BOĞAZ ENFEKSİYONU,EL AYAK AĞIZ HASTALIĞI,BİTLENME

BOĞAZ ENFEKSİYONU
Tonsillit; Farenjit; Anjin; Bademcik
enfeksiyonu;
Tonsillofarenjit;
Pharyngitis; Tonsillopharyngitis; Throat
Infection; Sore Throat; Beta;
Boğaz enfeksiyonu boğaz bölgesinin mikrobik iltihabıdır.
Boğaz bölgesinde ya yutak borusu yani farinks kısmı yada
bademcik bölgesinin iltihabı boğaz enfeksiyonu diye anılır.
Farinks : boğazın arka kısmı yutak borusu ile dil kökü
arasındaki kısım.
Farenjit: boğazın arka kısmı yutak borusu ve dil kökünü
kapsayan kısımının iltihabıdır.
Tonsil: Bademcik: boğaz girişinde yer alan immün sisteme ait
dokulardır.
Tonsillit: ağız arka duvarı üstünde boğaz girişinde yer alan
bademcik dokularının iltihabıdır.
Boğaz enfeksiyonu neden olur?
Boğaz bölgesi çocukluk çağından itibaren insan vücuduna
bakteri ve mikrobun en sık giriş yeridir. Dolayısı ile
çocukluk çağdan itibaren giderek azalan sıklıkla boğaz
enfeksiyonu geçiririz. Mikroplar yeme, içme, tatma sırasında
yada nefes alırken boğazımıza kolayca ulaşabilir ve burada
enfeksiyona yol açabilirler. Bu enfeksiyonların çoğu viral
kaynaklıdır örn: Grip virüsleri, soğuk algınlığı virüsleri,
nezle virüsleri boğaz yoluyla vücudumuza girer. Bazı boğaz
enfeksiyonları ise bakteriyel kaynaklıdır. Bakteriyel boğaz
enfeksiyonları içinde en tehlikeli olanı streptokoksik anjin
yani beta mikrobudur. Boğaz enfeksiyonu tahriş ve alerjiye
bağlı olarak da gelişebilir.
Boğaz enfeksiyonu yapan sebepler:
Virüslar
Grip ( influenza) , soğuk algınlığı, nezle
virüsleri,
Bakteriler
o Beta anjini ( streptokoksik anjin ),
o Kızıl ( yine beta mikrobuna bağlı gelişen aşırı
duyarlılık reaksiyonudur),
o Hemophilus influenza,
o Neisseria
İnfeksiyöz mononükleozis: Ebstein Barr virüsüne bağlı
sistemik enfeksiyondur,
Alerjik rinit sinüzit akıntısına bağlı boğaz
enfeksiyonu,
Sigara dumanı,
Kirli hava,
Polenler,
Reflüye bağlı mide asidi ile boğaz yanması ve iltihabı,
Bazı immün hastalıklara
gelişebilir.
Boğaz enfeksiyonları
sebepler nelerdir?
bağlı
boğa
gelişimine
enfeksiyonları
neden
olan
Boğaz enfeksiyonları çocukluk çağlarında sık görülür yaş ile
sıklığı biraz azalır ancak 65 yaş ve üstünde tekrar artmaya
başlar. Yani immün sistemin zayıfladığı zamanlarda boğaz
enfeksiyonu daha sık görülür. Aşağıdaki durumların varlığı
boğaz enfeksiyonu riskini arttırır:
Yakın çevredekilerde boğaz enfeksiyonu varlığı,
Sigara dumanı, uçucu gazlar, kimyasallar yada kirli
havaya maruz kalmak,
Saman nezlesi hastası olmak,
Allersik solunum yolu hastalıklarının varlığı,
İmmün sistemi bozan durumların varlığı boğaz enfeksiyonu
riskini arttırır.
Boğaz enfeksiyonu şikayetleri nelerdir?
Boğaz enfeksiyonları sırasında sık görülen şikayetler :
Yutma güçlüğü,
Burun tıkanıklığı ve burun akıntısı,
Ateş,
Boğaz lenf bezleridne şişme,
Bademciklerde şişme,
Ses kısıklığı yada seste çatallanma,
Boğazda kızarıklık ve akıntı,
Bademcikler üstünde beyaz iltihabi kabuklanma,
Öksürük,
Nefes darlığı gibi şikayetler görülebilir.
Nezaman doktora gitmeliyim?
Boğaz enfeksiyonu va ateş varlığı her zaman tehlikeli olarak
kabul edilmeli ve her seferinde doktora gidilmelidir.
