ÇOCUK RUH SAĞLIĞI Öğr. Gör. Özlem BOZYER

ÇOCUK RUH SAĞLIĞI
Öğr. Gör. Özlem BOZYER
İÇERİK:
•
•
•
•
•
•
•
Temel Kavramlar Ve Açıklamalar
Geçm şten Günümüze Ruh Sağlığı ve Ruhsal Bozukluklar
Ruh Sağlığı Bozukluğu Kuramları
Ruh Sağlığının Özell kler
Çocuk Ruh Sağlığını Etk leyen Faktörler
Dünya’da ve Türk ye’de Ruh Sağlığının Görünümü
Ruh Sağlığı K ş ler Arası İlet ş m
KAZANIMLAR:





Ruh Sağlığı ile ilgili kavramları tanımlar, öğrenir.
Ruh Sağlığı ve ruhsal bozukluğun tarihsek gelişimini açıklar.
Ruh Sağlığı ile ilgili başat kuramları öğrenir ve içeriğini açıklar.
Çocuk Ruh Sağlığını etkileyen faktörleri sıralar.
Ruh Sağlığının dünyadaki ve Türkiye’deki durumunu betimler
İNSANI OLUŞTURAN UNSURLAR NELERDİR?
İnsanı oluşturan üç temel b rleşen: b yoloj k, ps koloj k, sosyal unsurlardır. Buna göre;
nsan b yo-ps ko-sosyal b r varlıktır. İnsan b yoloj k, ps koloj k süreçler le b rl kte toplumda
var olur.
Hem sağlıkta hem de ruh sağlığında üç unsur birbirinden ayrı düşünülemez. Bir alanda
yaşan sorun diğer alanları da etkiler. Psikolojik çarkın dişlilerinden biri kırıldığında, sosyal ve
biyolojik çarkın dönüş hızını etkileyecektir. Bu nedenle çarkın kırılan dişlisinin tamir edilmesi
gerekir. Örneğin: disleksi ( Biyolojik çark) sorunu yaşayan bir çocuğun, çevresindekilerin
bilinçsiz olmasından dolayı ailesi, arkadaşları, öğretmenleri tarafından aptal, gerizekalı olarak
nitelendirilmesi ruh sağlığı açısından önemli bir sorundur. Çocuğun biyolojik çarkından
kaynaklanan sorun zamanla çevresiyle iletişim kesmesine ( Sosyal çarkını etkileyecek) son
olarak da psikolojik çarkını etkileyecektir. Bununla ilgili örnekler çoğaltılabilir. Örneğin
1
sosyal çarkındaki sorundan dolayı sosyal fobi yaşayan bir çocuğun toplum önünde aşırı
terleme, başkasının dalga geçeceği düşüncesi nedeniyle konuşamama.. gibi nedenlerle
biyolojik çarkını, sağlıksız sosyal iletişim yetersizliği de psikolojik çarkını etkileyecektir.
Dolayısıyla bu çocuğun sağlıklı ruhsal haline geri dönmesi için. Sosyal çarkındaki dişlinin,
sosyal fobinin düzeltilmesi gerekmektedir.
TEMEL KAVRAMLAR VE AÇIKLAMALAR
İnsan sağlığını, çocuk ruh sağlığını anlayab lmek ç n temel kavramları b lmek gerek r.
1.Sağlık: Herkes n üzer nde uzlaştığı sağlık ter m olanaksızdır. Dünya sağlık örgütün göre;
yalnızca hastalık ya da zayıflığın bulunmaması değ l. F z ksel, sosyal, ruhsal açıdan tam y
olma hal d r. İnsanların büyük kısmı sağlığı hasta olmamak olarak tanımlar.
2. Ruh Sağlığı: Mental Health – Akıl Sağlığı. Dünya Sağlık Örgütüne göre ruh sağlığı:
b rey n sah p olduğu yeteneğ kullanab lmes , yaşamındak olağan stres ver c durumlarla baş
edeb lmes , üretken ve ver ml çalışab lmes , ç nde yaşadığı topluma katkı sağlayab lmes n
çeren y olma hal d r.
