Varikosel Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılıyor?

On5yirmi5.com
Varikosel Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılıyor?
Varikosel her 4 erkekten 1'ine babalık duygusunu tatırmıyor...
Yayın Tarihi : 4 Mayıs 2012 Cuma (oluşturma : 10/20/2017)
Varikosel her 4 erkekten 1'ine babalık duygusunu tatırmıyor... Pek çok erkek hastalığın farkında
değil, Varikosel niye daha çok sol tarafta olur? işte ayrıntılar.
Toplumda yaygın fakat yanlış bir inanışa bağlı olarak, bebek sahibi olamayan çiftler için ilk olarak
akıllara kadın fizyolojisindeki problemler geliyor. Ancak erkek kısırlığının en önemli nedenlerinden
biri olan "varikosel" pek çok erkeğin baba olma hayallerine gölge düşürüyor.
Uz. Dr. Egemen Avcı, erkeklerin korkulu rüyası olarak kabul edilen "varikosel ve tedavisi" hakkında
bilgi verdi.
Pek çok erkek hastalığın farkında değil
Varikosel, yumurtadaki kirli kanı toplayan damarların genişlemesi hastalığıdır.
Yetişkin her on erkekten birinde rastlanan bu hastalık ergenlik döneminde ortaya çıkarsa
yumurtaların küçük kalmasına neden olabilir. Çocuğu olmayan ve bu nedenle doktora başvuran her
dört erkeğin birinde varikosel saptanabilmektedir.
Testisler sağlıklı sperm üretebilmek için "skrotum" denilen ve vücudun dışına yerleşmiş torbaların
içinde olmalıdırlar. Böylece vücut ısısından etkilenmezler.
Varikosel hastalığında testiküler ısının arttığı düşünülmektedir. Ayrıca venlerdeki (toplayıcı
damardaki) bazı zararlı maddeler sperm kalitesini bozabilir. Daha çok sol tarafta rastlanmakla
beraber her iki tarafta da görülebilir.
Doğru tanı ve tedavi için...
Tanısı üroloji uzmanının yapacağı fizik muayenesi ile konulur. Hasta çok kilolu, testisi yukarıda ve
skrotum az gelişmiş ise ya da fizik muayenede şüphe varsa Skrotal doppler (USG) adı verilen film
çekilir.
Varikosel hastalığı yumurta ağrısına da neden olabilir. Hastaya uygulanacak tedavi başvuru şikayeti
ve yapılacak testlerin sonucuna göre belirlenir.
Hasta ergenlik döneminde ise ve varikoselli olan testisi diğerine göre daha küçük kalmış ise
ameliyat önerilir. (Ekolay)
Varikosel nedir?
Tüm erkeklerin % 15 kadarında ve kısırlık sorunu ile başvuranların % 40'ında saptanan varikosel
(testis damarlarında genişleme, varisleşme) en sık rastlanan ve mikrocerrahi ameliyat sonucu en
başarılı sonuç aldığımız kısırlık sebebidir. Varikosel testislerde sıcaklık artışı ve toplardamardaki
kanın organa geri akımı sonrası mikro dolaşımı etkileyerek sperm üretimini bozar; sayı, hareketlilik,
yapı ve kromozomal yapıya etki sonucu dölleme kapasitesini olumsuz etkiler.
Varikosel, skrotum adı verilen yumurtalık torbalarında yumurtalıkların etrafında oluşan varisli
damarlardır. Varikosel sol tarafta daha sık görülür. Önemi kısırlığa sebebiyet vermesinden dolayıdır.
Hastaların ağrı olmazsa da testisteki sperm hücrelerini bozacağı için tedavi olmaları
gerekmededir.20-30 yaş grubunda en fazladır. Hiç belirti vermeyen varikoseller de vardır.
Varikosel niye daha çok sol tarafta olur?
* Soldaki toplar damarın boşaldığı yer ana damarla dik açı yapar.Bu nedenle kan tam olarak
boşalmaz.
* Testisin sol toplar damarı daha uzundur.
* Soldaki toplar damarın içerisinde kanı ileri pompalayacak kapakçıklar daha az ve yetersizdir.
* Soldaki damardaki basınç daha fazladır.Böylece kanı ileri sevk edemez.
Varikosel neden ve nasıl ortaya çıkar?
Varikosel ergenlik yaşlarında ortaya çıkmaya başlayan ve zaman ile ilerleyen bir toplardamar
hastalığıdır. Genetik yapısı uygun olan ve ayakta fazlaca duranlarda bazen ağrı ve görüntü
bozukluğu ile ortaya çıkarsa da kısırlık ve diğer nedenler ile yapılan el muayenesinde saptanır.
