Diyabet Hastaları İğneden Kurtuluyor

Diyabet Hastaları İğneden Kurtuluyor
Türk araştırmacının geliştirilmesine katkıda bulunduğu geçici dövme, glukoz
seviyesinin ölçümü için iğnesiz bir seçenek sunuyor!
Günümüzün en yaygın hastalıklarından biri olarak yüzlerce milyon insanı etkileyen
diyabet, en fazla ölüme sebep olan hastalıklardan da biri. Bununla birlikte glukoz
seviyesinin düzenli olarak ölçülmesi, hastalığı kontrol altında tutmak ve bağlantılı
problemleri önlemek için şart. Ancak, kendi kendine glukoz ölçümünün standart yöntemi
parmağı iğne ile delerek kan almayı gerektirir. Acılı ve zahmetli olan bu yöntem yerine
son yıllarda alternatifler üretmek amacıyla bazı çalışmalar yapılıyor.
2014 yılında ziyaretçi araştırmacı olarak bulunduğum California Üniversitesi San Diego
(UCSD) Nanomühendislik Bölümü’nde Prof. Dr. Joseph Wang
yönetiminde yürüttüğümüz proje sonucunda kan glukoz
değerlerinin ölçülmesi için dövme şeklinde bir cihaz geliştirmeyi
başardık. Analytical Chemistry dergisinde yayımladığımız
çalışmada*, kâğıt temelli bu geçici dövme ile deriye düşük düzeyde
elektrik akımı uygulayarak kan glukoz seviyelerini ölçebildik.
İğnesiz glukoz seviyesi ölçümü için
geçici dövme çalışmalarına katılmış
olan Doç. Dr. Ceren Yardımcı
Epidermal teşhis için geliştirilen bu
cihaz, ters iyontoforez adı verilen ve
derinin en üst katmanı epidermise
elektrik akımı uygulayarak glukozun deri
dışına taşınmasını sağlayan yöntem ile
glukozun tespitini gerçekleştiren enzim
temelli bir elektrokimyasal biyosensörü
birleştiriyor.
Biyosensörler, maddelerin spesifik tayini
için enzim, membran veya antikor gibi
biyolojik bileşenlerden yararlanan küçük
aygıtlardır. Burada da glukoz ile seçimli
bir şekilde etkileşime giren bir enzim ve
bu etkileşim sonucu ortaya çıkan bir
kimyasal maddeden dolayı oluşan
sinyal ölçülerek, glukoz miktarının
tespit edildiği bir sistem bulunuyor.
Geçici dövme, bu acılı diyabet testine gereği ortadan
kaldırıyor. Hergün kan şekerinizin düzeyini ölçmek için
parmaklarınızı deldiğinizi düşünün.
Sağlıklı gönüllülerde yapılan ilk testlerle glukoz seviyelerinin doğru bir şekilde
ölçülebildiği kanıtlandı. Geliştirilen dövme kullanılarak ölçülen glukoz seviyeleri ile ticari
bir glukoz monitörüyle elde edilen sonuçlar arasında fark gözlenmedi. Testler sırasında
gönüllüler, ölçümde hissedilen hafif bir karıncalanma dışında herhangi bir rahatsızlık dile
getirmediler.
Kullanım kolaylığı, esnekliği, ultra-inceliği ve giyilebilir özellikleriyle türünün ilk örneği
olan bu cihaz, diyabet hastaları için invaziv olmayan (vücuda herhangi bir şekilde
girilmeden) glukoz testinde gelecek vaat eden bir adım olarak görülüyor.
Yakın bir gelecekte diyabet hastaları glukoz seviyelerini ölçmek için parmaklarını iğne ile
delmek zorunda kalmayacaklar, bir dövme yapıştırmaları yeterli olacak.
Doç. Dr. Ceren Yardımcı
Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Analitik Kimya ABD
*A.J. Bandodkar, W.Jia, C. Yardımcı, X. Wang, J. Ramirez, J. Wang,
Anal. Chem., 2015, 87 (1), 394–398.