3. Ruhsal Bozukluk: İk grupta toplanılab l r.
İlk grup, haf f bel rt ler olan, b rey n yaşamını daha az olumsuz etk leyen b r bozukluktur.
İk nc grup, daha yoğun bel rt ler olan, k ş n n şlevsell ğ n olumsuz yönde etk leyen, kl n k
olarak tanımlanan bozukluktur. Ruhsal bozukluk b rey n öneml ölçüde kötü h ssetmes ne
neden olan, b rey n şlevsell ğ n olumsuz yönde etk leyen kl n k bozukluklardır. (WHO) Her
nsan hayatının bel rl dönemler nde depresyon yaşar. Ruhsal bozukluk, depresyon olarak
tanımlamak ç n:



Uzun sürel
İşlevsell ğ y t rme
Gündel k yaşamı etk leme g b bel rt ler n olması gerek r.
Öneml : Her ruhsal sorun ruhsal bozukluk değ ld r.
2
4. Ps kopatoloj : ruhsal bozukluk, davranışsal bozukluk, akıl hastalığıyla eş anlamlı olarak
kullanılsa da; Normal dışı davranışları, düşünceler , duyguların oluşumlarını nceleyen
b l msel d s pl nd r. Nasıl kanser tıp araştırıyorsa; normal dışı davranış, duygu, düşüncen n
doğasını ps kopatoloj nceler.
5. Gel ş msel Ps kopatoloj : Normal- normal dışı davranış henüz tam anlamıyla
tanımlanab lm ş değ ld r. B r şey anormal olarak n telend rmek ç n, normal şley ş n b lmek
gerek r. Gel ş msel ps kopatoloj ruhsal bozuklukların daha bütüncül olarak anlaşılab lmes
ç n normal gel ş m sürec n n b l nmes gerekt ğ n savunur.
6. Çocuk: Gelişim psikolojisi, yaşam boyu gelişim anlayışına uygun olarak, döllenmeden
ölüme kadar geçen süreçte bireyin geçirdiği biyolojik, bilişsel ve sosyal-duygusal değişim ve
gelişimleri inceler. Bu çerçevede belli gelişimsel dönemlerdeki bireyi farklı kavramlarla
adlandırır. Örneğin, fetus, bebek, çocuk, ergen, yetişkin gibi. Yaşam boyu gelişim çizgisinde
çocuk, iki yaş ile ergenlik dönemi arasındaki bireyleri tanımlamak için kullanılmaktadır
(Santrock, 1997). Çocuk, k yaş le ergenl k arasındak b reyler tanımlamak ç n kullanılır.
B r zaman aralığına sığdırmak yanlış olmasa da eks k olacaktır. Çocuk, b rey n sonsuzluğa
uzantısıdır.
7. Çocuk Ruh Sağlığı: Ruh Sağlığı, Bozukluğu genell kle yet şk nler ç n kullanılmıştır.
Zamanla bu anlayış değ şm şt r. Ter m bütün gel ş msel dönemlerde kullanılmaya
başlanmıştır. Çocuk ç n kullanılan tanımda genel ruh sağlığı tanımından farklı değ ld r.
Çocuk Ruh Sağlığı bebekl k, çocukluk, ergenl k dönem n kapsamaktadır. 0-18 yaş arası
çocuklar yetenek, şlevsell k, üretken, ver ml olab lmes . A t olduğu döneme uygun
davranışsal, duygusal, b l şsel özell kler göstermes d r.
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE RUH SAĞLIĞI
İlkel çağlarda ruhsal bozukluğu olan k ş ler n ç ne kötü ruh g rd ğ ne nanılmaktaydı.