Toplardamarların içinde bulunan ve ters akımı engelleyen valf sistemini oluşturan kapakçıkların
damar çapı genişlemesi sonucunda yetersiz kalması ile testislerin toplardamar çıkışında basınç artışı
gerçekleşir. Artan basınç sonucu testis dokusu içindeki kan dolaşımı (mikrosirkülasyon) bozularak
sperm üretimi etkilenir.
Varikosel hangi sorunlara yol açar?
Varikosel tek başına bir sağlık sorunu oluşturmaz. Sperm hücrelerini etkileyerek kısırlık sebebi
olması ve bazen de ağrıya neden olması nedeni ile tedavisi gerekir. Ağrı sorunu olmayan ve
kısırlığın sorun oluşturmadığı kişilerde herhangi bir tedavi yapılmasına gerek yoktur.
Varikosel şikayetleri nedir? Varikosel belirtileri nelerdir? Varikosel Tanısı nasıl konur?
Değişik varikosel belirtileri olabilir.Varikosel belirtileri olarak bazen kasığa vuran künt ağrıya ve
testiste çekilme hissine neden olabilir. Ayakta uzun süre kalındığında ağrı artar, yatmakla azalır ve
bu en sık görülen varikosel belirtisi dir. Muayene tanı koymada genellikle yeterlidir. Muayenede
genişlemiş ve kıvrılmış damarlar hissedilebilir. Hasta yatırıldığı zaman damarlar boşalmakta ve
damar pakeleri kaybolmaktadır. Varikoselli erkeklerin çoğu belirti vermezler. Genellikle başka bir
hastalığa bakılırken tesadüfen gözükür.
Belirti veren varikosel de ağrı olabilir.Testiste çekilme hissi de vardır.Bilhassa ayakta dururken ve
sıcakta damarlar belirginleşir ve el ile bir sicim gibi his edilir ve huzursuzluk verir.İlerlemiş vakalarda
testisin kıvamı yumuşamıştır ve büyüklüğü biraz azalmıştır. Varikoselin büyüklüğü ve tahribatına
göre üç dereceye ayrılır. Bu derecelendirme normal el muayenesi veya ultrasonografi ile yapılır.
Farklı derecelerde görülebilen varikoselin tanısı bu konuda tecrübeli bir Üroloji- Androloji uzmanı
tarafından doğru şartlarda yapılacak detaylı bir muayene ile konulmalıdır. Sadece doppler
ultrasonografi ile saptanabilen varikosellerin ameliyat edilmesi fayda sağlamadığından çok özel
durumlar dışında varikosel tanısı için hassas bir muayeneden başka herhangi bir tetkik (ultrason vb.)
istenmemelidir.
Günümüzde varikosel teşhisleri ve ameliyat kararları Doppler Ultrasonografi ile
konulmaktadır.Çünkü varikoseli olan erkeklerde kan akımının yavaşlaması ve geri akımına bağlı
infertiliteye neden olabilir. Sizde "varikosel belirtileri" nin tümü veya herhengi bir "varikosel
belirtisi" var ise bir üroloji uzmanına başvurunu..
Varikosel tedavisi nasıl yapılmalıdır?
Varikosel tanısı konulan kişiye kısırlık sorunu için öncelikle mikrocerrahi varikosel ameliyatı
önerilmelidir, Varikosel saptananlara ilk tercih olarak ilaç tedavisi veya tüp bebek yöntemleri
uygulanması doğru değildir. Doğru tanı konulması ve mikrocerrahi yöntemin başarıyla uygulaması
ile tedavisi gerçekleştirilen varikosel hastalarında spermiyogram parametrelerinde % 80'in üzerinde
istatistiki anlamlılık gösteren düzelme sağlanır ve bunların çoğu başka bir tedavi gerektirmeden
çocuk sahibi olabilirler. Geri kalanların önemli bir kısmı ise rahimiçi aşılama gibi, tüp bebek
uygulamasından daha kolay ve ekonomik bir yöntemden faydalanabilir seviyeye geleceklerdir.
Daha önce varikosel ameliyatı yaptırmış fakat olumlu sonuç alamamış olanların önemli bir kısmında
nüks varikosel tabir edilen durum saptaysa da varikoselin ameliyat sonrası nüks etmesi mümkün
değildir. Gerçekleştirilen ameliyatın teknik nedenler ile yetersiz kaldığı bu vakalarda mikrocerrahi
düzeltme ameliyatı uygulanarak olumlu sonuç alınabilmektedir.
Tüpbebek (mikro-enjeksiyon) uygulamasından önce varikoselin opere edilmesi ile sperm
hücrelerinin dölleme yeteneğini azaltan, kromozomlardaki parçalanma oranını arttıran etkinin
ortadan kaldırılması ile hamilelik oranlarının arttığı saptanmıştır.
