11. VE 12. SINIFLAR İÇİN İSLAM AHLAKI DERSİ

11. VE 12. SINIFLAR İÇİN İSLAM AHLAKI DERSİ ÇALIŞMA KAĞIDI
1-Aşağıdakilerden hangisi İslam kelimesinin sözlük anlamlarından değildir?
A- Barış
B- Teslim olma
C- İtaat etme
D- Emniyette ve güvende olma
E- Zorlama
2- İslam’ın tanımını yapınız?
Yüce Allah’ın vahiy yoluyla son peygamber Hz. Muhammed’e (s.a.v) gönderdiği ilahi emir, yasak, öğüt ve kuralların
yer aldığı son dinin adıdır. Bir başka ifadeyle bir ve tek olan Allah’a iman etmeyi, tüm peygamberlerin ve Hz.
Muhammed’in (s.a.v) Allah’ın peygamberi olduğunu kabul etmeyi ve Kur’an-ı Kerim’in Allah kelamı olduğuna teslim
olmayı emreden dindir.
3- Ahlakla ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
A- Her insanın ahlakı vardır.
B- Ahlak kavramı, insanın karakterini, huyunu, davranışlarını içeren ve her insanda olumlu veya olumsuz olarak
var olan bir özelliktir.
C- Ahlak, iyi veya kotu huy ve karakterlerin tamamını içerir.
D- İnsanın fazilet (erdemler) ve rezaletleri (kotu özellikler) ahlakın kapsamı içerisine girer.
E- Ahlak sadece doğuştan gelen bir özelliktir, sonradan kazanılmaz.
4- İslam ahlakının tanımlayarak açıklayınız?
İnsanın Kur’an-ı Kerim’i ve Kuran’ın en kâmil uygulayıcısı Hz. Peygamber ’in (s.a.v) sünnetini kendi düşünce ve
davranışlarının merkezine almasıdır. Yani insanın inanç ve ibadet yoluyla, Allah ile kurduğu ilişkinin her turlu tutum ve
davranışına yansımasıdır.
5- “Yavrucuğum! Namazı kıl, iyiliği emret, kötülükten vazgeçirmeye çalış, başına gelenlere sabret. Doğrusu bunlar,
azmedilmeye değer işlerdir.” Kur’an-ı Kerim’de yer alan bu tavsiyeyi yapan kimdir?
Hz. Lokman (a.s)
6 - İnsanı diğer varlıklardan ayıran en önemli özelliği yazınız.
Akıl ve irade sahibi olmasıdır.
7- İslam ahlakının gayesi nedir?
İnsan davranışlarını güzelleştirmekle ilgili olan İslam ahlakı, insanı doğruya ve iyiye yönlendirmeyi amaçlar böylece
ahlaki olarak mükemmel bir insan meydana getirmeyi gaye edinir.
8- İslam ahlakının iki temel kaynağı nedir?
Kur’an-ı Kerim, Hz. Peygamber ’in (s.a.v) söz ve davranışları olan sünnettir.
9- Allah’ın isimlerinden olan “Rab” ile alakalı olan Terbiye kavramını açıklayınız.
Yol göstermek, ıslah etmek, yardım etmek gibi anlamları olan terbiye kavramı, dilimizde daha çok eğitim yoluyla
amaçlanan davranışları ortaya çıkarmak anlamında kullanılmaktadır.
10. Aşağıdakilerden hangisi İslam ahlakının konusu ve işlevi kapsamında yer almaz.
A) İnsan davranışlarına atfedilen değerlerin kaynağını araştırır.
B) İyi fiilleri yapmayı ve kotu fiilleri terk etmeyi konu edinir.
C) İnsanın sorumluluklarını sıralar.
D) Davranışlarımızın sonuçlarını araştırır.
E) İnsanın davranışlarını bilimsel bilginin sonuçlarıyla karşılaştırır.
11. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanları “D” yanlış olanları “Y” ile işaretleyiniz.
(…..) Allah’a samimiyetle inanan ve ibadet eden bir Müslüman’ın davranışları güzel ahlak yönünde şekillenir.
(…..) Ahlak bir insanda doğuştan vardır ve omur boyunca değişmeden kalır.
