EKONOMİ BÜLTENİ 51 15 Aralık 2010 GLOBAL

EKONOMİ BÜLTENİ 51
15 Aralık 2010
GLOBAL ÖLÇEKTE SÜREN BELİRSİZLİK, İSTİHDAM ARTIŞININ HIZINI KESİYOR
Eyl.10
Ağu.10
Tem.10
Haz.10
May.10
Nis.10
Şub.10
Mar.10
TÜİK tarafından 15 Aralık 2010 tarihinde açıklanan İŞSİZLİK ORANI
istihdam rakamlarına göre Eylül ayında işsizlik
15.0
oranı %11.3 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu yılın
14.5
Ağustos ayında sert bir çıkış gerçekleştiren işsizlik
14.0
oranındaki sert artış, Eylül ayı itibariyle son
13.5
İşsizlikte
13.0
bulmuştur. Yine işsiz sayısı 462 bin kişi düşüşle
görünüm
12.5
kolay
3.4 milyon 2.93 milyona gerilemiştir. Bununla
toparlanmıyor
12.0
birlikte
işsizlik
oranlarındaki
toparlanmanın
11.5
oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Global
11.0
ölçekte yaşanan belirsizlik ortamının işadamlarının
10.5
10.0
temkinli hareket etmeye zorlaması bu harekette
etkili olan unsur olarak durmaktadır. Özellikle
istihdam üzerindeki vergi ve SSK yükü ile sosyal
güvenlik sisteminin ‘katı yapısı’ işadamlarının
istihdam etme kararını verirken ‘daha fazla’ temkinli olmaya itmektedir. Bunun bir sonucu olarak
istihdam artışı sınırlı bir düzeyde gerçekleşmektedir. İşsizlik oranının düşüşünü sınırlayan bir diğer
unsur ise genç nüfus yapısı nedeniyle iş arayan kişi sayısında meydana gelen artıştır.
İnşaattaki büyüme işsizlik oranlarına yansımıyor...
İSTİHDAM ARTIŞI
İnşaat
İmalat
Genel
2
2
1
0
0
Eyl.10
3
4
Ağu.10
4
6
Tem.10
5
8
Haz.10
6
10
May.10
7
12
Nis.10
8
14
Mar.10
9
16
Şub.10
10
18
Oca.10
20
sektöründe yüksek büyüme rakamına karşın
istihdam artışının hız kesmesi kritik bir unsur
olarak durmaktadır. Bu durum işverenlerin yüksek
ve katı istihdam maliyetinden kaçınmak için
verimlilik
artışına
ağırlık
verdiklerini
göstermektedir.
Son açıklanan büyüme rakamlarında %24.6 ile
liderliği alan inşaat sektörü, istihdam ayağında
istenen
performansı
sergileyememektedir.
Nitekim, bir önceki yılın ayı dönemine göre
istihdam
artışları
incelendiğinde,
inşaat
sektöründeki değişim, Temmuz, Ağustos ve Eylül
aylarında sırasıyla %10.4, %8.8 ve %6.83
olmuştur.
Aynı
dönemde
imalat
sektörü
istihdamındaki değişim %10.94, %7.46 ve %7.8
düzeyinde gerçekleşirken, genel istihdamda bu
oranlar %5.96, %4.92 ve %4.33 seviyesinde
oluşmuştur. Dolayısıyla istihdam artışının hız
kestiği görülmektedir. Burada özellikle inşaat
Katılım Oranı (%)
KADIN İSTİHDAMI
İşsizlik Oranı (%)
Ev Hanımı (Milyon)
35
12.3
12.2
30
12.1
12.0
25
11.9
20
11.7
11.6
10
11.5
11.4
5
11.3
Okan Üniversitesi Finansal Riskleri Araştırma ve Uygulama Merkezi
Tuzla Kampüsü Tuzla / İstanbul Tel: 0 216 677 1630/1996
www.okfram.okan.edu.tr, okfram@okan.edu.tr
Eyl.10
11.2
Ağu.10
Tem.10
Haz.10
May.10
Nis.10
0
Mar.10
İstihdam rakamlarında göze çarpan diğer nokta ev
hanımı sayısındaki artıştır. İstihdam artışının hız
kesmesi ev hanımı sayısını hızla arttırmaktadır.
