
Doç. Dr. AyĢe Azman ise cinsiyetçi Ģiddet kavaramı üzerinde dururken yaĢamın her
alanında kadına yönelik Ģiddetin varlığına dikkat çekerek özellikle cinsel Ģiddetin
varlığını saptama ve ortaya çıkarmanın fiziksel Ģiddetten daha zor olduğunu çünkü
cinsel Ģiddet mağdurlarının bu konuda konuĢmaktan kaçındıklarını söyledi.
Kadınların
maruz
kaldığı
Ģiddetin
psikolojik
türünün
sonuçlarının
tam
kestirilemediğini belirten Azman, "Kadına yönelik Ģiddet kendini en fazla ekonomik
boyutta göstermektedir. Kadının ihtiyaçlarının karĢılanmaması gibi temel insani
ihtiyaçlar üzerinden uygulanan Ģiddet otoritenin kendi gücünü gösterme araçları
olarak kullanılmaktadır. Bunun nedenleri arasında itaatsizlik gelmektedir. Töre
cinayetlerinin baĢlıca sebebi budur." dedi.
7
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Kadına yönelik Ģiddet artıĢ mı gösterdi yoksa görünür mü oldu? Sorusunu soran
Azman, bunun farkında olunmasının önemli olduğunu söyledi.
Avukat Fatma Demircioğlu ise son yasal düzenlemeleri değerlendirerek yeni yasanın
aileyi koruma adına yapıldığını ve kadının bir birey olarak ele alınmasının gerektiğini
söyleyerek her türlü Ģiddete karĢı çıkılmasını vurguladı.
Kadına yönelik Ģiddetin ve Ev içi Ģiddetin önlenmesine dair Avrupa SözleĢmesi olan
Ġstanbul SözleĢmesinin Türkiye tarafından imzalandığını ve kadına yönelik her türlü
ayrımcılığın önlenmesine karĢı durduğunu ve Ģiddete uğrayabilecek olanlarında
korunmaya alınacağının önemini vurgulayan Demircioğlu, bürokrasi uygulamasının
sona erdiğini ifade etti. BaĢvuru halinde 24 saat içerisinde koruma ve önleme
tedbirlerinin alınacağını belirtti.
"Çocuk gelinler büyük sorun"
Yrd. Doç. Dr. Eyüp Erdoğan, medya ve kadına yönelik her türlü Ģiddetin sunumu
üzerine yaptığı dikkat çekici konuĢmasının çeĢitli argümanlarla sunulan görsel
sunumunda Ģiddetin toplumsal istismara yol açan meĢruiyetinin nereden alındığını ve
seyirci kaldığımız Ģiddet olaylarına neden tepki vermediğimiz sorunu üzerine ise
bunun toplumsal bir bilinç olarak geliĢip sürdüğünü ve bunun farkına varılması
gerektiğini vurguladı.
Erken yaĢta evlendirilen kızların ülkemizin hala en büyük sorunu olduğunun altını
çizen Erdoğan, bu sorunlar üzerinde toplumsal bir bilinçlenmenin gerekli olduğunu
vurgulayarak
eğitimin
burada
kilit
nokta
olduğunu
söyledi.
KonuĢmacılardan sonra tekrar söz alna Doç. Dr. AyĢe Azman, Ģiddet karĢısında
sessiz kalınmaması gerektiğini vurgulayarak her kesin elini taĢın altına koyması
gerektiğini söyleyerek tüm katılımcılara teĢekkür etti ve paneli kapattı.
8
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Mut'da Toplumsal Cinsiyet ve Eğitimi Konferansı
http://www.mersin.edu.tr/haberler/mut-da-toplumsal-cinsiyet-ve-egitimikonferansi
Mut Meslek Yüksekokulu, Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma Merkezi
(MERKAM) ile Mut Kaymakamlığı Ġlçe Ġnsan Hakları Kurulu BaĢkanlığı iĢbirliğiyle
―Toplumsal Cinsiyet ve Eğitimi‖ konulu bir konferans düzenlendi. 7 Mayıs 2012
Pazartesi günü Mut Ziraat Odası Konferans Salonu'nda gerçekleĢtirilen konferansın
konuĢmacısı, Eğitim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. AyĢe Balcı Karaboğa oldu.
9
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Prof. Dr. AyĢe Balcı Karaboğa konferansta, toplumsal cinsiyet kavramının ne anlama
geldiği, toplumsal cinsiyet teorilerinin neler olduğu konularına değindi. Geleneksel
cinsiyet rollerimizi sosyalleĢme sürecinde ve yaĢamımızın ilk yıllarında edinmeye
baĢladığımızı belirten Prof. Dr. Karaboğa, kız ve erkek çocukların cinsiyetçi temelde
eğitim almalarının katı cinsiyet kalıp yargılarına neden olacağını söyledi ve rollerine
uygun eğitilmelerinin kız ve erkek çocuklarında okul baĢarılarını, beceri edinimlerini
ve ileriki yaĢamlarında kazanacakları meslek ve statülerini de etkileyebileceğini
ifade etti.
10
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Çocuklarımızı
cinsiyet
rollerinden
ve
cinsiyetçi
süreçlerden
nasıl
bağımsızlaĢtırabileceğimizi anlatan Prof. Dr. Karaboğa, bu konuda yapılması
gerekenlerin kısa dönemli değil uzun vadeli bir iĢ olduğunun kavranması ve daha çok
da insan olmanın yollarının düĢünülmesi gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Karaboğa,
farklı yaĢama biçimlerinin ise olanaklı olabileceğini ifade ederek konuĢmasını
tamamladı.
11
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Konferansın sonunda dinleyicilerden gelen soruları yanıtlayan Prof. Dr. Karaboğa'ya
Mut Meslek Yüksekokulu Müdürü Öğr. Gör. Kasım Pınar tarafından çiçek takdim
edildi.
MERKAM'dan " YaĢamın Ġçinden Kadın " Sergisi
http://www.mersin.edu.tr/haberler/merkam-dan-yasamin-icinden-kadin-sergisi
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunları AraĢtırma ve Uygulama Merkezi tarafından
düzenlenen "YaĢamın Ġçinden Kadın" konulu fotoğraf yarıĢması sonuçlandı. 8 Mart
Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla organize edilen ve Türkiye'nin değiĢik Ģehirlerinden
katılımın sağlandığı yarıĢmanın sergi ve ödül töreni de 8 Mart PerĢembe günü
yapıldı.
12
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Çiftlikköy Kampüsü Cumhuriyet Alanı'nda düzenlenen serginin açılıĢına Rektör Prof.
Dr. Suha Aydın, Genel Sekreter Doç. Dr. Burak Çimen, MERKAM Müdürü ve Ġktisadi
ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bahar Taner'in yanı sıra MERKAM
13
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Yönetim Kurulu üyeleri, Mersin'deki sivil toplum kuruluĢlarının temsilcileri, öğretim
elemanları ve öğrenciler katıldı.
Serginin açılıĢında bir konuĢma yapan MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner,
yarıĢmaya Türkiye'nin değiĢik Ģehirlerinden 87 eserin baĢvurduğunu, yapılan titiz ve
itinalı çalıĢmalar sonrasında 30 eserin sergilenmesine karar verildiğini belirtti. Merkez
olarak odak noktalarının kadın ve kadınların yaĢamları olduğunu dile getiren Prof. Dr.
Taner, merkezin çalıĢmalarından ve yüksek lisans programından söz etti. YarıĢmada
dereceye giren eserleri de açıklayan Prof. Dr. Taner, "YarıĢmaya katılan tüm eser
sahiplerine ve burada bulunan herkese teĢekkür ederim" dedi.
14
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Buna göre yarıĢmanın birincisi; "Kilim" adlı fotoğrafla Konya'dan Mehmet Uluyurt
olurken, "Bekleyenler" adlı fotoğrafla Ankara'dan Tuna Akçay ikinci, "Kahvaltı" adlı
fotoğrafla Ali MermertaĢ üçüncü, "Umut" adlı fotoğrafla Nigar Öner dördüncü,
"Atatürk Sevgisi" adlı fotoğrafla üniversitemizden Haluk SeçilmiĢ beĢinci ve
"Anadolu'da YaĢam I" adlı fotoğrafla yine üniversitemizden Doç. Dr. Erol Özer altıncı
oldu. Dereceye girenlere, çeĢitli ödüllerin yanı sıra katılım belgesi verildi.
Sergide ayrıca Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencileri tarafından çekilen fotoğraflar da
yer aldı. Öğr. Gör. Murat Çelik öncülüğünde hazırlanan fotoğraflarda yine 'kadın'
15
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
teması öne çıktı. Öğrenciler tarafından üretilen 20 adet fotoğrafta, normal çekimlerin
yanı sıra ıĢıklı boyama tekniği de kullanıldı.
Sergi, 8-9 Mart 2012 ve 12-13 Mart 2012 tarihlerinde açık kalacağından bu tarihler
arasında gezilebilecek.
YarıĢma sonuçları ve sergiye iliĢkin detaylı bilgi için tıklayınız!
MERKAM‘dan 8 Mart'a Özel Ġki Panel
http://www.mersin.edu.tr/haberler/merkam-dan-8-mart-a-ozel-iki-panel
―8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü‖
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM),
Mersin Ġmece oluĢumu adına Cumhuriyet Kadınları Mersin ġubesi ve YeniĢehir
Belediyesi Kent Konseyi Kadın Meclisi‘nin iĢbirliğiyle düzenlenen ―8 Mart Dünya
Emekçi Kadınlar Günü‖ adlı panel, 7 Mart 2012 tarihinde YeniĢehir Belediyesi
Konferans Salonu'nda gerçekleĢtirildi.
16
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Panele Cumhuriyet Kadınları Ġmece Platformu üyeleri, MERKAM Müdürü ve Ġktisadi
ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bahar Taner ve Merkez Yönetim Kurulu
üyeleri, Mersin Kadının Statüsü Birimi BaĢkanı Gülçin Aytan Açıkalın, Mersin Barosu
avukatları, KA-DER DanıĢma Kurulu Üyesi Ġlksen Sorguç Dinçer, Mersin Kadının
Statüsü Birimi üyeleri, sivil toplum kuruluĢları, MERSĠN KADIN Kadın Gazetesi sahibi
Zeliha
AkkuĢ
ve
üniversitemiz
öğretim
elemanları
katıldı.
Panelde MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, 8 Mart‘ın anlamı ve önemi ile
tarihçesi hakkında bilgi verdi. Günümüzde kadının her türlü Ģiddet ve eleĢtirinin odağı
olduğunu belirten Prof. Dr. Taner, kadınların çalıĢma hayatında ve siyasette yaĢadığı
sorunlardan örnekler verdi.
17
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Sağlık Yüksekokulu öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Duygu Vefikuluçay Yılmaz, toplumsal
cinsiyet kavramı ve onun sağlık üzerindeki etkilerinin kadın ve erkek yönünden ele
alınması ve irdelenmesi gerektiğini söyledi.
MERKAM Müdür Yardımcısı Yrd. Öğr. Gör. Feyza ToktaĢ ise MERKAM‘ın faaliyetleri
hakkında bilgiler vererek MERKAM‘ın Mersin Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi
aracılığı ile verdiği halka açık kursların toplumsal cinsiyet konusunda farkındalık
yaratmak üzere çok etkili olacağını söyledi.
18
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Panelde Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Öğr. Gör. Nibal Fatma Tangör ―Yasalarda
Kadın Hakları‖ baĢlıklı bir konuĢma gerçekleĢtirdi. Öğr. Gör. Tangör, Medeni Kanun,
Ceza Kanunu ve Ailenin Korunmasına Dair Kanunda yer alan, kadını koruyucu yasal
düzenlemeler hakkında bilgi vererek konuyla ilgili görüĢlerini belirtti.
Panel konuĢmalarından sonra soru-cevap bölümüne geçildi. Panelin sonunda
panelistlere Cumhuriyet Kadınları Mersin ġubesi BaĢkanı ġule Dündar tarafından
günün anlam ve önemine iliĢkin kitaplar ve çiçek takdim edildi.
―MERKAM‘ın Tanıtımı‖
8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinliği olarak yapılan bir diğer panel "MERKAM'ın
Tanıtımı" baĢlığıyla yapıldı. Üniversitemiz Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama
Merkezi (MERKAM) ve Mersin Ġl Genel Meclisi Kadın-Erkek Fırsat EĢitliği ve
GiriĢimciliği Destekleme Komisyonu tarafından düzenlenen panel, Mersin Ġl Özel
Ġdaresi
Konferans
Salonu'nda
8
Mart
19
2012
günü
gerçekleĢtirildi.
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Panele MERKAM Müdürü ve Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr.
Bahar Taner ile MERKAM yöneticileri, Mersin Kadının Statüsü Birimi BaĢkanı Gülçin
Aytan Açıkalın, Mersin Barosu avukatları, KA-DER DanıĢma Kurulu Üyesi Ġlksen
Sorguç Dinçer, Mersin Kadının Statüsü Birimi üyeleri, sivil toplum kuruluĢları,
MERSĠN KADIN Kadın Gazetesi sahibi Zeliha AkkuĢ, üniversitemiz öğretim
elemanları, Ġl Özel Ġdare çalıĢanları ve Meclis üyeleri ile Cumhuriyet Kadınları Ġmece
Platformu üyeleri katıldı.
Panelde, MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, Türkiye‘de kadın erkek eĢitliği,
kadının ekonomiye katılımı ve kadının yönetim kademelerindeki konumuna iliĢkin
olarak Dünya Ekonomi Forumu (WEF), Ġnsan Hakları Ġzleme Komisyonu (HRW) ve
Dünya Bankası Raporlarına dayanarak bilgi verdi. Prof. Dr. Taner konuĢmasının
devamında MERKAM‘ın çalıĢma gruplarını ve etkinliklerini anlattı.
20
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğretim üyesi ve MERKAM Yönetim Kurulu
Üyesi Yrd. Doç. Dr. Duygu Vefikuluçay Yılmaz, panelde ―Kadın erkek iliĢkisinde yeni
fark edilen tehdit: Flört ġiddeti‖ konulu bir sunum yaptı. Yrd. Doç. Dr. Yılmaz, Ģiddetin
son yirmi yıldır dünya çapında dikkati çeken önemli bir halk sorunu olarak kabul
görmeye baĢladığını söyledi. Yrd. Doç. Dr. Yılmaz, MERKAM Sağlık ÇalıĢma Grubu
tarafından Mersin Üniversitesi öğrencileri üzerinde bir araĢtırma yapıldığını,
araĢtırmanın sonuçlarına göre kadın-erkek iliĢkisinde yeni fark edilen tehdidin flört
Ģiddeti olduğunu söyledi.
MERKAM Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Feyza ToktaĢ da, MERKAM‘ın faaliyetleri
hakkında bilgiler verdi. Öğr. Gör. ToktaĢ, ―8 Martlarda eğitimli kadın olmak!‖
sloganıyla, bu 8 Martta tüm kadınların eğitimli olmak adına adım atarak MERKAM‘ın
hazırladığı eğitim programlarına dahil olmasının önemini vurguladı.
21
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Panel soru-cevap bölümüyle ve panelistlere çiçek takdimiyle sona erdi. Daha sonra Ġl
Özel Ġdaresi sergi salonunda MERKAM‘ın Cumhuriyet‘in Kadınları sergisi ziyaret
edildi.
