çocukluktan başlar

S AĞ LI K
H E A LT H
Sağlıklı
dişler
çocukluktan başlar
Sağlıklı dişlerin temeli bebeklikte atılıyor. Çocukken
ne kadar sağlıklı dişleriniz varsa yetişkin olduğunuzda
dişetlerinizin ve dişlerinizin sağlıklı olma ihtimali o
kadar yüksek. Çocuğunuzun ağız sağlığında dikkat
etmeniz gerekenleri sizler için kaleme aldık...
Dr. Med. Dent Laçin Berber
Periodontist - Dişeti Hastalıkları
ve Cerrahisi Uzmanı
Periodontist – Specialist in
Periodontal Diseases and Surgery
www.drlacinberber.com.tr
Healthy teeth start
from childhood
Foundation is laid for healthy teeth during babyhood. The
healthier your teeth are in childhood, the more possible
that your teeth and gums are healthy when you are an
adult. We have written the list of what to look out for in
your child’s dental care for you.
72
73
S AĞ LI K
S
H E A LT H
üt dişleri, çocuklar aşağı yukarı 6-8 aylıkken
ağızda görünmeye başlar ve 2.5-3 yaşına
geldiklerinde tamamlanırlar. Süt dişlerinin
görevi, çocuğun beslenme, konuşma ve
görüntüsünün düzgün olmasını sağlamaktır. Ayrıca
kalıcı dişlere yer tutmak ve sürerken onlara rehberlik
etmektir. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi çene
yapısını ve dişlerin dizilimini bozar. Bu durum çocuğun
beslenmesiyle birlikte gelişmesini bile olumsuz
etkileyebildiğinden, 20 adet süt dişi normal değişim
zamanına kadar çürüksüz olarak korunmalı, çürük
oluştuğunda ise, çürümeye kalıcı dişlerden daha eğilimi
olan süt dişleri mutlaka tedavi ettirilmelidir.
Süt dişleri, 6-7 yaşlarında değişmeye başlar. 6-13 yaş
arası karışık dişlenme dönemidir. Daha sonra süt
dişleri yerini, ömür boyu kullanacakları kalıcı dişlere
bırakır. İlk kalıcı dişler, 5-6 yaş civarında süt dişlerinin
en arkasından alt-üst çenede, sağ ve solda olmak
üzere dört adet birinci büyük azı dişleridir
(6 yaş dişleri). Bunların korunması
gereklidir. Kalıcı diş dizisine 12- 13
yaşlarında sahip olunur.
Çocukların dişleri neden
daha hızlı çürür?
Süt dişleri normal dişlere
oranla daha çok organik
madde içerirler, bu
nedenle çürümeye daha
yatkınlardır. Çocuklar
ağız bakımına yetişkinler
kadar dikkat edemezler.
Çocuğun el becerisi,
merakı ve ebeveynin
tutumu, diş fırçalama
alışkanlığını belirler.
Çürük oluşumunu
engellemek için diş hekimi
neler yapabilir?
Çürüğü tamamen
engelleyebilecek ya da
yok edecek bir aşı
ya da ilaç henüz
geliştirilmemekle
birlikte, çürük
sayısını
azaltmaya
yönelik
uygulamalar
yapılmaktadır.
Diş çürükleri
genellikle
azı ve küçük
azı dişlerinin,
74
P
rimary teeth appear in the
mouth when children are about
6-8 months old and they are
completed when children are
2,5-3 years old. The role of primary teeth is
to ensure that the child’s nutrition, speech
and appearance are proper. In addition,
they also make space for and guide
permanent teeth. Loss of primary teeth at
an early stage distort the structure of the
chin and arrangement of the teeth. Since
this may even affect nutrition and thus
development of the child, 20 primary teeth
should be kept undecayed until normal
changing time, and if a decay occurs,
primary teeth, which are more prone
to decay than permanent teeth, must
definitely be treated.
Primary teeth start changing at the ages
of 6-7. The period between 6-13 years
of age is a mixed teething period.