Nitekim Ocak ayında 12.34 milyon düzeyindeki ev
11.8
15
Şub.10
Ev hanımları sayısındaki artışa dikkat. . .
hanımı sayısı, Haziran ayında 11.56 milyon düzeyine geriledikten sonra Eylül ayında yeniden 11.94
milyon seviyesine çıkmıştır. Bayanlarda işgücüne katılım oranı ise Ocak ayında %25.9 düzeyindeyken
Haziran ayında %29.1 seviyesine yükselmiş, Eylül ayında %27.9’a gerilemiştir. Buna göre kadınlarda
işsizlik oranı Ocak ayında %14.5 düzeyindeyken, Haziran ayında %11.4 seviyesine gerilemiş, bu
noktadan %13.2 seviyesine çıkmıştır. Sonuç olarak Haziran ayına kadar kadın istihdamında yaşanan
iyileşmenin trend değiştirdiği görülmektedir.
İspanya’daki işsizlik oranı ‘kriz yayılabilir’ sinyali veriyor...
Japonya ve Almanya gibi ülkelerin dışında işsizlik
oranının her ülke için aynı ölçüde sorun olduğu
25
görülmektedir.
Bununla birlikte krizden yara alan
20.7
20
ülkelerde işsizlik oranlarının hızla tırmandığı tespit
14.7
edilebilmektedir. Örneğin kriz öncesinde işsizliğin
14.1
15
11.3
11.0
10.9
%6.4 olduğu İrlanda’da bu oran hızla %14.1’e
9.8
9.8
10
8.2
7.7
yükselmiştir. Burada dikkat edilmesi gereken ülke
6.7
5.1
İspanya’dır. Kriz öncesinde işsizliğin %9’un altında
5
olduğu bu ülkede işsizlik oranları %21 seviyelerine
0
yaklaşmıştır. Dolayısıyla krizden ağır yara alan
ülkeler arasında ismi geçse de henüz tam olarak
gündeme gelmeyen bu sorun önümüzdeki süreçte
Avrupa’da yeni bir ekonomik krizi gündeme
getirebilecektir. Türkiye ise uzun yıllardır %10’un üzerinde bir işsizlik oranı ile yaşamaktadır. Bunda
genç nüfusun işgücüne katılımının yüksek bir oranda olmasının yanı sıra, katı sosyal güvenlik sistemi
etkili olmaktadır.
Portekiz
İrlanda
Macaristan
Japonya
ABD
İngiltere
Türkiye
Slovakya
İspanya
Fransa
Almanya
G7
ÜLKELERİN İŞSİZLİK ORANLARI
İşsizlik oranında kısa vadede sert toparlanma beklenmemeli...
Ekonomik büyümede yakalanan ivmenin işsizliğe etkisinin verimlilik artışı nedeniyle sınırlı olacağı
unutulmamalıdır. Sosyal güvenlik uygulamalarının katı yapısı, yatırımcıların üretim artışını teknoloji
üzerinden yapmalarına neden olmaktadır. Dolayısıyla büyüme verilerinin istihdama katkısı
önümüzdeki dönemde yine sınırlı olacaktır. Ancak büyüme devam ettiği sürece istihdam artışının
devam etmesi beklenmelidir. OKFRAM olarak, istihdam artışının hızlanması için sosyal güvenlik
uygulamalarının yumuşatılması gerektiğini düşünmekteyiz. Yine kadın istihdamı konusunda
pozitif ayrımcılık, kadın istihdam oranını arttırarak küresel anlamda olumlu bir görünüme
katkıda bulunacaktır.
Okan Üniversitesi Finansal Riskleri Araştırma ve Uygulama Merkezi
Tuzla Kampüsü Tuzla / İstanbul Tel: 0 216 677 1630/1996
www.okfram.okan.edu.tr, okfram@okan.edu.tr