BÖLÜM 1

GİRİŞ
Pay (hisse senedi) fiyat değişimlerinin nedenlerinin araştırılması finans
literatüründe önemli bir ağırlığa sahiptir. Bu alandaki çalışmalar yaklaşık bir
yüzyılı aşkın bir tarihten önce başlamıştır. Bu çalışmaların neticelerinden birisi Fama’nın (1965) finans literatürüne kazandırdığı Etkin Pazar Kuramıdır.
Bu kuraman ortaya konulduğu 1960'lı yıllardan günümüze geçerliliği araştırılmaktadır.
Günümüzde bilgisayarın ve ekonometrik programların yaygınlaşması, özellikle bilgisayarların işletim güçlerinin ve hızlarının artmasıyla birlikte pay fiyatlarının zaman içindeki izlediği patikanın araştırılması ve etkin pazar kuramının
testi çalışmaları kolaylıkla ve sıklıkla hem akademisyenler hem de araştırmacılar tarafından yapılır hale gelmiştir. Bu çalışmaların bazılarında etkin pazar kuramına aykırı pay piyasaları gözlenmiştir. Bu nedenle pay piyasalarının etkinliği
konusu tartışmalı olmakla birlikte, çıkan sonuçlardan yatırımcılar, portföy yöneticileri, düzenleyici ve denetleyici otoriteler faydalanabilmektedir.
Bu çalışmanın amacı ülkemizde 1991 ila 2015 yıllarında yapılan genel seçimlerin Borsa İstanbul (BIST) 100 endeksi üzerindeki etkisinin parametrik ve
parametrik olmayan istatistiki yöntemlerle araştırılmasıdır. Bu araştırma konusu
olan her bir genel seçim tarihinden belirli bir süre önce örneğin bir hafta ile belirli bir süre sonra örneğin bir hafta BIST 100 endeksinin günlük getiri ortalamaları karşılaştırılarak seçim öncesi ve sonrasının nasıl fiyatlandığı ve seçim
anomalisinin olup olmadığı araştırılmaktadır. Bir diğer ifadeyle, BIST’in incelenilen dönemde zayıf formada etkin olup olmadığı araştırılmaktadır.
Çalışmanın ilk bölümünde, etkin pazar kuramının tarihsel gelişimi özetlendikten sonra kuramın teorik çerçevesi ortaya konulmaktadır. Daha sonra etkin
pazar kuramından sapma olarak kabul edilen anomaliler üzerinde durulmakta1
2
Genel Seçimlerin Pay Piyasalarına Etkileri: Borsa İstanbul Öğneği
dır. İkinci bölümde ise genel seçimler ve başkanlık seçimleri öncesinde ve sonrasındaki hisse senedi piyasalarındaki anomalileri araştıran literatürdeki çalışmalar incelenecektir. Üçüncü bölümde, Türkiye'de 1991-2015 döneminde yapılmış olan genel seçimlerin BIST 100 endeksi üzerindeki etkileri parametrik t-testi
ve parametrik olmayan Mann-Whitney U testi ile araştırılacaktır. Sonuç bölümünde ise uygulamadan elde edilen bulgular ve çalışma değerlendirilecektir.