yakın ilişkiler psjkolojisi.indd
advertisement
İÇİNDEKİLER Ön Söz xiii İlişkilerin Önemi 1 İlişkilerin Önemi Hakkında Ne Biliyoruz? Ait Olma Gereksinimi 3 Bağlanma 2 4 Bağlanmaların Kaybı Yalnızlık 8 Çağdaş İlişkiler 9 Araştırma Yöntemleri 6 11 Katılımcı Bildirimi Yaklaşımları Gözlemsel Yöntemler 13 Arşivsel Yöntemler 14 Deneysel Yöntemler Ek Konular Özet ve Sonuçlar Anahtar Kavramlar Önerilen Okumalar 12 14 15 16 17 17 Çekicilik ve İlişki Gelişimi 19 Çekicilik ve İlişki Gelişimi Konusunda Ne Biliyoruz? Çekicilik Kuramları 24 Bir Tutum Olarak Çekim Denge Kuramları 23 24 24 Pekiştirme/Ödül Kuramları 25 vii viii İçindekiler Benzerlik 25 Uyarılma Kuramları 26 “Ölümcül Çekimler” 27 Çekicilik Üzerindeki Çevresel Etkiler Yakınlık Beden Dili 27 27 28 Çekicilik Üzerinde Kişisel Etkiler Fiziksel Çekicilik 29 29 Eşleşme Denencesi 30 “Güzellik Eşittir İyilik” Denencesi İstendik Diğer Özellikler 31 32 Eş Seçimi ve Evrimsel Psikoloji Flört 35 Bilgisayar Ortamında Çekicilik İlişki Gelişimi ve Süreçleri 36 Toplumsal Giriş Kuramı 32 35 36 İlişki Gelişimini Etkileyen Diğer Etmenler 37 Elde Etme Kuramları 41 Özet ve Sonuçlar 42 Anahtar Kavramlar 43 Önerilen Okumalar 44 Arkadaşlık ve Toplumsal Destek 45 Arkadaşlık ve Toplumsal Destek Konusunda Ne Biliyoruz? Arkadaşlık Kuramları 50 Toplumsal Değişim (Mübadele) Kuramı Hakkaniyet Kuramı 49 50 51 Değişim (alışveriş) İlişkilerine Karşılıklı Topluluksal İlişkiler Diğer Arkadaşlık Modelleri 52 Arkadaş Olma ve Arkadaşlığı Sürdürme 54 52 İçindekiler ix Çevresel Etmenler 54 Bireysel Etmenler İkili Etmenler 54 54 Durumsal Etmenler 55 Yaşam Süresince Arkadaşlık 56 Çocukluk Arkadaşlıkları 56 Ergenlik Dönemi Arkadaşlıkları 57 Genç Yetişkin Arkadaşlıkları 58 Daha İleri Yaşta Yetişkin Arkadaşlıkları 58 Arkadaşlığın Bozulması ve Yeniden Kurulması Cinsiyet ve Arkadaşlık 59 59 Kadınların ve Erkeklerin Arkadaşlıkları Karşıtcinsle Arkadaşlıklar Toplumsal Destek 60 60 62 Aile ve Arkadaşlardan Alınan Toplumsal Destek Çiftler Arasında Toplumsal Destek Özet ve Sonuçlar Anahtar Kavramlar Önerilen Okumalar 68 69 70 Romantik Aşk 71 Romantik Aşk Hakkında Ne Biliyoruz? Bağlanma 76 Romantik Bağlanma 75 76 Bağlanma Biçemlerinin Sonuçları Aşk Kuramları 77 78 Aşka Uygulanan Üç Genel Kuram Tutkulu ve Arkadaşça Aşk “En İyi Örnek” Yaklaşımları Aşk Yolları 64 81 78 79 80 63 x İçindekiler Üçgen Aşk Kuramı 81 Aşk Biçemleri 82 Farklı Yaş ve Kültürlerde Aşk İlişkilerde Yakınlık 86 84 Yakınlığı Kavramsallaştırma Yakınlığı Ölçme 86 87 Yakınlık Bağlamı 89 Karşılıksız Aşk 90 Aşktan Kurtulma 90 Özet ve Sonuçlar 91 Anahtar Kavramlar 92 Önerilen Okumalar 92 İlişkisel Cinsellik 93 İlişkisel Cinsellik Konusunda Ne Biliyoruz? Cinsel Davranış 98 Cinsel Tutumlar 99 Cinselliğe Yönelimler 97 100 Cinsel Tutum ve Davranışlar Üzerindeki Etkiler Cinsel Çekim Cinsel Doyum 101 103 Cinsel İletişim 104 Genel Anlamda İletişim 105 Cinsel İstek 105 Cinsellik ve Aşk Bağlantısı 106 Cinsellik ve Toplumsal Cinsiyet 107 Cinsellikte Cinsiyet Farklılıkları Çıkma Tecavüzü Bütün Çiftler İçin Cinsellik 107 108 108 Eşcinsel Erkek ve Eşcinsel Kadın Çiftler Çok Kültürlü Çiftler 109 108 101 İçindekiler xi Çiftlerde Yaş İlerlerken 110 Engelleri ve Hastalıkları Olan İnsanlar 110 Cinsellik, Risk ve Güven 111 Özet ve Sonuçlar 112 Anahtar Kavramlar 114 Önerilen Okumalar 114 İletişim ve İlişkiyi Sürdürme 115 İletişim ve İlişkiyi Sürdürme