Kilis - Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı

Kilis Güvenli Annelik Eğitim ve Danışmanlık Programı
Kilis; 128.586 kişilik nüfusa sahip küçük bir ildir. İl sınırları içerisindeki ilçe, belde ve köylerde
toplam olmak üzere 14 Aile Sağlığı Merkezi, 26 sağlık evi ve 1 tane hastane bulunmaktadır.
Suriye’deki savaş ardından ilde 3 adet konteynır kent oluşturulmuştur ve Suriyeli
vatandaşların gelmesi ile birlikte nüfus hızlı bir artış göstermiştir. 2013 yılı bebek ölüm hızı
incelendiğinde, Kilis %25,1 oranıyla Türkiye’de birinci il olmuştur. Kilis Halk Sağlığı
Müdürlüğü; bebek ölümlerini incelemiş ve ölüm nedenlerinin başında konjenital anomalinin
geldiğini saptamıştır. Diğer nedenler ise sırasıyla; prematüre doğum ve sepsistir.
İl halk sağlığı müdürlüğünün anne ve bebek sağlığını iyileştirmeye yönelik yaptığı eylem
planının içinde eğitim-danışmanlık ve bilgilendirme programları da yer almaktadır. Halk
sağlığı müdürlüğü hem sağlık çalışanlarına hem de halka yönelik bir dizi eğitim programı
uygulamayı hedeflemektedir.
TAP Vakfı Kilis halkına ve müdürlüğe Güvenli Annelik Eğitim Danışmanlık Programı ve Güvenli
Annelik Seminerleri ile destek olmaktadır.
Bu kapsamda; Kilis’te il üreme sağlığı eğitimcileri, Aile Hekimliği çalışanları, Toplum Sağlığı
Merkezi çalışanlarından oluşan 26 kişilik bir gruba 15-16 Mayıs 2014 tarihlerinde “Güvenli
Annelik Hizmet Kullanıcı Eğitim/Danışmanlık Programı” 2 günlük eğitici eğitimi uygulandı.
Programın açılışına ve kapanışına halk sağlığı müdürü Dr. Emin Arslan ve müdür yardımcısı
Dr. Ayşe Tapsız katıldı ve vakıf ile yapılan işbirliği hakkında katılımcıları bilgilendirdi. Kilis Halk
Sağlığı Müdürlüğü ile Mayıs ayı başında Güvenli Annelik Eğitim ve Danışmanlık Programı
uygulanmasına yönelik ilk adım atıldı. İl üreme sağlığı ekibinin de katılacağı eğitim programı
organize edildi. Programa Aile Sağlığı Merkezlerinden 12 kişi, sağlık evinden 2 kişi, Toplum
Sağlığı Merkezinden 3 kişi, AÇSAP Merkezinden 2 kişi, eğitici ekipten 6 kişi katıldı.
Eğitimde gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde kadınların bilgilenmeleri için sağlık
personelinin kadınlara yönelik yapması gereken bilgi paketi ve eğitim materyalleri paylaşıldı.
Katılımcılara örnek sunumlar yaptırılarak eğitimlere hazırlık yapıldı. 2. günde eylem planı
oturumunda her bir hizmet sunucu eylem planlarını oluşturdular. Eğitim sonunda sağlık
çalışanlarına Güvenli Annelik Eğitim Seti (36 set) verildi.
İlde eğitime katılmayan birinci basamak çalışanlarına yönelik Haziran ayında il eğitici ekip
tarafından eğitim yapılacaktır.
Eğitim sırasında sağlık çalışanları bölgede kadınlara ve bebeklere yönelik bakımda geleneksel
uygulamaları paylaştılar:
- Lohusalıkta kadının altına kum konulması
- Bebeklerin kundak yapılması ve tuzlanması
- Lohusaların saçının kesilmemesi
- Lohusalığın bitiminde (40 ı çıkarken) kadının hamamda yıkanıp, vücuduna bal ve
baharat karışımının sürülmesi
- Lohusaya su içirilmemesi
İle yönelik öneriler:
Sağlık çalışanlarına yönelik seminer programı
Güvenli Annelik Programı kapsamında hekim-hemşire ve ebelere yönelik bir seminer
programı uygulanabilir. Seminerler hafta içi veya hafta sonu ½ günlük çalışmalar şeklinde 5070 kişilik gruplarla gerçekleştirilebilir.