Hernekadar boğaz enfeksiyonlarının küçük bir kısmı beta
mikrobu nedeniyle meydana gelse de sonuçları çok ağır olduğu
için her boğaz enfeksiyonunda beta bakılmalıdır.
Pratik olarak ateş olsun olmasın bir günden uzun süren boğaz
ağrısını mutlak doktor görmelidir. Özellikle çocukluk çağda
beta enfeksiyonları erken dönemde teşhis ve tedavi
edilmelidir. Tedavi edilmemiş beta enfeksiyonları romatizmal
ateş e ve kalp, böbrek eklem ve beyine kalıcı zararlar
verebilir. Dolayısı ile
Boğaz enfeksiyonu ve ateş var ise mutlaka doktora
gidilmelidir, ayrıca
Uzun süren boğaz enfeksiyonlarında,
Yutma zorluğu ve solunum zorluğu artıyor ise özellikle
çocuklarda tükrük –salya akması, havlar tarzda
ksürük var ise,
Bademcikler üzeridne beyaz iltihap var ise,
Döküntü var ise,
Lenf bezleri şiş ve ağrılı ise,
Boğaz enfeksiyonuna baş ağrısı eklenmişse,
Kulak ağrısı başlamışsa,
Baş dönmesi var ise,
Bulantı kusma var ise,
Burun akıntısı iltihaplı renk ve koku almışsa,
Kas eklem ağrıları var ise,
Tükrükte kan var ise hastanın derhal bir doktora
götürülmesi gereklidir.
Boğaz enfeksiyonu sebebi nasıl tespit edilir?
Hastanın şikayetleri hastalığın seyri muayene bulguları
genellikle teşhis koymak için yeterlidir, ayrıca laboratuvar
testleri ile teşhisin desteklenmesi gerekebilir.
Beta mikrobu ( streptokok ) tespiti için hızlı laboratuvar
testleri ile bir saatten az sürede sonuç almak ve doğru
tedaviye başlamak mümkündür. Bızlı beta testleri oldukça
hassas testlerdir neredeyse tüm beta anjinlerini yakalarlar.
Hızlı beta testi yanında boğaz kültürü de yapılabilir. Boğaz
kültürü daha güvenli sonuç verse de hassasiyeti daha düşüktür
ve sonuç geç alınır. Streptokoksik anjin tedavisinde hızlı
test sonuçları tedaviye başlamak için yeterlidir.
Beta mikrobu dışındaki boğaz enfeksiyonları da sebebine göre
tedavi edilirler.
Boğaz enfeksiyonlarının tedavisinde :
İlaçlar:
Ağrı kesiciler,
Ateş düşürücü,
Antibiyotik,
Boğaz pastili,
Alerji ilaçları,
Öksürük ilaçları,
Burun spreyleri,
Deniz suyu spreyleri,
Gargara,
Kortizonlu ilaçlar kullanılabilir.
Ev reçeteleri:
Nane limon,
Okaliptüs pastilleri,
Karanfil,
Tuzlu su ile gargara,
Buruna tuzlu su çekmek,
Buğu,
Bol su,
Portakal suyu sayılabilir.
Boğaz enfeksiyonlarından korunma
Boğaz enfeksiyonlarından korunmak için
Sık el yıkama, özellikle kalabalık yerlerde, çocuk
bakımından
önce
ve
sonra
el
yıkama
boğaz
enfeksiyonlarından korunmada önemlidir çünkü virüsler ve
mikropların birçoğu kirli ellerin ağıza – buruna
sürülmesi ile bulaşır.
Hasta ile temasın kesilmesi. Evde boğaz enfeksiyonu var
ise özellikle hassas kişilerle temasın kesilmesi ( yaşlı
– çocuk vb.), hastanın mümkünse odasından çıkmaması,
eşyalarının paylaşılmaması.
Oyun bebeklerinin oyuncaklarının paylaşılmaması,
paylaşılmış olanların yıkanması- silinmesi, hsta
bebekler – çocuklar ile temas edilmemesi, hasta bebekçocukların bilerek parka, okula, oyun alanına
getirilmemesi, gönderilmemesi,
Hasta çocukların okula gönderilmemesi, hasta olduğu fark
edilen çocukların sınıfa sokulmaması,
Sınıfların düzenli aralıklar ile havalandırılması,
Kalabalık ortamlarda ellerin sıkça değdiği kapı kolları,
tutamaklar, trabzanlar, sıralar gibi alanların
temizlenmesi,
Kağıt mendillerin bir kere kullanılıp atılması
kesinlikle ortada bırakılmaması,
Alerjik rinit, saman nezlesi gibi şikayetlerde bilinen
alerjenlerden kaçınılması,
Kapalı yerlerde sigara içilmemesi,
Gaz, toz ve buharlı ortamlardan uzak durulması,
İş yerinde gaz, toz için gerekli önlemlerin alınması,
Çok sıcak-çok soğuk içilmemesi önerilir.