Ruhsal bozukluk doğaüstü güçlere atfed lmekteyd . Yaşayab len, k ş n n z hn n kontrol
edeb len şeytan benzer kötü b r varlığın olduğu. Şeytan çıkarma törenler . Man ler, dualar,
aşırı gürültülü sesler yapılır. K ş ye acı çecekler ç l r, şkence uygulanırdı. H pokrat ruhsal
bozukluğu d n , batıl nançlardan ayırarak tıbb b r açıklama get rm şt r. Ruhsal bozukluğun
k ş ye tanrı tarafından ver lm ş b r ceza olmadığını, d ğer hastalıklar g b doğal neden n
olduğunu ler sürmüştür. Somatogenez h potez n lk kez d le get ren k ş d r, H pokrat. Ruhsal
hastalıkların ps koloj k değ l, b yoloj k olduğu görüşü. Ruhsal bozukluklar beyn n ürünüdür.
Beyn n şley ş , ruhsal bozukluklar dört sıvının dengel olmasına bağlıydı. Bunlar kan,
kara safra, sarı safra ve balgamdı. Örneğ n, kara safra fazla se melankon , sarı safra fazlaysa
huzursuzluk, kaygı oluşmaktaydı. Ruh sağlığına katkı yapmış olsa da ruhsal sağlığın doğası
daha karmaşıktır. Sadece b yoloj yle açıklanamaz.
Ortaçağa gel nd ğ nde, kötü ruh, şeytancılık anlayışı daha c dd b r boyut almıştır.
İnsanın ç ne şeytanın g rd ğ ne, cezalandırıldığına nanılmaktaydı. İnsanlar d r d r
yakılmakta, ağır cezalar ver lmekteyd . Aydınlanma Çağı le tablo yavaş yavaş değ şmeye
başladı. B l msel gel şmeler ruhsal bozukluklara bakışta da değ şmelere neden oldu.15, 16.
3
yüzyılda açılmış cüzzam hasta haneler o zaman k adıyla tımarhanelere dönüştürülmeye
başlandı. Yalnız ruhsal bozukluklarla lg l açıklamalara ve tımarhanelere halkın bakışı h ç ç
açıcı değ ld . 18. yy’ın sonlarında P nel lk kez modern anlamına yakın akıl hasta hanes n
devreye soktu. Hastalar z nc r nden kurtulup moral tedav s uygulanmaya başlanmıştır. 19.
yüzyılın sonu 20 yüzyılın başlarında S. Freud g b hek mler ruhsal bozuklukta ps koloj k
faktörler ne etk l olduğunu söylem şlerd r. (Ps kogenez h potez .) Günümüzde ruh sağlığı
bozukluklarından se b yoloj k, ps koloj k, sosyal faktörler n etk s olduğu b l nmekted r.
19. yüzyıla kadar çocuklar küçük yet şk nler olarak görülmüş ve yet şk nler n bütün
sorumlulukları çocuklara da yüklenm şt r. Çocuk Ruh sağlığını anlayab lmek ç n çocuk
kavramının tar hsel süreç ç ndek değ ş m n b lmek gerek r. Orta Çağda çocuklar kumar
oynamak, s gara çmek dah l olmak üzere yet şk nlerden beklenen davranışlar beklenm şt r.
Doğum ve bebek ölüm oranları yüksek olduğundan altı yaşından küçük çocuklar a le üyes
olarak kabul ed lmey p sütannelere ver lm şt r. C nsel organlarıyla oynamamaları, etrafta
gez nmemeler ç n k yaşına kadar kundaklanmıştır. Özürlü ve evl l k dışı bebekler ölüm terk
ed lm şt r. Yet şk n c nsel eylemler n zlemeler ne hatta zaman zaman katılmalarına z n
ver lm şt r, ortaçağda. Çocuk huysuzluk ed p ağlarsa ç nde kötü ruhlar olduğuna nanılmıştır.
Çocukların yet şk n olduğuna nanılmıştır. ( Ressamların ç z mler ndek kıyafetler) Farklı
dünya yapılarının, düşünce, davranış ve duygularının olduğu hmal ed lm şt r. Aynı
dönemlerde Doğu Dünyasında durum oldukça farklıdır.