Seminerlerin her biri 2-3 saatten oluşup, alanında uzmanlar tarafından aktarılacaktır.
Konular;
- Doğumsonu Cinsel Yaşam ve Gebeliği Önleyici Yöntemler
Dr. Güneş Tomruk, Eylem Karakaya
Doğum sonrası cinsel yaşama başlama zamanı, oluşabilecek cinsel sorunlar ve
öneriler, doğum sonrası emzirme ve kullanılabilecek gebeliği önleyici yöntemler
konuları tartışılıyor.
Süre: 3 saat
- Doğumsonu Komplikasyonlar ve Doğumsonu Bakım
Prof. Dr. Anahit Coşkun
Anne ölümlerinin %60’ı doğumsonu kanamalarından dolayı gerçekleşmektedir.
Doğumsonu oluşan komplikasyonların nedenleri, nasıl önlenebileceği, doğumsonu
dönemde kadına bakımda dikkat edilmesi gerekenler tartışılıyor.
Süre: 3 saat
- Riskli Gebelikler ve Gebelik Testleri
Prof. Dr. Mithat Erenus
Erken yaş, ileri yaş gebelikleri ve riskleri; ilerleyen teknoloji ile birlikte kabul gören ve
rutine giren gebelik testler nelerdir, ne zamanlar yapılır?
Süre: 3 saat
- Bebek ölümleri ve müdahale
Bebek ölümleri ve nedenleri: Bebek ölümü nedir? Bebek ölümlerini önlemek için
erken önlemler nelerdir? Birinci basamak sağlık hizmet sunumunda alınacak önlemler
nelerdir?
Süre: 3 saat
Çalışma takvimi
Haziran –
Temmuz -
Riskli gebelikler
Bebek ölümleri ve müdahale
Doğumsonu Komplikasyonlar ve Doğumsonu Bakım
Doğumsonu Cinsel Yaşam ve Gebeliği Önleyici Yöntemler
Eylül ayı içinde seminere katılmayan birinci ve ikinci basamak sağlık çalışanlarına yönelik
toplantılar yapılabilir.
Güvenli Annelik Eğitim/Danışmanlık Programı
İlde sağlık çalışanlarına yönelik yapılacak eğitime eğitmen ve materyal desteği sağlanacaktır.
Ayrıca halka yönelik broşürlerin baskı izni halk sağlığı müdürlüğüne verilecektir.
Topluma dayalı hizmet modeli
Konu: Güvenli Annelik&yenidoğan-bebek bakımı
Amaç:
Toplumu gebelik öncesi, gebelik dönemi, doğum, doğum sonu ve bebek bakımı konusunda
bilgilendirmek,
Gebe-lohusa ve yenidoğana yönelik uygulanan zararlı geleneksel uygulamaları azaltmak,
Gebelik-lohusalık ve yenidoğanda oluşabilecek riskli durumlar konusunda toplumda
farkındalık oluşturmak,
Toplumun gebelik-lohusalık döneminde koruyucu sağlık hizmet kullanımını artırmak
Yöntem:
İl merkezinden seçilen 5+1 en az lise mezunu kadına, amaç doğrultusunda verilen eğitimlerle
ilde eğitim/farkındalık çalıştırmaları yaptırmak
Saha çalışanları için belirlenen mahalle-bölgelerde yenidoğanların tespiti, ev ziyaretleri ve
bilgilendirme çalışmalarının yapılması.
İlde var olan toplum liderlerine yönelik bebek ölümleri, riskli gebelikler ve korunma
yöntemleri ile ilgili konularda farkındalık toplantıları yapmak.
Sağlık çalışanlarına bilgilendirme toplantıları yapmak