Dönem: 23 Yasama Yılı: 5 TBMM (S. Sayısı: 694) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ile Dışişleri Komisyonu Raporu (1/967) Not: Tasarı Başkanlıkça; tali olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, esas olarak da Dışişleri Komisyonuna havale edilmiştir. T.C. Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü Sayı: B.02.0.KKG.0.10/101-227/4793 11/11/2010 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Dışişleri Bakanlığı’nca hazırlanan ve Başkanlığınıza arzı Bakanlar Kurulu’nca 11/10/2010 tarihinde kararlaştırılan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı” ile gerekçesi ilişikte gönderilmiştir. Gereğini arz ederim. Recep Tayyip Erdoğan Başbakan GEREKÇE İran ile siyasi, kültürel ve ekonomik ilişkilerimiz, iki ülke halklarının ortak çıkarlarının yanı sıra bölgemizin istikrar ve güvenliğine katkıda bulunmak ana hedefi doğrultusunda gelişmeye devam etmektedir. Son dönemde iki ülke arasındaki ticaret hacmindeki artışa, gümrük idarelerinin de gümrük işlemlerini ve yasal ticareti kolaylaştırmak ve hızlandırmak ile kaçakçılıkla mücadele alanında işbirliğini güçlendirmek suretiyle destek olması amacıyla, kara hudut kapılarının ortak kullanımı, gerçekleştirilen ikili görüşmelerde Türkiye tarafınca, anılan ülke makamlarının değerlendirmelerine sunulmuştur. Ülkemizin de taraf olduğu 1999 tarihli Dünya Gümrük Örgütü Gümrük Rejimlerinin Basitleştirilmesi ve Ahenkleştirilmesine İlişkin Uluslararası Sözleşme (Revize Kyoto Sözleşmesi) ve 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Eşyanın Sınırdaki Kontrollerinin Ahenkleştirilmesi Sözleşmesinde, ortak sınır geçişlerinde, ilgili gümrük idarelerinin, mümkün olduğu ölçüde, ortak kontroller gerçekleştirmesi ve ortak gümrük idareleri kurması önerilmektedir. tansel durak-694-(1-13) / –2– Bu çerçevede, ortak gümrük kontrolleri ve kara hudut kapılarının ortak kullanımı, sınır geçişlerinin ve ticaretin kolaylaştırılması ile altyapı ve işletme maliyetlerinin azaltılması açısından faydalı bir uygulama olarak görülmektedir. İki ülke hudut kapılarının ortak kullanımıyla gümrük işlemlerinde mükerrerliğin önlenmesi; gümrük işlemlerinin ve veri girişinin bir kere yapılmasının sağlanması hedeflenmekte olup, söz konusu proje iki devlet hudut hattı bakımından herhangi bir değişiklik meydana getirmemektedir. Bu bağlamda, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşma" 22 Mart 2010 tarihinde Ramsar'da imzalanmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) (S. Sayısı: 694) / –3– Dışişleri Komisyonu Raporu Türkiye Büyük Millet Meclisi Dışişleri Komisyonu Esas No.: 1/967 7 Mart 2011 Karar No.: 178 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlanarak Bakanlar Kurulunca 11/11/2010 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunulan ve Başkanlık tarafından 26/11/2010 tarihinde tali komisyon olarak Plan ve Bütçe Komisyonuna, esas komisyon olarak da Komisyonumuza havale edilen "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı" Komisyonumuzun 3/3/2011 tarihli 23 üncü toplantısında Dışişleri Bakanlığı ve Gümrük Müsteşarlığı temsilcilerinin de katılımlarıyla görüşülmüştür. Tasarı ve gerekçesi incelendiğinde, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşma'nın, iki Ülke hudut kapılarının ortak kullanımı sayesinde gümrük işlemlerinde mükerrerliğin önlenmesi, gümrük işlemlerinin ve veri girişinin bir kere yapılmasının sağlanması amacıyla hazırlandığı anlaşılmıştır. Komisyonumuzda Tasarının tümü üzerinde yapılan görüşmelerde; - Birleşmiş Millet tarafından İran için öngörülen yaptırımlar bağlamında geçiş noktalarıyla ilgili sorulara yanıt olarak Hükümet temsilcileri tarafından; İran'a açılan sınır kapılarımızın gerekli güvenlik sistemleriyle donatılması çalışmalarının devam ettiği, İran'la en büyük sınır kapımız olan Gürbulak sınır kapısının X-ray cihazıyla donatıldığı ve tüm sınır kapılarımızda nükleer madde dedektörlerinin bulunduğu; küçük bir sınır kapısı olan Esendere bakımından ise bazı eksikliklerden bahsedilebileceği ve zaten görüşülmekte olan Anlaşma ile bu sınır kapısının yenilenmesinin amaçlandığı; nükleer madde kaçakçılığı ile mücadelede Ülkemizin üstün bir çaba sarf ettiği ve bu çabaların Birleşmiş Millet ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu tarafından da takdir edildiği, - Karayoluyla