Örneğ n İbn S na eserler nde çocuklara özenle bakılması gerekt ğ n , öfke
patlamalarının yatıştırılması gerekt ğ ve yetenekler n n desteklemes gerekt ğ üzer nde
durmuştur. Günümüz anlayışına uygun b r yaklaşımdır. Batı Dünyasında 17. yüzyılla b rl kte
çocuğa bakışta değ ş kl kler olmaya başlamıştır. 18. 19. yüzyılda ün vers teler çocukların
masum varlık olduğunu d le get rm şlerd r, kundaklamadan vazgeç lm şt r. Çocukluk kavramı
yet şk nl k kavramından yavaş yavaş ayrılmaya başlanmıştır.
SORU: Ortaçağın çocuğa yönel k düşünce ve uygulamaları günümüzde var mıdır?
Varsa nelerd r?
RUH SAĞLIĞI ERKEN DÖNEM KURAMCILARI
Jhon Locke (1632- 1704): Çocuk Boş levha g b d r, Dogmat k düşünce yoktur. Ruhsal Sağlık
ve bozuklukta ç nde bulunduğu çevre etk l d r.
Jean Jac. Rousseau (1712- 1778): Çocuklar özünde y d rler. Büyümeler n n doğal olması
ç n çok az ebeveynler n n desteğ ne ht yaçları vardır.
Darw n (1809- 1882): İy bakım gören çocukların d ğerler ne göre daha şanslı olduklarını
bel rtm şt r. Çocuklar d ğer türler g b farklı özell klere sah pt r.
SORU: Çocuk Ruh Sağlığının Ayrı B r B l m Olarak Kabul Ed lmes
Gec k lm şt r?
Neden
Nedenler :
1. Ruhsal bozuklukların yet şk nlere atfed lmes . ( Hala bu tarzda bakış açısı söz konusu)
4
2. Ps kanal t k kuramcıların man , depresyon g b duygu bozukluklarının çocuklarda
görünmes n n olanaksız olduğunu savunması.
3. Çocuklardak ps koloj k durumu gel ş m sürec n n olağan özell ğ olarak görmeler .
4. Çocuk ruh sağlığına l şk n pol t kaların gel şt r lmem ş olması.
ÖNEMLİ: Her kuramın ruhsal sağlıkta ve bozuklukta yalnıza bir ya da birkaç boyuta
odaklandığını görmekteyiz. Oysa ruh sağlığında bütüncül bir şekilde kuramlardan
yararlanmak gerekmektedir.
RUH SAĞLIĞI BOZUKLUĞU BAŞAT KURAMLAR
B yoloj k Kuram: Somatogenez h potez n n devamıdır. Ruhsal bozuklukların temel nde
b yoloj k yapı vardır. Tedav de b yoloj k yaklaşımlar terc h ed l r. Nörok myasal laçlar. (
Günümüzde hasta hanelerde kullanılan tedav . Ps k yatr .)Ps koloj k ve sosyal faktörler göz
ardı etmes nden dolayı eleşt r leb l r.
Ps kod nam k Kuram: Freud tarafından gel şt r len kuramın temel sayıltısı ruhsal
bozukluğun b l nçaltı çatışmalardan kaynaklandığıdır. Çocuklarda ruhsal bozukluk
gel şeb lmes ç n bel rl yaşa gelmeler gerekt ğ n savunmaktadır. Yet şk nl kte görülen
ruhsal bozuklukların çocuklukta yaşanan travmalardan kaynaklandığını düşünmekted r.
İnsanların C nsell k ve saldırganlık çgüdüler vardır. Bunları d olarak tanımlayan Freud,
c nsell k ve saldırganlık güdüler n n bastırılması gerekt ğ n söyler. Süperego toplum
kurallarını oluştururken , ego d ve süperego arasında dengeley c nokta konumundadır.
Dengelemek ç n genell kle nsanlar Savunma Mekanızmalarını kullanırlar. Çoğu nsan
savunma mekan zmalarını kullandığının farkında değ ld r. Savunma mekanızmasını
kullanmak ruhsal bozukluğun önüne geçt ğ g b , aşırı şek lde savunma mekan zmalarına
başvurmak ruhsal bozukluğa neden olmaktadır.