Then primary teeth are replaced by
permanent teeth that they will use
for a lifetime. The first permanent
teeth appear at about 5-6 years
of age at the back of deciduous
teeth and are the first four
large molar teeth on the lower
and upper jaw on the right
and on the left (6-year teeth).
They must be protected. At the
age of 12-13 one gets the set of
permanent teeth.
Why do children’s teeth decay
faster?
Primary teeth contain more
organic substances compared to
normal teeth, that is why they are
more inclined to decay. Children
do not show as much attention
as adults for dental care. Hand
skills, curiosity of the child and
their parents’ attitude
determine the habit of
brushing their teeth.
What can a dentist
do in order to
prevent the
formation
of tooth
decay?
No
vaccine
or medication has yet been developed
that may completely prevent or eliminate
decays, but there are practices aimed at
reducing the number of decays. Tooth
decays usually start at the cavities called
“fissures” in the chewer surfaces of molar
and small molar teeth. These cavities are
covered by ‘fissure sealant’ and microbes
and food residues are prevented from
leaking in there and the start of decay is
prevented. This procedure may also be
applied to permanent molar and small
molar teeth starting from 6 years of age.
This procedure is quite simple and may
be applied without requiring anesthesia
and giving any pain to the child. Fissure
sealing treatment practices may be
renewed in checks made in periods of
three or six months. Another way to
prevent decays is “fluoride application” to
increase the resistance of teeth to decays.
Her beslenmeden
sonra
çocuğunuza su
içirebilirsiniz. Bu
diş bakımı için
faydalıdır.
You can give
water to your
child after each
meal time. This is
useful for dental
care.
çiğneyici yüzlerinde bulunan ‘fissür’ adı verilen
oluklarda başlar. ‘Fissür örtücü’ ile bu olukların üzeri
kapatılıp, o bölgeye mikrop ve yemek artıklarının
sızması engellenerek çürük başlaması önlenir. Bu işlem,
6 yaşından itibaren çıkan kalıcı azı ve küçük azı dişlerine
de uygulanabilir. Bu işlem oldukça basit ve anestezi
gerektirmeden ya da çocuğa herhangi bir ağrı vermeden
basitçe yapılabilecek bir işlemdir. Fissür örtücü tedavi
uygulamaları üç ya da altı aylık dönemlerde yapılan
kontrollerle yenilenebilmektedir.Bugün11 Ziyaretçi
Toplam161180 Ziyaretçi Çürüğü engellemenin başka bir
yolu da “florür uygulanması” ile dişlerin çürüğe karşı
direncini artırmaktır.
Diş hekimine ne zaman gidilir?
Çocuğun dişlerinin çıkmasına yakın bir dönemde
diş hekimi kontrollerine başlanmalıdır. Bu kontroller
süt dişlenmenin bittiği 2-3 yaşından sonra daha
da arttırılmalı ve 3 ya da 6 aylık rutin kontrollere
dönüştürülmelidir. Doktorunuzdan çocuğunuzun
dişleri hakkında tüm bilgileri aldığınızdan emin
olmalısınız.
75
S AĞ LI K
H E A LT H
Ebeveynler çocuklarının diş fırçalama alışkanlığı
kazanmaları için çaba sarf etmeliler. Erken dönemde
ailesi tarafından diş fırçalama ve ağız hijyeni konusunda
alışkanlık kazanmış çocuklar hayat boyu bilinçli hareket
etmekte ve bu alışkanlıklarına önem vermektedirler.
Bunlara dikkat edin!
-Çocuğun doğumundan itibaren her beslenmeden
sonra ağız içini ıslak gazlı bezle temizleyin ve süt dişleri
sürdükten sonra da bu işleme devam edin.
- Ek gıdaya başladıktan ve çocuğunuza biberonla süt
içirdikten sonra ağız temizliği için su içirin. Bir parça
peynir verin.