Referanslar:
1. Healthy Children—American Academy of Pediatrics
http://www.healthychildren.org
2. National Institute of Allergy and Infectious Diseases
http://www.niaid.nih.gov
3. Canadian Society of Otolaryngology
http://www.entcanada.org
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca
5. Brink AJ, Cotton MF, et al. Guideline for the management of
upper respiratory tract infections. S Afr Med J.
2004;94:475-483.
6. Choby BA. Diagnosis and treatment of streptococcal
pharyngitis. Am Fam Physician. 2009;79(5):383-390.
7. Pharyngitis. EBSCO DynaMed website. Available at:
http://www.ebscohost.com/dynamed. Updated April 25, 2014.
Accessed September 29, 2014.
8. Sore throat. American Academy of Family Physicians Family
Doctor
website.
Available
at:
http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/so
re-throat.html. Updated May 2014. Accessed September 29, 2014.
9. Sore throat. Patient UK website. Available at:
http://www.patient.co.uk/health/sore-throat-leaflet. Accessed
November 20, 2013. Accessed September 29, 2014
10. The difference between a sore throat,
strep
and
tonsillitis. American Academy of Pediatrics Healthy Children
website.
Available
at:
http://www.healthychildren.org/English/health-issues/condition
s/ear-nose-throat/Pages/The-Difference-Between-a-Sore-ThroatStrep-and-Tonsillitis.aspx. Updated May 28, 2014. Accessed
September 29, 2014.
11. Throat problems. American Academy of Family Physicians
Family
Doctor
website.
Available
at:
http://familydoctor.org/familydoctor/en/health-tools/search-by
-symptom/throat-problems.html. Accessed September 29, 2014.
12. Vincent MT, Celestin N, et al. Pharyngitis. Am Fam
Physician. 2004;69(6):1465-1470.
13. 11/10/2009 DynaMed’s Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed: Hayward G, Thompson M,
Heneghan C, Perera R, Del Mar C, Glasziou P. Corticosteroids
for pain relief in sore throat: systematic review and metaanalysis. BMJ. 2009;339.
EL AYAK AĞIZ HASTALIĞI
Hand, Foot, and Mouth Disease; Vesicular Stomatitis With
Exanthem;
El ayak ağız hastalığı nedir?
Bebek ve çocukluk çağında sık görülen bulaşıcı viral
hastalıktır. Hastalık ateş, ağız ve ağız etrafında, ellerde,
ayaklarda döküntü ve soyulmalar ile karakterizedir. Genellikle
yaz ve bahar aylarında görülür, komplikasyonsuz iyileşir.
El ayak ağız hastalığı nasıl bulaşır?
Virüs direk temas yada hasta çocuğun salya, dışkı, idrar gibi
çıkartıları ile direk temas sonucu bulaşır. Genellikle küçük
çocuk ve bebeklerde görülür.
Hastalık bulaşmasını arttıran etkenler
nelerdir?
Hasta çocuklar ile aynı ortamı paylaşmak,
10 yaşın altında olmak,
Kalabalık ortamlarda bulunmak hastalık kapma şansını
arttırır.
El ayak ağız hastalığının belirtileri
nelerdir?
Hastalık hafif gribal şikayetler ile seyreder, en sık
Hafif ateş,
İştah kaybı,
Huzursuzluk,
Boğaz ağrısı,
Yemek yerken ağızda acıma, yutamama,
Ağız etrafına ve içinde ağrılı döküntüler,
Avuç içi ve ayak tabanında ağrısız kaşıntısız döküntüler
ve soyulmalar görülür.
Hastalık nadiren ağır seyreder:
3 günden uzun süren ateş ( 37,5 C üstünde ateş),
Kusma,
Letarji,
Kan şekerinde artma olması durumunda hastane bakımı
gerekir.
El ayak
edilir?
ağız
hastalığı
nasıl
teşhis
Hastalık genellikle döküntüler ortaya çıktıktan sonra muayene
ile teşhis edilir. Boğaz sürüntüsü ve dışkı örneğinden
enterovirüs tayini ancak imkan olan durumlarda ve teşhisten
şüphe edildiğinde istenebilir.
El ayak ağız hastalığının tedavisi:
Hastalığın spesifik bir tedavisi yoktur. Tedavi ateş düşürücü
ve ağrı kesiciler ile çocuğu rahatlatmak, sıvı ve kalori
takviyesi yapmaktır.