KADIN ERKEK FIRSAT EġĠTLĠĞĠ ĠHTĠSAS KOMĠSYONU’NDAN KADINLARA
SEMĠNER
http://www.mersinilozelidare.gov.tr/default_
B1.aspx?id=2139
22
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi ( MERKAM) Ġl
Özel Ġdaresi bayanlarıyla bir araya geldi.
Günün anlam ve önemine iliĢkin Kadın Erkek Fırsat EĢitliği Ġhtisas Komisyonu
tarafından seminer verilmek üzere davet edilen Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını
AraĢtırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, yardımcılarından
Yrd. Doç. Dr. Duygu Vefikuluçay Yılmaz ve Öğretim Görevlisi Feyza ToktaĢ ile
birlikte, Ġl Özel Ġdaresinde çalıĢan bayan personeli ile bir buluĢtu.
Eğitim, kültür, hukuk ve sağlık alanlarında ülkemizde ve dıĢ ülkelerde yaĢayan kadın
yurttaĢlarımızın sorunlarına iliĢkin bilimsel araĢtırma ve kültürel projeler yapmak ve
bunların uygulanması çerçevesinde MERKAM Müdürü, Prof. Dr. Bahar Taner
tarafından sunum gerçekleĢtirildi. Sunumda ağırlıklı olarak, kadın sorunlarına yönelik
araĢtırmalar, aile içindeki kadının yeri, sonuçları ve örneklemeleri anlatıldı.
23
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Günün anlam ve önemine iliĢkin düzenlenen seminerin ardından yine bu güne özgü
bir de fotoğraf sergisi yer aldı. Ġl Özel Ġdaresi Toplantı salonu lobisinde düzenlenen
sergide; bu güne kadar gelmiĢ geçmiĢ örnek kadınların fotoğrafları yer aldı.
24
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
25
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
26
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
27
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Fotoğraf Sergisi: " YaĢamın Ġçinden Kadın " Fotoğraf YarıĢması Dereceye Giren
Fotoğraflar
http://www.mersin.edu.tr/haberler/fotograf-sergisi-yasamin-icinden-kadin-fotografyarismasi-dereceye-giren-fotograflar
28
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
29
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
30
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
" YaĢamın Ġçinden Kadın " Konulu Fotoğraf YarıĢması Sonuçları
http://www.mersin.edu.tr/haberler/-yasamin-icinden-kadin-konulu-fotograf-yarismasisonuclari
31
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
32
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
" YaĢamın Ġçinden Kadın " Konulu Fotoğraf YarıĢması
http://www.mersin.edu.tr/haberler/-yasamin-icinden-kadin-konulu-fotograf-yarismasi
33
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
34
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Sürekli Eğitim'den Yeni Eğitimler
http://www.mersin.edu.tr/haberler/surekli-egitim-den-halka-acik-kurslarToplumsal Cinsiyet Farkındalık Eğitimi
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ile
Sürekli Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi (MEÜSEM) iĢbirliğinde 03-31 Mart
2012 tarihleri arasında kamu kurum ve kuruluĢlarında çalıĢan kadın ve erkeklere
yönelik "Toplumsal Cinsiyet Farkındalık Eğitimi" verilecek. Eğitimde, Toplumsal
Cinsiyet Kavramı, Kamusal Alanda Kadın, Kadının Ekonomik Hayata Katılımı, Kadın
Dostu Kentler, Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme, Yasal Düzenlemelerde Kadın
Hakları, Kadının Siyasal Hayata Katılımı/Tarihsel Boyut, Kadının Siyasal Hayata
Katılımı/Güncel Boyut, Sağlık ve Toplumsal Cinsiyet, Ergen Ruh Sağlığı, Aile Ġçi
ĠliĢkiler ve Kadına Yönelik ġiddet/Psikolojik Boyut konuları ele alınacak. Eğitim,
Cumartesi-Pazar
günleri
09.00-17.00
saatleri
arasında
ĠĠBF
Tayfur
ÖzĢen
Dersliği'nde gerçekleĢtirilecek. Toplam 20 ders saati sürecek olan eğitimin ücreti,
personel için 150 TL, dıĢarıdan gelen katılımcılar için 200 TL, 20 kiĢilik grup için ise 3
bin TL olacak. Eğitimin sonunda katılımcılara belge verilecek.
Eğitime katılmak isteyenlerin kayıt için dahili 4364 ya da direkt 3610093 numaralı
telefonları aramaları gerekiyor.
35
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
WEB Sayfası Hazırlama Eğitimi
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ile
Sürekli Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi (MEÜSEM) iĢbirliğinde 20 Mart-10
Nisan 2012 tarihleri arasında WEB Sayfası Hazırlama Eğitimi verilecek.
WEB Sayfası Hazırlama ile ilgili temel bilgilerin anlatılacağı eğitime, konuya ilgi duyan
herkes katılabilecek. Mersin Meslek Yüksekokulu öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Zehra
Alakoç Burma tarafından verilecek eğitimin ücreti öğrenci ve personel için 200 TL,
36
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
dıĢarıdan gelen katılımcılar ise 210 TL olacak. Eğitim, Pazartesi, ÇarĢamba ve Cuma
günleri 17.00-19.00 saatleri arasında Çiftlikköy Kampüsü'nde yapılacak. Talebe göre
hafta sonu 10.00-12.00 saatleri arasında da yapılabilecek eğitimde, web sayfası
hazırlama programları ve Web portalları, Front Page program ile Web sayfası
hazırlama, Publisher program ve Web sayfası hazırlama, basit animasyonları flash ile
hazırlama ve Web sayfalarına ekleme gibi çeĢitli konular ele alınacak. Eğitimin
sonunda katılımcılara belge verilecek.
Eğitime katılmak isteyenlerin kayıt için dahili 4364 ya da direkt 3610093 numaralı
telefonları aramaları gerekiyor.
Temel Bilgisayar Kullanım Kursu-1
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ile
Sürekli Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi (MEÜSEM) iĢbirliğinde 01-29 Mart
2012 tarihleri arasında Temel Bilgisayar Kullanımı Kursu-1 düzenlenecek.
Bilgisayarın Temel Donanımı, ĠĢletim Sistemleri:Windows 7, Temel Bilgisayar
Yazılımları ve Programları, Veri Yedekleme ĠĢlemleri baĢta olmak üzere çeĢitli
konuların anlatılacağı eğitime ilgi duyan herkes katılabilecek. Mersin Meslek
Yüksekokulu öğretim elemanı Öğr. Gö.r Feyza ToktaĢ tarafından verilecek eğitimin
ücreti 150 TL olacak. 5 hafta sürecek eğitim ÇarĢamba günleri ĠĠBF Tayfur ÖzĢen
Dersliği'nde gerçekleĢtirilecek. Eğitimin sonunda katılımcılara belge verilecek.
Eğitime katılmak isteyenlerin kayıt için dahili 4364 ya da direkt 3610093 numaralı
telefonları aramaları gerekiyor.
Temel Bilgisayar Kullanım Kursu-2
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ile
Sürekli Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi (MEÜSEM) iĢbirliğinde 05 Nisan-03
Mayıs 2012 tarihleri arasında Temel Bilgisayar Kullanımı Kursu-2 düzenlenecek.
37
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
SıkıĢtırma Programları, Çok Fonksiyonlu Yazıcı Kullanımı, Dosya ve Dizin
Düzenleme, Denetim Masası Kullanımı ve Güvenli Ġnternet Kullanımı gibi konuların
anlatılacağı eğitime ilgi duyan herkes katılabilecek. Mersin Meslek Yüksekokulu
öğretim elemanı Öğr. Gö.r Feyza ToktaĢ tarafından verilecek eğitimin ücreti 150 TL
olacak. 5 hafta sürecek eğitim ÇarĢamba günleri ĠĠBF Tayfur ÖzĢen Dersliği'nde
gerçekleĢtirilecek. Eğitimin sonunda katılımcılara belge verilecek.
Eğitime katılmak isteyenlerin kayıt için dahili 4364 ya da direkt 3610093 numaralı
telefonları aramaları gerekiyor.
Mut Meslek Yüksekokulu'ndan Konferans " Ġntiharı Önlemenin Yolları"
http://www.mersin.edu.tr/haberler/mut-meslek-yuksekokulu-ndan-konferans-intiharionlemenin-yollariMut Meslek Yüksekokulu, Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi
(MERKAM) ve Mut Ġnsan Hakları Kurulu BaĢkanlığı iĢbirliğiyle ―Ġntiharı Önlemenin
Yolları" konulu bir konferans düzenlendi. 11 Ocak 2012 ÇarĢamba günü Mut Ziraat
Odası Konferans Salonu'nda gerçekleĢtirilen konferans, Tıp Fakültesi Psikiyatri
Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. AyĢe Devrim BaĢterzi tarafından verildi.
38
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Konferans; Mut Meslek Yüksekokulu Müdürü Öğr. Gör. Kasım Pınar, Cumhuriyet
BaĢsavcısı, Garnizon Komutanı, Askerlik ġubesi BaĢkanı, Ġlçe Milli Eğitim Müdürü,
Mut Ziraat Odası BaĢkanı, Ġl Özel Ġdaresi Müdürü ve sivil toplum kuruluĢlarının
temsilcilerinin yanı sıra akademik personel, öğrenciler ve halkın katılımıyla
gerçekleĢtirildi.
39
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Doç. Dr. AyĢe Devrim BaĢterzi konferansta, intiharın ne olduğu, kimlerin daha sık
intihara yöneldiği, hangi hastalıklarda intihar görülebildiği, intiharla iliĢkili duygular ve
eğilimler ile intihar olaylarıyla ilgili yanlıĢ bilinen doğrular ve doğru bilinen yanlıĢlar
konusunda katılımcıları bilgilendirildi.
40
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
KonuĢmasında depresyon hakkında da bilgi veren Doç. Dr. BaĢterzi, belirtileri hafif,
orta ve Ģiddetli yaĢanabilen, etkili biçimde tedavi edilebilen, tedavi edilmediğinde kimi
vakalarda intiharla sonuçlanabilen yaygın ve ciddi bir ruhsal rahatsızlık olan
depresyonun
intihara
neden
olan
önemli
bir
hastalık
olduğunu
belirtti.
Depresyonunun nedenleri ve tedavi yöntemlerini de anlatan Doç. Dr. BaĢterzi,
depresyonun tedaviyle yüzde 70 baĢarılı sonuç alındığını söyledi.
41
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
KonuĢmasının ardından dinleyicilerden gelen soruları yanıtlayan Doç. Dr. BaĢterzi'ye
konferansın sonunda Mut Yüksekokulu Müdürü Öğr. Gör. Kasım Pınar tarafından
çiçek takdim edildi.
Sürekli Eğitim'den Yeni Eğitimler
http://www.mersin.edu.tr/haberler/surekli-egitim-den-yeni-egitimlerhttp://www.mersin.edu.tr/meui/meusem-anasayfa/duyurular
42
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Doğuma Hazırlık Sınıfı
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ile
Sürekli Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi (MEÜSEM) iĢbirliğinde 4 Kasım-23
Aralık 2011 tarihleri arasında anne ve baba adaylarına yönelik "Doğuma Hazırlık
Sınıfı" Eğitimi verilecek.
Anne ve baba adaylarını gebelik, doğum ve doğum sonrası döneme fiziksel ve ruhsal
yönden hazırlamayı amaçlayan eğitim, Sağlık Yüksekokulu HemĢirelik Bölümü
öğretim elemanları Yrd. Doç. Dr. Duygu Vefikuluçay Yılmaz, Öğr. Gör. Asiye Uzel ve
Öğr. Gör. Tuba Güner tarafından verilecek.
43
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Eğitimle, anne adaylarının gebelikte oluĢan fiziksel, sosyal ve emosyonel durumlar ile
baĢ etmesi, çiftlerin değiĢen rollerine hazırlanması, anne adaylarının daha az kaygı
yaĢamalarının sağlanması, doğuma hazırlanma, bebek bakımı hakkında beceriler
kazanma ve anne adaylarının sağlıklı bir lohusalık dönemi geçirmelerine yardımcı
olmaları sağlanacak.
Anne ve baba adaylarının beraber katılacakları eğitim,
Cumartesi günleri 15.00-17.00 saatleri arasında MERKAM'da gerçekleĢtirilecek.
Eğitimin ücreti personel için 80 TL, dıĢarıdan gelen katılımcılar için ise 100 TL olacak.
Toplam 8 hafta sürecek ve eğitimin sonunda katılımcılara belge verilecek.
Eğitime katılmak isteyenlerin dahili 4364 ya da direkt 3610093 numaralı telefonları
aramaları gerekiyor.
Toplumsal Cinsiyet Farkındalık Eğitimi
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ile
Sürekli Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi (MEÜSEM) iĢbirliğinde 05-18 Aralık
2011 tarihleri arasında kamu kurum ve kuruluĢlarında çalıĢan kadın ve erkeklere
yönelik "Toplumsal Cinsiyet Farkındalık Eğitimi" verilecek. Eğitimde, Toplumsal
Cinsiyet Kavramı, Kamusal Alanda Kadın, Kadının Ekonomik Hayata Katılımı, Kadın
Dostu Kentler, Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme, Yasal Düzenlemelerde Kadın
Hakları, Kadının Siyasal Hayata Katılımı/Tarihsel Boyut, Kadının Siyasal Hayata
Katılımı/Güncel Boyut, Sağlık ve Toplumsal Cinsiyet, Ergen Ruh Sağlığı, Aile Ġçi
ĠliĢkiler ve Kadına Yönelik ġiddet/Psikolojik Boyut konuları ele alınacak. Eğitim,
Cumartesi-Pazar
günleri
09.00-17.00
saatleri
arasında
ĠĠBF
Tayfur
ÖzĢen
Dersliği'nde gerçekleĢtirilecek. Toplam 28 ders saati sürecek olan eğitimin ücreti,
personel için 250 TL, dıĢarıdan gelen katılımcılar için 275 TL, 20 kiĢilik grup için ise
6.000 TL olacak. Eğitimin sonunda katılımcılara belge verilecek.
Eğitime katılmak isteyenlerin kayıt için 3610093 numaralı telefonları aramaları
gerekiyor.
WEB Sayfası Hazırlama Eğitimi
44
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ile
Sürekli Eğitim Uygulama ve AraĢtırma Merkezi (MEÜSEM) iĢbirliğinde 05-31 Aralık
2011 tarihleri arasında WEB Sayfası Hazırlama Eğitimi verilecek.
WEB Sayfası Hazırlama ile ilgili temel bilgilerin anlatılacağı eğitime, konuya ilgi duyan
herkes katılabilecek. Mersin Meslek Yüksekokulu öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Zehra
Alakoç Burma tarafından verilecek eğitimin ücreti öğrenci ve personel için 200 TL,
dıĢarıdan gelen katılımcılar ise 210 TL olacak. Eğitim, Pazartesi, ÇarĢamba ve
PerĢembe günleri 17.00-19.00 saatleri arasında Çiftlikköy Kampüsü'nde yapılacak.
Talebe göre hafta sonu 10.00-12.00 saatleri arasında da yapılabilecek eğitimde, web
sayfası hazırlama programları ve Web portalları, Front Page program ile Web sayfası
hazırlama, Publisher program ve Web sayfası hazırlama, basit animasyonları flash ile
hazırlama ve Web sayfalarına ekleme gibi çeĢitli konular ele alınacak. Eğitimin
sonunda katılımcılara belge verilecek.
