B- Biyolojik çeşitlilik korunacak Balıkçılığa kısıtlı alanlar, aşırı avlanan türlerin geri kazanılmasına yardımcı olacak. Bu durum, tür çeşitliliği ve doğal yetişme alanları içinde sağlıklı gelişimi de sağlayacak. C- Ekosistem hizmetlerine katkıda bulunacak Canlıların kendi aralarındaki ve çevreyle olan ilişkilerinin oluşturduğu ekosistem üzerindeki baskının azalmasını sağlayacak ve koşulların iyileşme sürecine katkı verecek. Dünyada balıkçılığa kısıtlı alanlardan bazı önemli veriler: • Sicilya’da sadece trol balıkçılığına kısıtlanan Castellammare Körfezi’nde 4 yıl içinde dip balıklarında 7 kat artış olduğu saptanmıştır. • Avustralya’da balıkçılığa kısıtlı alanlarda iki yıl içinde balık nüfusunda 2 kat artış gözlemlenmiştir. • Fransa ve İspanya’daki balıkçılığa kısıtlı alanlarda üreyen balıklar, bu alanların 2,5 kilometre dışına kadar taşmıştır. • ABD, Santa Barbara’daki balıkçılığa kısıtlı alanda yapılan araştırmalar, alandaki balıkların, alan içinde yer almayan bölgelerdekilerden daha fazla sayıda ve daha büyük olduklarını ortaya koymuştur. D- Eğitim ve araştırmaya destek olacak Balıkçılığa kısıtlı alanlar; ekosistem, balık stoklarında iyileşme, balıkçıların faaliyetleri ve gereksinimleri gibi süreçler ve konular hakkında bilgi toplama olanağı sunacak. Böylece ihtiyaçlar daha kolay ve çabuk belirlenecek, gereken önlemler zamanında alınacak. E- Anlaşmazlıklar azalacak Bu alanlar, balıkçılık haricindeki kullanımlar için alan tahsisi ve balıkçıların kendi aralarındaki haksız rekabetin önlenmesi gibi nedenlerle; balıkçılar ve balık kaynaklarının diğer kullanıcıları arasındaki anlaşmazlıkların giderilmesine önemli oranda katkı sağlayacak. • İspanya (Alikante)-Tabarka’da 1996-2002 yılları arasında yapılan çalışmalar, balık yoğunluğunun koruma sağlanan ve balıkçılığın sınırlandırıldığı bölgelerde diğer alanlara göre 1,2 kat daha fazla olduğunu göstermiştir. Tabarka örneğinde, alanda yapılan düzenlemelerin Orfoz, Beyaz Lahos, Kara Lahos, Kupez, ve Isparoz gibi türler üzerinde pozitif etki yarattığı kaydedilmiştir. • ABD Kaliforniya’da yapılan araştırmalar belli alanların balıkçılık faaliyetine kapatılmasının hem balıkçılar hem de balıklar için karşılıklı fayda sağladığını ortaya koymuştur. Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Alparslan Türkeş Cad. 31. Sok. 10 nolu Hizmet Binası 06510 Beştepe / Yenimahalle / Ankara Tel: 0 (312) 222 12 34 Faks: 0 (312) 222 26 61 www.ozelcevre.gov.tr www.dka.gov.tr 5 SORUDA “Balıkçılığa Kısıtlı Alanlar “ Türkiye’nin Deniz ve Kıyı Koruma Alanları Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi 1 “Balıkçılığa kısıtlı alan” nedir? Balıkçılığa kısıtlı alanlar; belli bir deniz alanının belirgin bir balıkçılık etkisinden korunması ve doğal özelliklerinin muhafaza edilmesi için belirlenen alanlardır. 2 Balıkçılığa kısıtlı alanların amacı nedir? Temel amaç, alanın korunmasına ve böylece balıkçılığın gelişmesine orta ve uzun vadede destek sağlamaktır. 3 Hangi alanlar balıkçılığa kısıtlanabilir? • Biyolojik çeşitliliğin zengin olduğu, pek çok türün bir arada yaşadığı alanlar, • Yok olma tehlikesi taşıyan veya tehlike altında olan bazı türlerin bulunduğu alanlar, • Endemik (sadece belirli bölgelerde görülen) türlerinin bulunduğu veya nadir özelliklere sahip alanlar, • Bilimsel, kültürel, estetik ve eğitsel açıdan ayrıcalıklı öneme sahip alanlar, • Doğal olaylar ya da insan etkilerine karşı yüksek kırılganlık taşıyan alanlar, balıkçılığa kısıtlanabilir. 4 Balıkçılığa kısıtlı alanlarda bütün balıkçılık faaliyetleri yasaklanır mı? Hayır, bu alanlar, her türlü balıkçılık faaliyetinin yasaklandığı alanlar demek değildir. Bu alanlarda, herkesin başına buyruk biçimde istediği av aracıyla ve istediği miktarda avcılık yapması ve bunun neden olduğu verimsizlik ve doğa tahribatını engellemek üzere özel düzenlemeler yapılır. Bu alanlar, balıkçılığın gelişmesi için, balıkçılık yönetiminin en önemli amaçlarının (eşitlik, korumacılık, kârlılık, çevrecilik vs) en üst düzeyde dikkate alındığı, orta ve uzun vadede balık stoklarına ve balıkçılara büyük faydalar sağlayan özel düzenlemelerin tavizsiz uygulandığı alanlardır. 5 Balıkçılığa kısıtlı alanların ne gibi faydaları olacak? A- Balık verimi artacak ve sürdürülebilir balıkçılık gelişecek • Orta ve uzun vadede balıkçılığa kısıtlanmış bu alanlarda balık türü sayısı, miktarı ve değeri artacak. • Erişkin türler zamanla korunan alanların dışına taşacak ve balıkçılığa çok önemli katkı ve verim sağlanacak. • Türlerin doğal yetişme alanlarının korunması sayesinde bu alanlarda üretim artışı gerçekleşecek. • Genç balıkların mevcut balık nüfusuna katılımı artacak, ergin balık nüfusunun bir kısmı korunacak. • Ticari ve ticari olmayan türler için sığınak oluşturacak. • Balık stoklarının korunmasına yardımcı olacak. • Balıkçılık yönetiminin olası hatalarından kaynaklanacak olumsuz sonuçları azaltacak.