Gelir Vergisi Beyanı İçinde bulunduğumuz mart

Gelir Vergisi Beyanı
14.03.2007 / İ.Hüseyin Yıldız
İçinde bulunduğumuz mart ayında; gerçek kişilerin, 2006 yılında elde ettikleri vergi konusu
gelirlerini beyan etmeleri gerekiyor. Ancak, ekonomik istikrarsızlığa bağlı olsa gerek; vergi
kanunlarımız sürekli değiştiğinden, mükellefler çoğu zaman bu değişiklikleri takip
edemektedir. Her yıl vergi kanunlarında değişiklik öngören ortalama 8-10 kanun
yayınlanıyor. Son olarak; yeni Kurumlar Vergisi Kanunu’ndan sonra, 1 Mart 2007 tarihinde
kabul edilen 5588 sayılı kanunla da, gelir vergisi kanununda bir dizi değişiklik yapılmış
bulunuyor. Ticari ve serbest meslek kazancı elde edenlerin, profesyonel destek almaları
gerekiyor. Ancak diğer gerçek kişilerin, 2006 yıllık gelir vergisi beyanlarıyla ilgili bazı temel
bilgilerin aktarılmasında yarar var diye düşünüyorum. GVK’da vergiyi doğuran olay; gelirin
elde edilmesine, gelirin elde edilmesi ise üç esasa bağlanmıştır: Tahakkuk, hukuki-ekonomik
tasarruf ve tahsil esası. Ticari ve zirai kazançlarda tahakkuk esası, menkul sermaye iratlarında
(faiz vb.), ücretlerde hukuki ve ekonomik tasarruf esası, serbest meslek kazançlarında,
gayrimenkul sermaye iratlarında (kira vb.), değer artışı ve arızi kazançlarda ise tahsil esası
benimsenmiştir. Örneğin, avukat tahsil etmediği serbest meslek kazancını, ev sahibi tahsil
etmediği kira gelirini beyan etmek zorunda değildir.
Tutarına bakılmaksızın beyan edilmeyecek gelirler
Tevkifata tabi tutulmuş mevduat faizleri, repo gelirleri, özel finans kurumlarınca kâr ve zarara
katılma hesabı karşılığında ödenen kâr payları, menkul kıymetler yatırım fonları katılma
belgelerine ödenen kâr payları, 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren ihraç edilen Hazine Bonosu
(HB) ve Devlet Tahvilleri’nin (DT) faizleri ile alış ve satışından elde edilen kazançlar 7 Ekim
2001’den sonra düzenlenen şahıs sigorta poliçeleri dolayısıyla elde edilen gelirler, sermayeye
ilave edilmek suretiyle dağıtıldığı kabul edilen kâr payları, tek işverenden alınan ücretler,
gerçek usulde tespit edilmeyen zirai kazançlar, istisna hadleri içinde kalan kazanç ve iratların
tutarları, ne olursa olsun beyan edilmeyecektir. Başka gelirler nedeniyle yıllık beyanname
verilse bile, bu gelirler yıllık beyannameye dahil edilmeyecektir.
2006 yılından önce ihraç edilmiş HB ve DT gelirlerinin beyanı
26.07.2001 tarihinden önce ihraç edilen HB ve DT’nin faizleri ile alım ve satımından elde
edilen kazançlara % 46.5 indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar 18 bin YTL’yi
geçiyorsa, bu faiz ve kazançların beyan edilmesi gerekiyor. Buna karşın; 26.07.200131.12.2005 tarihleri arasında ihraç edilen HB ve DT’den elde edilen faiz ve kazançlara %
46.5’lik indirim oranı uygulandıktan sonra, ayrıca 191.089, 20 YTL’lik istisna uygulanacak,
kalan tutar 18 bin YTL’yi aşarsa, bu faiz ve kazançların beyanı gerekecektir.
Kira gelirlerinin beyanı
Konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen kira gelirlerinin 2.200 YTL’si
vergiden istisnadır. Dolayısıyla istisna sınırının altında kalan konut kira gelirlerinin beyanı
gerekmiyor. Ancak, ticari, zirai ve mesleki kazancını yıllık beyannameyle bildirmek zorunda
olanlar bu istisnaden yararlanamıyorlar. Üzerinde stopaj yapılmış işyeri kira gelirlerinin, brüt
tutarları toplamının 18.000 YTL’yi aşmaması halinde; bu işyeri kira gelirlerinin de beyanı
gerekmiyor. Ayrıca, elde edilen kira gelirlerinin vergiye konu safi tutarları belirlenirken;
mükellefler söz konusu gayrimenkulle ilgili gerçek giderleri indirebilecekleri gibi, bu
giderlere karşılık gelmek üzere, kira gelirlerinin yüzde 25’ini götürü gideri olarak da
indirebiliyorlar.
Son olarak, 2006 yılı Gelir Vergisi beyannamesinin, Mart ayının 26’sına kadar bağlı
bulunulan vergi dairesine verilmesi gerektiği; doğan vergilerin de, mart ve temmuz aylarında
iki eşit taksitte ödenmesi gerektiği unutulmamalıdır.
Kaynak: http://www.aksam.com.tr/yazar.asp?a=70821,10,28