Eğitime katılmak isteyenlerin kayıt için 3610093 numaralı telefonları aramaları
gerekiyor.
MERKAM Kadın ġiddetine Dikkat Çekti!
http://www.mersin.edu.tr/haberler/merkam-kadin-siddetine-dikkat-cekti
Mersin
Üniversitesi
Kadın
Sorunlarını
AraĢtırma
ve
Uygulama
Merkezi‘nin
(MERKAM) 25 Kasım Dünya Kadına Yönelik ġiddetle Mücadele Günü kapsamındaki
etkinliği olan ― Kelebekler Zamanında‖ ( In the Time of the Butterflies) adlı film
gösterimi Uğur ORAL Kültür Merkezi A Salonunda Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Yüksel
ÖZDEMĠR, MERKAM Yönetim kurulu üyeleri, öğrenciler ve diğer konukların
katılımıyla gerçekleĢtirildi.
45
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar TANER filmin gösteriminden önce yaptığı
konuĢmada filmin konusunun Dominik Cumhuriyeti‘nde Rafael Leonidas Trujillo
diktatörlüğüne karĢı mücadele veren Mirabal kardeĢlerin yaĢamlarından alındığını,
1960 yılının 25 Kasımında üç kız kardeĢin rejime karĢı tehlike oluĢturduklarının
açıklanmasından sonra, hapishanedeki eĢlerini ziyaretlerinin ardından arabalarından
zorla
indirilip
iĢkenceyle
katledildikleri
gün
olduğunu
belirtti.
Prof.Dr.
TANER konuĢmasının devamında, 25 Kasım 1981‘de Kolombiya‘nın baĢkenti
Bogota‘da toplanan Birinci Latin Amerika ve Karayip Kadınlar Kurultayı ve 1999‘da
BM Genel Kurulu kararlarıyla 25 Kasım Kadına Yönelik ġiddete karĢı Mücadele ve
Uluslar arası DayanıĢma Günü olarak ilan edildiğini ifade etti.
46
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM olarak Ģiddetin her türüne karĢı olduklarını vurgulayan Prof.Dr. TANER
Ģiddete uğrayan kadına sahip çıkılması, sığınma evlerinin nitelik ve nicelik açısından
iyileĢtirilmesi, kadının istihdam olanaklarının arttırılması ve Ģiddetin kaynağında
kurutulmasının gerektiğinin altını çizdi ve ulusça Ģiddetten uzak günlere kavuĢma
dileğini belirtti.
47
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM‘dan ―Kent Kadınının Sorunları ve Kent Konseyleri‖ Konferansı
http://www.mersin.edu.tr/haberler/kent-kadininin-sorunlari-tartisildi
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM)‘ın
Türkiye YG-21 Program Ulusal Koordinatörü UCLG-MEWA Genel Sekreter
Yardımcısı Sadun EMREALP‘in katılımıyla ―Kent Kadınının Sorunları ve Kent
Konseyleri‖ Konferansı 28 Haziran 2011‘de Mersin Üniversitesi Ġktisadi Ġdari Bilimler
Fakültesi Tayfur ÖzĢen Konferans Salonu‘nda yapıldı.
14.30‘da baĢlayan konferansa MERKAM yönetim kurulu üyeleri, MEÜ Öğretim
elemanları, Mersin‘in kadın konusunda çalıĢan sivil toplum kuruluĢlarının üyeleri,
çeĢitli yerel basın kuruluĢları katıldı.
Konferans, MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar TANER‘in MERKAM‘ı ve MERKAM‘ın
son iki yılda gerçekleĢtirdiği etkinlikleri tanıtan sunumu ile baĢladı. MERKAM‘ın
kadına iliĢkin sorunlar üzerinde çalıĢmaya devam edeceğini söyleyen TANER,
MERKAM‘ın yaklaĢık 14 yıllık bir kuruluĢ olduğunu vurguladı.
Sadun
Emrealp
konuĢmasına
Uluslararası
AntlaĢmalarda
Türkiye
YG-21
Programının, “iyi yerel yönetiĢimin ve yerel demokrasinin geliĢtirilmesindeki
48
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
temel araç” olarak tanımlayarak baĢladı. YG-21 ile ilgili bilgi veren Emrealp, özellikle
YG-21‘in kadınlarla ilgili önemli bölümlerinden söz etti. 24. Bölümün ―Sürdürülebilir
ve hakkaniyetli geliĢme yönünde kadınlar için küresel eylem‖ ve 28. Bölümün
Yerel yönetimlerin, kadınların ve gençlerin karar alma süreçlerine katılımını
sağlaması ile ilgili olduğunu vurguladı.
Türkiye Yerel Gündem 21 Programı‘nın en önemli kazanımlarının baĢında, Kent
Konseyleri‘nin ―meĢru‖ katılımcı yapılar olarak yaĢantımıza girmesi, ardından da
Belediye Kanunu‘nda kendisine yer bulması olduğunu ve bu modelin Kadın ve
Gençlik Meclisleri, Engelliler, Çocuklar ve YaĢlılar için platformlar, Mahalle ölçeğinde
katılım ve ÇalıĢma Grupları baĢta olmak üzere, diğer katılımcı yapılar ve süreçler için
de çok elveriĢli bir Ģemsiye iĢlevini gördüğünü belirtti.
Kadın meclislerinin ortak çalıĢma alanlarının siyaset, YönetiĢim, ġiddet, Sağlık /
Anne-Çocuk Sağlığı, Eğitim / Mesleki Eğitim, Bilgilendirme-Bilinçlendirme / Kapasite
GeliĢtirme, Çevre / Tüketici Hakları, GiriĢimcilik / El Emeğini Değerlendirme, Kültür ve
Sanat olduğunu vurguladı.
Kadın meclisinin kurulmasının ve kent meclisi dıĢında bağımsız kadın meclislerinin
bulunmasının gerekliliği üzerinde fikir birliği sağlandığına dikkat çekti.
Kadın meclisleri ile ilgili sorunlar ve Kadın meclislerinin etkin çalıĢabilmesi için gerekli
hususlar üzerinde duran Emrealp, ―Kadın meclisi kent gündemini belirleyebiliyor mu‖,
―Kent
sorunlarını
ne
ölçüde
ilgili
kurulların
gündemlerine
ve
bütçelerine
taĢıyabiliyor?‖, ―Kadın-Erkek eĢitliği komisyonu var mı?‖ gibi soruların cevapları
üzerine yorumlar ekledi.
Ġlgiyle izlenen konferans sonunda katılımcılardan gelen soruları yanıtlayan Sadun
Emrealp‘e MERKAM müdürü Prof. Dr. Bahar TANER tarafından teĢekkür belgesi
takdim edildi.
49
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM)
tarafından, ―Kent Kadınının Sorunları ve Kent Konseyleri‖ baĢlıklı bir konferans
düzenlendi. Türkiye YG-21 Program Ulusal Koordinatörü UCLG-MEWA Genel
Sekreter Yardımcısı Sadun Emrealp‘in konuĢmacı olarak katıldığı konferansta,
Türkiye Yerel Gündem 21 Programı ve kadın meclislerinin ortak çalıĢma alanları
üzerinde duruldu.
MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner ve merkez yönetim kurulu üyeleri ile öğretim
elemanları, Mersin‘in kadın konusunda çalıĢan sivil toplum kuruluĢlarının üyeleri ve
çeĢitli yerel basın kuruluĢlarının katılımıyla gerçekleĢen konferans, 28 Haziran Salı
günü Ġktisadi Ġdari Bilimler Fakültesi Tayfur ÖzĢen Konferans Salonu‘nda yapıldı.
50
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Konferans öncesinde söz alan MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, merkezin
çalıĢmaları hakkında kısa bir bilgi verdi. Ardından söz alan Sadun Emrealp
konuĢmasına Uluslararası AntlaĢmalarda Türkiye Yerel Gündem -21 Programının,
“iyi yerel yönetiĢimin ve yerel demokrasinin geliĢtirilmesindeki temel araç‖ olarak
tanımlayarak baĢladı. YG-21 ile ilgili bilgi veren Emrealp, özellikle YG-21‘in kadınlarla
ilgili önemli bölümlerinden söz etti.
51
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Türkiye Yerel Gündem 21 Programı‘nın en önemli kazanımlarının baĢında, Kent
Konseyleri‘nin ―meĢru‖ katılımcı yapılar olarak yaĢantımıza girmesi, ardından da
Belediye Kanunu‘nda kendisine yer bulması olduğunu hatırlatan Emrealp, bu modelin
Kadın ve Gençlik Meclisleri, engelliler, çocuklar ve yaĢlılar için platformlar, mahalle
ölçeğinde katılım ve çalıĢma grupları baĢta olmak üzere, diğer katılımcı yapılar ve
süreçler için de çok elveriĢli bir Ģemsiye iĢlevini gördüğünü belirtti.
52
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Kadın meclislerinin ortak çalıĢma alanlarının siyaset, yönetiĢim, Ģiddet, sağlık / anneçocuk sağlığı, eğitim / mesleki eğitim, bilgilendirme-bilinçlendirme / kapasite
geliĢtirme, çevre / tüketici hakları, giriĢimcilik / el emeğini değerlendirme, kültür ve
sanat olduğuna iĢaret eden Emrealp, kadın meclisinin kurulmasının ve kent meclisi
dıĢında bağımsız kadın meclislerinin bulunmasının gerekliliği üzerinde fikir birliği
sağlandığına dikkat çekti.
Kadın meclisleri ile ilgili sorunlar ve kadın meclislerinin etkin çalıĢabilmesi için gerekli
hususlar üzerinde duran Emrealp, ―Kadın meclisi kent gündemini belirleyebiliyor mu‖,
―Kent
sorunlarını
ne
ölçüde
ilgili
kurulların
gündemlerine
ve
bütçelerine
taĢıyabiliyor?‖, ―Kadın-Erkek eĢitliği komisyonu var mı?‖ gibi soruların cevapları
üzerine yorumlar ekledi.
53
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Ġlgiyle izlenen konferans sonunda katılımcılardan gelen soruları yanıtlayan Sadun
Emrealp‘e Prof. Dr. Bahar Taner tarafından teĢekkür belgesi takdim edildi.
MERKAM‘dan ―Cumhuriyet‘in Kadınları‖ Sergisi
http://www.mersin.edu.tr/haberler/merkam-dan-8220-cumhuriyet-in-kadinlari-8221sergisi
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM)
tarafından 100. Yıl Akkent Ġlköğretim Okulu‘nda ―Cumhuriyet‘in Kadınları‖ sergisi
açıldı.
54
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM)
100. Yıl Akkent Ġlköğretim Okulu‘nda―Cumhuriyet‘in Kadınları‖ adlı sergi açılıĢını 9
Haziran 2011‘de saat 10.30‘da gerçekleĢtirdi. Sergi açılıĢına MERKAM Müdürü Prof.
Dr. Bahar Taner, Öğr. Gör. Feyza TOKTAġ, MEÜ öğretim elemanları, 100. Yıl Akkent
Ġlköğretim Okulu Müdürü Sayın Hüseyin TaĢtan, okulda görev yapan öğretmenler ve
okul öğrencileri katıldı.
55
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Sergi öncesinde MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar TANER ve Müd. Yrd. Feyza
TOKTAġ, Okul Müdürü Sayın Hüseyin TAġTAN ve okul öğretmenlerini MERKAM‘ın
çalıĢmaları hakkında bilgilendirdiler. Daha sonra MERKAM üyeleri okul konferans
salonunda öğrencilerle bir araya geldi.
56
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Sergi hakkında bilgi veren MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, ―Bizler Mersin
Üniversitesi
Kadın
Sorunlarını
AraĢtırma
ve
Uygulama
Merkezi
olarak
Cumhuriyetimizin 87. Yıl dönümünde cephede savaĢan kadınlarımızı, ilk milletvekili
kadınlarımızı ve günümüzde bile erkeklerin daha ağırlıklı oldukları alanlarda
Cumhuriyet Dönemi‘nde mesleklerinde ilk olan kadınlarımızı onların yaĢamlarından
çeĢitli kesitler vererek almayı bir görev saydık. Bu anlamda sergimizin yararlı
olacağını umuyoruz.‖ Ģeklinde konuĢtu.
57
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Cumhuriyet‘in kuruluĢunun 87. Yılı kapsamında MERKAM tarafından düzenlenen ve
halka açık olan sergi 100. Yıl Akkent Ġlköğretim Okulu‘nda 9-17 Haziran 2011 tarihleri
arasında gezilebilecek.
MERKAM Müdür Yardımcısı Doç. Dr. AyĢe AZMAN’ın Mersin’in ilk ve tek kadın
Gazetesi olan MERSĠN KADIN Gazetesi’nde Yayınlanan Yazısı
GÖÇ EDEN KADININ “KENTLĠ” KĠMLĠĞĠNĠ KAZANMASI
Ġç göçler Türkiye‘nin her zaman gündeminde olmasına rağmen 1990 lı yıllar
itibariyle farklılaĢan göç nedenleri, büyük kentlerin dıĢındaki illerde de göçün
etkilerinin hissedilmesine sebep olmuĢtur. Mersin‘de son yıllarda bu etkinin en fazla
hissedildiği kentlerden birisidir. Göçün yarattığı nüfus hareketliliği siyasal ve
toplumsal değiĢim süreçlerini de beraberinde getirmektedir. Hem göç edenler hem de
göç edilen kentler bir dizi değiĢimi sorunlarıyla birlikte yaĢamaktadır. Kentler
58
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
geliĢmiĢliğin ve toplumsal olanakların en rahat ulaĢılabildiği mekanlar olarak
tanımlanmasına karĢın göç edenler açısından durum her zaman böyle olmamaktadır.
Özellikle göç eden kadın nüfus açısından duruma bakıldığında belki geldiği yerde ve
bölgede kendisi için ayrılmıĢ mekanlarda kısmi de olsa var olabilen kadınlar kente
geldiklerinde ―toplumsal açıdan dezavantajlı gurup‖ konumuna düĢebilmektedirler.
Yani kentte yaĢamak kadın için kentli olmak anlamına gelmemektedir.
Mersin‘e göç yoluyla gelen kadınlarda kentle iliĢkileri bağlamında bir dizi
sorunu gözlemlemek mümkündür. Belki on yıldır, hatta daha fazla süredir Mersin‘de
yaĢamasına rağmen kent merkezine hiç gitmemiĢ, yada yanında bir erkek olmadan
gitmemiĢ kadınlar söz konusudur. YaĢadığı mahalle ile sınırlanmıĢ bir yaĢam kadının
kentin olanaklarından yararlanmasını engellemektedir. Kente karĢı yabancılık ve
korku
duygularıyla
dolu
olan
kadınlar
zorunlu
olmadıkça
kentle
iliĢki
kurmamaktadırlar. YaĢanılan iĢsizlik, eĢlerin sorumsuzluğu gibi durumlar karĢısında
kadınların sorunları daha da derinleĢmektedir. Hastalık, fatura ödeme, alıĢveriĢ,
yardım için sosyal yardımlaĢma fonuna gitme gibi zorunluluklar kadınları kentin
kamusal alanına dahil etmekte ancak bu da kadınların kendini Mersin‘li hissetmesini
sağlamamaktadır. Eğlence mekanları ise kadınların en yabancı oldukları yerler
durumundadır.