İran'a girişlerde yaşanan beklemelerle ilgili sorulara cevaben Hükümet temsilcileri tarafından, son dönemlerde İran'la artan dış ticaret hacmi sebebiyle gümrük idareleri arasında sık görüşmeler gerçekleştirildiği ve sınır geçişlerinde yaşanan sorunların asgari düzeye indiği, ayrıca, bu sorunların yapılması gereken denetimlerden kaynaklandığı ve bu anlamda kaçınılmaz olduğu, - Gürbulak kapısında neden Anlaşma kapsamında iyileştirmeler yapılmasının planlanmadığı sorularına yanıt olarak Hükümet temsilcileri tarafından, Gürbulak kapısını yenileme çalışmalarının devam ettiği, İran'la artan dış ticaret hacmine uygun olacak şekilde sınır kapılarına ilişkin düzenlemelerin de zaman içinde yapılacağı, görüşülmekte olan Anlaşma'nın Ülkemiz açısından bir ilk olduğu ve bu anlamda çalışmaların Esendere ve Sero kapılarından başlanmasının sebebinin, bu küçük sınır kapılarının pilot proje olarak seçilmesi olduğu ve pilot projelerin sonuçlarının görülmesinden sonra Gürbulak kapısının da bu iki sınır kapısı gibi ortak kullanım kapsamına alınabileceği ifade edilmiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) (S. Sayısı: 694) / –4– Tasarının tümü üzerindeki görüşmelerin ardından Tasarı ve gerekçesi Komisyonumuzca benimsenerek oy birliği ile maddelerin görüşülmesine geçilmiştir. Tasarının 1 inci, 2 nci, 3 üncü maddeleri ile tümü aynen ve oy birliği ile kabul edilmiştir. Raporumuz, Genel Kurulun onayına sunulmak üzere Yüksek Başkanlığa saygı ile arz olunur. Başkanvekili Üye Üye Mehmet Ceylan Hüseyin Pazarcı Onur Öymen Karabük Balıkesir Bursa Üye Üye Üye Şükrü Mustafa Elekdağ Canan Kalsın Mehmet Ufuk Uras İstanbul İstanbul İstanbul Üye Üye Üye Hüseyin Tuğcu Mehmet Şahin Gönül Bekin Şahkulubey Kütahya Malatya Üye Metin Ergun Necip Taylan Muğla Tekirdağ Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) Mardin Üye (S. Sayısı: 694) / –5– HÜKÜMETİN TEKLİF ETTİĞİ METİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE İRAN İSLAM CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA ESENDERE VE SERO KARA HUDUT KAPILARININ ORTAK KULLANIMINA DAİR ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI MADDE 1- (1) 22 Mart 2010 tarihinde Ramsar’da imzalanan “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile İran İslam Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Esendere ve Sero Kara Hudut Kapılarının Ortak Kullanımına Dair Anlaşma”nın onaylanması uygun bulunmuştur. MADDE 2- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 3- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. DIŞİŞLERİ KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE İRAN İSLAM CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA ESENDERE VE SERO KARA HUDUT KAPILARININ ORTAK KULLANIMINA DAİR ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞUNA DAİR KANUN TASARISI MADDE 1- Tasarının 1 inci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. MADDE 2- Tasarının 2 nci maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. MADDE 3- Tasarının 3 üncü maddesi Komisyonumuzca aynen kabul edilmiştir. Recep Tayyip Erdoðan Baþbakan Devlet Bak. ve Baþb. Yrd. Devlet Bak. ve Baþb. Yrd. Devlet Bak. ve Baþb. Yrd. C. Çiçek B. Arınç A. Babacan Devlet Bakaný Devlet Bakaný Devlet Bakaný M. Aydın H. Yazıcı F. N. Özak Devlet Bakaný Devlet Bakaný Devlet Bakaný M. Z. Çağlayan F. Çelik E. Bağış Devlet Bakaný Devlet Bakaný Adalet Bakaný S. A. Kavaf C. Yılmaz S. Ergin Millî Savunma Bakanı V. İçişleri Bakaný Dışişleri Bakaný H. Yazıcı B. Atalay A. Davutoğlu Maliye Bakaný Millî Eğitim Bakaný Bayındırlık ve İskân Bakanı M. Şimşek N. Çubukçu M. Demir Sağlık Bakanı Ulaştırma Bakaný Tarım ve Köyişleri Bakaný R. Akdağ B. Yıldırım M. M. Eker Çalışma ve Sos. Güv. Bakaný Sanayi ve Ticaret Bakanı En. ve Tab. Kay. Bakaný Ö. Dinçer N. Ergün T. Yıldız Kültür ve Turizm Bakaný Çevre ve Orman Bakaný E. Günay V. Eroğlu Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) (S. Sayısı: 694) / –6– Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) (S. Sayısı: 694) 9 –7– Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) (S. Sayısı: 694) 10 –8– Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) (S. Sayısı: 694) 11 –9– Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) (S. Sayısı: 694) 12 – 10 – Türkiye Büyük Millet Meclisi tansel durak-694-(1-13) (S. Sayısı: 694) 13