(…..) Kur’an- ı Kerim ve hadislerde ahlakın terbiye yoluyla değişebileceğine işaret edilmiştir.
(…..) Kur’an-ı Kerim’de insanın peygamberler vasıtasıyla kötülüklerden temizlenerek iyilik sahibi olabileceği ifade
edilmektedir
BOŞLUK DOLDURMA
1. “………………… ……… yüce bir ahlak üzeresin.” (Kalem suresi, 4. ayet.)
2. “Her doğan ……….. …………. üzerine doğar. Sonra ……… …….. onu Hıristiyan, Yahudi veya Mecusi yapar.” (Hadis-i
Şerif)
3. “Müslüman, …………… ve dilinden Müslümanların emin olduğu kimsedir.” (Hadis-i Şerif)
4. “Kendi aranızdan, size ayetlerimizi okuyan, sizi her kötülükten arındıran, size kitap ve hikmeti öğreten, ayrıca
bilmediklerinizi de öğreten bir ……………….. gönderdik.” (Bakara suresi, 151. ayet.)
5- “Hiçbir ………………., çocuğuna güzel terbiyeden daha üstün bir hediye vermiş olamaz.” (Hadis-i Şerif)
2. ÜNİTE (TEVAZU KONUSUNA KADAR OLAN BÖLÜM)
1. “Dindarlıkta kendinden üstün olana bakıp ona uymak, dünyalıkta ise kendinden aşağı olana bakıp Allah’ın
kendine verdiği üstünlüğe hamd etmek. Böyle yapanları Allah, şükredici ve sabredici olarak yazar. Kim de
dindarlıkta kendinden aşağı olana, dünyalıkta ise kendinden üstün olana bakar da elde edemediğine üzülürse,
Allah onu şükredici ve sabredici olarak yazmaz.”
Yukarıdaki hadis-i şeriften aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
2. ÜNİTE
A) Sahip olduklarımızla yetinmeyi bilmeliyiz.
B) Kanaatkar olmalıyız.
C) Bizden daha kotu durumda olanlara bakıp şükretmeliyiz.
D) Allah şükreden ve sabredenleri sever.
E) Kazancımızı infak etmeliyiz.
2- Aşağıdakilerden hangisi dürüst ve güvenilir insanın özelliklerinden değildir?
A-Yalan konuşmaz\ Özü sözü birdir.
B- Verdiği sözde durur.
C-Emanete riayet eder.
D-Elinden ve dilinden emin olunandır
E-Sadece sevdiklerinin hakkını savunur.
3- “Ya göründüğün gibi ol ya da olduğun gibi görün.” Sözü kime aittir?
Hz.Mevlana
4-“Doğruluk insanı iyiliğe, iyilik de cennete götürür. Kişi, doğru söylemeye devam ettikçe sonunda
……………………….. olur. Yalan, kişiyi kötülüğe, kötülük de cehenneme götürür. Kişi yalan söylemeye devam ettikçe,
sonunda Allah indinde ……………………………… olarak yazılır.”
Hadisi şerifte boşluklara uygun olan kelimeleri yazınız.
Sıddıklardan \ Yalancı
5- Aşağıda verilen ayetlerden hangisi doğruluk ve dürüstlük kavramlarıyla ilgili değildir?
A- “Yeryüzündeki bütün canlıların rızkı sadece Allah’a aittir...”
B- “Ey iman edenler! Verdiğiniz sözleri yerine getirin...”
C- “Yine onlar ki emanetlerine ve verdikleri sözlere riayet ederler.”
D- “...Verdiğiniz sözü yerine getirin; çünkü verilen söz, sorumluluğu gerektirir.”
E- “…Sadıklarla beraber olun!”
6- “ İyi arkadaşla kötü arkadaşın misali, misk taşıyanla körük çeken insanlar gibidir. Misk sahibi ya sana
kokusundan verir veya sen ondan satın alırsın. Körük çekene gelince, ya elbiseni yakar yahut da sen onun pis
kokusunu alırsın.”
Yukarıda verilen Hadisi Şerifte Efendimizin ümmetini uyardığı husus nedir?
Arkadaş ve dost seçiminde dikkatli olunması gerektiği.
7-Sözlükte, “haramdan uzak durmak, helal ve güzel olmayan söz ve davranışlardan sakınmak, edeb, haya, izzet ve
haysiyet” anlamına gelen kavram nedir?