Bu durumda göç eden kadınların sorunlarının bir kısmının makro düzeyde
uygulanan politikalardan kaynaklandığı açıktır. Ancak kentsel mekanlara uyum ve
aidiyet duygusunun güçlendirilmesi için kadınlar için ne yapılabilir sorusu karĢımızda
durmaktadır. Yerel yönetimlerin uygulayacakları politikalarda bu bağlamda önem
taĢımaktadır. Kadın kuruluĢlarının da yerel yönetimlerle yapacakları iĢbirliğine dikkat
çekmek gereklidir. Kadınların kent yaĢamından beklentilerinin saptanması çeĢitli
kuruluĢlara yön verebilmesini mümkün kılacaktır.
Doç. Dr. AyĢe AZMAN

Mersin Üniversitesi Sosyoloji Bölümü
59
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM Üyesi Doç. Dr. AyĢe Gül YILGÖR’ün Mersin’in ilk ve tek kadın
Gazetesi olan MERSĠN KADIN Gazetesi’nde Yayınlanan Yazısı
KADINLARIN EKONOMĠK YAġAMA KATILIMLARINDA AYRIMCILIK
Bir toplumun geliĢimi, onu oluĢturan kadın ve erkek cinsinin birlikte geliĢmesi
ile mümkündür. Ne yazık ki, yarısını kadınların oluĢturduğu bir dünyada yaĢıyor
olmamıza rağmen kadınlar ekonomik yaĢama katılma, eğitime eriĢme, sağlık
olanaklarından yararlanma, siyasete katılma konularında erkeklere göre geride
kalmaktadır. Bunların dıĢında, kadına uygulanan Ģiddet yaygın bir Ģekilde sürerken,
ev yaĢamının organizasyonu ve çocukların eğitilmesi hala kadının sorumluluğunda
görülmekte, tüm bunlar kadının gerek iĢ hayatında gerekse iĢ dıĢı alanlarda
kendilerini geliĢtirebilme olanaklarını sınırlandırmaktadır.
Kadının ekonomik yaĢama katılma ve iktisadi varlıklardan pay alma derecesini
gösteren; toplumsal cinsiyet eĢitliği, iĢgücüne katılım, meslekler arası dağılım,
uygulanan ücret düzeyleri, kadın iĢsizlik oranları gibi göstergeler Türkiye‘de kadının
konumunun az geliĢmiĢ ülkeler düzeyinde olduğunu göstermektedir.
Kadınların ekonomik yaĢama katılımlarının güçlendirilebilmesi için adil ve
sürdürülebilir yasal düzenlemeleri oluĢturulması, aynı amaca yönelik proje ve
uygulamaların hayata geçirilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede Mersin‘de de, kadın haklarına iliĢkin faaliyet gösteren ve içinde
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunları AraĢtırma ve Uygulama Merkezinin(MERKAM)
de yer aldığı çeĢitli kamu ve sivil toplum kuruluĢları, kadının siyasal ve sosyal
yaĢama katılımlarının artırılmasını hedefleyen çalıĢmaların yanı sıra iktisadi olarak
güçlenmesini de hedefleyen çalıĢmalar yapmaktadırlar. Bu çerçevede, kadınların
mevcut emek piyasasındaki konumlarını saptamayı, var olan eĢitsiz yapıyı tüm
açıklığı ile ortaya koymayı hedefleyen araĢtırmalar yapmakta; mevcut durumu
saptadıktan sonra kadınların iĢgücü piyasasına katılımlarını kolaylaĢtıracak nitelikleri
60
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
ve deneyimleri sağlamalarını hedefleyen çeĢitli programlar oluĢturmakta; yasalarda
var olan ayrımcı düzenlemeleri ortadan kaldırmayı hedefleyen çalıĢmaları organize
etmektedirler.
Kadınların iktisadi alandaki güçsüzlüğü; sosyal, siyasal hayata katılımlarındaki
yetersizlikten ve ev içinin/ailenin anti demokratik yapısından soyutlanamayacağından
tüm bu alanları kapsayacak çok yönlü çalıĢmaları gerçekleĢtirmemiz ve çok yönlü
taleplerde bulunmamız açık bir gereklilik olarak belirginleĢmektedir.
Doç. Dr. AyĢe Gül YILGÖR
MERKAM Yönetim Kurulu Üyesi
MERKAM Üyesi Yrd. Doç. Dr. H. Yasemin ÖZUĞURLU’nun Mersin’in ilk ve tek
kadın Gazetesi olan MERSĠN KADIN Gazetesi’nde Yayınlanan Yazısı
TOPLUMSAL CĠNSĠYETE DUYARLI BÜTÇELEME
Devlet bütçeleri, kamusal faaliyetlerin miktar ve bileĢiminin bir göstergesidir. Bu
anlamda gelirin ve kaynakların makro ekonomik önceliklere uygun dağılımını
sağlayan önemli bir araçtır. Bütçeler ekonomik, siyasal, hukuksal ve denetim iĢlevine
sahip önemli bir planlama aracıdır. Devlet, kamu bütçesi yoluyla ekonomideki
kaynakların dağılım ve kullanım sürecine müdahale etmekte, aynı Ģekilde kamu
bütçesi yoluyla gelirin yeniden dağılımını gerçekleĢtirmektedir. Bu özelliği ile kamu
harcamaları ve kamu gelirleri yoluyla sosyal sınıflar arasındaki gelir dağılımı
etkilenmekte ve makro ekonomik öncelikler doğrultusunda yeni bir gelir dağılımı
oluĢmaktadır.
Kamu bütçelerinin gerek kaynakları, gerekse ulusal geliri yeniden dağıtıcı özelliği
kamu bütçesinin toplumsal eĢitsizliklerin giderilmesini sağlama potansiyelinin
olduğunun bir göstergesidir. Bilindiği gibi, gelir grupları arasında ekonomik sistemin
özelliğinden kaynaklanan bir eĢitsizlik mevcuttur. Bu eĢitsizliği gidermenin yanı sıra,
toplumsal iĢbölümünün doğurduğu toplumsal cinsiyet eĢitsizliği de kamu bütçelerinde
61
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
yapılacak düzenlemelerle en az düzeye indirilebilir. Bu nedenle toplumsal cinsiyete
dayalı bütçeleme, ekonomik sistemin doğurduğu kadınlar aleyhine gerçekleĢen
toplumsal iĢbölümünü, kadınlar lehine yeniden düzenlemenin bir aracı olabilir. Bu
anlamda; Toplumsal Cinsiyete Dayalı Bütçeleme, kadınlara yönelik özel bir bütçe
uygulaması
olmasından
çok,
kamu
bütçesinin
cinsiyetin
esas
alınarak
düzenlenmesidir. Dolayısıyla kamu bütçesinin toplumsal cinsiyete duyarlı bir yapıya
kavuĢturulabilmesi, kamu harcama ve kamu gelirleri yapısının kadınlar üzerindeki
etkilerini
incelemeyi
ve
kadınların
yaĢam
standardını
yükseltmeye
yönelik
düzenlemeleri hedef alan bir bütçeleme sürecini öngörmektedir. Ekonomik sistemin
özelliği ve yaĢanan ekonomik krizler kadınların toplumsal yaĢam içindeki konumlarını
giderek eĢitsizlik temelinde yeniden üretmektedir. Bu geliĢmelerin kadınlar üzerindeki
olumsuz etkilerini azaltmanın ve/veya gidermenin temel araçlarından biri olarak
toplumsal cinsiyete dayalı bütçeleme talebinin kadın seçmenlerce oluĢturulması
gerekir. Gerek merkezi hükümet bütçesinin, gerek yerel yönetim bütçelerinin bu
doğrultuda düzenlenmesi, önemli bir sosyalizasyon aracı olan bütçeler yoluyla
kadınların toplumsal yaĢam içindeki konumlarını iyileĢtirici sonuçlar doğuracaktır.
Yrd. Doç. Dr. H. Yasemin ÖZUĞURLU
MERKAM Üyesi
62
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar TANER’in Mersin’in ilk ve tek kadın Gazetesi
olan MERSĠN KADIN Gazetesi’nde Yayınlanan Yazısı
MERSĠN’DE KADIN SORUNLARI
Toplumun temeli aile ise, ailenin de temel direği kadındır. Dünyamızın nüfusunun
yarısını oluĢturan kadın, dünya mal varlığından çok düĢük bir pay alabilmektedir.
Kadına karĢı Ģiddet, geliĢmiĢlik farkı gözetmeksizin, tüm ülkelerde giderek
tırmanmaktadır. Ülkemizin tarihine baktığımızda, eski Türk toplumlarında özellikle
devletin üst kademelerinde çok yüksek statüye sahip olan kadının, zaman içinde bu
statüyü yitirdiğini görüyoruz.
Günümüzde kadın, toplumsal cinsiyet eĢitsizliğinin kıskacında, gerek özel alanda,
gerekse kamusal alanda erkeğin hayli gerisinde kalmıĢtır. Bu durum ailede ve okulda
kız çocuklarına biçilen roller, iĢ hayatında erkek için uygun olduğu kabul edilen
alanlarda varlık gösterememe, girebildiği iĢ alanlarında eĢit veya yüksek performans
göstermesine karĢın, terfi, ödüllendirme gibi fırsatlardan yararlanamama gibi bir çok
örnekte net bir Ģekilde görülmektedir. Öte yandan kadının meclisteki temsil oranı,
Cumhuriyet dönemindeki oranı ancak yakalayabilmiĢtir.
Özellikle Mersin gibi yoğun göç alan illerde kadının sorunları hem çeĢit olarak, hem
de yoğunluk olarak daha da artmıĢtır. Mersin‘de kent nüfusu 1987-1997 döneminde
yaklaĢık %40 artmıĢ, bu artıĢın çoğunluğu da iç göçten kaynaklanmıĢtır. Ekonomisi
tarım, ulaĢtırma ve ticarete dayalı olan kentte önemli oranda iĢsizlik söz konusudur.
Kentin yoğun göç alması, hızlı sosyo-kültürel değiĢme, iĢsizlik, yoksulluk gibi
sorunların önemli boyutlara varması, intihar olgusunu da beraberinde getirmiĢtir.
Mersin intihar oranları açısından yurdumuzdaki ilk on il içinde yer almaktadır.
Özellikle 2005 ve 2008 yıllarında çok yüksek olan intiharlar, Mersin‘de son on bir
yılda, Türkiye‘deki toplam intihar olayları ile karĢılaĢtırıldığında, genelde Türkiye‘nin
üzerinde seyretmiĢtir. 2009 yılında yayınlanan bir araĢtırmaya göre, Mersin‘de intihar
giriĢimleri daha çok kadınlar tarafından gerçekleĢtirilmektedir. AraĢtırmanın baĢka bir
bulgusu da intihar giriĢiminde bulunanların çoğunluğunun iĢsiz olmasıdır.(*)
63
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Özetlersek, Mersin zengin tarım alanları, turistik değerleri, ulaĢım potansiyeline sahip
ve ülke ekonomisine önemli katkıda bulunan bir ilimiz olmasına karĢın, aralarında göç
ve iĢsizliğin öne çıktığı bir çok sorunu da yaĢayan bir ilimizdir. Ġlin sorunlarından
öncelikle kadınlar etkilenmekte, özellikle yoğun göç alan yörelerde kadın, ekonomik
sorunlar ve Ģiddet baĢta olmak üzere bir dizi olumsuzlukla mücadele etmektedir. Bu
nedenle, ilimizde kadının eğitimi, sağlığı, istihdamı, ailede ve toplumsal alanda
statüsünün yükseltilmesi adına yapılan bilimsel çalıĢmaların ivme kazanması
önemlidir. Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi
(MERKAM) olarak bu yönde çabalarımızı sürdürmekteyiz. Kısa bir süre içinde
faaliyete geçecek olan Kadın AraĢtırmaları Yüksek Lisans programımızın da ilimizin
kadın sorunlarına çözüm üretilmesinde değerli katkıları olacağı inancındayız.
(*)Erjem, YaĢar (2009). Mersin‘de Ġntihar ve Ġntihar GiriĢimleri. Mersin Valiliği
Yayınları Sosyal AraĢtırmalar Dizisi:2
Prof. Dr. Bahar TANER
MERKAM Müdürü
MERKAM'dan Forum ve Film Gösterimi
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=4630
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) 8
Mart Dünya Kadınlar Günü etkinlikleri kapsamında ikinci olarak ―Üniversite‘de Kadın
Olmak‖ konulu bir forum düzenledi. 9 Mart 2011 PerĢembe günü Uğur Oral Kültür
Merkezi‘nde yapılan forumun baĢkanlığını Eğitim Fakültesi öğretim üyelerinden Doç.
Dr. AyĢe Balcı ve Ġktisadi Ġdari Bilimler Fakültesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. AyĢe
Gül Yılgör üstlendi.
64
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
65
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
―Üniversite‘de Kadın Olmak‖ adlı forum MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner,
MERKAM yönetim kurulu üyeleri, Mersin Kadının Statüsü Birimi BaĢkanı Gülçin
Aytan Açıkalın, öğretim elemanları, sivil toplum kuruluĢları ve öğrencilerin katılımıyla
gerçekleĢti.
Doç. Dr. AyĢe Balcı; foruma kadın ve erkeğin toplumbilimleri çalıĢmalarında biyolojik
birer kategori değil toplumsal kategoriler olarak ele alındığını bu anlamda kadınlık ve
erkekliğin birer sosyal kimlik olduğunu belirterek baĢladı. Doç. Dr. Balcı, kadının
dezavantajlı ve eĢitsiz konumunun tarihsel bir sorun olduğunu ve tüm toplumlarda
bulunduğunu söyledi. ―Ülkemizde kadının toplumsal konumu, öncelikle aile kurumu
üzerinden tanımlanıyor. EĢ olma ve anne olma, kadının birinci özellikleri olarak
algılandığı için toplumsal yaĢamın siyaset, çalıĢma hayatı ve eğitim gibi diğer
alanlarında dezavantajlı konumu sürüyor‖ diyen Doç. Dr. Balcı, Türkiye‘de pek çok
ülkeden daha önce kadının seçme ve seçilme hakkına sahip olmasına rağmen
günümüzde kadının siyasete katılımının düĢük oranlarda seyretmesinin en önemli
kadın sorunu olarak tanımlandığını vurguladı.
66
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Doç. Dr. Balcı ―Kamusal hayatta yer alabilmenin modern koĢullarından biri olarak
tanımlanan eğitim alma ve okullaĢma düzeyi açısından ülkemizdeki kadınların
durumunu incelediğimizde; Cumhuriyetin kuruluĢundan beri kadının eğitimine ağırlık
verildiği ancak bu çabanın niteliksel değil niceliksel bir artıĢ sağladığı, kadınların daha
çok toplumdaki cinsiyete dayalı iĢ bölümünün etkisi ile kadınsı alanlarda okumayı
tercih ettikleri görülmektedir. Günümüzde, kadınların artan oranlarda yüksek öğrenim
almaları söz konusu ise de kariyer odaklı eğitime yönelim daha düĢüktür‖ dedi. Ayrıca
akademide yer alan kadınlar ve erkekler arasındaki farklılıkların varlığının
düĢündürücü olduğunu dile getiren Doç. Dr. Balcı, eğitim sürecinin, öğretmen
davranıĢlarının, ders kitaplarının cinsiyetçi bir süreç olma özelliğini sürdürdüğünü
belirtti. Dünya‘da ―öğretim‖ iĢinin kadınlara uygun bir görev olarak görüldüğünü buna
bağlı olarak kadınların öğretmenlik mesleğinde erkeklere oranla daha fazla sayıda
olmalarına rağmen yönetimsel rollerde daha az yer aldıklarını vurgulayan Doç. Dr.
