Sayı - Ankara Barosu

ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI
Sayı: 11-117-HM/
13.07.2015
RADYO VE TELEVİZYON ÜST KURULU’NA
ANKARA
10 Temmuz 2015 günü Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Türk (TRT Türk)
kanalında yayınlanan “Kendi Gökkubbemiz” adlı belgeselde, Osman Yüksel
Serdengeçti‟nin konuşmasına yer verilmiştir.
Konuşmada, ulu önder Mustafa Kemal Atatürk‟e hakaret dolu sözler sarfedilmiştir.
Belgeselden alıntılanan konuşmanın bazı bölümleri şöyledir:
"Yapanlar onlardı, yaratanlar onlardı, partilerinden bahsederken şerefli partimiz
diyorlardı. On yılda on beş milyon genç yaratmışlardı. Tam 27 yıl tanrılar gibi konuştular.
Firavunlar gibi saltanat sürdüler. Yediler, içtiler, kustular. Amma nutuklarda, amma
afişlerde 'Köylü milletin efendisidir' diye yazıyordu. Halkı ve köylüyü 'efendimiz sensin,
efendimiz sensin' diye soydular" ifadeleri yer aldı.
"Tepeden inme dışarıdan gelme yapılan birçok inkılaplar milleti allak bullak etmişti. Paris
sokaklarında yetişenler! Hukuk-u beşer beyannamesini ezbere bilenler! Laiklik ve
inkılapçılık perdesi altında yoksul Anadolu halkının imanını, vicdanını, hak ve hukukunu
pervasızca çiğnediler.
Kıtalara hükmeden, 3 kıtada asırlarca dimdik duran ecdadımızı, şurada, burada,
halkevlerinde türlü kuyruklara sokarak tahkir ve tehvil ettiler.
Onlar kendilerini yarı ilah sayıyorlardı. Yapanlar onlardı, yaratanlar onlardı, partilerinden
bahsederken şerefli partimiz diyorlardı. On yılda on beş milyon genç yaratmışlardı. Tam 27
yıl tanrılar gibi konuştular. Firavunlar gibi saltanat sürdüler. Yediler, içtiler, kustular.
Altta kalanın canı çıksın. Altta kalan halktı, milletti, köylüydü. Amma nutuklarda, amma
afişlerde „Köylü milletin efendisidir‟ diye yazıyordu. Halkı ve köylüyü efendimiz sensin,
efendimiz sensin diye soydular."
Yayınlanan bu sözler; 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın
Hizmetleri Hakkında Kanun‟un 8. maddesinin b,c,ç,e,f,ı, ve i fıkraları ile 28103
sayılı Resmi Gazete‟de 02.11.2011 tarihinde yayınlanan Yayın Hizmeti Usul ve
Esasları Hakkında Yönetmelik‟in 8. Maddesi‟nin (b),(c),(ç),(e),(f), (ı) ve (i)
maddeleri ihlal edilmiştir.
Adliye Sarayı B Blok Kat:5 06251 Sıhhiye/Ankara Tel: 416 72 00 Faks:(0312) 309 22 37
Web: http://www.ankarabarosu.org.tr
e-mail: ankarabarosu@ankarabarosu.org.tr.
ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI
Bilindiği üzere 6112 sayılı kanun‟un 8. Maddesinde “Yayın Hizmet İlkeleri”
düzenlenmiş, medya hizmet sağlayıcılarının, yayın hizmetlerini “kamusal
sorumluluk” anlayışıyla bu fıkrada yer alan ilkelere uygun olarak sunacakları
belirtilmiştir. Ayrıca yayın hizmetlerinin;
“a) Türkiye Cumhuriyeti Devletinin varlık ve bağımsızlığına, Devletin ülkesi ve milletiyle
bölünmez bütünlüğüne, Atatürk ilke ve inkılâplarına aykırı olamaz.
b) Irk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve düşmanlığa
tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz.
c) Hukukun üstünlüğü, adalet ve tarafsızlık esasına aykırı olamaz.