İffet
8- Efendimizin (sav) iffete dair Hadislerinden bir tane yazınız.
*“Evlenmeye güçleri yetmeyenler de, Allah kendilerini lütfuyla zengin edinceye kadar iffetlerini korusunlar...”
*Ya Rabbi! Senden hidayet, takva, iffet ve gönül zenginliği istiyorum”
*“Allah, yoksul olmasına rağmen iffetini korumaya çalışan mümin kulunu sever”
9- Kuran’ın en güzel kıssasının kahramanı, iffet ve haya sembolü Peygamber kimdir? Hz. Yusuf (a.s.)
10- Hz. Peygamber (s.a.v), diline ve cinsel arzularına hakim olacağı konusunda kendisine söz verenlere hangi
konuda kefil olacaktır?
Cennete girmek hususunda kefil olacaktır.
11- İnsanlar arasında haya duygusuna en fazla sahip olan ve “Hayânın hepsi hayırdır” buyuran Peygamberimizdeki
(sav) utanma duygusunu nasıl ifade edilmektedir?
Rasulullah (sav), örtünme cağına girmiş bir genç kızdan daha hayalı idi.
12-Aşağıdakilerden hangisi adaletin anlamlarından değildir?
A- her hakkı hak sahibine vermektir
B- haksızlıklardan uzaklaşarak orta yolu tutmaktır
C- hüküm ve davranışlarda tarafsız ve ilkeli olmaktır
D- bir şeyi yerli yerinden kaldırmaktır
E- insaf ve eşitliktir
13- “Çok adil, asla zulmetmeyen, hakkaniyetle hükmeden, haktan başkasını söylemeyen ve yapmayan” anlamına
gelen Allah’ın mübarek ismi nedir?
el-Adl
14- “Rasulullah (s.a.v)’in ‘Size büyük günahların en büyüğünü bildireyim mi?’ dedikten ve bunu üç kez
tekrarladıktan sonra: ‘Allah’a ortak koşmak, anne ve babaya kötülük etmek’ dediği ve yan tarafına yaslanmış iken
doğrulup “……………………………………..’ buyurduğu ve bunu defalarca tekrar ettiği davranış nedir?
Yalan yere şahitlik yapmak
15- “Mallarınızı aranızda haksız sebeplerle yemeyin. Kendiniz bilip dururken, insanların mallarından bir kısmını
haram yollardan yemeniz için o malları hâkimlere vermeyin.” ayeti ile yasaklanmış fiil nedir?
Rüşvet
16- Numan bin Beşir (r.a.) şöyle anlatır: Babam beni Rasulullah ’a (sav) götürdü ve “Ben, sahip olduğum bir köleyi
bu oğluma verdim.” dedi. Bunun üzerine Rasulullah (sav); “Buna verdiğini diğer cocuklarına da verdin mi?” diye
sordu. Babam; “Hayır, vermedim.” dedi. Rasulullah (sav); “O halde yaptığın hibeden (bağıştan) dön!” buyurdu.
Böyle söyleyerek Hz. Peygamberin toplumda sağlamak istediği nedir?
Adalet
17- Olumlu tutum ve davranışlardan olan adalet ile ilgili bir ayet yazınız.
“...Daima adil davranın. Muhakkak ki Allah, adil davrananları sever.”
“...Allah insanlar arasında hüküm verdiğiniz zaman, adaletle hükmetmenizi emreder...”
18- Peygamber Efendimizin “Hakimler uc kısımdır: Biri cennette, ikisi de cehennemdedir. Cennette olan hakim,
hakkı bilip ona gore hukum verendir. “ buyurduğu Hadisin devamını yazınız.
Hakkı (gerçeği) bildiği halde (adaleti gözetmeyerek) hükmünde zulmeden ile hakkı bilmeden insanlar hakkında
hüküm veren hakimler cehennemdedir”
19-İnsani ilişkilerde her türlü olumsuz söz, fiil ve davranışları ifade eden ve haksız yere acı çektirmek anlamına
gelen böylece toplumdaki huzur ve uyumu tehdit eden ……………………………………. adaletin zıddıdır.
Zulüm
20-Zulüm üçe ayrılır, yazınız.