Ps kod nam k kuram ruhsal sağlığın sosyal ve b yoloj k yönler göz ardı etmes nden dolayı
eleşt r l r. Ayrıca çocuk ruh sağlığı bozukluğunu kabul etmemes ve c nsell k, saldırganlık
üzer nde fazla durması d ğer eleşt r lme nedenler d r.
Ps kod nam k Kuram- Savunma Mekan zmaları: Örneğ n, sınavdan kötü b r not aldığında.
«Demek k yeter nce hazırlanmamışım, b r dahak sefere daha y hazırlanırım» Ego savunma
düzenekler n devreye sokar. B l nçaltı düzey nde gerçekleş r. Düzenekler n sürekl , b l nçl
olarak kullanılması ruh sağlığı açısından zararlıdır.
Savunma Mekan zmalarına yet şk nler, çocuklardan daha fazla başvurmaktadır. Savunma
mekan zmalarının bazıları aşağıdak g b d r.
Ödünleme: İnsanlarda iletişim kurmakta zorlanan bireyin derslerinde başarılı olması.
Bastırma: Savaşa katılan askerin askerlik anılarını hatırlamaması
Yön değiştirme: Müdüre kızan öğretmenin sinirini öğrencilerden çıkarması.
Gerileme: Yeni doğmuş kardeşi olan çocuğun altını ıslatması, parmak emmeye başlaması.
Davranışçı Kuram:
5
Watsons, Sk neer, Pavlow tems lc ler vardır.Bu kurama göre bütün davranışlar g b normal
dışı davranışlar öğren lm şt r. (Locke boş levhasına benzer.)Ruhsal bozuklukların nedenler n
açıklamaktan çok, normal dışı davranışın değ şt r lmes üzer nde dururlar. Fob ler, yoğun
düşünsel- davranışsal takıntılar ve z h nsel yeters zl k g b bazı engel gruplarının eğ t m nde
yoğun olarak kullanılan b r yaklaşımdır.
B l şsel Kuram:
Yaşanan olayın gerçeğ n ne olduğu değ l. B rey tarafından nasıl algılandığı öneml d r.
İnsanın duyguları davranışlarını ve düşünceler n bel rler. B l şsel kuram ruhsal bozuklukların
temel nde yanlış nanç ve düşünceler n olduğuna nanılır. Kurama get r len eleşt r . Geçm ş
yaşamı yeter nce d kkate almadığı ve gerçeğ n her zaman düşünceyle değ şt r lemeyeceğ
yönünded r.
Varoluşçu Kuram:
Paul Satre, Albert Camus öncülük ett ğ felsef akım olan varoluşçuluğun ps koloj de
öneml tems lc ler R. D. La ng ve Rollo May’d r. Ayrıca Irw n Yalom. Varoluşçu kurama göre
her nsan kend davranışının kontrolünü ve sorumluluğunu taşır. Ruhsal bozukluğun tek
ölçütü b reyd r. B rey sorununu b ld rmed kçe ruhsal bozukluk çözülemez.
Sosyo-Kültürel Kuram:
Hem ruhsal sağlık hem de ruhsal bozukluk b rey n ç nde yaşadığı a le, toplum ve
kültür tarafından şek llen r.
S stem Kuramı:
Gestalt, bütün demekt r. Bütün parçaların toplamından oluşur. Örneğ n: beden m z tek
tek organlardan oluşmakta; ancak organların toplamından daha büyük, farklı yapı ve şley ş
serg lemekted r. S stem kuramına göre Ruhsal bozukluk b yoloj k, ps koloj k, sosyal r ks
faktörünün b rleş m nden oluşur.
SORU: Değindiğimiz kuramlardan hangisine kendinizi yakın buluyorsunuz, Neden?