Balcı, yönetimsel rollerdeki kadınların erkeklere oranla konumlarını korurken aynı
zamanda stres ve kariyer engelleri ile karĢı karĢıya kaldığını anlattı.
67
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Daha sonra söz alan MERKAM yönetim kurulu üyesi Doç. Dr. AyĢe Gül Yılgör ise,
forumun içeriği hakkında bilgi vererek 8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinlikleri
çerçevesinde MERKAM‘ın bu etkinliği düzenlemesinin baĢlıca nedeninin foruma
katılan her bir bireyin kendi yaĢantısından, önerilerinden ve taleplerinden haberdar
olarak çözüm yollarının aranması olduğunu hatırlattı. Kadın meselelerinde talep
etmenin önemini vurgulayan Doç. Dr. Yılgör, önerilerin kurumsal ve bireysel bazlı
olabileceğini söyledi.
MERKAM Müdürü ve Ġktisadi Ġdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bahar Taner ise
konuĢmasında MERKAM‘ın kadın alanında etkinliklerinin ve duyarlılıklarının devam
edeceğini, kadın sorunlarının herkesin sorunu olduğunu ve tüm öğrencilerin istedikleri
zaman MERKAM‘a sorunlarına çözüm aramak üzere baĢvurabileceklerini vurguladı.
Ġki buçuk saat süren forum sonunda ortaya çıkan fikir, görüĢ ve öneriler Ģu Ģekilde
gerçekleĢti:
68
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
1. Kadın konusunda Mersin‘deki çeĢitli kadın kurum ve kuruluĢları Kadının Statüsü
Birimi baĢkanlığında her ay toplanıp kadın sorunlarına çözümler arama yolunda
çalıĢmalar yapmaktadır.
2. Okul seçiminde cinsiyetçi yönlendirmelerin engellenmesi gerekiyor.
3. Kadın-erkek meslekleri diye yapılan ayrımlar nedeniyle kadınlar istedikleri erkek
alanlarında eğitim alıp meslek sahibi olamıyorlar.
4. Kadınların arası dayanıĢmanın eksikliği toplumsal cinsiyet eĢitsizliğini üretiyor.
5. Erkek egemen sistemin kaldırılması erkeği de özgürleĢtirecektir.
6. Çevrenin ve ailenin yaklaĢımı öğrencilerin özgürleĢmesinin önünde engeller
doğuruyor.
7. Kadına yönelik Ģiddet haberlerinin olağan sayılması Ģiddeti artırıyor.
8. Kadının ucuz emek olarak görülmesi, kayıt dıĢı sektörlerde güvencesiz
çalıĢtırılması ve kadınlık iĢlerine yönelik iĢlerde çalıĢtırılması kadının yükselmesini
engelliyor.
9. Medyada kadının yaptıklarıyla değil, cinsel obje olarak ele alınması kadının kendini
geliĢtirmesine engel oluyor.
10. Medya insanları istediği gibi eğitiyor, sosyalleĢtiriyor ve siyasileĢtiriyor.
11. Kadın için sosyalleĢme mekanlarına ihtiyaç vardır.
12. KiĢileri hiyerarĢi içine sokan otorite iliĢkisi eleĢtiri noktası olmalıdır.
13. Öğrenciler kadın olmanın farkında değil, çünkü kadın olmaktan korkuyor ve
kadın- kız Ģeklinde cinsiyetçi bir ayrıma gidiyor.
14. Erkeklerin de kadın meseleleri üzerine eğitim alması gerekiyor.
69
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
15. Örgütsel cinsiyet kültürü doğurganlıktan kaynaklanıyor.
16. 8 Mart Dünya Kadınlar Günü için tüm Türkiye‘de ortak etkinlikler düzenlenmelidir.
17. Farklı kurumların bir araya gelerek kadın problemine ortak bir yaklaĢım
sergileyerek disiplinler arası çözümlerin üretilmesi gerekir.
18. Eğitim alan kadınların eğitim alacağı alanı tercih ederken aile baskısı nedeniyle
istedikleri alanlarda eğitim alamamaları büyük bir sorundur.
19. Talepkar olmadan değiĢime katkı sağlanamaz.
20. Kadın ataerkil toplumun kendisine dayattığı sorumluluklara alıĢtığı için kadın
sorunlarını mücadele edeceği bir alan olarak görmüyor.
21. Erkekleri yetiĢtiren de kadın olduğu için anne-babasından ya da ailesinden Ģiddet
gören bir kadın çocuklarını da bu doğrultuda yetiĢtirebilir, bu da Ģiddet eğilimini artırır.
22. Kadın dayanıĢmasının artması gerekir.
23. Kadın eğitimi çok önemlidir ve medya bu konuda çok fazla etkilidir.
24. Kadınların çoğunluğu evde TV izleyerek vakit geçirdiğinden medyanın kadın
eğitimi konusunda duyarlı olması ve eğitici programlara iletiĢim araçlarında daha
fazla yer verilmesi kadın sorunlarının çözümü için yardımcı olacaktır.
25. Kadın hakkının verilmiĢ bir hak olmayıp kazanılmıĢ bir hak olduğu belirgin olarak
karĢımıza çıkıyor.
26. Yönetici konumlarında kadınların daha fazla olması gerekiyor, bu nedenle
meclisteki kadın milletvekillerinin sayısının artırılması için çalıĢmalar yapılmalıdır.
70
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
27. Çocukluktan eğitim olarak kadınlık ve erkeklik ile ilgili bazı Ģeyler öğrenildiğinden
kadınların bilinç düzeyinin yükseltilerek toplumsal cinsiyet bilincine sahip bireylerin
yetiĢtirilmesi gereklidir.
28. Medyada kadınlar genel olarak cinsel obje olarak ön plana çıkarılıyor, bu da
kadının diğer rolleri üstlenmesinin önünde bir engel teĢkil ediyor.
29. Kadına yönelik Ģiddete dair öncelikle erkeklerin eğitilmesi ve toplumsal cinsiyet
bilincinin yaygınlaĢtırılması gerekiyor.
Forumda Eğitim Fakültesi, Sosyoloji Bölümü, Sağlık Yüksekokulu, ĠletiĢim Fakültesi,
Ġngilizce Öğretmenliği bölümlerinden üniversite öğrencileri söz alarak kadın sorunları
hakkında ve üniversitede kadın olmanın zorlukları konusunda farklı görüĢ, fikir ve
öneriler sundular. Erkek öğrencilerin de kadın sorunlarını paylaĢması ve çözüm
önerileri hakkında fikirleri dikkat çekti. Forum sonunda dilek ve temenniler dile
getirildi.
MERKAM’dan KĠPA Aile Kulübü’nde "Üreme Sağlığı Eğitimi"
MERKAM, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü etkinliklerine bir yenisini daha ekledi.
MERKAM yönetim kurulu üyelerinden Öğretim Görevlisi Asiye Uzel tarafından 8 Mart
2011 tarihinde Mersin KĠPA Aile Kulübü üyelerine ve halka açık bir eğitim düzenlendi.
Saat 14.00‘da Mersin KĠPA‘da baĢlayan eğitime Mersin Üniversitesi Kadın
Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) Müdürü Prof. Dr. Bahar
Taner, Mdr. Yrd. Feyza TOKTAġ, MERKAM üyesi Yrd. Doç. Dr. Duygu Vefikuluçay,
MEÜ Öğretim Elemanları, KĠPA Aile Kulübü üyesi hanımlar ve halktan kiĢiler katıldı.
Aynı zamanda Sağlık Yüksekokulu Öğretim elemanlarından olan Uzel, ―Üreme
Sağlığı‖ adlı eğitim programında öncelikle kendi alanındaki en son geliĢmeler
konusunda bilgiler vererek, korunma yöntemleri hakkında da ayrıntılı bir sunum
gerçekleĢtirdi. Birçok korunma yöntemini ilk kez bu eğitimde öğrenen katılımcıların
ilgisi dikkat çekti. Ġki saat süren eğitim sonunda katılımcıların sorularını yanıtlayan
71
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM üyesi Öğr. Gör. Asiye Uzel, ―Kadınlarımız bu yöntemler hakkında bilgi
edinmelidirler ve üreme sağlığına önem vermelidirler. Bu eğitimdeki amacımız
öncelikle üreme sağlığı konusunda farkındalık yaratmak ve bu alandaki en son
geliĢmelerden kadınlarımızı haberdar etmektir.‖ diye konuĢtu. Katılımcılar, bu
konudaki eğitimlere kadınların ihtiyaç duyduklarını ve bu eğitimlerin periyodik
aralıklarla tekrarlanması gerektiğini ilettiler.
MERKAM‘dan Film Gösterimi: Piyano
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=4630
MERKAM‘ın, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü haftasındaki geleneksel uygulamalarından
olan film gösterimi etkinliği, 9 Mart 2011 ÇarĢamba günü Uğur Oral Kültür
Merkezi‘nde yapıldı.
72
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
73
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM üyesi öğretim elemanları ve öğrencilerin katılımıyla gerçekleĢtirilen
gösterimde Piyano adlı film izlendi. Film öncesi izleyicilere filmin yönetmeni ve
kazandığı ödüllere iliĢkin bilgiler içeren bir broĢür dağıtıldı. Kadın sorunlarına iliĢkin
duygu yüklü mesajları olan film beğeniyle izlendi. Yönetmenliğini ve senaristliğini
Jane Campion‘un üstlendiği Piyano adlı film, üç farklı insanın yabani hayat
yaĢadıkları duygusal çatıĢmayı anlatıyor ve cinselliğe yaklaĢımlarını sorguluyor.
Konferans: Kadına Yönelik ġiddet ve Hukuksal Çerçevesi
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=4617
Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı ve Ġstanbul Barosu Kadın Hakları Uygulama Merkezi
kurucularından ve Türkiye‘nin önde gelen kadın hakları savunucularından Avukat
Canan Arın, üniversitemizde bir konferans verdi. Mersin Üniversitesi Kadın
Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) tarafından, 8 Mart Dünya
Kadınlar Günü etkinlikleri çerçevesinde düzenlenen konferansta, kadına yönelik
Ģiddet ve Ģiddetin hukuksal çerçevesi konuĢuldu.
74
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Uğur Oral Kültür Merkezi‘nde 7 Mart Pazartesi günü gerçekleĢtirilen konferans,
MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner‘in açıĢ sunumuyla baĢladı. Konferansta,
kadına uygulanan Ģiddetten, özellikle erkek Ģiddetinden bahseden Avukat Canan
Arın, gündemdeki Ģiddet ve tecavüz olaylarından alıntılar yaparak Ģiddetin toplumsal
boyutunu, hukuki çerçevesini ve uygulamaları masaya yatırdı.
75
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
KonuĢmasına, Ģiddetin genel olarak ne olduğundan söz ederek ve kadına yönelik
erkek Ģiddetini tanımlayarak baĢlayan Av. Canan Arın, Ģiddetin fiziksel, psikolojik,
sözel, ekonomik ve cinsel Ģiddet gibi çok çeĢitli biçimleri olduğunu söyledi ve
ekonomik Ģiddetin Türkiye‘deki en yaygın Ģiddet biçimi olduğunu ifade etti. Her türlü
Ģiddettin, güçlünün güçsüze iktidarını kabul ettirmek ve sürdürmek amacıyla
uygulandığını savunan Arın, kadına uygulanan erkek Ģiddetinin temelinde de kadın
bedeni üzerinde hakimiyet kurma isteğinin yattığını vurguladı.
76
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Kadına uygulanan erkek Ģiddetinin en yaygın olarak aile içinde görüldüğüne dikkat
çeken Av. Canan Arın, erkek egemen topluma iĢaret ederek mevcut aile yapısının ve
erkeğin toplumdaki rolünün Ģiddete yol verdiğini belirtti. Kadının, en güvendiği ve en
sevdiği kiĢilerden daha çok Ģiddet gördüğünü de kaydeden Av. Arın, ―Kadına yönelik
erkek Ģiddetini azaltmada bugünkü hükümet gerçek önlemler almıyor. Mevcut yasalar
ne olursa olsun, maço zihniyet mecliste ve hukukta son derece yaygın. Adalet
Bakanlığı‘nın verilerine göre 2002-2009 yılları arasında kadın cinayetleri yüzde 1400
artmıĢ. Türkiye, kadın mezbahası haline geldi. Bunun tek nedeni yükselen
muhafazakarlıktır. Kadın-erkek eĢitliğine inanmıyorum diye ilan eden bir baĢbakan,
kadını dekolte giymesi halinde kusurlu sayan öğretim üyeleri, erkeğin kadına üstün
olduğuna inan yargıçlar varken kanunlarda düzenleme yapmak hiçbir iĢe yaramaz.
Gerçekte, değer yargılarının ve zihniyetin değiĢmesi lazım‖ diye konuĢtu.
77
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
4320 sayılı Ailenin Korunmasına Yönelik Kanun‘a iliĢkin eleĢtiriler ve öneriler sunan
Av. Canan Arın, söz konusu kanunun kapsamının geniĢletilmesi ve adının
değiĢtirilmesi gerektiğini savundu. Türk Ceza Kanunu‘nun ilgili hükümlerine de atıflar
yapan Av. Arın, ―Türkiye‘de kadınların Ģiddete karĢı korunması için yeterli kurallar
var. Ama uygulamalar korkunç‖ diyerek son yıllarda kamuoyuna yansıyan kadına
yönelik Ģiddet ve tecavüz haberlerinde kadının değerlendirilme biçimlerinden ve
suçun cezalandırılmasına iliĢkin doğru olmayan uygulamalardan söz etti.
Pek çok tecavüz vakasının kadının utanç duyması, korkması ve toplumda oluĢacak
algıdan çekinmesi gibi nedenlerle adli sisteme yansımadığının altını çizen Av. Canan
Arın Ģunları söyledi: ―Olayın soruĢturulmasından, mahkemede temsiline, suçun
cezalandırılmasından, kadının korunmasına kadar her aĢamada kadın mağdur
oluyor. Bu mağduriyeti önleyebilmek için gerçek bir siyasi irade gerekiyor. Bu irade
olmadığı ve doğru sistemler kurulmadığı sürece ancak havanda su döveriz. Üzülerek
söylüyorum ki; Türkiye bir hukuk devleti değildir. Bir hukukçu olarak bunu çok daha
yakından görüyorum.‖
78
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
KonuĢmasının sonunda dinleyicilerin sorularını yanıtlayan Avukat Canan Arın‘a
MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner tarafından bir teĢekkür belgesi ve çiçek
takdim edildi.
79
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM‘dan Konferans: Kadın ve Siyaset
KADIN VE SĠYASET
SĠYASET:
Kadın-Erkek
eĢitsizliğinin
en
yoğun
oranı
%4,6
yaĢandığı alan!