1- İnsanla ile Allah arasında gerçekleşen zulüm. İnsanın Allah’a yönelik şirk, küfür, nifak ve isyandır.
2- Kişi ile insanlar arasındaki zulüm. Haksızlık, hırsızlık, öldürme, iftira vb. günahlar
3- Kişi ile kendisi arasında zulüm. Kişi Allah’a karşı görevlerini yapmayarak ve insanlara zulmederek kendisine
zulmeder.
21- İnsanın, sahip olduğu imkanlardan Allah rızası icin muhtaçlara ihsan ve yardımda bulunmasını sağlayan ahlaki
vasıf nedir?
Cömertlik
22- “………………………… kimse Allah’a yakın, insanlara yakın, cennete yakındır, cehennemden uzaktır. Cimri ise
Allah’tan uzak, cennetten uzak, insanlardan uzak ve cehennem ateşine yakındır. Cahil olan ……………… ibadet eden
cimriden Allah’a daha sevimlidir.” Hadisinde Efendimizin bahsettiği kimdir? Cömert
23- Efendimizin (sav) “İki özellik vardır ki bir müminde asla bulunmazlar” dediği özellikleri yazınız.
Cimrilik ve kötü ahlak.
24- Cömertliğin en ustun şekli olan ve sözlükte “bir kimseyi veya bir şeyi diğerine tercih etme, ustun tutma”
anlamına gelen ayrıca ahlaki bir kavram olarak kişinin kendi kişisel ihtiyacı bulunmasına rağmen malını, başkasına
vermesi veya onun ihtiyacı için sarf etmesi olarak açıklanan davranış nedir?
İSAR
25- “Malı olmayan kişide hırs değil kanaat, zengin kişide de cimrilik değil cömertlik olmalıdır.” Sözü kime aittir.
İmam Gazali
26 -Elde olana razı olmaktır, azla yetinmek, ihtiyaçları asgari ölçüde karşılayabilecek maddi imkanlarla yetinmek,
alın teri ile
kazanılana razı olmak, başkalarının elindeki şeylere göz dikmemek ve fazla kazanma hırsından kurtulmak
anlamlarına gelen olumlu davranış nedir?
Kanaat
27- Peygamberimizin tarifiyle ” gerçek zenginlik “nedir?
Mal çokluğu değil, gönül tokluğudur.
28- Sabah namazını kıldırıp eve gelen ve hanımına,”Bugün kahvaltılık bir şey var mı?” diye sorması üzerine
hanımının, “Sen de biliyorsun ki evde yiyecek bir şey yok” cevabından sonra “Allah’a hamdolsun bugün evimiz
Peygamberimizin evine benziyor.” diyen kimdir?
Mevlana Celaleddin Rumi
29- Peygamberimizin kanaatkar davranmak isteyene tavsiyesi nedir?
“Sizden biri, mal ve yaratılışça kendisinden üstün olan birini görünce, nazarını hemen kendisinden aşağıda olana
çevirsin.”
30- Aşağıdaki ifadelerden doğru olanları “D” yanlış olanları “Y” ile işaretleyiniz.
……….. “Ademoğlunun iki vadi dolu altını olsa üçüncü vadinin de kendisinin olmasını ister. Ne var ki insanoğlunun
gözünü ancak toprak doldurur.
………….Kanaatkar olmak, bir kimsenin çalışmayı terk etmesini ve aç kalmasını gerektirmez.
………….Kanaatkar olan insan asla zengin olmaz.
…………..“Yeryüzündeki bütün canlıların rızkı sadece Allah’a aittir...”
…………. Yarım hurma ile de olsa cehennemden korunun.
………… Cömert insan zamanla fakir düşer.
31- “Askıda Bedava Ekmek” projesini kısaca anlatınız.
Fırına ekmek almaya giren bir vatandaş, aldığı ekmek sayısından daha fazla ekmek parası öder. Fırıncı, ücreti ödenen
ekmek sayısını bir tahtaya yazarak ilan eder. Böylelikle ihtiyaç sahibi başka bir vatandaş fırına geldiğinde askıdaki
ekmeklerden alabilme imkanına sahip olur.
Betül ÖNAL
İHL Meslek Dersi Öğretmeni