ç) İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı olamaz, kişi ya da
kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı veya iftira niteliğinde ifadeler
içeremez.
d) Terörü övemez ve teşvik edemez, terör örgütlerini güçlü veya haklı gösteremez, terör
örgütlerinin korkutucu ve yıldırıcı özelliklerini yansıtıcı nitelikte olamaz. Terör eylemini, faillerini ve
mağdurlarını terörün amaçlarına hizmet eder şekilde sunamaz.
e) Irk, renk, dil, din, tabiiyet, cinsiyet, engellilik, siyasî ve felsefî düşünce, mezhep ve benzeri
nedenlerle ayrımcılık yapan ve bireyleri aşağılayan yayınları içeremez ve teşvik edemez. (1)
f) Toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı
olamaz.
g) Suç işlemeyi, suçluyu ve suç örgütlerini övücü, suç tekniklerini öğretici nitelikte olamaz.
ğ) Çocuklara, güçsüzlere ve engellilere karşı istismar içeremez ve şiddeti teşvik edemez. (1)
h) Alkol, tütün ürünleri ve uyuşturucu gibi bağımlılık yapıcı madde kullanımı ile kumar
oynamayı özendirici nitelikte olamaz.
ı) Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce kanaat
oluşumuna engel olmamak zorundadır; soruşturulması basın meslek ilkeleri çerçevesinde mümkün
olan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğundan emin olunmaksızın yayınlanamaz; haberin
verilişinde abartılı ses ve görüntüye, doğal sesin dışında efekt ve müziğe yer verilemez; görüntülerin
arşiv veya canlandırma niteliği ile ajanslardan veya başka bir medya kaynağından alınan haberlerin
kaynağının belirtilmesi zorunludur.
i) Suçlu olduğu yargı kararı ile kesinleşmedikçe hiç kimse suçlu ilân edilemez veya suçluymuş
gibi gösterilemez; yargıya intikal eden konularda yargılama süresince, haber niteliği dışında yargılama
sürecini ve tarafsızlığını etkiler nitelikte olamaz.
j) Haksız çıkarlara hizmet eden ve haksız rekabete yol açan unsurlar içeremez.
k) Siyasî partiler ve demokratik gruplar ile ilgili tek yönlü veya taraf tutar nitelikte olamaz.
l) Genel sağlığa, çevrenin ve hayvanların korunmasına zarar verecek davranışları teşvik edemez.
m) Türkçenin, özellikleri ve kuralları bozulmadan doğru, güzel ve anlaşılır şekilde
kullanılmasını sağlamak zorundadır; dilin düzeysiz, kaba ve argo kullanımına yer verilemez.
n) Müstehcen olamaz.
o) Kişi veya kuruluşların cevap ve düzeltme hakkına saygılı olmak zorundadır.
ö) Bilgi iletişim araçları yoluyla yarışma veya lotarya içeremez, dinleyici ve seyircilere
ikramiye verilemez veya ikramiye verilmesine aracılık edemez.
p) Medya hizmet sağlayıcı tarafından yapılan veya yaptırılan anket ve kamuoyu yoklamalarının,
hazırlık aşamasından sonuçların ilânına kadar noter nezaretinde gerçekleştirilmesi zorunludur.
r) Kişileri fal veya batıl inançlar yoluyla istismar edemez.
s) Toplumsal cinsiyet eşitliğine ters düşen, kadınlara yönelik baskıları teşvik eden ve kadını
istismar eden programlar içeremez.
ş) Şiddeti özendirici veya kanıksatıcı olamaz.”
şeklinde hüküm altına alınmıştır.
Adliye Sarayı B Blok Kat:5 06251 Sıhhiye/Ankara Tel: 416 72 00 Faks:(0312) 309 22 37
Web: http://www.ankarabarosu.org.tr
e-mail: ankarabarosu@ankarabarosu.org.tr.
ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI
Oysaki 10.07.2015 günü TRT Türk kanalında yayınlanan belgesel tarihli yayında,
yukarıda belirtilen 6112 sayılı Kanunun ve bu kanuna uygun çıkarılan Yayın
Hizmeti Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik‟in 8. Maddeleri kapsamındaki
“b) Irk, dil, din, cinsiyet, sınıf, bölge ve mezhep farkı gözeterek toplumu kin ve
düşmanlığa tahrik edemez veya toplumda nefret duyguları oluşturamaz.
c) Hukukun üstünlüğü, adalet ve tarafsızlık esasına aykırı olamaz.
ç) İnsan onuruna ve özel hayatın gizliliğine saygılı olma ilkesine aykırı
olamaz, kişi ya da kuruluşları eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü, aşağılayıcı
veya iftira niteliğinde ifadeler içeremez.
e) Irk, renk, dil, din, tabiiyet, cinsiyet, engellilik, siyasî ve felsefî düşünce,
mezhep ve benzeri nedenlerle ayrımcılık yapan ve bireyleri aşağılayan yayınları
içeremez ve teşvik edemez.
