TBMM B: 109 7 . 6 . 1985 O : 2 sauna ve diğer mahallî organlarda

T. B. M. M.
B : 109
7 . 6 . 1985
O: 2
sauna ve diğer mahallî organlarda görev almaya nasıl
teşvik edelim, sosyal yapıyı aoalba teşviklerle, özen­
dirmeleri© biraz değiştirdim?
sili edilmek. Kadrfaomız nüfusumuzun yüzde 50'
sini teşkili ettiklerinle göre, kadınları 'bu anlamda da
özendirmek gerekmez mi?
©u konuda teşvik de yapmak suretiyle, özendir­
mek suretiyle aynen 50 yıl önce yapitığımız gibi di­
ğer ülkelere örnek allamaz mıyız? Biliyorsunuz Siya­
sî Partiler Yasasının 38 iliç'i maddesi merkez karar
yönetim kurullarına takdir yetkisi veriyor ve incele­
diğimiz zaman görüyoruz ki, bugüne kadar bu ku­
rul üyeleri daima erkek olduğu için, veya hiç ka­
dın bulunmadığı için daima erkekler bu merkez ka­
rar yönetim kurulları tarafından aday gösteriliyor.
Sözlerimi şu şdklide bitirmek işitiyorum, kanun­
larını Atatürk ilkelerine,
Anayasaya, demokratik
esaslara 've hukukun (genel ilkelerine uygun olarak
tedvin edilmeleri
gerektiği ortadadır. Ancak ka­
nunların sadece ülkelere uygun olarak düzenlenmesi
çoğu kez amacı gerçekleştirmeye yetmez, önemli
olan busuıs kanunların, Atatürk (ilkelerinin, Anayasa
hükümlerinin, demokratik kuralların, hukukun genel
ilkelerinim fiiliyatla yansımalarını, yani «gerçekleşme­
lerimi sağlayıcı /tarzda yürürlüğe konulmasıdır. Aksii
»takdirde temel hükümler ölü hükümler olmaktan
çıkamazlar.;
Bunun hesabını da yaptık, her siyasî partinin gös­
tereceği aday sayısı 20 kişi yapıyor, nüfusa göre
oranlandığı takdirde, (ortalama olarak söylüyorum)
12 erkek, 8 kadın aday gösterilebilir. Seçime girdik­
leri talkdiride bunun yüzde 50'sinih kazandığını var­
saysak, her partiden 4 veya 5 kadın kazanabliir, yani
gözlerinizi korkutmasın, o kadar büyük rakamlar ol­
mayacak.
Benfteklifliımlin,ıslayın komisyonun söylediği, hü­
kümetin belıkıttiği ıgilbli, Anayasamızın cinsiyet ayrımı
ile ilgili maddesine aıykın olduğunu ıda kaibul et­
miyorum. Balkınız neden; 5 linçi maddeyi birlikte
dkuyahm. Anayalsamızın 5 inci maddesi diyor ki :
«Devletin temel amaç ve görevleri, Türk Miılletlinlin
bağımsızlığını 'Ve 'bütünllüğünü, ülkenin 'bölünmezliğiıni, Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak, kişile­
rin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağ­
lamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal
hukuk devleti ive adalet ilkeleriyle 'bağdaşmayacak
surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal en­
gelleri kaldırmaya...»
Değerli milletvekilleri, burada birtakım sosyal
engeler var örf ve âdetlerden kaynaklanan, işte bu
(teklifi getirmemizin nedenli, aslında yasal olarak ve­
rilmiş 'bir hakikin sosyali engellerini de kaldırmak ve
Iburaıda kadınlarımızı 'bir anlamda teşvik etmektir.
BAŞKAN — Sayın Arılkan rica edeyim.
TÜRKÂN TURGUT ARMAN {Devamla) —
Toparlaıyorum efendıim.
Anayasamın 6 ncı maddesinde, egemenlik mille­
tindir 'deniiyor. Egemenlik 'kavramını sadece oy ver­
me ve seçme hakkı olarak görmemek lazım. Ege­
menlik kavramında her kademede görev almak söz
konusudur. Yani hem 'Oy vermek, hem Millet Mec­
lisinde temsffl edilmek ve diğer organlarda da tem­
İşte gerekli tedbirler alınmadığı takdirde ülkemiz­
de demokrasinin vazgeçilmez bir rejim olarak be»
nıümsenmiiş olması, seçme ve seçilme hakları yönün­
den kadın-erkefc ayrımı yapıflimıamış bulunması, kâğılt üzerinde fcalian ve sözde bir hüküm olmaktan
illeri 'bir anlam ıtaşımaz,
Getirdiğimiz teklifi biraz daha yumuşatmak müm­
kündür. Yaısa teklifline : «Müracaat olduğu takdir­
de» ibaresinin de eklenmesi jmümkündür. Takdir
yüce Mecliisindiir.ı
Hepinize saygıliar ısunıarılm. (Alkışlar)'
BAŞKAN — Teşekkür ederim. "
Rapor üzerinde başka söz isteyen var mı? Yok.
ANAYASA KOMİSYONU BAŞKANI KÂMİL
T. OOŞKUNOĞLU (Ankara) — Sayın (Başkanını,
müsaade ederseniz kısaca cevap arz edeyim.
BAŞKAN — Buyurun efendlim.
ANAYASA KOMİSYONU BAŞKANI KÂMİL
T. COŞKUNOĞLU ((Ankara) — Efendim, sayın ar­
kadaşımızın teklifi Anayasa bakıımıından da mevzuat
bakımımdan da Seçimlerin Temel Hükümleri Hak­
kındaki Kanun hükmü bakımından da şayanı kabul
değildir. Sebep : Anayasamızın 10 uncu maddesi
uyarınca, vatandaşlar arasında cinsiyet farkı, şu fark,
bu fark gözetilmez. Şimdi 'arkadaşımız böyle bir
teklif getirmek surötiyle, cinsiyet farkı gözetmiş olu­
yor (ANAP sıralarından «IBravo» sesleri, alkışlar)
ve diyor ki : «Efendim, nüfus sayımı yapın, nüfus
oranına göre kadın aday sayısını tespit edin.» Ar­
kadaşlar, şimdi bu Anayasanın 10 uncu maddesinin
açık hükmüne aykırı mı değil mi? (ANAP sıraların­
dan «Aykırı» sesleri)
508 —