1935-
TBMM'de
kadının
temsil
(Türkiye dünya ikincisi)
MERSĠN ÜNĠVERSĠTESĠ
Kadın
Sorunlarını
AraĢtırma
2007- TBMM'de kadının temsil oranı %9,1(Türkiye
kadının temsilinde Avrupa Parlamentoları arasında
sonuncu sıralarda)
ve
Uygulama Merkezi
2010- Türkiye kadın – erkek eĢitsizliğinde 134 ülke
(MERKAM)
içinde 126'ıncı sırada (2010 Dünya Ekonomi Forumu
Raporu)
— Türkiye'de 1980 sonrası tırmanıĢa geçen yeni muhafazakârlık algısıyla geliĢen
politikaların yoğun etkisi ve kadına biçilen toplumsal roller üzerindeki etki
— Kadının siyasal yaĢamında tutunmasının ön Ģartı olarak toplumdaki zihniyet
değiĢikliği ve sosyal dönüĢüm yoluyla kadının kamusal alandaki yerinin güçlenmesi
— Gerçek demokrasinin ancak toplumun kadın – erkek tüm bireylerinin yaĢamın her
alanına katılımının güvence altına alınmasıyla hayata geçirilebileceği
Adres:
Mersin WEB
adresi Telefon
Üniversitesi
http://merkam.mersin.edu.tr 0 324 361 0001 -- 5253
MERKAM
http://www.mersin.edu.tr
Ġktisadi ve Ġdari Bilimler E-Mail
Fakültesi
0324
361
Adresi Faks
merkam@mersin.edu.tr
80
0 324 361 00 56
00
52
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Çiftlikköy
Kampusu,
Mersin
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=4400
Yıldız Teknik Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr.
Meryem Koray, 10 Aralık Cuma günü üniversitemizde "Kadın ve Siyaset‖ baĢlıklı bir
konferans verdi. Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma Merkezi (MERKAM)
tarafından düzenlenen konferans, Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Prof. Dr. Tayfur
ÖzĢen Konferans Salonu‘nda gerçekleĢtirildi. Prof. Dr. Koray konferansta, kadının
siyasetteki açmazları ve sorunlarına değinerek, yaĢanan kadın hareketleri ve kadının
siyasetle ilgili istemleri, araçları ve hedefleri üzerinde durdu.
81
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Erkek egemen toplumun kadını ikincil planda tuttuğunu ve erkeğe bağımlı kıldığını
söyleyen Prof. Dr. Meryem Koray, ayrımcılık, cinsiyetçi yaklaĢımlar, ataerkil toplum
ve ikincil uygulamaların kadının toplumsal gerçekleri olduğu saptamasını yaptı.
Kadının bu toplumsal konum yüzünden mağdur değil güçlü olmak zorunda
olduğunun altını çizen Prof. Dr. Koray, toplumun kadına sunduğu ayrımcı ve
cinsiyetçi yaklaĢımlara karĢı durmanın yolunun ‗feminizm‘ olduğunu söyledi;
feminizmi ortak noktası kadın olan ve birbirinden farklı talepleri içinde buluĢturan bir
Ģemsiye olarak tanımladı.
82
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Ġlk kadın hareketinin 1790‘larda baĢladığını ve kadının insandan sayılmadığı bir
dönemde ilk mücadelenin yasalarda eĢitlik sağlanması için verildiğini hatırlatan Prof.
Dr. Meryem Koray, ikinci mücadelenin ise yasalardaki eĢitliğe rağmen toplumun
değerler yapısında ve ataerkil sistemdeki eĢitsizliğe karĢı verildiğini dile getirdi. Prof.
Dr. Koray kadın hareketinin bugünkü durumu ile ilgili ise Ģunları söyledi: ―Yasalarda
çok fazla ayrımcılık yok; eĢitlik söz konusu. Üniversitelerde ya da uluslararası alanda
bilgi ve araĢtırmalar çok fazla, bu konuda giderek yaygınlaĢan kurumlar ve sivil
toplum örgütleri var. Uluslararası duyarlılık her geçen gün artıyor. Ancak bu durum,
kadın hareketi ve istemlerini giderek kiĢiselleĢtiriyor.‖
83
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
KitleselleĢmenin yayılması, bilgi ve taleplerin yaygınlaĢması ile birlikte kadın
hareketinin evcilleĢmesinden de kaygı duyduğunu bildiren Prof. Dr. Meryem Koray,
kitleselleĢme yayılırken isteklerden vazgeçilip topluma uygun olma endiĢesi ile
hareket edilmemesi gerektiğinin altını çizdi. ―Siyaset, güç iliĢkisidir. Gücün olduğu her
yerde erkek egemendir. Bugüne dek siyaset, toplumsal cinsiyet anlayıĢını devam
ettirmektedir. Bu yüzden kadınlara özgü bir siyaset var olamıyor ve kadın, eril
değerlere giderek yaklaĢıyor‖ diyen Prof. Dr. Koray, Tansu Çiller örneğini vererek
Tansu Çiller‘in kadın siyasetini temsil etmediğini söyledi ve bu siyaset tarzına ‗etekli
siyaset, ‗etekli general‘ yakıĢtırmasını yaptı.
84
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Siyasetin erkek egemen yönüne, oligarĢik yapısına ve pahalı bir uğraĢ olmasına
vurgu yapan Prof. Dr. Meryem Koray hedef olarak; siyasetin yapı ve iĢleyiĢini
değiĢtirmek, kadına özgü duyarlılık ve yaklaĢımları siyasete ve hayata aktarmak
gerektiğine iĢaret etti
Kadının Statüsü Birimi MERKAM‘da toplandı.
21 Ekim 2010 tarihinde PerĢembe Günü saat 13.00da Kadının Statüsü Birimi ĠĠBF‘de
bulunan MERKAM'da toplandı. Sivil toplum kuruluĢlarından birer temsilcinin katılımı
ile gerçekleĢen toplantının baĢkanlığını Sosyal Hizmetler'den Gülçin Açıkalın yaptı.
MERKAM Yönetim Kurulu üyelerinin de katılımı ile birime üniversitemiz tanıtıldı ve
MERKAM'ın etkinlikleri ile ilgili ayrıntılı bilgi verildi. Toplantı 13.00da baĢlayarak
16.00a kadar devam etti. Toplantıda kadın sorunlarına iliĢkin önemli konular
görüĢüldü. MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar TANER katılımcılara 29 Ekim 2010‘da
açılacak olan MERKAM‘ın büyük bir özveri ve emek
85
vererek hazırladığı
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
―Cumhuriyet‘in Kadınları‖ adlı sergi ile bilgiler verdi ve
―Cumhuriyet Döneminde,
alanlarında ilk olan tüm kadınları anmak üzere sergimize katılımınızı bekliyoruz.‖
dedi.
86
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
87
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Toplu bir hatıra fotoğrafı çekildikten sonra tüm Kadının Statüsü Birimi MERKAM‘dan
ayrıldı.
88
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM‘dan Sergi: Cumhuriyetin Kadınları
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=4306
Cumhuriyetimizin kuruluĢunun 87. yılı kutlamaları kapsamında Mersin Valiliği
tarafından oluĢturulan 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı programında üniversitemizce
düzenlenen bir sergi yer aldı. Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve
Uygulama Merkezi (MERKAM) tarafından hazırlanan ―Cumhuriyetin Kadınları‖
sergisi, 25-29 Ekim 2010 tarihleri arasında Prof. Dr. Uğur Oral Kültür Merkezi Sergi
Salonu‘nda ve eĢ zamanlı olarak Mersin BüyükĢehir Belediyesi Kongre Sarayı‘nda
düzenleniyor.
89
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Üniversitemizde gerçekleĢtirilen serginin açılıĢı 25 Ekim Pazartesi günü yapıldı.
AçılıĢa Rektörümüz Prof. Dr. K. Suha Aydın, Rektör Yardımcımız Prof. Dr. Gürol
EmekdaĢ, MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, Genel Sekreterimiz Prof. Dr.
Yüksel Özdemir ile akademik ve idari personelimiz katıldı. Sergi hakkında bilgi veren
MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, ―Bizler Mersin Üniversitesi Kadın
Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi olarak Cumhuriyetimizin 87. yıl
dönümünde cephede savaĢan kadınlarımızı, ilk milletvekili kadınlarımızı ve
günümüzde bile erkeklerin daha ağırlıklı oldukları alanlarda Cumhuriyet döneminde
mesleklerinde ilk olan kadınlarımızı onların yaĢamlarından çeĢitli kesitler vererek
anmayı bir görev saydık‖ Ģeklinde konuĢtu.
90
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Prof. Dr. Taner, KurtuluĢ SavaĢının ülkemizin tarihindeki en önemli dönüm noktası
olduğunu ve Türk kadınının bu mücadelenin her alanında yer aldığını belirtti. Mustafa
Kemal Atatürk‘ün Türk kadınına verdiği değeri "Dünyada hiçbir milletin kadını
Anadolu kadınından daha fazla çalıĢtığını, milletini kurtuluĢa ve zafere götürmede
Anadolu kadını kadar hizmet gösterdiğini söyleyemez" sözleriyle ifade ettiğini
kaydeden Prof. Dr. Taner, savaĢa katılan erkeklerden kalan tarım ve benzeri iĢlerde,
mermi yapımında, cepheye mühimmat taĢımada, cephede savaĢmakta, askerin
erzak, giyim gibi ihtiyaçlarını karĢılamada, Ġstanbul, Ġzmir, Kastamonu gibi birçok
kentimizde iĢgal kuvvetlerinin haksızlığını haykırmada, KurtuluĢ Mücadelemiz için
kitleleri harekete geçirmede ve daha birçok alanda Türk kadınının son derece önemli
iĢler gerçekleĢtirdiğini ifade etti.
91
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Cumhuriyetimizin kuruluĢunun 87. yılı kutlama programı kapsamında, 1934 yılında
gerçekleĢtirilen Anayasa değiĢikliği sonucu kadınların milletvekili seçme ve seçilme
hakkı elde etmesinin ardından 1935'teki milletvekili seçimlerinde meclise giren 18
kadın milletvekilimiz; Cumhuriyetin ilk kadın büyükelçisi, ilk kadın baĢbakan, danıĢtay
baĢkanı, vali, belediye baĢkanı, emniyet müdürü, savaĢ pilotu, hakim, avukat, doktor,
hemĢire, kimyacı, tiyatro ve sinema sanatçısı, Ģair, gazeteci, futbolcu, ilk üniversite
mezunu, dekan, profesör gibi mesleğinde ilk olan 23 kadın ve yaĢam öyküleri; ayrıca
KurtuluĢ SavaĢımızın kadın kahramanları fotoğrafları, resimleri ve haklarında yazılan
yazılarla birlikte sergiye konu edildi.
92
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Sergi kapsamında konuklara ayrıca TRT tarafından hazırlanan ―Cumhuriyet ve
Kadın‖ adlı belgesel izletildi ve Türk kadınının Cumhuriyet tarihinde elde ettiği
haklarla toplumsal hayattaki dönüĢümü katılımcılarla paylaĢıldı.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=3668
8 Mart Dünya Kadınlar Günü, Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve
Uygulama Merkezi‘nin (MERKAM) de katılımıyla Valilik Kadının Statüsü Birimi ile
ortak bir çalıĢma içerisinde kutlandı.
93
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Bu yıl ilk kez Mersin'deki tüm sivil toplum kuruluĢlarının ortak olduğu kutlamalar,
Cumhuriyet Meydanı‘nda çelenk sunma töreniyle baĢladı. Törende Mersin Valiliği
Kadının Statüsü Birimi, Ġl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü, kamu kurum ve kuruluĢlarıyla
sivil toplum örgütlerinin temsilcileri hazır bulundu. Mersin Üniversitesi‘ni temsilen
törene MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, Müdür Yardımcısı Öğr. Gör. Feyza
ToktaĢ ve MERKAM üyesi ArĢ. Gör. Ayçin Civan katıldı.
Törende saygı duruĢu ve Ġstiklal MarĢı‘nın ardından Kadının Statüsü Birimi BaĢkanı
Gülçin Açıkalın tarafından günün önemini belirten bir konuĢma yapıldı. Açıkalın,
konuĢmasında Ġl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü‘nün kadınlar için yürüttüğü çalıĢmalar
hakkında bilgi verdi.
94
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Törende söz alan MERKAM Müdürü Prof Dr. Bahar Taner ise bugünün dünya
kadınlarının hak mücadelelerinin 100‘üncü yılı olduğunu vurgulayarak 8 Mart‘ın
tarihçesine değindi. 100 yıl önce bugün New York Ģehrinde dokuma iĢçisi yüzlerce
kadının eĢitsizliğe, ayrımcılığa, insanlık dıĢı çalıĢma koĢullarına karĢı mücadeleye
baĢladıklarını anımsatan Prof. Dr. Taner, kadın hakları mücadelesinde 1977 yılının
önemli bir kilometre taĢı olduğunun altını çizerek 1977‘de BirleĢmiĢ Milletler genel
kurul toplantısında 8 Mart‘ın Kadın Hakları ve Dünya BarıĢ Günü olmasına karar
verildiğini sözlerine ekledi.
95
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
KonuĢmasında kadının karĢısına çıkan pek çok soruna da dikkat çeken Prof. Dr.
Taner, Atatürk‘ün Türk kadınına, birçok yabancı ülkeden daha önce yerel ve genel
seçimlerde seçme ve seçilme hakkı vermesinin, onun isabetli görüĢlerinden birisi
olduğunu kaydetti. Prof. Dr. Taner sözlerini, programın hazırlanmasında emeği geçen
herkesin 8 Mart Dünya Kadınlar Günü‘nü kutlayarak sonlandırdı.
Dünya Kadınlar Günü kutlamalarında Belediye Konservatuarı Halk Müziği Topluluğu,
kadına ait türküler söylerken Mersin Üniversitesi öğrencileri de kadına dair Ģiirler
okudu, kadın Ģarkıları seslendirdi ve ―Kadınlar ne ister?‖ oratoryosunu oynadı.
Programda ayrıca Arslanköylü Kadınlar Tiyatro Topluluğu sahne alarak Kadınlar
Günü ile ilgili çeĢitli skeçler sundu. Etkinlikler sırasında Mersin Barosu Kadın Hakları
Komisyonu tarafından hazırlanan kadının kanuni hakları ile ilgili broĢürler ise dikkat
çekti.
96
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Dünya Kadınlar Günü kapsamında öğleden sonra Halk Kent Toplum Müdürlüğü‘nde
―Deniz Yıldızı Projesi‖ sertifika töreni yapıldı. Ardından Mersin Suphi Öner
Öğretmenevi‘nde Mersin Ġl Genel Meclisi Kadın-Erkek Fırsat EĢitliği Komisyonu ve Ġl
Özel Ġdaresi iĢ birliğiyle ―21‘inci Yüzyıl Vizyonunda Kadın-Erkek EĢitliği‖ konulu bir
panel gerçekleĢtirildi. Ġki oturum halinde sunulan panelin moderatörlüğünü Marmara
Grubu Vakfı AB ve Ġnsan Hakları Platformu BaĢkanı Müjgan Süver üstlendi.