-Bebeğinize gece son beslenmesinde şekerli gıdalar
vermeyin.
-Emziği kesinlikle şekere, bala, pekmeze batırmayın.
-Beslenme sırasında bebeğinizin kaşığını ağzınıza
almayın.
- Bir yaşından sonra emzik ile biberon kullanmayın,
çocuğunuzu bardak ve kaşık kullanarak beslenmeye
alıştırın.
-Çocuğunuza şekerli yiyecek ve içecekleri iki öğün
arasında vermeyin.
-Aşırı şekerli, yapışkan yiyecekler, aşırı yumuşak ve
yüksek karbonhidrat içeren yiyeceklerden kaçının.
-Her beslenmeden sonra çocuğa su vererek ağız içinin
76
Süt dişleri zaten
dökülecek diye
düşünmeyin.
Bunlar kalıcı
dişlere yer
açarlar.
Çocuğunuzu
mutlaka diş
hekimine
götürün ve
belirli aralıklarla
dişlerini kontrol
ettirin.
Do not ignore
primary teeth
thinking that
they will
eventually be
replaced. They
make space for
permanent teeth.
Definitely take
your children
to the dentist
and have their
teeth checked at
certain intervals.
When should one go to a dentist?
Dentist checks should be started towards
the appearance of the child’s first teeth.
These checks should be increased further
after 2-3 years of age when primary
teething is finished and turned into
routine checks of 3-6 month intervals. You
should make sure that you’ve received all
information about your child’s teeth from
your doctor.
Parents should make an effort for their
children to adopt the habit of brushing
their teeth. Children who have been
given the habit of brushing their teeth
and awareness regarding their dental
hygiene at an early stage act accordingly
throughout their entire lives and attach
importance to this habit of theirs.
feeding bottle, make your baby drink
water for oral cleaning. Give a piece of
cheese.
-Do not give sugary foods to your baby
before your baby’s last meal at night.
-Never dip the pacifier into sugar, honey or
molasses
-Do not take your baby’s spoon into your
mouth during feeding time.
- Do not use feeding bottles and pacifiers
after 1 year of age, get your baby used to
using glass and spoon.
-Do not give sugary foods and drinks
between meals to your child.
-Avoid extremely sugary, sticky foods,
extremely soft and high carbohydrate
foods.
-After each meal time give water to the
child to clean the inner side of mouth.
(Start this after your doctor allows you to
give water to the child.)
-Starting from two years of age have
the children brush their teeth twice a
day under your supervision. Choose a
toothbrush and toothpaste according to
your child’s age.
-Pay attention that your child does not
swallow toothpaste.
-Refer to your dentist for protective
fluoride application.
-Definitely have it treated
if there is any decay
in primary teeth.
-Have fissure
sealant applied
on 6-year teeth,
always have it
treated if there is
any
Çocuklarınıza
diş fırçalama
alışkanlığını
mutlaka
kazandırın.
You should
definitely get
your children to
adopt the habit
of brushing
their teeth.
temizlenmesi sağlayın. (Doktorunuz çocuğunuza su
vermenize izin verdikten sonra bu işlemi yapmaya
başlayın.)
-İki yaşından itibaren sizin kontrolünüzde günde iki defa
dişlerini düzenli fırçalatın. Çocuğunuzun yaşına uygun
diş fırçası ve macunu seçin.
-Çocuğunuzun diş macununu yutmamasına dikkat
edin.
-Korucu flor uygulaması için diş hekiminize başvurun.
-Süt dişlerinde çürük varsa mutlaka tedavisini yaptırın.
-6 yaş dişlerine fissür örtücü uygulatın, çürük var ise
mutlaka tedavi ettirin. Çürüklerin başka hastalıklara da
yol açabileceği tehlikeli bir durum olduğu unutulmamalı.
Pay attention to following!
-Clean the inner side of the mouth after
each meal time starting from birth and
continue with this procedure also after
primary teeth erupt.
- After starting additional food and
making your baby drink water with a
77