El ayak ağız hastalığından korunma:
Hastalıktan korunmak için özellikle küçük çocuk oyun alanları
ve kalabalık ortamlarda kontamine olmuş alanların ( sık
dokunulan alanlar) basit sabun ve çamaşır suyu ile
temizlenmesi, küçük çocukların ağızlarına soktukları
oyuncakların paylaşılmaması, yoğun ilgi gören ve salya
bulaşabilecek yüzey ve oyuncakların silinerek temizlenmesi,
Daha büyük çocuklarda el yıkama alışkanlığının edinilmesi,
ellerin göze ve ağıza sürülmesinin engellenmesi, Hasta olan
çocuklar ile temasın engellenmesi hastalığın bulaşmasını
azaltır.
Yüzey temizliğinde bir kova suya katılan yarım bardak çamaşır
suyu yeterlidir.
El ayak ağız hastalığı döküntüler çıkmadan önceki 3 gün ve
döküntüler solup ateş düştükten sonraki 5 gün boyunca
bulaşıcıdır.
Referanslar:
Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov
National Institute of Allergy and Infectious Diseases
http://www.niaid.nih.gov
Canadian Pediatric Society
http://www.cps.ca
Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca
BİTLENME
Bit; Bitlenme; Head lice; Louse;
Saç biti kafa bölgesinde özellikle saçlı deride yerleşen, çok
küçük, çıplak gözle zor görülen bir parazittir. Saç, kaş,
kirpik ve sakal bölgesinde görülebilir. Kaşıntıya neden olur.
Saç biti bu bölgeden başka alana yayılmaz.
Nasıl bulaşır ?
Saç biti insandan insana bulaşır. Temas, fırça, yastık, tarak,
şapka gibi eşyaların ortak kullanımı yada koltuk
başlıklarından, oyun halılarından, yastıklardan bulaşabilir.
Hastalık
Çocuklarda, özellikle küçük yaşta okul çocuklarında,
Kişisel eşyaların paylaşıldığı durumlarda,
Sıkça temasın olduğu oyunlar ve sporlar sırasında,
Ortak kullanılan koltuk, yastık, fırça, tarak ve benzeri
araçlar ile sıkça bulaşır.
Saç biti ne şikayete sebep olur?
Hastalık kaşıntı ile kendini belli eder. Aşırı kaşınan
bölgelerde cilt kanamaları ve enfeksiyonlar, ateş gelişebilir.
Bölgesel lenf bezleri şişebilir.
Saç biti teşhisi nasıl konur?
Detaylı
fiziksel
muayene
ve
saçların
bir
büyüteç
ile
incelenmesi ile teşhis konur. Saçlar arasında bitleri görmek
yada saçlara yapışık bit yumurtalarını ( saçlar üzerindeki
yapışık bit
koydurur.
yumurtalarına
sirke
denir
)
görmek
teşhis
Saç biti nasıl tedavi edilir?
Tedavi canlı bitlerin öldürülmesi ve yumurtaların temizlenmesi
ile olur. Saç bitleri sık kullanılan ilaçlara genellikle
dirençli olduklarından tedavide başarısızlık sık görülür.
Sadece canlı parazitlerin görüldüğü hastalar tedavi
edilmelidir. Tedavide aşırıya kaçılmamalı, üretici firma
kullanım talimatlarının dışına çıkılmamalı ve gereksiz yere
tedavi tekrarı yapılmamalıdır.
Tedavide ilk adım içerisinde Permehrin yada Pyrethrin olan bir
şampuan ile saçlı derinin yıkanmasıdır. Bu tedavi sadece canlı
bitleri öldürür. Bu ilaçları kullanırken üretici firma
talimatlarına uymak çok önemlidir. Şampuanla yıkama
yumurtalardan çıkan bitlerin temizlenmesi için 7 ila 10 günde
bir tekrarlanmalıdır. Kaş ve kirpiklerin temizlenmesinde
cımbız ve vazelin kullanılır. Cımbız ile sirkeler temizlenir.
Vazelin ile kapatılan bölgede canlı bit kalmaz. Kaş ve
kirpikler vazelinlenir, bu işlem 3-4 gün tekrarlanır.
Tedavinin ikinci adımı sirkelerin temizlenmesidir. Bu amaçla
özel üretilmiş taraklar yada fırçalar kullanılır ( bunlar
genellikle şampuanla birlikte verilir ve aynı kutudan çıkar).
Permethrin ve Pyrethrin e karşı bitlerde giderek artan bir
direnç söz konusudur. Doğal ilaçlar, Hindistan cevizi yağı ve
anise denen bitki de tedavide başarılı sonuçlar vermektedir.