Kısırlık nedeni ile başvuran erkeklerde varikosel tanısının muayene ve doppler ultrasonografi
yöntemlerinin yanlış uygulanmaları sonucu ve hatta bazen maalesef ticari yaklaşımlar ile
gereğinden çok konulduğunu ve gereksiz olarak ameliyatlar uygulandığını bilmekteyiz. Mikrocerrahi
varikosel ameliyatını ülkemizde başlattığım 1993 senesi itibarı ile 2500’den fazla mikrocerrahi
ameliyat yapmış olmama rağmen hatalı varikosel tanısı ile bana ameliyat için başvuran yüzlerce
kişiye de ameliyat olmaları gerekmediğini zorlukla izah etmek zorunda kaldım.
Hassas mikrocerrahi yöntemlerin kullanılmasıyla gerçekleştirilen bu özel operasyon yerine
uygulanan diğer teknikler veya mikrocerrahinin tekniğin başarısız uygulanması neticesi varikosel
ameliyatı uygulanan hastaların yaklaşık % 40'ında varikosel ortadan kalkmamaktadır. Hastaların bir
kısmında ise lenf kanallarının bağlanması sonucu hidrosel, hatta atardamarların bağlanması
neticesinde yumurtanın dumura uğraması gibi çok ciddi ve düzeltilmesi imkan dahilinde
olmayabilecek komplikasyonlar meydana gelebilmektedir. Fayda oranı % 80'lerin üzerinde olan
varikosel ameliyatının gereksiz ve başarısız uygulamaları sonucu bu oran % 20'lere dek düşebilir. Bu
nedenle ameliyat önerilen kişilerin konuyu basite almayıp detaylı tetkik ederek uzmanlar ile
konsülte etmeleri uygundur.
Varikosel niçin erkekte kısırlığa sebep olur?
Genişlemiş damarlar testisler tarafından kullanılmış venöz kanı taşıyamazlar. Akımda durgunluğa ve
hatta geri akıma neden olurlar. Bu nedenle sperm parametreleri etkilenir ve kısırlığa neden olur.
* Erkekte sperm gelişimi için en uygun ısı 35 derecedir.Normal vücut ısısı 36-37 derecedir.İşte bu
aradaki ısı farkını testis torbası sağlar. Varikosel de ise kanlanma daha çok olduğundan dolayı torba
bu özelliğini kaybeder ve ısı farkını sağlayamaz. Dolayısıyla spermlerde hem sayı hem de kalite
olarak düşmeler gözlenir, sperm sayısı azalır bazen de sperm rengi değişkenlik gösterir.
* Testisin çevresinde kan göllenmesi olduğu için kanın içindeki bazı hormonlar direk olarak testise
etki ederek sperm hücrelerini bozar.
* Testis üzerindeki damardaki göllenme direk etki eder ve hücrelerin hareketliliğini önler.
Erkekte varikosel tedavisi ve varikosel ameliyatı nasıl yapılır?
Ağrısız ve belirtisiz varikoseli olan hastalarda, testislerde küçülme yapmayan ve infertiliteye
(kısırlık) neden olmayan varikosellerde tedaviye gerek yoktur. Varikosel ağrı yapıyorsa, testislerde
küçülmeye ve kısırlığa neden olmuş ise cerrahi tedavi gereklidir. En etkili cerrahi girişim
mikrocerrahi yöntemi ile internal ve eksternal spermatik venlerin bağlanmasıdır.
Varikosel bitkisel tedavi bir çok hasta tarafından denense de bu şekilde yapılan bitkisel tedavi
anlamlı sonuçlar sağlamamakta ve gerçek tedavi bir üroloji uzmanı tarafından planlanmalıdır.
Varikosel ameliyatının başarısı nedir, ameliyatın başarısı nasıl anlaşılır?
Ameliyatın başarısı ve etkinliği operasyondan hemen sonra anlaşılmaz,bir süre geçmesi
gerekmektedir.Bir sperm hücresinin yapılmaya başlaması ile olgunlaşıp depo edilmesi arasında 7590 gün gerektiğinden ameliyattan ortalama 3 ay sonra sperm hücrelerine ait bozukluklar
düzelmeye başlar. 3 ay sonra yapılacak bir spermiogram, sperm sayısı ve sperm rengi
değerlendirilmesi ile birlikte ameliyatın başarısı hakkında gerekli bilgiyi vermektedir. Yapılan
çalışmalarda varikosel ameliyatından sonra sperm bozukluklarının düzelme oranı ortalama %60-70
oranındadır.
