Resmî Gazete

4 Ekim 2012 PER EMBE
Resmî Gazete
Say : 28431
GENELGE
Ba bakanl ktan:
Konu : Çocuk zlem Merkezi ( M)
GENELGE
2012/20
Gelece imizin teminat olan çocuklar m z n her türlü tehlikeden korunarak bedensel ve ruhsal a dan sa l kl ,
e itimli ve topluma yararl bireyler olarak sosyal hayatta yerlerini almalar , Hükümetimizin temel hedefleri aras nda
bulunmaktad r.
Bu hedef do rultusunda; çocuklar m z koruyup kollamaya yönelik mevzuat ve düzenlemeler yürürl e
konularak, olu turulan altyap çerçevesinde yürütülen uygulamalar n geli tirilmesi için çal malar devam etmektedir.
Çocu un beden veya ruh sa l na zarar veren ya da zarar verme riski ta yan, fiziksel, duygusal, zihinsel veya
cinsel geli imini olumsuz etkileyen durumlar, çocu a kar kötü muamele eklinde tan mlanmaktad r. Kötü
muamelenin istismar ya da ihmal olmak üzere iki farkl boyutu bulunmaktad r. Ülkemizde istismara u rayan çocuk
ve/veya ailesi, ya anan olumsuzluklar pek çok sebeple gizleme e ilimindedir. Bu sebeple de istismara u rayan
çocu a verilmesi zorunlu olan hukuki, t bbi, ruhsal ve sosyal destek aksayabilmektedir.
Ma dur çocuklar n; kolluk kuvvetleri, adli merciler ve sa l k kurumlar taraf ndan ayr ayr de erlendirilmesi
ve bu süreçte ya ad klar n defalarca dile getirmek zorunda b rak lmas , gizlili in yeterince sa lanamamas , ilgili
kurumlarda çocukla gör me yapanlar n; çocu un ruhsal durumunu gözeterek gör me yapabilecek yeterlilikte
e itime sahip olmamas halinde, çocu un u rad travma iddetlenmektedir.
Yukar da belirtilen hususlar dikkate al narak; çocuk istismar n n önlenmesi ve istismara u rayan çocuklara
bilinçli ve etkin bir ekilde müdahale edilmesi amac yla, öncelikli olarak cinsel istismara u ram çocuklar n ikincil
örselenmesini asgariye indirmek, adli ve t bbi i lemlerin bu alanda e itimli ki ilerden olu an bir merkezde ve tek
seferde gerçekle tirilmesini temin etmek üzere; Sa l k Bakanl na ba l hastaneler/kurumlar bünyesinde Çocuk zlem
Merkezlerinin ( M) kurulmas ve bu merkezlerin i leyi inin Sa l k Bakanl nca koordine edilmesi gerekli
görülm tür.
Pilot uygulama olarak ilk defa Ankara'da a lm bulunan M, ilgili kurumlar n da kat l m ile faaliyetlerini
sürdürmektedir. Bu süreçte elde edilen tecrübeler
nda Ankara'ya ilaveten Kayseri, Samsun ve Gaziantep'te kurulan
M'lerin zaman içerisinde ülke genelinde yayg nla t r lmas hedeflenmektedir.
Öte yandan; M'lerinçal ma ve yayg nla ma sürecinin sa l kl ve amac na uygun bir ekilde yürütülmesi için
gerekli tedbirleri gör üp karara ba lamak ve bu konuda kurumlar aras i birli i ve koordinasyonu sa lamak üzere;
Sa l k Bakanl Müste ar ya da yard mc s n n ba kanl nda; Adalet Bakanl , Aile ve Sosyal Politikalar Bakanl ,
çi leri Bakanl , Milli E itim Bakanl , Diyanet leri Ba kanl ve Adli T p Kurumu Ba kanl temsilcilerinin
(bakanl klardan müste ar yard mc s , ba kanl klardan ba kan yard mc s düzeyinde) kat l m yla M Yönetim ve
Koordinasyon Kurulu (Kurul) olu turulmu tur.
Kurulun ve
M'lerin çal ma usul ve esaslar , a a da say lan hususlar çerçevesinde Kurul taraf ndan
belirlenecek; sekretarya hizmetleri, al nan kararlar n ilgili kurumlarca uygulanmas n n takibi ve koordinasyonu Sa l k
Bakanl taraf ndan yürütülecektir. Yarg tay Ba kanl , Hâkimler ve Savc lar Yüksek Kurulu ve ilgili l Cumhuriyet
Ba savc l temsilcileri ile katk sa layabilece i öngörülen ilgili kamu kurum ve kurulu lar n n yan s ra üniversiteler,
sivil toplum kurulu lar , meslek birlikleri, konu ile ilgili uluslararas kurulu ve özel sektör temsilcileri de Kurul
toplant lar na davet edilebilecektir.
