Anatomy Lecture Notes For Biomedical Engineering: Sensory
advertisement
1 Kulak ile ilgili biyomedikal cihazlar Bilgisayarlı tomografi (BT, CT) cihazı; orta kulak içi kemikçiklerin ve yumuşak dokuların incelenmesi ile kafadaki içi hava dolu boşluklar olan sinüslerin incelenmesinde ilk tercih edilen görüntüleme yöntemidir. Bir organdaki kitlenin sınırlarını ve büyüklüğünü gösterebileceği gibi, farklı fazlarda yapılan incelemelerde, dokunun yapısı hakkındaki önemli ipuçlarını başka bir girişim gerektirmeden verebilir. İşitme cihazları; dışarıdan gelen seslerin şiddetini yükselterek kulağın duyabileceği seviyeye getiren elektronik aletlerdir. İşitme cihazları plastikle kaplanmış küçük ses kuvvetlendiricileridir. Cihazda bulunan mikrofon, çevreden gelen sesleri alır ve onları ses kuvvetlendiriciye giden elektrik sinyallerine dönüştürür. Kulak; auris externa (dış kulak), auris media (orta kulak) ve auris interna (iç kulak) olmak üzere üç bölümde incelenir. Ses dalgaları, kulağa girip iç bölgelerdeki reseptör hücrelere ulaşıncaya kadar bir takım işlemlere tabi tutulur. 2 Kulak; auris externa (dış kulak), auris media (orta kulak) ve auris interna (iç kulak) olmak üzere üç bölümde incelenir. Ses dalgaları, kulağa girip iç bölgelerdeki reseptör hücrelere ulaşıncaya kadar bir takım işlemlere tabi tutulur. Auris (kulak) 3 Auris externa (dış kulak); auricula (kulak kepçesi) ve meatus acusticus externus (dış kulak yolu) olmak üzere iki bölümde incelenir. Auris externa (dış kulak), tympanum (kulak zarı) ile sonlanır. Meatus acusticus externus (dış kulak yolu) ses dalgalarını iletirken bazı frekanslarda rezonansa girebilir. Dış kulağın rezonansa girdiği frekanslarda ses dalgaları 10 dB kadar amplifiye edilir. Auris externa (dış kulak) 4 Auricula (kulak kepçesi) 5 Auris media (orta kulak); cavitas tympani denilen boşluk ve boşlukta bulunan kemikçikler, kaslar ve sinirlerden oluşur. Auris media (orta kulak) 6 Membrana tympanica (kulak zarı); orta kulak boşluğunu dış kulak yolundan ayırır. Membrana tympanica (kulak zarı) 7 Orta kulak boşluğunda üç tane kemikçik vardır. Kemikçiklerin zardan iç kulağa doğru sıralanışı; malleus (çekiç), incus (örs) ve stapes (üzengi) şeklindedir. En büyük olanı malleus’tur ve kulak zarına tutunur. Kulak zarındaki ses titreşimleri, birbirleri ile temas hâlindeki malleus (çekiç), incus (örs), stapes (üzengi) kemikçikleri ve oval pencere yolu ile iç kulağa iletilir. Malleus, incus, stapes (kulak kemikçikleri) 8 Auris interna (iç kulak); işitme ve denge ile ilgili yapıları içerir. İç kulak, mekanik enerjinin elektriksel enerjiye dönüştüğü yerdir ve bir anlamda basınç çevirecidir. Çevirimin asıl gerçekleştiği yer cochlea (salyangoz) 2,75 devirlik bir kıvrım halindedir. İşitme duyusu, ses olarak adlandırdığımız maddesel titreşim dalgalarının insanda özelleşmiş bazı reseptörlerce tespit edilmesine dayalıdır. İç kulaktaki reseptörler ve bağlantılı olduğu işitme merkezi, ses dalgalarını, şiddet, ton ve tını (kalite) bakmadan karmaşık bir analize tabi tutmaktadır. Tüm mekanik titreşimler işitme duyusu oluşturmaz, işitilebilmeleri için şiddet ve frekans bakımından belirli aralıklarda olmaları gerekir. İnsanın, frekans bakımından işitme aralığı, yaklaşık 16-20000 Hz arasındadır. Auris interna (iç kulak)