Tedavide kullanılan ilaçlar saçlı deride irritasyon ve
kızarıklığa yol açabileceğinden kendi kendinize teşhis koymaya
kalkışmak zararlı olabilir. Sirke kepek ile karışır yanlış
teşhise yol açabilir. Bir uzman tarafından teşhis konulması en
doğrusudur.
Bit tedavisinde kullanılan ilaçlar: bunlar şampuan, losyon
yada krem şeklinde satılmaktadır.
Malathion,
Permethrin,
Pyrethrin,
İvermectin,
Benzyl alkol,
Lindane (
dikkatlice
nörotoksiktir ve
uygulamak gerekir
kullanım talimatını
) ancak dirençli ve
tekrarlayan vakalarda kullanımı tavsiye edilir.
Saç bitinden korunma:
Saç biti özellikle çocuklar arasında sık görülen bir paraziter
hastalıktır. Hastalık özellikle okulların açıldığı zamanlarda
salgın halinde görülür. Kafasını sık kaşıyan çocukların bit
açısından kontrolü gerekir.
Evde , okullarda ve araçlarda :
Koltuklar, oyun alanları, halılar, yastıklar, nevresim
takımları, battaniyeler vb ortak eşyaların vakumlanarak
temizlenmesi,
Çocuklar arasında saç fırçası, tarak, şapka paylaşımının
önlenmesi,
Araç koltuklarının ve paspaslarının vakumlanarak
temizlenmesi,
Fırça, tarak, şapka ve kapşonlu giysilerin yıkanarak
temizlenmesi,
En az haftada bir bit açısından detaylı incelenmesi
önerilir.
Tedaviye rağmen tekrarlayan vakalarda mutlaka enfeksiyon
hastalıkları yada dermatoloji konsültasyonu önerilir.
Referanslar:
Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov/
Kids Health
http://kidshealth.org/
Caring for Kids
http://www.caringforkids.cps.ca/
Communicable Disease Control (CDC) Network
http://www.gov.mb.ca/
İNFEKSİYÖZ MONONÜKLEOZİS
Kissing
Disease;Öpücük
İnfeksiyöz
Mono;
Mononükleozis;
hastalığı;
İnfeksiyöz
CA Lermi
Ateş, boğaz ağrısı, şişmiş lenf bezleri ile karakterize viral
bulaşıcı hastalıktır. Ebstein Barr virüs ile meydana gelir.
Hava ve temas yoluyla bulaşabilir, özellikle tükrük ve mukozal
salgılarda yoğunlaşan virüsün öpme ile bulaşması kolaylaşır.
Bu nedenle öpücük hastalığı da denir.
Toplumda yaygın olarak görülen bir hastalıktır ve genellikle
çocukluk çağında sessiz olarak geçirilir ancak
10 yaşından sonra geçirilirse,
Hastalık, stress, yorgunluk gibi immün sistemin
zayıfladığı zamanlarda geçirilir ise EBV virüs
enfeksiyonu infeksiyöz mononükleozis sendromuna yol
açar. Yaş ilerledikçe hastalığın şiddeti de artar.
Okullar, yuva, bakım evleri, kreş gibi ortamlarda kolayca
yayılır. Hastalığı bir kez geçirmek ömür boyu bağışıklık
bırakır.
Mononükleozis şikayetleri nelerdir?
Hastalık genellikle virüsün bulaşmasından 4-7 hafta sonra
ortaya çıkar. İlk belirtiler genel bir kırgınlık hali ve
gribal şikayetlerdir. 10 yaş altı çocuklarda genellikle bu
şikayetler dışında hiçbir şikayet görülmeden hastalık
atlatılır. Halsizlik ve kırgınlık hali genellikle bir hafta
kadar sürer daha sonra:
Yüksek ateş,
Boğaz ağrısı ve boğazda şişme, bademciklerin şişmesi,
Lenf bezlerinin şişmesi,
Aşırı halsizlik,
Şiddetli kas ağrıları,
Dalak ve karaciğerde şişme,
Hafif sarılık başlar.
Genellikle bu şikayetler 1 – 2 hafta içinde azalarak kaybolur.
Hastalık çok nadiren karaciğerde ağır hasar yapacak kadar
ilerleyebilir.
Mononükleozis nasıl teşhis edilir?
Hastalık basit boğaz sürüntü testleri yada kan testleri ile
kolayca teşhis edilebilir.