Hakkında Ne Biliyoruz? İlişkiyi Sürdürme Tanımları 120 İlişkileri Sürdürme Stratejileri 120 İletişim 122 Açılma 124 Kuramsal Yaklaşımlar 124 Açılma Üzerine Araştırmalar Açılmanın İkili Yönleri 125 127 Sözsüz İletişim 128 Günden Güne İletişim (Günlük İletişim) İlişki Doyumu 131 Özet ve Sonuçlar 134 Anahtar Kavramlar 135 Önerilen Okumalar 135 Çatışma ve Kötüye Kullanma 129 137 Çatışma ve Kötüye Kullanma ile İlgili Ne Biliyoruz? Çatışmanın Temelleri 142 Çatışmanın Yapısı Çatışmanın Nedenleri Çatışma Süreci 142 142 143 Yükleme Yaklaşımları 119 143 141 xii İçindekiler Toplumsal Değişim (Mübadele) Yaklaşımları Çatışmaların Olumlu ve Olumsuz Yönleri Ailelerde ve Arkadaşlıklarda Çatışma Ana Babalara Karşı Çocuklar Arkadaşlıklar 145 145 145 146 Romantik ve Evli Çiftlerde Çatışma 147 Sıkıntılı Çiftlerin Nitelikleri 147 Çatışmayı Ele Alma Yaklaşımları İlişkisel Güç 144 148 151 Çatışmalarla Yapıcı Olarak Başa Çıkma İlişkilerde Kötüye Kullanma 154 152 Kötüye Kullanmanın Nedenleri ve İlişkili Değişkenler Kötüye Kullanmanın Sonuçları Cinsel Saldırganlık Özet ve Sonuçlar Anahtar Kavramlar Önerilen Okumalar 155 157 158 159 160 160 İlişkinin Sona Ermesi (Ayrılma) Boşanma ve Yoksunluk 161 İlişkinin Sona Ermesi, Boşanma ve Yoksunluk İle İlgili Ne Biliyoruz? İlişkinin Bozulmasının Nedenleri 166 Kıskançlık Aldatma (İhanet) 166 167 İlişkinin Sona Ermesi (Ayrılma) 169 İlişkinin Sona Ermesine Neden Olan Etmenler Bir İlişkide Çözülmenin Evreleri 170 171 İlişkinin Sona Ermesinin Duygusal Sonuçları 172 166 İçindekiler Boşanma xiii 174 Boşanmaya Kuramsal Yaklaşımlar 176 Boşanmanın Yetişkinler İçin Sonuçları 178 Boşanmanın Çocuklar İçin Sonuçları Yoksunluk 180 Özet ve Sonuçlar Anahtar Kavramlar Önerilen Okumalar Farklı İlişkiler 178 182 184 184 185 Farklı İlişkilerle İlgili Ne Biliyoruz? İlişkileri Kavramsallaştırma 190 Yeniden Evlilik Yoluyla Oluşan Aileler 189 190 Yeniden Evlilikte Kur Yapma 192 Yeniden Evlilikte İlişki Niteliği 192 Yeniden Evlenen Ailelerde Çocuklar 194 Eşcinsel Kadın ve Eşcinsel Erkek İlişkileri 194 Kur Yapma ve İlişkiyi Sürdürme İlişkinin Sona Ermesi 196 Eşcinsel Ailelerde Çocuklar Çok Kültürlü/Çok Irklı İlişkiler Renkli Aileler 195 197 198 198 Kültürel ve Irksal Karşılaştırmalar Etnik Gruplararası/Irklararası Çiftler 199 201 Birlikte Yaşayan Çiftler 203 Özet ve Sonuçlar 204 Anahtar Kavramlar 205 Önerilen Okumalar 206 Toplumsal Cinsiyet 207 Toplumsal Cinsiyet Konusunda Ne Biliyoruz? 211 xiv İçindekiler Toplumsal Cinsiyetin ve Toplumsal Cinsiyet Farklılıklarının Kökenleri 212 Evrimsel ve Toplumsal Yapısal Yaklaşımlar Korumacı Cinsiyetçilik 214 Toplumsal Cinsiyetçiliğin Doğurguları 212 215 Cinsiyet ya da Toplumsal Cinsiyet? Kadınlarda Cinsel Etkilenebilirlik ya da Biçim Verilebilirlik 215 Cinsel Etkilenebilirlik (Biçim Verilebilirlik) Konusunda Önermeler 216 Bu Önermelere Tepkiler 217 Cinsel Yönlendirilebilirlikle İlgili Diğer Görüşler Toplumsal Cinsiyet, İlişkisel İnanç ve Davranışlar İlişkisel İnançlar 219 İlişkisel Kültürler ve İklimler 220 Güç ve Denetim 223 Yetkili Olma 224 Toplumsal Cinsiyet ve Aile İşleri 225 Toplumsal Cinsiyet ve Ev İşleri 227 Toplumsal Cinsiyet ve Gelir 228 Toplumsal Cinsiyet, İş ve Gelecek 229 Özet ve Sonuçlar 230 Anahtar Kavramlar 231 Önerilen Okumalar 231 Son Söz 233 İlişki Öykülerine Devam Bağlar ve Seçim Noktaları Sözlük 245 Kaynakça 249 Dizin 237 233 242 218 219