97
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Panele; Mersin Üniversitesi MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner ile önceki
dönem müdürü AyĢe Özcan, MERKAM Mdr. Yrd. Öğr. Gör. Feyza ToktaĢ ile
MERKAM üyeleri Öğr. Gör. Asiye Uzel, Yrd. Doç Dr. Dilek Tetik, Öğr. Gör. Nalan
Çiğdem Kandırmaz ve ArĢ. Gör. Ayçin Civan da katıldı.
KA-DER kurucu üyesi ve Yeditepe Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meryem
Koray, ―Toplumsal Cinsiyet EĢitliği için Devlet Politikaları, Seçim ve Atamayla
Belirlenen Karar Organlarında EĢit Temsil‖ baĢlıklı konuĢmasında parlamentolarda
her türlü görüĢ temsil edilirken kadın oranının en az % 30 olması gerektiğini, aksi
takdirde böyle parlamentolarda kadın sorunlarının konuĢulmayacağını ve bunlara
çözümler aranmayacağını ifade etti. Seçim kotalarının önemine değinen Prof. Dr.
Koray, kadın milletvekillerini mecliste bulunduran siyasi partilere maddi destek
verilmesi halinde, parlamentolardaki kadın temsilci sayısının artacağının ve kadın
98
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
sorunları ile ilgili komisyonların oluĢturularak bu konuda önemli adımların
atılabileceğinin altını çizdi.
Prof. Dr. Koray, ―Kadınlar nasıl bir dünya istiyor?‖ ve ―Sizler nasıl bir dünya hayal
ediyorsunuz?‖ sorularını panele katılan dinleyicilere yöneltti. Koray, kadının hayatı
yeniden ürettiğini ifade ederek emekçi olmayan kadın bulunmadığını kaydetti.
Panelin diğer bir konuĢmacısı KEĠG‘den Avukat Selda Ġlgöz ise kadının iĢ hayatında
karĢılaĢtığı ayrımcılık ve bunların giderilmesi hakkında bilgi verdi.
Panelin ikinci oturumunda söz alan ODTÜ öğretim üyesi Doç Dr. AyĢe Gündüz
HoĢgör ―Kadınların ve Kız Çocuklarının Eğitim ve Öğretimde Fırsat EĢitliği‖ konulu bir
konuĢma yaptı. Doç Dr. HoĢgör, ilköğretim, orta öğretim ve yükseköğretime devam
eden kız çocuklarına iliĢkin istatistiki bilgiler vererek ortaöğretimi bitiren kız
çocuklarının büyük bir yüzdesinin yükseköğrenime de devam ettiğini bildirdi.
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof Dr. Gülseren Ağrıdağ ise ―
Kadına KarĢı ġiddet ve Kadınların Sağlık Hizmetleri Alanlarındaki Sorunları‖ baĢlıklı
99
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
bir sunum gerçekleĢtirdi. Ağrıdağ, konuĢmasında Ģiddet gören kadınların ve kız
çocuklarının yaĢadığı sorunlarla ilgili bilgiler verirken sağlık alanında kadının yaĢadığı
sorunların baĢında sosyal sağlık sigortasının olmayıĢını kaydetti. Prof. Dr. Ağrıdağ,
ülkemizin tüm bölgelerine ait bilinçli/bilinçsiz hamilelik oranları hakkında da
dinleyicileri bilgilendirdi. Panel sonrasında panelistlere plaket verildi, ardından
katılımcılar Mersin Valiliği tarafından ―Dünya Kadınlar Günü Kokteyli‖ ile ağırlandı.
Dünya Kadınlar Günü kapsamında Mersin Tenis Kulübünde GiriĢimci ĠĢ Kadınları
Derneği‘nce (GĠġKAD) düzenlenen Bayanlar Tenis Turnuvasının açılıĢı ile Müfide
Ġlhan-A. Uğural Sanat Galerisi‘nde de Ġçel Sanat Kulübü tarafından düzenlenen ―14
Kadın-14 Eser‖ konulu serginin açılıĢı yapıldı.
Dünya Kadınlar Günü, 8-13 Mart 2010 tarihleri arasında gerçekleĢtirilecek bir dizi
etkinle kutlanmaya devam edecek. Bu kapsamda Mersin Üniversitesi Kadın
Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) ve Sosyoloji Bölümü
100
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
iĢbirliğiyle 10 Mart 2010 ÇarĢamba günü saat 13:30‘da MTSO‘da ―1980 Sonrası
Kadın Hareketi ve Gündemi‖ konulu bir panel de düzenlenecek.
8 Mart Dünya Kadınlar Günü Özel Forumu
―Gelin Sorunlarımızı PaylaĢalım‖
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=2691
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM)
tarafından Dünya Kadınlar Günü‘ne iliĢkin bir dizi etkinlik düzenlendi. Ġlk olarak 7 Mart
Cumartesi günü Mezitli Kaymakamlığı ile iĢbirliği içinde Mezitli Sanat Evi‘nde ve Fatih
Mahallesi Halk Eğitim Merkezi‘nde Doç. Dr. AyĢegül Yılgör tarafından ―Dünya
Kadınlar Günü‖ konulu bir konferans verildi. Ardından 8 Mart günü Mersin Valiliği
Kadının Statüsü Birimi, MERKAM, kamu kurum ve kuruluĢları ile sivil toplum
kuruluĢlarının katılımıyla Mersin Cumhuriyet Alanı‘nda bir tören düzenlendi. Ayrıca
gerçekleĢtirilen radyo programlarıyla günün anlam ve önemine iliĢkin konuĢmalar
yapıldı.
101
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
MERKAM, 9 Mart Pazartesi günü ise üniversitemiz öğrencileriyle buluĢarak Ġktisadi
ve Ġdari Bilimler Fakültesi Konferans Salonu‘nda ve Mut Meslek Yüksekokulu‘nda
―Gelin Sorunlarımızı PaylaĢalım‖ sloganıyla 8 Mart Kadınlar Günü Özel Forumu‘nu
gerçekleĢtirdi. Kadın sorunlarına iliĢkin kısa filmlerle baĢlayan forumda, MERKAM
Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü‘nün anlam ve önemi,
MERKAM‘ın etkinlikleri, dünyada ve Türkiye‘de istatistiklerle kadın gibi konularda
katılımcılara bilgi verirken MERKAM Yönetim Kurulu Üyesi ArĢ. Gör. Ayçin Civan,
Türkiye‘nin de imzaladığı CEDAW (BirleĢmiĢ Milletlerin Kadınlara KarĢı Her Tür
Ayrımcılığın Önlenmesi SözleĢmesi) üzerinde durdu. Forumun moderatörlüğünü
yapan Doç. Dr. AyĢe Gül Yılgör ise tarih içinde kadın sorunları ve Türkiye‘de
toplumsal cinsiyet eĢitliği sorunu hakkında konuĢtu. Forumda söz alan öğrenciler ise
kadın sorunları konusunda kendi deneyimlerinden örnekler verdiler; sorunların
çözümü için hem kadının hem de erkeğin eğitiminin gerekliliği ve kadınlar arasında
dayanıĢmanın önemi üzerinde ortak görüĢ belirttiler.
Aynı forum, Mut Meslek Yüksekokulu‘nda da eĢ zamanlı olarak yürütüldü. Burada
Yrd. Doç. Dr. Sema Önal ve Yrd. Doç. Dr. Zülal Erkan öğrencilerimizle bir araya
102
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
geldi. MERKAM tarafından gerçekleĢtirilen forumlarla kadın sorunlarının paylaĢılarak
çözülmesi yoluna gidildi.
MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar TANER’in Mersin’in ilk ve tek kadın Gazetesi
olan MERSĠN KADIN Gazetesi’nde Yayınlanan Yazısı
KADINA YONELIK SIDDETE SENENIN HER GUNU HAYIR!
Kadına yönelik Ģiddet, tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de hızını yitirmiyor.
Gün geçmiyor ki Ģiddet mağduru bir kadının öyküsü medyaya düĢmesin. Güldünya,
Unzile, Pippa, Münevver, Ģimdilerde Sevgi ve daha birçok adlarını saymakla
bitmeyecek,
bedenleri
üzerinde
çirkin
oyunlar
oynanan
kadının
öyküsü,
toplumumuzda yeterince iz bırakamıyor. Diğer birçok konuda olduğu gibi, kadına
yönelik Ģiddette de adam sendeci bir toplum olma yolunda hızla ilerliyoruz.
Oysa kadınlarımız Atatürk devrimleriyle güçlü bir statü elde etmiĢlerdi;
seçebiliyor - seçilebiliyorlardı, erkek egemen iĢ alanlarında varlıklarını gösterebiliyor,
güçlü platformlar oluĢturarak seslerini duyurabiliyorlardı. Cumhuriyet yıllarından
bugüne toplumsal statülerindeki erozyonun yanı sıra giderek Ģiddetin daha çok
muhatabı durumuna geldi kadınlarımız.
Memleketimizden kadın manzaralarına göz attığımızda; kadın çalıĢma
yaĢamında erkeklere göre çok gerilerde, bazı iĢ kollarında is bulma olanakları sınırlı,
bazı iĢ kollarında yükselme olanakları son derece kısıtlı, siyasette kadının adı yok.
Özellikle kırsal alanda erkek çocuk, kız çocuğa göre öncelikli tercih olmaktan öte,
erkek çocuklar sağlık, eğitim, aile mal varlığı üzerinde hak sahibi olmak ve benzeri
birçok konuda hep önde. Kız çocuklar henüz geliĢimlerini tamamlayamadan erken
evliliğe zorlanıyorlar, bir meta gibi alınıp satılıyorlar. Ülkemizde issizlik, dar gelir gibi
ekonomik kaynaklı sorunlar önce kadını vuruyor ve çoğu zaman Ģiddetin muhatabı
olmasını körüklüyor.
2007 yılında tamamlanan bir araĢtırmaya göre, Türkiye‘de her üç kadından biri
103
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Ģiddet görüyor. BaĢbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü‘nce
(KSGM) yürütülen araĢtırmaya göre de, ülke düzeyinde evlenmiĢ kadınların esleri
veya birlikte oldukları kiĢi (ler) tarafından maruz bırakıldıkları fiziksel veya cinsel
Ģiddet 42% iken, bölgelere göre bu iki Ģiddet biçiminden birinin yaĢanma oranı 26%
ile 57% arasında değiĢiyor. Dünya Sağlık Örgütü‘nün (WHO) farklı ülkelerdeki
araĢtırmaları, kadınların yaĢamlarının herhangi bir döneminde yasadıkları fiziksel
veya cinsel Ģiddet yaygınlığının 15% ile 71% arasında değiĢtiğini gösteriyor.
Türkiye‘deki sonuçlar da bu aralık içinde olmasına karĢın, ülkemizin bazı
bölgelerindeki fiziksel veya cinsel Ģiddet yüzdeleri, diğer ülkelerdeki Ģiddet
yüzdelerinin üzerindedir (Türkiye‘de kadına yönelik aile içi Ģiddet, KSGM, 2009).
Bizler Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi
(MERKAM), baĢta kadın olmak üzere, insan ve tüm canlılara karĢı her turlu Ģiddetin
karĢısında olduğumuzu vurguluyor ve sizlere 10 Mart 2009'da Mut Meslek
Yüksekokulumuzda
düzenlediğimiz
"Gelin
Sorunlarımızı
PaylaĢalım"
temalı
forumdan, bir öğrencimizin kadına yönelik Ģiddet konusundaki duygularını içeren
cümlelerini iletiyoruz:
GÜN IġIĞINA HASRET KADINLARIMIZ
Bir yaradılıĢ kanunudur Adem‘in bir adım önde oluĢu. Ama dengeyi de
sağlamaktır Havva‘nın bu dünyaya geliĢi. Asıl önemli olan da bu değil midir zaten?…
Ġnsanların birbirini tamamlaması…
Ama olmadı. Sağlayamadık dengeyi ve hâlâ da sağlayamıyoruz. Ġçimizdeki
ataerkil gücü yanlıĢ ve acımasızca kullanıyoruz. KonuĢamıyoruz, adımlarımız
izleniyor, kararlarımıza baĢka eller de etkide bulunuyor. Ama hani eĢittik? Ġnsan
Hakları Beyannamesinin ilk maddesi değil miydi ―Tüm insanlar eĢittir‖ diyen?
―Ġnsanlar arasında ayrımcılık yapılmaz‖ diyerek ―ikinci sınıf insan‖ olmanın önüne
geçmiyor muydu? OlmuyormuĢ! Yazılı kanunlar yalnız kâğıt üzerinde güzel
duruyormuĢ, hayata geçiremedikten sonra ne yararı var?
104
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Çoğu Avrupa ülkelerinden önce kabul ettik biz Medeni Kanunu. Oysa Medeni
Kanuna rağmen ―karı-koca arasına girilmez‖ ilkesini benimsedik. Hatta kaldırım
kenarında oturup karısını elindeki bıçakla 38 yerinden bıçaklayan kocaya polisler
dahil hepimiz seyirci kaldık. NeymiĢ ―araya girilmezmiĢ‖ deyip unuttuk ―yaĢama
hakkının önceliğini‖. Kadın bıçaklanırken, çocukları gözyaĢı dökerken elimizden hiç
bir Ģey gelmedi.
Bazen kuma olduk, bazen berdelin bir parçası…Bazen de törenin hem aktörü
hem kurbanı… Cenneti analarımızın ayakları altına serdik, ama onlara bu dünyada
gün yüzü gösteremedik!
Evet bazı kadınlar artık çalıĢıyor. Bazılarımızın ―söz hakkı‖ da var. Hatta
―sosyal hayata‖ da katılıyoruz. Hakkımızı arayıp sesimizi çıkartıyoruz. Ama hâlâ bu
ülkenin hem doğusunda hem de batısında hatta Ġstanbul‘un göbeğinde çoğu kadın
Ģiddete maruz kalıyor. Bu noktada hakların kullanımında dahi eĢitlikten söz
edemiyoruz. Bu dünyada tek bir kadının Ģiddete maruz kalması bile bütün kadınlığın
hatta insanlığın ruhunu zedelemez mi?
Hatırlayın çok değil daha yeni oldu. Yirmi birinci yüzyılda yaĢadık bu olayı.
Ġnsanlığın barıĢı için gelinlik giyerek ―temiz dünya‖ adına yürüyüĢe çıkan Ġtalyan
sanatçı PĠPPA‘yı hatırlayın. Tüm Avrupa ülkelerini gezdikten sonra parmağı dahi
çizilmeden bu yürüyüĢe devam ederken, Türkiye‘ye geldiğini hatırlayın. AkĢam bir
―mahluk‖ tarafından kaçırılıp tecavüz edildikten sonra boğazının kesildiğini unutmuĢ
olamazsınız. Toz bile olmayan o gelinliğe kan lekesini bizim insanımız bulaĢtırdı.
Sadece o mu? On üç yaĢındayken atmıĢ yaĢındaki bir ―yazarın!‖ tacizine maruz kalan
çocuk-kızımızı hatırlayın. On yedi aylık bir kız bebek bile insan olmayan ―mahluklar‖
tarafından cinsel tacize maruz bırakıldı. Burası sözün bittiği yer değil mi ? Varın
gerisini siz düĢünün.