İnfeksiyöz mononükleoz dan
şüpheleniliyor
ise
aşağıdaki
testler yapılmalıdır:
Tam kan sayımı,
Periferik yayma,
Mono test,
EBV VCA IgG, IgM,
Early Antijen,
EBV anti Nuclear antijen antikoru IgG,
EBV PCR,
Hastalık yaşa bağlı olarak çok
çocuklarda teşhis güç olabilir.
hafif
geçebilir,
küçük
Mononükleozis tedavisi
Mononükleozis in tedavisi yoktur ancak şikayetleri yatıştırmak
amacıyla ağrı kesiciler kullanılabilir. Hastalık genellikle
tedavisiz kendi kendine iyileşir, tedavi ile hastalık süresini
kısaltmak mümkün değildir. Hastalık genellikle 4-6 haftada
tamamen iyileşir ancak aylar süren yorgunluk sendromlarına yol
açabilir.
Tedavide antibiyotik kullanılması çok ciddi yan etki ve
komplikasyonlara neden olur.
Büyümüş dalak darbe ile yırtılabilir, bu nedenle 1 ay kadar
spordan uzak durulmalıdır.
Ağrı kesici ve ateş düşürücüler, boğaz pastilleri ve tuzlu su
ile gargara şikayetleri yatıştırır.
Nefes almayı zorlaştıracak boğaz tutulumu, kan tablosunu bozan
kemik iliği tutulumu ve karaciğerin tutulduğu ağır durumlarda
kortikosteroid kullanımı gerekebilir.
İstirahat,
Bol su tüketmek,
İlk bir ay spor yapmamak, ağır kaldırmamak, iyileşmeyi
kolaylaştırır.
İnfeksiyöz
Mononükleozis
hastalığı
ile
bazı
Lenfoma
ve
nazofarinks kanserleri arasında ilişki vardır. Hastalığı
geçirmek bu kanserlerin riskini arttırmaktadır.
Mononükleozis den korunma
EBV virüsü ile genellikle hayatın erken dönemlerinde
karşılaşılır ve hastalık hafif gripal şikayetler ile
atlatılır. Toplum taramalarında 35 – 40 yaş insanların %95
oranında hastalığı geçirmiş oldukları tespit edilmiş. Yaş
ilerledikçe hastalık şikayetleri de ağırlaşır ve mononükleoz
sendromlarına kadar ilerler. Hastalıktan korunmak için:
Hasta kişiler ile yakın temasta bulunmamak,
Kalabalık yerlerden uzak durmak,
Aşırı stres ve yorgunluktan uzak durmak sayılabilir.
Hastalık geçtikten sonra virüs vücudumuzda saklı olarak kalır,
aktive olup olmadığını bilmiyoruz ancak hayat boyu ikinci kez
mononükleozis geçirmiyoruz.
Hastalık geçtikten sonra 4-6 hafta kadar bulaşıcılığı
devam eder.
Referanslar :
1.
Centers
for
http://www.cdc.gov
Disease
Control
and
Prevention
2. National Institute of Allergy and Infectious Diseases
http://www.niaid.nih.gov
3. About Kids Health http://www.aboutkidshealth.ca
4. The College of Family Physicians of Canada
http://www.cfpc.ca
5. Balfour HH Jr, Hokanson KM, et al. A virologic pilot study
of valacyclovir in infectious mononucleosis. J Clin Virol .
2007;39:16-21.
6. Infectious mononucleosis. EBSCO DynaMed website. Available
at: http://www.ebscohost.com/dynamed . Updated February 28,
2013. Accessed June 7, 2013.
7. Luzuriaga K, Sullivan JL. Infectious mononucleosis. N Engl
J Med . 2010 May 27;362(21):1993-2000.
8. Mononucleosis. Academy of Family Physicians website.
Available
at:
http://familydoctor.org/familydoctor/en/diseases-conditions/mo
nonucleosis.html . Updated November 2010. Accessed June 7,
2013.
Dr. Lermi
Dr. Aydoğan LERMİ
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik
Mikrobiyoloji
0532 386 94 78
ÇOCUK CHECK UP PROGRAMI
Çocukların büyüme gelişmesi sırasında düzenli muayene,
laboratuvar testleri ve gelişme kayıtlarının tutulması
gereklidir. Bkz: çocukluk çağı aşıları ve testleri. Çocuk
Check up programları mutlaka çocuk doktorunuzun gözetimi ve
denetiminde yapılmalıdır. Çocuğunuzla ilgili her türlü sağlık
dokümanını mutlaka saklayınız. Çocukların rutin muayene ve
testleri geriye dönük büyüme ve gelişmenin göstergesidir.