Erkekte kısırlığa yol açan nedenlerin başında gelen varikosel kolay düzeltilebilir bir hastalıktır ve iyi
bir mikrocerrahi ameliyatı ile çoğu erkekte kısırlık yönünden hızlı bir düzelme olmaktadır. Varikosel
ameliyatları üroloji uzmanları tarafından yapılmaktadır.Varikosel forum sayfamızda da ürolog
doktorlar tarafından değerlendirilmiştir. Varikosel forum sayfamızda sorulmuş soruları ve cevapları
okuyabilirsiniz.
Önlem alın!!
:: Fazla ayakta durmamaya dikkat edilir.Akşam mutlaka uzun oturup ayaklarınızı yükseğe kaldırın.
:: Testis torbasındaki kan drenajını önleyen hareketlerden ve egzersizlerden mutlaka kaçının.
:: Testis ve torbanın hareketini önleyen kot gibi dar pantolon ve sıkı iç çamaşırı giymeyin.
:: Ağır spor ve egzersizlerden kaçının,yük kaldırmayın.
Varikosel konusunda yanlış bilinenler ve bilimsel gerçekler:
1. Varikosel en sık saptanan ve başarılı tedavi ile en olumlu neticelerin alındığı erkek kısırlığı
sebebidir. Varikosel teşhisi doppler ultrason ile değil, el muayenesi ile yapılmalıdır. Doppler ultrason
ile çok sayıda kişiye hatalı olarak varikosel teşhisi konulmakta ve gereksiz ameliyatlar
yapılmaktadır. El ile muayenede saptanamayan varikosel opere edilmemelidir; fayda sağlamaz.
2. Varikoseli olan erkeklere öncelikle tüp bebek, ICSI, aşılama benzeri yardımlı üreme teknikleri
uygulanmamalıdır. Varikosel spermin kromozomal yapısını bozarak (DNA fragmantasyonu)
yumurtayı dölleme gücünü azaltmakta; dölleme gerçekleşse dahi düşük oranını yükseltmektedir.
Ayrıca tüp bebek sadece son çare olarak görülmeli, bebekte doğumsal anomali ve hastalık risklerini
yaklaşık %30 kadar arttırdığı ve anne açısından da riskli olduğu unutulmamalıdır.
3. Varikosel ameliyatında teknik olarak en başarılı ve komplikasyon ihtimali en düşük yöntem
mikrocerrahidir. Mikrocerrahi varikosel operasyonunda teknik başarı %99 üzerine çıkmakta, önemli
komplikasyon oranı %0’a, önemsiz komplikasyon oranı %3-5’e yaklaşmaktadır. Diğer cerrahi
yöntemlerde hidrosel riski %40’a, atardamar hasarı %5’e kadar çıkmaktadır.
4. Varikoselin başarılı bir cerrahi sonrası nüks etmesi yani tekrarlaması mümkün değildir fakat
yapılmış olan operasyon yetersiz kalabilir ve bu durumlarda mikrocerrahi düzeltme ameliyatı
uygulanabilir. Mikrocerrahi dışındaki operasyon yöntemlerinde uygulanan teknik nedeni ile yetersiz
cerrahi oranı %40'a kadar çıkmaktadır.
5. Mikrocerrahi varikosel ameliyatı basit bir cerrahi girişim değildir; mikrocerrahi konusunda
uzmanlaşmış, deneyimli ellerde başarılıdır, her teknik gibi hatalı ve yetersiz uygulamaları ciddi
komplikasyonlara, organ kaybına yol açabilir. Başarısız varikosel ameliyatı sonrası komplikasyonlar
nedeni ile sorun yaşayan, spermiyogramları daha da bozulan çok sayıda hasta bulunmaktadır.
6. Her uygulanan mikrocerrahi ile varikosel ortadan kalkmayabilir, atardamar ve lenfatik kanal
hasarları ile hidrosel ve organ kaybı gibi komplikasyonlar görülebilir; uygulanan teknik kadar
tekniğin ne kalitede uygulandığı da çok önemlidir! Yurtdışından döndükten sonra ülkemizde
1992’de başlatarak 2500’den fazla vakada uyguladığım bu tekniği birçok asistanıma öğreterek
Türkiye’nin değişik bölgelerinde yaygınlaşmasına katkı sağladım. Özellikle üniversite hastanelerinin
Androloji ile ilgilenen öğretim üyeleri arasında mikrocerrahi teknik ile varikosel ameliyatı son
yıllarda en çok tercih edilen yöntem haline gelmiş olup yurtdışındaki seçkin klinikler de mikrocerrahi
tekniği benimsemiştir.
Doç. Dr. Teoman Cem Kadıoğlu
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi (Çapa) Üroloji Anabilim Dalı
Bu dökümanı orjinal adreste göster
Varikosel Nedir? Tedavisi Nasıl Yapılıyor?