M'lerin i leyi i hususunda;
1 –
M'lerde görev yapacak personelin e itiminin, Sa l k Bakanl nca uygun görülen merkezlerde
gerçekle tirilmesi, özellikle çocuklarla ilgili alanlarda görev yapan
retmen, sosyal çal ma görevlisi, sa l k
personeli, din görevlisi gibi kamu görevlileri ile kolluk görevlilerine kurumlar nca e itim verilerek M'lerin amac ve
i leyi i konusunda bilgilendirilmesi veya Sa l k Bakanl taraf ndan ihtiyaca göre belirlenecek aral klarla verilecek
e itimlere kat l mlar n n sa lanmas ,
2 – M personelinin görev ve yetkilerine ili kin düzenlemelerin Sa l k Bakanl taraf ndan haz rlanarak
Kurulun onay ile yap lmas ; M'lerde yürütülecek hizmetlerin, farkl uygulamalara yer vermeyecek biçimde bu
Genelgede belirtilen hususlar ile gerekti inde Kurulca belirlenen esaslar do rultusunda belirli standartlarda yerine
getirilmesi,
3 – Özellikle cinsel istismar suçunun ma duru olan çocuklar n etkin bir ekilde korunmalar n n sa lanmas ,
ikincil ma duriyetlerinin önlenmesi, adli ve t bbi i lemlerin bu alanda e itimli ki iler taraf ndan tek seferde yap lmas
ve istismar önleyici tedbirlerin al nmas amac yla Cumhuriyet ba savc l klar taraf ndan yürütülen soru turma
i lemlerinin; Hâkimler ve Savc lar Yüksek Kurulunca yay mlanan "Soru turma Usul ve Esaslar " konulu Genelgenin
ilgili bölümüne göre yürütülmesi,
Bu kapsamda, üniversitelerde kurulan ve Sa l k Bakanl taraf ndan M'lerin i leyi ine dair usul ve esaslar
dikkate al narak tamamlanm özelliklere sahip bulunan çocuk koruma birimleri veya merkezlerinde de soru turma
i lemlerinin yap lmas na dair Hâkimler ve Savc lar Yüksek Kurulu karar na uygun hareket edilmesi,
4 – fade alma, rapor düzenleme ve delillerin hukuka uygun toplanmas gibi adli i lemler yönünden
Cumhuriyet ba savc l klar nca yap lacak de erlendirme ve denetim yetkisi sakl kalmak kayd yla, mülkî idare
amirlerince; merkezde yap lacak hizmetlerin yerine getirilmesi için mekân ve personel tahsisi dâhil olmak üzere
gereken tüm tedbirlerin al narak merkezin i leyi inin takip edilmesi ve üçer ayl k dönemler hâlinde haz rlanacak
raporlar n, uygulamadaki aksakl klar ve çözüm yollar n da içerecek biçimde Kurula sunulmak üzere Sa l k
Bakanl na gönderilmesi,
5 – M'ler ile üniversitelerin Sa l k Bakanl nca belirlenen özelliklere sahip çocuk koruma birimleri veya
merkezleri bünyesinde; cinsel istismara maruz kalan çocu un beden veya ruh sa l n n bozulup bozulmad n n
tespitine yönelik raporu vermek üzere; adli t p mevzuat na uygun olarak ilgili uzmanlar n yer alaca sa l k kurulu
olu turulmas için ilgili kurumlarca gereken tedbirlerin al nmas ,
6 – M'lerinçal malar n yürütebilmesi için ihtiyaç duyaca ; personel, araç, gereç ve her türlü donan m
deste i ile di er hususlar n ilgili kamu kurum ve kurulu lar nca öncelikle sa lanmas ,
uygun görülm tür.
Kurulun ve M'lerin çal malar n n bir bütünlük içinde yürütülmesi, bu konuda kurumlar aras i birli i ve
koordinasyonun sa lanmas , Kurul taraf ndan al nan kararlar n uygulanmas , M'lerinçal malar n gerekti i gibi
yürütebilmesi için bütün bakanl k, kamu kurum ve kurulu lar nca gereken destek ve yard m sa lanacakt r.
Bilgilerini ve gere ini önemle rica ederim.
Recep Tayyip ERDO AN
Ba bakan