RUH SAĞLIĞININ ÖZELLİKLERİ
1. B rey n yetenekler n etk l kullanab lmes gerek r.
6
2. B rey n g z lgüçler n açığa çıkarması gerek r. ( Kend s nde var olan henüz açığa
çıkmamış özell kler n )
3. Yaşamın olağan güçlükler le baş edeb lmes gerek r.
4. Üretken ve ver ml çalışab lmes gerek r.
5. B rey n ç nde yaşadığı topluma katkı sağlaması gerek r.
6. B rey n gel ş msel dönem ne uygun davranışsal, b l şsel, düşünsel özell kler
göstereb lmes n gerekt r r.
7. B rey n sosyal çevres le uyum çer s nde olması gerek r.
8. B rey n sağlıklı sosyal let ş m kurması gerek r.
KORUYUCU RUH SAĞLIĞI
Hastalığın y leşt r lmes kadar önlenmes d r. Ne kadar çok etk l önleme çalışması
yapılırsa o kadar az hastalık oluşacaktır. Özell kle koruyucu ruh sağlığı, Çocuk ruhsal
bozuklukların önlenmes nde kullanılmaya başlanmıştır. G derek öneml hale gelmeye
başlamıştır.
SORU: Koruyucu Ruh Sağlığı Açısından Çocuk Gel ş mc Olarak Neler Yapab l rs n z?
ÇOCUK RUH SAĞLIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Kalıtımsal faktörler hem ps koloj k, f z ksel yönden etk ler. Ps koloj k etk üzer nde
pek durulmamaktadır. Örneğ n, ş zofren . %100 b r oran söz konusu değ l, ama yatkınlık söz
konusudur. Bu nedenle b rey n ruh sağlığını anlamada a len n b yoloj k öyküsünü b lmek
gerek r. 23 tek 23 ç ft kromozon D z l ş nde, yapısında bazı problemler olab l r. Örneğ n,
Down sendromu. Kromozonlardan oluşan bozukluk ruhsal bozukluk olarak değerlend r lmez.
Ama z h nsel, f z ksel yönden yeters zl ğ olan b rey dolayısıyla bu durumdan ps koloj k
olarakta etk lenecekt r.
7
Her nsanda b nlerce normal gen bulunmaktadır. Bunların yanında değ ş me uğramış
genlerde söz konusudur. Çevresel faktörler, kalıtım. H roş ma. Bazı doğan çocukların baş
bölges n n normalden büyük olması, z h nsel ger l klere neden olmuştur.
Koruyucu ruh sağlığı, çocuğu ncelerken sadece doğum sonrası değ l, doğum önces
ve doğum anı d kkate alınmalıdır. S gara, alkol, kontrolsüz laç kullanma bebeğ n gel ş m
etk lemekted r. Ham lel kte s gara kullanan anneler n çocuklarının 200 gr daha az k loda
doğduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ham lel k dönem mde aşırı stres, depres f halde olmak ler de
çocuğun depresyon ve duygu-durum bozukluğu gözükme oranın artması söz konusudur.
Prematüre doğum, küvezde kalma, düşük doğum ağırlığı f z ksel hem de ruhsal
gel ş m n olumsuz yönde etk leyecekt r. Doğum sonrası depresyon. Çocuğu kabul etmekte
zorlanmakta, uyum sağlayamamakta, reddetmekte
TAVSİYE KİTAP: SİYAH SÜT- ELİF ŞAFAK ( Ham lel k sonrası depresyon h kayes )
İş tme, görme, z h nsel, f z ksel engel b rey n ruhsal durumunu etk lemekted r.
Neden ben herkes g b değ l m? Sorusu en çok sorulan sorudur.
Yalnız her engell b rey ruhsal sorun yaşayacağını söylemek doğru değ ld r. Hayata normal
b r nsandan daha y uyum sağlayab l r.
Z h nsel yeters zl ğ olan çocukta öğrenme sürec nde sorun yaşama, çevres ne da r
sınırlı b lg s olma, sorunlarını çözememe, başkasına bağımlı olma, topluma uyum
sağlayamama g b özell kler ruhsal bozuklukları beraber nde get r r.