ı) Tarafsızlık, gerçeklik ve doğruluk ilkelerini esas almak ve toplumda özgürce
kanaat oluşumuna engel olmamak zorundadır; …
i) Suçlu olduğu yargı kararı ile kesinleşmedikçe hiç kimse suçlu ilân edilemez
veya suçluymuş gibi gösterilemez; yargıya intikal eden konularda yargılama
süresince, haber niteliği dışında yargılama sürecini ve tarafsızlığını etkiler nitelikte
olamaz.
f) Toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması
ilkesine aykırı olamaz.
Yayın ilkeleri ihlal edilmiştir.
Programda, Atatürk‟ün manevi şahsiyetine hakaret edilmiş, toplumun Atatürk‟le
ilgili milli ve manevi değerleri çiğnenmiş, Atatürk ve çevresindekileri aşağılayan
yayın yapılmış, toplumda ayrımcılık yapılmış, bireyleri aşağılayan yayın
içeriklerine yer verilmiştir.
Avukatlık Yasası‟nın 76. Maddesinde; “Baroların, ... meslek mensuplarının
güveni sağlamak; meslek düzenini, ahlakını, saygınlığını, hukukun üstünlüğünü,
insan haklarını savunmak ve korumak …. Amacıyla kurulmuş olan kamu
kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olduğu ” düzenlenmiştir.
Avukatlık Yasası‟nın 95. Maddesinin (1). Fıkrasında da; “Avukatlık onurunun …
korunmasını sağlamak”, (4). Fıkrasında ise “…mesleğe ve meslek mensuplarına
yönelik hak ihlallerine karşı avukatlık mesleğini ve meslektaşlarını savunmak,
Adliye Sarayı B Blok Kat:5 06251 Sıhhiye/Ankara Tel: 416 72 00 Faks:(0312) 309 22 37
Web: http://www.ankarabarosu.org.tr
e-mail: ankarabarosu@ankarabarosu.org.tr.
ANKARA BAROSU BAŞKANLIĞI
bu konularda her türlü yasal ve idari girişimde bulunmak” görevi Baro Yönetim
Kurulları‟na verilmiştir.
1136 sayılı Avukatlık Yasası ile Barolara verilmiş olan ve yukarıda açıklanan görev
ve yetkiler kapsamında, ilgili medya hizmet sağlayıcı ve sunucu hakkında iş bu
şikayette bulunmak zorunlu olmuştur. Çünkü;
Kitle iletişim araçları toplum ve toplumsal olaylar arasındaki ilişkiler açısından
büyük önemi haizdir. Her toplum bir takım yapı unsurlarına, sosyal değerlere,
amaçlara sahiptir. Bu anlamda sosyal değerler ve amaçlar üzerinde önemle
durulmalı ve kitle iletişim araçları kullanılırken toplumun eğitim, sosyal, ekonomik
ve kültürel yönden farklı kesimlere hitap ettiği de göz önüne alınarak YIKICI
AMAÇLARLA KULLANILMAMALIDIR. Aksi toplumda ayrışmaya,
kutuplaşmaya, şiddet ve nefrete yol açarak barış ve huzur ortamı için tehdit
oluşturur. Kutuplaşan taraflardan nefret söylemi yöneltilen taraf için en büyük
sorunlardan biri bu topluluğun „ötekileştirilmesi‟ sonucunu doğurmasıdır.
Bu itibarla, Avukatlık Kanunu ile Barolara verilen bu görev çerçevesinde; TRT
Türk Kanalında 10.07.2015 tarihinde yayınlanan “Kendi Gökkubbemiz” adlı
belgeselde kullanılan, yukarıda belirtilen ifadelerle ilgili Kurumunuza şikayette
bulunmakla, Kurumunuzca gereğinin yapılacağı inancı ile gereğini bilgilerinize
saygılarımızla sunuyoruz.
Avukat Hakan CANDURAN
ANKARA BAROSU BAŞKANI
Adliye Sarayı B Blok Kat:5 06251 Sıhhiye/Ankara Tel: 416 72 00 Faks:(0312) 309 22 37
Web: http://www.ankarabarosu.org.tr
e-mail: ankarabarosu@ankarabarosu.org.tr.