Çocuk check up programı testleri rutin testler olmakla beraber
okul başarısında duraksama, bedensel gelişimde aksama ve
beklenen performansta gerileme olduğunda ilk bakılan
testlerdir. Aşağıda yer alan testler mutlaka çocuk hekimi
tarafından değerlendirilmeli gerekirse Kulak Burun Boğaz, Göz,
Diş hekimi muayenesi de yapılmalıdır.
Çocuk Check Up testleri:
Açlık kan şekeri,
Tam kan sayımı (hemogram),
Tam idrar tahlili,
Dışkıda parazit ve parazit yumurtası aranması,
Sensitive- TSH
Free T4,
Total kolesterol,
HDL kolesterol,
LDL kolesterol,
Trigliserid,
Üre,
Kreatinin,
ALT,
AST,
Anti HBs.
FİBRİN YIKIM ÜRÜNLERİ
Fibrin degradation products; FDP testi; FDPs;
FSPs; Fibrin split products; Fibrin breakdown
products;
Fibrin yıkım ürünleri bir pıhtının parçalanması sırasında
ortaya çıkan maddelerdir.
Fibrin yıkım ürünleri testi ne için yapılır?
Test pıhtı parçalayan sistemin (fibrinolitik sistem) düzgün
çalışıp çalışmadığını görmek için istenir. Pıhtılaşma sistem
hastalıkları ve ağır bir durum olan yaygın damar içi
pıhtılaşması ( DİC : disseminated intravascular coagulation )
teşhisinde kullanılır.
Fibrin yıkım ürünleri normal değeri nedir?
Normalde <10 mcg/mL olması beklenir.
Fibrin yıkım ürünlerini arttıran sebepler:
Fibrin yıkım ürünlerinin artması primer yada sekonder
fibrinolize bağlı olabilir, en sık görülen sebepler:
Gebelerde plasentanın ayrılması (abruptio plasenta),
Yanıklar,
Doğumsal kalp hastalıkları,
Yaygın damar içi pıhtılaşma (Disseminated intravascular
coagulation :DIC)
Hipoksi ( oksijensiz kalma),
Enfeksiyon hastalıkları,
Uterus içi bebek ölümü,
Lösemi,karaciğer hastalıkları,
Siroz,
Porto kaval şant,
Gebelik toksikozu, Pre eklampsi,
Yeni yapılmış kan nakli,
Kalp akciğer aleti kullanılarak yapılmış ameliyatlardan
sonra,
Böbrek yetmezliği,
Sepsis,
Tromboembolik ataklar,
Transplant reddi,
Transfüzyon reaksiyonları sırasında fibrin yıkım
ürünleri artar.
Referanslar :
Liebman HA, Weitz IC. Disseminated intravascular coagulation.
In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SJ, et al, eds. Hoffman
Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed.
Philadelphia, Pa: Churchill Livingstone Elsevier; 2008:chap
132.
Lijnen HR, Collen D. Molecular and cellular basis of
fibrinolysis. In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SJ, et al,
eds. Hoffman Hematology: Basic Principles and Practice. 5th
ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingstone Elsevier;
2008:chap 119.
Schafer AI. Hemorrhagic disorders: Disseminated intravascular
coagulation, liver failure, and vitamin K deficiency. In:
Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed.
Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 181.
FERRİTİN
Ferritin testi; Serum ferritin;
Ferritin hücrelerin içinde ilerde kullanılmak üzere demir
saklayan proteindir. İnsan vücudu için demir çok değerlidir.
Vücudumuz demiri atamaz, demir kullanıldıktan sonra ferritin
ile hücre içinde depolanır. Ferritin testi kandaki demir
miktarını gösterir. Demir arttıkça ferritin de artar. Demir
içeren ilaçlar ferritin düzeyini etkiler.
Ferritin testi ne için istenir?
Ferritin testi vücudun demir deposunu gösterir, kansızlık
araştırmasında, kronik hastalık anemisi teşhisinde istenir.
Ferritin normal değeri:
Erkeklerde: 12 – 300 ng/mL,
Kadınlarda: 12- 150 ng/mL arasındadır.
Ferritin miktarını arttıran sebepler:
Enfeksiyon hastalıkları sırasında ferritin seviyesi
artar,
Alkolik karaciğer hastalıkları,
Sık kan nakli yapılması,
Hemokromatoz sırasında ferritin yükselir.
Ferritin seviyesini düşüren sebepler:
Kronik kan kayıpları;
Aşırı adet kanamaları,
Gastrointestinal sistem kanamaları,
Demir emiliminin bozulması,
Demir eksikliği anemisi sırasında ferritin düşer.