Yorumlama, değerlend rme dah ruh sağlığını etk ler. Örneğ n, öğretmen n kend s ne
kızmasını b r çocuk daha çok ders çalışmalıyım d ye yorumlarken d ğer öğretmen n kend s n
sevmed ğ n , aptal olarak gördüğü şekl nde yorumlayab lmekted r.
Karamsar- iyimser, dışa-dönük, içe-dönük şeklinde tanımlarız insanları, kendimizi.
Kişilik özellikleri ruh sağlığını etkileyen önemli bir faktör Karamsar bir yapıya sahipseniz
başınızdan geçen olayları depres f b r şek lde yorumlama ht mal artacaktır. Bu nedenle
çocukları değerlend r rken d ğer faktörler n yanında k ş l k özell kler n b lmek gerek r.
DÜNYA’DA TÜRKİYE’DE RUH SAĞLIĞININ GÖRÜNÜMÜ
Dünya genel nde ruhsal bozukluğun görülme oranı %24’tür. Türk ye’de %17. Brez lya, Ş l
g b gel şmekte olan ülkelerde ruhsal bozukluğun oranı d ğer ülkeler n 2 katıdır.
SORU: Pek , Ruhsal bozukluğu sadece gel şmekte olan ülke olmasına bağlamak doğru
mudur?
Örneğ n Güney Kore gel şm ş b r ülked r; fakat nt har oranlarının en fazla olduğu ülked r.
Sosyal statü ed nme düşünces , kültürü bunda en büyük faktör olduğu ortaya çıkmıştır.
Türk ye’de ruhsal tedav başvuru sayısı 4,2’d r.
8
Kadınlarda görülme oranı daha yüksekt r. Bölgeler yerleş m t p ruhsal bozukluk görülme
oranını etk lemekted r.
1998 yılında Sağlık Bakanlığının yaptığı araştırmaya göre 2-3 yaş çocuklarında sorunlu
davranış görülme oranı %10,9’dur. 4-18 yaş çocuklarında ruhsal sorun görülme oranı
%11,3’tür. Fakat bu ver ler n kayıt altına alınan ver lerden oluştuğu unutulmamalıdır.
Çocuklarda ruh sağlığının görünümü k şek lded r:
B r nc s çe yönel m sorunlar ( İçe kapanma, depresyon, kaygı)
İk nc s dışa yönel m sorunlar (suça yönel k davranışlar, saldırgan davranışlar, yıkıcı
davranışlar) Çocukların ruhsal bozukluklarda verd ğ tepk yet şk nlerle kıyaslandığında
farklılık göstermekted r. Yet şk nler daha ruhsal bozukluklarda çe yönel m hal ndeyken
çocuklarda ruhsal bozukluk hem çe hem dışa yönel m şekl nde ortaya çıkab l r.
Türk ye’de 2-3 yaşta ruhsal bozuklukta tedav , yardım ç n h ç başvuru yoktur. 4-18 yaşta
başvuru oranı %0.2 d r.
SORU: Başvuru oranının %0,2 olmasının neden ned r?
ÇOCUKLARDA SEÇİCİ KONUŞMAZLIK
Seç c konuşmazlık sorunu olan çocuklar ruhsal bozukluğu olmamasına rağmen, sözel let ş m
kuramayab l rler. Bu nedenle konuşamayan her çocuğu ruhsal probleml olarak görmek doğru
değ ld r. Örneğ n, yeme bozukluğu büyük oranda a le ç let ş m bozukluğuna tepk olarak
oluştuğu sonucuna varılmıştır.
KAYNAKÇA:
Babaoğlu, A. (2002). Ps k yatr Tar h . İstanbul: Okuyanus Yayınları.
Aydın, N. H. B. (2003). Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Çocuk Ruh Sağlığı. Anadolu Ün vers tes Yayını
Çocuk Ruh Sağlığı TUİK ver ler
Yörükoğlu, Atalay. ( 2014) Çocuk Ruh Sağlığı. Özgür Yayınları
9
10