Eğitim bile bazen çare olmaz Ģiddete. Gördük! Bir profesörün, bir kadın
105
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
doktoru odasına çekip, sırf nöbete geç geldi diye tokatladığını...
Aslında verilecek o kadar çok örnek, yaĢanmıĢ o kadar çok olay var ki….
Kapatın artık bir elinizle diğer kulağınızı. Söylenenler içerde kalsın. Açın gözünüzü en
yakınınıza, bacınıza ait değil namus. Onlara kötü bir Ģey yapıldığında erkeklenip,
baĢkalarına yapıldığında rahat olmayın. Vazgeçin artık kadını sadece bir cinsel obje
gibi görmekten.
Ünzile artık bilmem kaç koyun etmesin! Dünyayı kendi köyünün çitine kadar
farz etmesin! Ġhtiyacımız olan sadece biraz empati değil mi? Bunu yaptığınızda bile
onlara nasıl hak vereceksiniz görün.
Aslında onların bu sessizliği, çaresizliğin haykırıĢıdır. Hâlâ bir ümitle fark
edilmeyi bekliyorlar. Zaten hepimizi bu dünyaya bağlayan gün ıĢığı görmemiĢ
ümitlerimizin varlığı değil mi?
ÜMĠT KURÇEREN
Mersin Üniversitesi
Mut Meslek Y.O Öğrencisi
Prof. Dr. Bahar TANER
MERKAM Müdürü
MERKAM'dan Film Gösterimi: ‗Mor Yıllar‘
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=3478
Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM)
tarafından, Dünya ġiddet Günü kapsamında ―Mor Yıllar‖ adlı film gösterildi. Alice
Walker‘ın kitabından sinemaya uyarlanan ve yönetmenliğini Steven Spilberg‘in
yaptığı film, BüyükĢehir Belediyesi Kongre Sarayı‘nda 22 Aralık 2009 Salı günü
gösterildi.
106
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Filmi izlemeye gelenler arasında MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner ve
MERKAM üyelerinin yanı sıra MEÜ öğretim elemanları ve öğrenciler yer aldı. Film
gösteriminden önce bir konuĢma yapan Prof. Dr. Bahar Taner, Ģiddetin günümüzde
yoğun yaĢanan bir olgu olduğuna dikkat çekerek, Ģiddetin ne milliyet, ne gelir, ne de
yaĢ tanıdığını, Türkiye‘nin, Ģiddetin yoğun yaĢandığı bir ülke olduğunu söyledi.
―Kanımca canlılar aleminde Ģiddetin en bağdaĢamayacağı canlı türü insan. Tanrı
insana her Ģeyi vermiĢ; düĢünme yeteneğini, sorgulama yeteneğini, yaratıcı gücü ve
her Ģeyin ötesinde de iletiĢim gücünü. ġiddet göstermek insana hiç yakıĢmıyor‖ diyen
Prof. Dr. Taner, MERKAM olarak Ģiddetin her türüne, özellikle de aile içi Ģiddete ve
kadına yönelik Ģiddete hayır dediklerini vurguladı.
107
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Senaryosunu Menno Meyjes‘ın yazdığı, baĢrollerini Whopi Goldberg, Danny Glover,
Dana Ivey ve Oprah Winfrey‘in paylaĢtığı 1985 yapımı film, Whoopi Goldberg‘e en iyi
kadın oyuncu Altın Küre ödülünü kazandırmıĢtı. Irkçılık ve cinsiyetçilik ekseninden
kadına yönelik Ģiddetin ‗evrensel dokusu‘ üzerine gönderme yapan film, 1900‘lerin
baĢında beyazların ırk ayırımı ve Ģiddetine maruz kalan zenci erkeklerin, kadınlara
karĢı Ģiddet kullanımında nasıl ‗esas aktörler‘ haline geldiklerini çarpıcı bir Ģekilde
gösterirken Ģiddetin, ırkçılığı da aĢan cinsiyetçi yönünü de gözler önüne seriyor.
Böylece zenci kadınlar bir yandan beyazların (beyaz kadınlar da dahil) ırkçılığının
mağduru olurken diğer yandan zenci erkeklerin Ģiddetine uğruyor. Bu da seyirciye,
Ģiddetin iki yönlü yıkıcılığını gösteriyor.
Aile Ġçi ġiddet
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=2908
108
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Kadın Sorunlarını AraĢtırma ve Uygulama Merkezi (MERKAM) tarafından bugün Aile
Ġçi ġiddet konulu bir panel düzenlendi. Panelin moderatörlüğünü üstlenen FenEdebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi MERKAM üyesi Doç. Dr. AyĢe
Azman, öncelikle Ģiddetin tanımını yaparak Ģiddeti insan doğası ile iliĢkilendirdi.
Panelde Dr. Ayça Kurtoğlu, kadına yönelik Ģiddetin tarihçesi hakkında bilgi verdi ve
kadın hakları konusunda yaĢanan aĢamaları anlattı. Dr. Ayça Kurtoğlu ayrıca çeĢitli
parametrelere göre Türkiye‘deki kadına yönelik Ģiddetin bölgesel dağılımını açıkladı.
Bağımsız Kadın Derneği BaĢkanı Abide Necla Ölçer ise kadınlara uygulanan Ģiddet
konusunda dernek olarak yaptıkları çalıĢmalardan söz ederek çeĢitli illerdeki sığınma
evleri ve danıĢma merkezleri hakkında bilgi verdi.
109
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Ankara Kadın DayanıĢma Vakfı Üyesi Zehra Tosun da kadına yönelik Ģiddet
konusunda toplumda ve kültürümüzde var olan yanlıĢ inanıĢlar üzerinde durdu ve
110
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
tüm toplumda kadına yönelik geleneksel bakıĢ açısının değiĢtirilmesi gerektiğini
vurguladı. Panelin ardından MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner, katılımcılara
teĢekkür belgesi takdim etti.
Aslanköylü Kadınlar Sahnedeydi
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=2849
Mersin‘in Aslanköy Beldesinde yaĢayan ve yaĢları 30 ile 45 arasında değiĢen
Aslanköy Kadın Tiyatro Grubu, ilk kez Mersin Üniversitesi sahnesindeydi. Kadınlık
sorunlarını kendi yaĢamları ve gözlemlerinden yola çıkarak anlatan Aslanköylü
kadınlar, izleyenlerin beğenisini topladı.
111
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Aslanköy Kadın Tiyatro Grubu, ―Hasret Çiçekleri‖ adlı tiyatro gösterisini dün Prof. Dr.
Uğur Oral Kültür Merkezi‘nde sahneledi. Mersin Üniversitesi Kadın Sorunlarını
AraĢtırma Merkezi (MERKAM) tarafından organize edilen tiyatro gösterisini izlemeye
gelenler arasında Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dekanı ve MERKAM Müdürü
Prof. Dr. Bahar Taner, Aslanköy Belediye BaĢkanı Arif Abalı, MERKAM Yönetim
Kurulu üyeleri, üniversitemiz öğretim elemanları ve kalabalık bir öğrenci grubu yer
aldı. Prof. Dr. Bahar Taner‘in günümüzde kadınların yaĢadıkları çeĢitli sorunlara
değindiği açıĢ konuĢmasının ardından Aslanköy Kadın Tiyatro Grubu sahnede
yerlerini aldı.
112
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
113
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
YaĢamlarında hiç tiyatroya gidemeyen ve oyun izlemeyen Aslanköylü kadınlar,
Aslanköy Lisesi Müdürü Hüseyin Aslanköylü‘nün desteğiyle kendi oyunlarını yaratıp
oynamaya karar vermiĢler, ilk oyunları Kadının Çilesi‘ni Aslanköy Lisesi‘nde
sahnelemiĢlerdi. Tarlada çalıĢan, kocasından Ģiddet gören, toplumda saygınlıkları
olmayan kadınlar, kendi senaryolarını yazıp oynamaya baĢlayınca kamuoyu
tarafından tanınmaya baĢlanmıĢtı. ―Hasret Çiçekleri‖ adlı oyunda bu ortaya çıkıĢ
serüvenlerini anlatan kadınlar, dekor ve kostümlerini de gündelik yaĢamlarından
esinlenerek kendileri oluĢturdu. Tiyatro ekibinden Ümmiye Koçak‘ın yazdığı oyunda
sekizi yetiĢkin, ikisi çocuk olmak üzere 10 kadın oyuncu rol aldı, kadınlar, oyundaki
erkek rollerini de üstlendi.
114
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
Ġzleyiciler tarafından bol alkıĢ alan Aslanköy Kadın Tiyatro Grubu üyelerine, oyunun
sonunda MERKAM Müdürü Prof. Dr. Bahar Taner tarafından birer çiçek verildi. Bilet
satıĢlarından sağlanan gelir oyunculara takdim edildi.
MERKAM üyesi Prof. Dr. AyĢe Özcan‘dan Konferans: Cumhuriyet ve Kadın
http://193.255.128.4/icerik.php?hid=3336
Sağlık Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. AyĢe Özcan tarafından Eğitim Fakültesi
Konferans Salonu‘nda 26 Ekim Pazartesi günü ‗Cumhuriyet ve Kadın‘ konulu bir
konferans verildi. Konferansında Prof. Dr. Özcan, ülkemizde kadın hareketinin 19.
yüzyılın ikinci yarısında Tanzimat‘ın etkisiyle Batı tarzı yaĢamın egemen olduğu
Osmanlı‘nın üst sosyoekonomik sınıfındaki kadın kesimiyle baĢladığını söyledi.
Kadınların hak talebinin günümüze değin toplumun aydın ve muhafazakâr
kesimlerinden tepki topladığını kaydeden Prof. Dr. Özcan, 1923 yılında Meclis‘te
kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmesi ve aile hukuku düzenlemesi sırasında
115
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
yaĢanan tartıĢmaları örnek gösterdi. Meclisteki muhafazakâr görüĢün ―Her Türk,
milletvekili seçimine katılmak hakkına sahiptir. Türk kelimesinin içinde kadınlar da
vardır‖ ibaresine karĢı çıktığını söyleyen Prof. Dr. Özcan, tartıĢmalar sonunda bu
hakkı kadına ileride tanımak üzere ‗Her Türk‘ yerine ‗Her erkek Türk‘ ibaresinin kabul
edildiğini söyledi. Prof. Dr. Özcan, Türkiye‘de kadınların ancak 3 Nisan 1930 tarihinde
Yerel Yönetimlerde Seçme ve Seçilme hakkına, 4 Aralık 1934‘te de Milletvekili
Seçme ve Seçilme hakkına kavuĢtuğunu bildirdi ve kazandığı bu haklarla Türk
kadınının dünyanın pek çok ülkesindeki kadınlardan daha erken siyasal hak elde
ettiğini vurguladı.
Prof. Dr. Özcan, ―Cumhuriyetin ilk on yılındaki reformlarla kadın, yurttaĢlık hakkını
kazanmıĢ ve Türk toplumunun yeniden yapılanması sağlanmıĢtır. 1924 yılında
Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile kadın erkekle eĢit eğitim imkânına kavuĢmuĢ, 1926
yılında Türk Medeni Kanunu ile kadının sosyal yaĢamı çağın gerekleri doğrultusunda
116
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
yeniden düzenlenmiĢtir‖ dedi. Türkiye Cumhuriyeti‘nin, kadınıyla erkeğiyle tüm
toplumun varoluĢ mücadelesinin somutlaĢtığı bir eser ve proje olduğunun altını çizen
Prof. Dr. Özcan, ―Bu projenin en anlamlı yanlarından biri ise kadın-erkek eĢitliğinin
hedeflenmesidir. Devrimlerle birlikte yasal ve toplumsal değiĢim gerçekleĢmiĢtir.
Ancak zihniyet dönüĢümü tam olarak sağlanamamıĢtır‖ Ģeklinde konuĢarak ekledi:
―Devlete göre; tek geçerli yasa Medeni Kanun‘dur. Ancak, Medeni Kanun‘la çeliĢen
geleneksel ve dini yasalar ‗özel alan‘da (ailede) geçerli olmaya devam etmiĢ ve bu
yasalar, yerel toplulukların denetiminde kalmıĢtır.‖
Konferansında dünyadaki kadın haklarının geliĢimine paralel olarak Türkiye‘de de
yasalaĢarak yürürlüğe giren haklardan söz eden Prof. Dr. Özcan, 2002 yılında çıkan
Yeni Medeni Kanun‘un getirdiği değiĢiklikleri örnek gösterdi. Prof. Dr. Özcan, buna
göre eskiden ailenin reisi erkek iken Ģimdi yasal olarak kadın ve erkeğin aileyi eĢit
temsil ettiğini, evlilik içinde edinilmiĢ tüm mal varlığının kadın ve erkeğin müĢterek
117
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
KADIN SORUNLARINI ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZİ
(MERKAM)
malı olduğunu, kızını liseye göndermeyen erkeğe itiraz eden kadının kocasını ikna
edemezse mahkemeye gidebileceğini, kadının ev dıĢında çalıĢmak için artık
kocasından izin almak zorunda olmadığını, dahası kocası engellerse mahkemeye
baĢvurabileceğini, kadın zorla evlendirildiğine dair Ģikâyette bulunursa evliliğin iptal
edilebileceğini,
resmi
nikâh
belgesini
görmeden
dini
nikâh
kıyanların
cezalandırılacağını, evlenen kadının kocasının soyadı önünde kendi soyadını
kullanabileceğini,
kadının
boĢanma
talebiyle
mahkemeye
baĢvurabileceğini,
kocasından ayrı yaĢayabileceğini ve eve dönmesi için zorlanamayacağını söyledi.
Yeni Ceza Kanunu‘nun getirdiği değiĢikliklere de değinen Prof. Dr. Özcan, artık
tecavüz, taciz ve cinsel istismar durumlarında çocuğun rızası olabileceğine dair tüm
hükümlerin kaldırıldığını, Ģiddete uğrayan kadının polise, savcıya baĢvurarak Ģiddeti
durdurabileceğini, Ģiddet nedeniyle karakola baĢvuran kadını eve yollamak isteyen
polis hakkında görevini ihmalden iĢlem yapılabileceğini vurguladı. Prof. Dr. Özcan,
2005 yılında çıkan Yeni Türk Ceza Kanunu‘nun en önemli getirilerinden birisinin,
kadınlara karĢı iĢlenen suçların bundan böyle ‗toplumsal normlar‘ kapsamında değil,
‗kiĢilere karĢı iĢlenen suçlar‘ kapsamında değerlendirilmesi olduğunu belirtti. Ayrıca
kanun metninden ―kadın/kız ayrımı‖nın çıkartıldığını ifade eden Prof. Dr. Özcan, yine
bu kanunla, cinsel saldırıya uğrayan kadını namus gerekçesiyle öldüren aile bireyleri
ve akrabalarının artık haksız tahrik indiriminden yararlanamayacağını bildirdi. Prof.
Dr. Özcan, 1998 yılında çıkan 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun‘un ailede
Ģiddet gören bireylerin korunmasını düzenlediğini sözlerine ekledi; 2004 yılında
Anayasanın 10. Maddesi‘ne eklenen ―Kadınlar ve erkekler eĢit haklara sahiptir.
Devlet, bu eĢitliğin yaĢama geçmesini sağlamakla yükümlüdür‖ ifadesi ile devletin
böylece gerekli tedbirleri alma yükümlülüğünü üstlendiğini kaydetti.
118