Referanslar:
McPherson RA and Pincus MR. Henry’s Clinical Diagnosis and
Management by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa:
WB Saunders; 2007:78.
Hoffman R, Benz Jr. EJ, Shattil SJ, et al., eds. Hematology:
Basic Principles and Practice. 4th ed. Philadelphia, Pa:
Churchill Livingston; 2005:482.
ERİTROPOETİN
Erythropoetin testi; Serum eritropoietin testi;
Kanda eritropoetin
Eritropoetin hormonu
kök hücrelerinden
yapılmasını sağlar.
eritropoietin hormonu
hormonunun miktarına bakılmasıdır.
böbreklerden salgılanır ve kemik iliği
daha fazla kırmızı kan hücresinin
Böbrek hücreleri oksijensiz kaldıkça
salgılarlar.
Eritropoetin testi ne için istenir?
Kemik iliği hastalıklarının, anemi yada kan fazlalığı
(polisitemi) araştırmasında eritropoetin laboratuvar testi
istenir. Kırmızı kan hücreleri ile eritropoietin arasındaki
ilişkiye bakılır. Anemi sırasında eritropoietin miktarının
yüksek olması beklenir.
Eritropoetin normal değeri nedir?
Normalde kan da 0 – 19 mU/mL arasında olmalıdır.
Eritropoetin miktarını yükselten sebepler:
•
Sekonder
polisitemi
(oksijensiz
kalma,
yüksek
irtifa
hastalığı vb.),
• Tümör,
Eritropoetin miktarını düşüren sebepler:
• Kronik böbrek hastalıkları,
• Kronik hastalık anemisi,
• Polisitemiya vera
Referanlar :
Hoffman R, Xu M, Finazzi G, Barbui T. The polycythemias. In:
Hoffman R, Benz EJ Jr, Shattil SJ, et al, eds. Hoffman
Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed.
Philadelphia, Pa: Churchill Livingstone Elsevier; 2008:chap
68.
Kaushansky K. Hematopoiesis and hematopoietic growth factors.
In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed.
Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 159.
EOSİNOFİL
Eosinofil Sayısı; Eozinofil; Eosinophil count –
absolute;
Eosinofil sayısı beyaz kan hücreleri içinde yer alan eosinofil
miktarıdır.
Beyaz
kan
hücreleri
Lökositler,
Lenfositler, Eosinofiller, Bazofiller ve Monositlerden oluşur.
Eosinofiller bir çok alerjik reaksiyonda, paraziter enfeksiyon
hastalıklarında rol oynarlar. Aşağıdaki ilaçlar eosinofil
miktarını etkilediğinden test öncesi kesilmeleri gerekir.
Amfetamin içeren ilaçlar,
Psyllium içeren laksatif ilaçlar,
Bazı antibiyotikler,
İnterferon,
Trankilizanlar eosinofil sayısını etkiler ve test
öncesi kesilmesi gerekir.
Eosinofil sayısına ne için bakılır?
Periferik yayma sırasında eosinofil oranı yüksek ise, hastanın
alerjik şikayetleri var ise, Paraziter hastalıklardan
şüpheleniyorsa eosinofil miktarı yol gösterici olur. Akut
hipereosinofilik sendrom ( nadir ancak ağır seyirli lösemi
benzeri bir tablodur), alerjik reaksiyonlar, Cushing
hastalığı, Paraziter enfeksiyonların teşhisinde eosinofil
sayısı yol gösterir.
Eosinofil sayısı normal değeri nedir?
Kan eosinofil miktarının normalde 350 /mcL nin altında olması
gerekir. Eosinofil sayısının artmasına eosinofili denir.,
Eosinofil sayısını arttıran sebepler:
Eosinofil miktarı alerjik hastalıklar, Paraziter enfeksiyon
hastalıklarında artar. En sık görülen sebepler:
Astım,
Otoimmün hastalıklar,
Egzama,
Saman nezlesi,
Lösemi,
Bağırsak parazitleri,
Sedef hastalığı,
Ülseratif kolit sırasında eosinofil miktarı artar.
Eosinofil sayısını düşüren sebepler:
Alkol intoksikasyonu,
Kortizon kullanımı ( kortikosteroid, steroid),
Cushing sendromu,
Eosinofil
sayısı
teşhise
yardımcı
olan
bir
laboratuvar
testidir.
Referanslar:
Hoffman R, Benz Jr. EJ, Shattil SJ, et al., eds. Hematology:
Basic Principles and Practice. 4th ed. Philadelphia, Pa:
Churchill Livingston; 2005:768.
McPherson RA and Pincus MR. Henry’s Clinical Diagnosis and
Management by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa:
WB Saunders; 2007:474.